روزنامه قانون
1397/05/25
حقوقي كه براي زنان نيست
جايگاه و حقوق زنان در جامعه ما به درستي به رسميت شناخته نشده است. طبق اصل بیستم قانون اساسی، زن و مرد به طور یکسان در حمایت قانون قرار دارندتحقق مطالبات زنان باعث احقاق بخشی از عدالت اجتماعی در جامعه می شود
رد‌پاي عدم برابري زنان و مردان در جامعه هم در سياست‌گذاري‌ها و هم در قانونگذاري كاملا مشهود است
يكي از مهم‌ترين معيارها جهت سنجش توسعه يافتگي يك كشور، ميزان اهميت و اعتباري است كه زنان در آن كشور دارا هستند
در حالي كه قوانين حقوق زنان را به رسميت شناخته و آزادي‌هاي بسياري براي آن‌ها در نظر گرفته شده است اما جايگاه و حقوق زنان در جامعه ما به درستي به رسميت شناخته نشده و گلايه‌هاي زيادي مبني بر ناديده‌گرفتن حقوق‌آنان به گوش مي‌رسد. طبق اصل بیستم قانون اساسی، زن و مرد به طور یکسان در حمایت قانون قرار دارند و از حقوق انسانی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند. اصل بیست و یکم نيز معطوف به حقوق زن است و بر اساس این اصل ، برابری زن و مرد در قانون اساسی کشور به کرات مطرح شده است، هرچند انتظار مي‌رفت پس از چهار دهه این موضوع محقق شود زيرا تحقق مطالبات زنان باعث احقاق بخشی از عدالت اجتماعی در جامعه می شود اما در عمل آنچه مشاهده مي‌شود چيزي جز تبعيض و ناديده گرفتن حقوق زنان نيست.
زنان سال‌هاست گلايه‌هاي زيادي مبني برناديده گرفتن حقوق‌شان زيرا در بسياري از موارد به بهانه‌هاي مختلف، حقوقي كه قانونگذار براي آن‌ها درنظر گرفته، نقض شده‌است. از جمله اين موارد مي‌توان به اجحاف و نابرابري حقوق زنان اشاره كرد كه همگي محصول نگاه مردانه در كشور بوده و باعث آزار اين قشر از جامعه شده‌است، به طوري كه تحمل اين برخوردهاي نابرابر گاهي بسيار سخت و طاقت‌فرساست. رد‌پاي عدم برابري زنان و مردان در جامعه هم در سياست‌گذاري‌ها و هم در قانونگذاري كاملا مشهود است كه از جمله آن‌ها مي‌توان به برابر نبودن حقوق و دستمزد زنان نسبت به مردان، خروج از كشور با اذن همسر، عدم اجازه ورود زنان به ورزشگاه‌ها و ...اشاره كرد.
در اين زمينه بايد گفت مبحث حقوق زنان معمولا شامل این موارد است؛تمامیت بدنی و خودمختاری، حق رای، حق کار، حق دستمزد برابر به خاطر کار برابر،حق مالکیت، حق تحصیل، حق مشارکت در قراردادهای قانونی و در نهایت حقوق سرپرستی، ازدواج و مذهبی.
حقوق و دستمزد زنان كمتر از مردان
برابر نبودن حقوق زنان حتي در مشاغلي برابر، آسيب‌هاي زيادي را متوجه زنان كرده است. اين در حالي است كه يكي از مهم‌ترين معيارها براي سنجش درجه توسعه يافتگي يك كشور، ميزان اهميت و اعتباري است كه زنان در آن كشور دارا هستند. زنان كه حالا به دلايل گوناگون از جمله اشتياق براي حضور پررنگ در جامعه يا گاهي نيز مشكلات عديده اقتصادي روانه بازار شده‌اند، مجبورند علاوه بر مسئوليت سنگين مادري، دغدغه‌هاي فراوان زندگي و فرزندان خود، در مشاغل گوناگون نيز به فعاليت بپردازند كه به بنا به دلايلي از جمله منفعت کارفرمایان و صاحبان سرمایه مجبورند به اين تبعيض تن دهند. پرداخت دستمزدها و مزایای کمتر به زنان شاغل، آن هم در شرایطی که شاهد افزایش حضور زنان تحصیلکرده در جامعه هستیم و این مسئله با کمبود اشتغال نیز همراه شده است، همگی منفعت بیشتری را نصیب سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی می‌کند؛ موضوعی که درعین‌حال باعث سرخوردگی و ناکامی زنان شاغل میشود.
ممنوعيت غيرقانوني حضور زنان در ورزشگاه‌ها
ممنوعيت غيرقانوني حضور زنان در ورزشگاه‌ها، نيز يكي از مطالبات زنان است. گلايه زنان اين است كه فقط به دلیل زن بودن از تماشای فوتبال در ورزشگاه آزادی محروم هستند؛ درحالی که معلوم نیست زن بودن جرم است یا تماشای فوتبال زنان در ورزشگاه آزادی . در توجیه عدم اجازه زنان به ورزشگاه آزادی نیز گفته میشود محیط ورزشگاه مردانه است و مردان ممکن است حرف‌های زشت و فحش بدهند.
خروج از كشور با اذن همسر
اما اين تنها تبعيض در مورد زنان نبوده و يكي از موضوعاتي كه بحث‌هاي زيادي نيز پيرامون آن مطرح مي‌شود، اجازه همسر براي خروج زنان از كشور است، به طوري كه در حال حاضر زني با تحصيلات عاليه اگر بخواهد از كشور خارج شود حتما بايد اجازه همسرش را كسب كند، در غير اين‌صورت اجازه خروج از كشو را نخواهد يافت. البته در مواردی ممانعت از خروج زنان نخبه از جمله قهرمانان ملی از کشور موجی از نارضایتی را در میان زنان به وجود آورده و آن‌ها خواستار قائل شدن استثنائاتی در این زمینه هستند كه در اين زمينه نمايندگان فراكسيون زنان مجلس طرحی را تدوين و تقديم مجلس كردند که بر اساس آن خروج زنان نخبه از کشور تسهیل میشود و بايد گفت تصویب این طرح می‌تواند گامی رو به جلو برای شکوفایی استعداد زنان نخبه تلقی شود.
سربازي دختران
اما در لابه‌لاي اخبار منتشر شده در روزهاي گذشته، يك خبر بازتاب گسترده‌اي در جامعه داشت و با تحليل‌هاي بسياري از سوي افراد مواجه شد.
طرح خدمت سربازي دختران موضوعي با واكنش جامعه به ويژه زنان همراه و لطيفه‌هاي بسياري نيز در مورد آن در فضاي مجازي ساخته و دست به دست شد. در مورد اين موضوع بايد اذعان داشت طرح موضوع خدمت سربازي براي دختران، اگر مي‌توانست برابري ميان زنان و مردان را به دنبال داشته باشد، موضوعي قابل طرح و قابل تامل بود. اما طرح اين موضوع زماني كه زنان از نابرابري‌هاي بسياري رنج مي‌برند و به نوعي در جامعه مردانه زندگي مي‌كنند كه مردان تصميم مي‌گيرند و خود نيز عمل مي كنند و زنان سهم ناچيزي از جامعه و پست‌هاي مديريتي دارند به هيچ وجه قابل توجيه نيست.
قرار نيست دختران برای عملیات نظامی آماده شوند
اما پس از انتشار اين خبر و ارائه نظرات گوناگون از سوي جامعه، طيبه سياووشي، نماينده‌اي كه اين طرح را مطرح كرده بود با تاکید بر اینکه هنوز ابعاد این طرح مشخص نشده، ولی می‌توان گفت که قرار نیست دختران در خدمت سربازی اسلحه به دست بگیرند، گفت: این طرح هنوز در صحن مجلس شورای اسلامی مطرح نشده و مشخص است که اطلاع دقیقی از آن نداشته باشیم. وی در مورد اینکه نحوه خدمت سربازی دختران چگونه خواهد بود، ادامه داد: آنچه مشخص است قرار نیست دختران در بخش نظامی حضور داشته باشند و برای عملیات نظامی آماده شوند. وي با بيان اينكه به نظر باید از دختران در مسائل آموزشی و بهداشتی و همچنین رویکرد نرم‌افزاری استفاده شود،گفته‌است: جزيیات این طرح به صورت کامل مطرح نشده، ولی آنچه مشخص است دختران در طول خدمت سربازی اسلحه به دست نخواهند گرفت.
سربازی دختران شبیه یک شوخی است
اين موضوع با واكنش ستادکل نیروهای مسلح نيز مواجه شد و سردار موسی کمالی در واکنش به طرح سربازی دختران در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس با رد این موضوع گفت: در حال حاضر به هیچ وجه چنین طرحی وجود ندارد و مطرح کردن سربازی دختران چیزی شبیه یک شوخی است.
طرح خدمت سربازی دختران اصلا در مجلس مطرح نشده
اما با توجه به نظرات گوناگون در اين زمينه، موضوع را با فاطمه ذوالقدر، نماينده مجلس مطرح كرديم. وي با بيان اينكه طرح خدمت سربازی براي دختران اصلا در مجلس شوراي اسلامي مطرح نشده و فراكسيون زنان به هيچ وجه چنين طرحي را ارائه نداده است به «قانون» مي‌گويد: پيشنهاد طرحي به نام «سرباز داوطلب بسيجي» توسط يكي از نمايندگان در كميسيون حقوقي و قضايي مطرح شد كه راي نياورد و كاملا از دستور كار خارج شده است و بازتاب آن در رسانه‌ها برداشتي نادرست بود كه اصحاب رسانه در اين خصوص اطلاع‌رساني و آگاهي بخشي لازم را براي شفاف سازي انجام دادند.
ذوالقدر همچنين ادامه داد: با توجه به شرايط موجود در كشور، طرح ها بايد در راستاي زدودن و رفع مشكلات اقتصادي و معيشتي مردم و همچنين ارتقاي سطح فرهنگ و استانداردهاي زندگي براي مردم باشد و يقينا نمايندگان خانه ملت هوشيارانه از هزينه كرد وقت مجلس براي طرح هايي كه اثربخشي لازم براي پيشرفت و توسعه كشور را ندارند دوري مي كنند.
زنان سهمي بيشتر مي‌خواهند
در خاتمه بايد گفت زنان در جامعه امروز خواستار سهمي بيش از آنچه امروز براي‌شان در نظر گرفته شده است، هستند. رفتن به خدمت سربازي اگر همراه با برطرف شدن مشكلات جامعه زنان و به نوعي باعث برابري حقوق زنان و مردان باشد، موضوعي قابل طرح و قابل توجيه به نظر مي‌رسد و ممكن است زنان با آن موافق باشند. رشادت‌هاي زنان در دوران دفاع مقدس و صحنه‌های رزم زنان، تا پایان دفاع مقدس و تاثیر عمیق آن بر روحیه رزمندگان به همگان ثابت كرد كه زنان جامعه ما بسيار توانمند هستند و مي‌توانند در بسياري از پست‌هاي مديريتي حضوري فعال داشته باشند، هر چند اين قابليت‌ها سال‌هاست كه مغفول مانده است.
