راه رفتن روی اعصاب مردم

سجاد وجدانیان-دیروز بازار ارز با پرشی قورباغه‌ای، دلار را به سراشیبی تند کاهش برد. به دنبال آن خیابان‌ها پر بود از مردمی که تا پاسی از شب برای فروش دلارهایشان تجمع کرده بودند و خیال رفتن به خانه‌هایشان را هم نداشتند. بازار در این روزِ جادویی بسیار نوسان داشت. دیروز هر چه بود گذشت ولی اتفاقات آن چهره‌ای بسیار زشت را از اقتصاد کشور نشان داد. در این روز، دو روی سکه اقتصاد با هم به نمایش درآمد؛ اتفاقی که حتی در افسانه‌ها هم نیفتاده است. یک طرف این سکه دولتی است که با وجود همه ادعاهایش، اصلا شفاف نیست و طرف دیگر آن رفتارهای اقتصادی هستند که کاملا هیجانی و به دور از عقلانیت لازم روی می‌دهند. از اقتصادی که دو رویش این است، هیچ انتظاری برای بهبود و توسعه نمی‌رود چرا که عامل توسعه وجود ندارد. توسعه یا باید با سیاست‌های دولت انجام شود یا با خواست مردم. در جایی که هیچ‌کدام از اینها اصلا وجود خارجی ندارند، چگونه می‌توان به آینده اقتصادی امیدوار بود.دولت به عنوان یکی از عاملان توسعه‌ تا به حال برای توسعه اقتصادی، شش برنامه به اجرا درآورده است. دستاوردهای این برنامه‌های توسعه آنقدر بی‌ارزش است که هیچ احتیاجی به توضیح اضافی ندارد. وابستگی شدید اقتصادی که امروز همه آن را با تمام وجود لمس می‌کنند، فقط یکی از نتایج برنامه‌های توسعه بوده است. در واقع محتوای این برنامه‌ها تنها چند شعار مردم‌پسند بوده است که هر‌ازگاهی نحوه بیان شعارها تغییر یافته است. حال توسعه که جای خود، دولت هنوز که هنوز است، جایگاه خود را هم در اقتصاد تعریف نکرده است تا مردم بدانند دولت در اقتصاد چه کاره است. دولت در شعار به دنبال خصوصی‌سازی و اقتصاد بازار است ولی در عمل حاضر نیست دست از سر اقتصاد بردارد. وقتی اقتصاد نفتی است و ارز حاصل از صادرات نفت در اختیار دولت است، قاعدتا عرضه‌کننده اصلی ارز در بازار هم دولت خواهد بود. به همین دلیل دولت باید کنترل بازار ارز را بر عهده گیرد و آن را مدیریت کند نه اینکه در مقابل نوسانات ارزی روزه سکوت بگیرد تا به همه ثابت شود که شفافیتی در کار نیست.
القصه؛ بازار ارز که با بی‌خیالی دولت مدیریت شد، حداقل فکری به حال بازار بورس کنید. شاخص بازار بورس باید به اتکا و به پشتوانه تولید ناخالص داخلی افزایش یابد نه با حباب. دولت با علم به اینکه طرف دیگر سکه اقتصاد، رفتار هیجانی دارد، بهتر است با مداخله در بازار بورس، بیشتر از این از سیاست راه رفتن روی اعصاب مردم استفاده نکند.
‏s.vojdanian@chmail.ir