روزنامه ابتکار
1397/09/07
منابع دیپلماتیک از میزبانی احتمالی آلمان یا فرانسه از سازوکار ویژه اروپا خبر دادند
نخستین گام از حرف به عملگروه ایران و جهان - محمدرضا ستاری: در بحبوحه تلاش ایران و اروپا برای راهاندازی سازوکار ویژه برای ادامه همکاریهای مالی و اقتصادی و در حالی که علیاکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی و عباس عراقچی معاون وزارت خارجه ایران به منظور گفتوگوهای سطح بالا میان ایران و اتحادیه اروپا به بروکسل سفر کردهاند، روز گذشته روزنامه والاستریت ژورنال آمریکا به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داد که یکی از کشورهای آلمان یا فرانسه قرار است میزبان مکانسیم ویژه باشند.
این سازوکار مالی که به گفته تحلیلگران به مانند نوعی بورس قرار است به ایران کمک کند تا در ازای فروش نفت، کالا و خدمات از کشورهای اروپایی دریافت کند، اکنون ماهها است که توسط سران اروپا مورد تاکید قرار گرفته و حتی در بیانیه وزرای خارجه کشورهای گروه 1+4 در نیویورک نیز بر روی آن تصریح ویژهای شده است. در همین راستا و در حالی که ایران خواستار شفافیت بیشتر اروپا در برداشتن گامهای عملی از سوی اروپا شده و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا چند روز قبل اعلام کرده که این مکانیسم همکاری احتمالاً اوایل سال آینده میلادی اجرایی خواهد شد، ایران و اروپا روز گذشته به توافقی جدید بر سر محل استقرار سازوکار ویژه مالی رسیدند تا برای مقابله با تحریمهای آمریکا اقدامات عملی صورت بگیرد.
آلمان و فرانسه میزبان مکانیسم ویژه
بنا بر گزارشهای رسیده و همانطور که اوایل هفته عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه ایران گفته بود، خبرهای مهمی طی دو روز آینده در خصوص برجام در راه است، طبق مکانسیم ویژه، قرار است مبنایی برای تسهیل پرداختهای مالی ایران و اروپا صورت بگیرد که در راستای آن نیاز به بانکهای اروپایی و خطر تحریم آنها از سوی آمریکا رفع شود.
همچنین قرار است که این نهاد مالی از سوی دو کشور آلمان و فرانسه تامین مالی شود و به صورت مستقیم تحت مالکیت دولتهای اروپایی مشارکت کند به طوری که تا به اینجای کار که اتحادیه اروپا پیش بینی کرده است با آغاز به کار سازوکار ویژه مالی، حداقل ده کشور اروپایی در آن مشارکت کرده و در آینده نیز چین به این نهاد بپیوندد. همچنین بنا بر گزارشهای رسیده از بروکسل اگر هر کدام از کشورهای آلمان یا فرانسه عهدهدار میزبانی از این مکانیسم مالی شوند، ریاست آن بر عهده کشور دیگر خواهد بود. یعنی اگر میزبانی از سوی فرانسه پذیرفته شود، ریاست این نهاد بر عهده آلمان بوده و اگر میزبانی با آلمان باشد، ریاست بر عهده فرانسه خواهد بود.
اهمیت نخستین گام عملی اروپا
این امر از آنجا اهمیت دارد که سه چالش عمده در مسیر اجرایی شدن سازوکار ویژه اروپا با ایران قرار دارد. نخست بحث عدم استقبال کشورهای اتحادیه اروپا از میزبانی آن بود که بنا بر توافق اعلام شده این مساله با میزبانی احتمالی آلمان یا فرانسه رفع میشود. مساله دوم مبنای حقوقی این سازوکار ویژه است.
اروپا تاکنون تلاش وافری را برای حفظ برجام و متقاعد کردن ایران به ماندن در این توافق بینالمللی داشته و به گفته اکثر ناظران از منظر سیاسی گامهای بسیار مهمی برداشته است اما از منظر عملی، همزمان با مطرح شدن ایده سازوکار ویژه برای دور زدن تحریمهای آمریکا هنوز موارد مهمی از جمله کانالهای ارتباطی، همکاری شرکتهای اروپایی و نیز تضمین حقوقی برای دور ماندن از تهدیدهای آمریکا وجود دارد. هر چند ایده اصلی در این مکانیسم، همکاری شرکتهای کوچک و متوسط اروپایی با ایران است، اما مسالهای که مطرح میشود این است که با توجه به مراودات گسترده تجاری میان آمریکا و اروپا و اینکه میزان قابل ملاحظهای از سهام این شرکتها در اختیار آمریکاییها قرار دارد، راهکار حقوقی سازوکار ویژه برای رفع این مشکل چه خواهد بود؟
از سوی دیگر، ایران هر چند گامهای سیاسی اروپا برای حفظ برجام را با اهمیت میداند، اما بارها توسط مقامات ارشد کشورمان عنوان شده که در صورت عدم انتفاع ایران از مزایای برجام، تهران لزومی به ماندن در این توافق نمیبیند. در همین راستا، عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت خارجه در سومین سمینار همکاری مشترک ایران و اروپا در بروکسل با بیان اینکه اعمال مجدد تحریمهای آمریکا، بهرهمندی ایران از مزایای برجام را به صفر نزدیک کرده است، گفت: تعلل در اجرای تعهدات، این دستاورد مهم دیپلماسی برای جامعه بینالمللی را با چالش جدی روبهرو خواهد کرد و ایران در این صورت بر اساس استقلال و منافع خود تصمیم خواهد گرفت.
مساله تهدیدهای آمریکا
مساله بعدی که در مورد سازوکار ویژه مالی ایران و اروپا مطرح میشود، موضوع تهدیدهای آمریکا است. واشنگتن بارها و بارها تهدید کرده که هر کشوری با ایران وارد تعاملات اقتصادی شود از تحریمهای این کشور مصون نخواهد بود.
آنها حتی تصریح کردهاند که اروپا باید از میان آمریکا و ایران یکی را انتخاب کند. این امر باعث شده تا برخی از تحلیلگران غربی نسبت به موفقیتآمیز بودن این سازوکار ویژه ابراز تردید کنند، اما در عین حال تاکید داشته باشند که سیاست انزوای کامل ایران نیز توسط آمریکا با شکست مواجه میشود.
به گفته منابع آگاه، اکنون در آمریکا یک دو دستگی میان اعضای بلندپایه کاخ سفید برای تشدید یا تعدیل تحریمهای ایران وجود دارد. در حالی که وزارت خارجه و جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ بر روی تشدید تحریمهای ایران تاکید دارند، از سوی مقابل وزارت خزانهداری آمریکا درخصوص این راهبرد ابراز نگرانی کرده و خواستار تعدیل بخشی از تحریمهای ایران شده است. به گفته این منابع، استیون منوچین وزیر خزانهداری آمریکا هشدار داده که ادامه چنین سیاستی ممکن است دو تهدید را متوجه آمریکا کند. نخست انزوا و تنها ماندن آمریکا در سیاست فشار حداکثری بر روی ایران و دوم اینکه اگر ایران و اروپا بر مبنای فشارهای آمریکا به یک مکانیسم برای مبادلات تجاری با حذف دلار دست پیدا کنند، علاوه بر تضعیف نهادهای زیر نظر آمریکا مانند سوئیفت، ممکن است این مساله سرآغاز ایجاد فرآیندی برای مهار اهرم فشار تحریمهای آمریکا برای سایر کشورها شود.
هشدار مجدد ایران به اروپا
در همین رابطه و در حالی که یکی از مشکلات مهم بر سر سازوکار ویژه اروپا با ایران حل شده و اتحادیه اروپا یک گام جدی درخصوص حمایت عملی از برجام برداشته است، علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران بار دیگر خواستار تسریع در اجرای مکانیسم همکاری تجاری و مالی دو طرف شده است.
بنا بر اعلام خبرگزاری دویچه وله، او در بروکسل از تلاشهای اتحادیه اروپا برای حفظ برجام قدردانی کرد، اما همزمان افزود که این تلاشها باید هر چه زودتر عملی شود زیرا اگر راهبردهای گفته شده از حرف به عمل در نیاید وضعیف ناگوار و غیرقابل پیشبینی اتفاق خواهد افتاد.
سایر اخبار این روزنامه
« ابتکار » از برخوردهای سیاسی در ماجرای استیضاح لاریجانی و ظریف گزارش می دهد
لاریجانی و ظریف در پیچ استیضاح سیاسی
ژوبین صفاری
چالشهای عبور از معضلات50 ساله در نظام بانکی
حذف صفر از پول ملی تا چه حد در اقتصاد تاثیر میگذارد؟
پول ملی با صفر یا بدون صفر
نگاهی به مجموعه «مرز خوشبختی» به کارگردانی حسین سهیلیزاده
جامعهای که با موقعیتهای کمیک روایت میشود
آگهیهای کاتالیستهای اجارهای از روی سایتها حذف شدند
دور زدن معاینه فنی ممنوع!
منابع دیپلماتیک از میزبانی احتمالی آلمان یا فرانسه از سازوکار ویژه اروپا خبر دادند
نامه وزارت کشور تکلیف شهرداری تهران را روشن نکرد
«بهشت» در مه
نامه وزارت کشور تکلیف شهرداری تهران را روشن نکرد
«بهشت» در مه
معاون رئیسجمهوری در امور زنان و خانواده مطرح کرد
ابهام شرعی در واگذاری برخی پستها به زنان
رئیس دیوان محاسبات کشور:
۱۰ ابهام درباره قانون ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان احصا شد
امنیت اجتماعی در سایه حضور زنان در ورزشگاه
عضو هیات رئیسه فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی خبر داد
گزارش کمیته ویژه فراکسیون امید در مورد حوادث دانشگاه اصفهان
سخنگوی کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور:
آفت مدرکگرایی در کشور