روزنامه ابتکار
1398/03/30
به ازای هر هزار هکتار جنگل به طور متوسط چند جنگلبان در ایران فعالیت می‌کنند؟ نسبت منفی جنگل به جنگلبان در ایران
گروه ایرانشهر: کمبود نیروی انسانی و دستمزد پایین و خطراتی که جانشان را تهدید می‌کند، از قاچاقچیان چوب تا سوختن در آتش جنگل‌ها چالش‌هایی از میان صدها چالش جنگلبانی در کشور است. شغلی که نه امنیت دارد و نه پول. هر‌چه که جنگلبانان را به سوی این حرفه کشانده عشق به طبیعت ایران است؛ طبیعتی که دستخوش تغییرات فراوان است و به سوی نابودی پیش می‌رود. جنگل‌هایی که هر روز از مساحت‌شان کاسته میشود. با این حال در این مساحت باقی‌مانده هنوز هم نسبت جنگلبان‌ها به جنگل‌ها به شدت منفی است.منابع طبیعی در هر کشوری جزو ثروت‌ها و دارایی‌های آن به حساب می‌آید. جنگل‌ها و مراتع یکی از مهم‌ترین منابع طبیعی هستند که در حفظ و نگهداری آن باید برنامه‌ریزی و سپس اقدام کرد. البته متاسفانه در کشورهای در حال توسعه معمولا توجه لازم به این منابع نشده و ارزش آنها در بسیاری مواقع نادیده گرفته میشود. در واقع حفاظت از منابع طبیعی وظیفه همه مردم کشور بوده و باید به صورت فرهنگ بین آنها درآید. ولی در کنار آن در حوزه تخصصی، نیاز به افرادی هست که کار حفاظت و نگهداری از جنگل‌ها و مراتع را بر عهده بگیرند. جنگلبان مسئول نگهداری و محافظت از جنگل‌ها است. او نقش مهمی را در نگهداری جنگل‌ها برای آیندگان دارد و با دانش و شناختی که از طبیعت، جنگل‌ها و مراتع دارد، به کمک روش‌های مختلف نگهداری و حفاظت آنها را بر عهده می‌گیرد. در ایران جنگلبانان با چالش‌های فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند. چالش‌هایی از کمبود نیروی انسانی گرفته تا کمبود درآمد و مشکلات معیشتی. از تمام این موارد گذشته نبود امنیت شغلی و دفاع از جنگل‌ها با دستان خالی بر سختی این کار می‌افزاید. با این حال اما کمبود نیروی انسانی از عمده مشکلاتی است که نه تنها سبب فرسایشی شدن شغل جنگلبانی در ایران شده بلکه حفاظت از جنگل‌های ایران را نیز با مشکلاتی مواجه کرده است. سرهنگ علی عباس‌نژاد، فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری از نسبت کمی به شدت منفی جنگل و جنگلبان در کشور سخن گفته و اعلام کرده است که براساس استانداردهای رایج جهانی به ازای هر یک هزار هکتار جنگل به طور متوسط یک جنگلبان وجود دارد اما در ایران در مقابل هر ۴۰ هزار هکتار عرصه طبیعی یک جنگلبان فعالیت دارد.
این آمار، آمار تازه‌ای نیست. در طول چند سال گذشته که موضوع حفاظت از جنگل‌ها بیش از پیش مطرح شده است، کمبود منابع انسانی برای حفاظت از جنگل‌ها از زبان بسیاری از مسئولان محیط زیستی کشور شنیده شده است. حیدر ابراهیمی‌فر، معاون فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری پیش‌تر از فعالیت ۳۰۰۰ نیروی جنگلبان در عرصه‌های طبیعی خبر داده و از تناسب نداشتن وسعت اراضی با تعداد نیروهای جنگلبانی، استهلاک تجهیزات آنان و خلاء قانونی برای تایید احراز شهادت جنگلبانان گلایه کرده بود. وی با بیان اینکه عرصه‌های طبیعی در کشور ما ۱۳۶ میلیون هکتار وسعت دارد، گفته است: جنگلبانان نسبت به گشت و مراقبت در عرصه‌های منابع طبیعی شامل جنگل‌ها، مراتع، اراضی جنگلی و بیشه‌های طبیعی اقدام می‌کنند و اقدامات آنها در زمینه پیشگیری و مقابله با جرایم حوزه منابع طبیعی مانند چرای غیر‌مجاز دام، قطع غیر‌مجاز درختان، حمل غیر‌مجاز محصولات اصلی و فرعی جنگلی و مرتعی، جلوگیری از تصرف اراضی ملی و مقابله با آتش‌سوزی و سایر پدیده‌هایی است که منجر به تخریب عرصه‌های طبیعی کشور میشود. معاون فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری با اشاره به تعداد کل جنگلبانان در ایران گفته است: این تعداد نیروی جنگلبان به صورت رسمی، پیمانی، شرکتی و قرار‌دادی مشغول به فعالیت هستند. برخی اوقات نیز تعدادی نیرو به صورت فصلی به عنوان دیده‌بان حریق یا مواردی از این دست به حفاظت از منابع طبیعی کشور کمک می‌کنند.
به گفته ابراهیمی‌فر تعداد نیروی جنگلبانی با وسعت اراضی هیچ تناسبی ندارد. او گفته است: عرصه‌های منابع طبیعی ما چندین برابر این تعداد به نیروی جنگلبان نیاز دارد تا بتوانیم پوشش کامل حفاظتی را در عرصه‌های طبیعی اعمال کنیم. در دنیا تعداد استاندارد نیرو برای عرصه‌های طبیعی به ازای هر ۱۰ هزار هکتار یک نفر است ولی تعداد نیروهای ما بسیار کمتر از استاندارد جهانی است. وی افزود: به هر جهت حفاظت از عرصه‌های طبیعی با وسعت زیاد و نیروی کم به عهده سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری است و باید از تخریب و تجاوز به عرصه‌های طبیعی جلوگیری کنیم. با این حال تنها سختی کار جنگلبانان به همین جا ختم نمی‌شود. در عرصه‌های طبیعی تهدیداتی برای جان و سلامت جنگلبانان وجود دارد. وی گفت: مقابله با تخریب و تجاوز به عرصه‌های طبیعی، آتش‌سوزی، برخورد با قاچاق چوب و تصرف اراضی ملی از جمله تهدیداتی است که منجر به درگیری‌هایی بین نیروهای جنگلبان و فرصت‌طلبان میشود. معاون فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در‌این‌باره گفته است: درگیری متخلفان با جنگلبانان متاسفانه سبب شهادت تعدادی از نیروهای جنگلبان حین ماموریت شده است. از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون ۱۹ نفر از نیروهای جنگلبان ما در حین ماموریت فوت شده‌اند که بر اساس ضوابط و آیین‌نامه‌ها از این تعداد فقط دو نفر به عنوان شهید محسوب شده‌اند.
حالا اما علی عباس‌نژاد، فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری گرچه به کمبود نقیصه نیروی انسانی یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور باور دارد اما معتقد است که باید از ظرفیت انجمن‌های مردم نهاد زیست محیطی همیار طبیعت و نیز سربازان امریه استفاده کرد. او گفته است: در حال حاضر حدود یک هزار نفر سرباز امریه دوران خدمت خود را در یگان‌های حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری نقاط مختلف کشور می‌گذرانند. عباس‌نژاد یادآور شد: همچنین برای حفاظت از عرصه‌های ملی باید نهادهای مختلف چون دستگاه قضائی، نیروی انتظامی و به ویژه اقشار مختلف مردم همکاری کنند تا این میراث‌های طبیعی خداداد برای نسل‌های آینده باقی بماند. وی درمورد تصویب لایحه حمایت از محیط بانان توسط مجلس نیز گفت: این لایحه در حال حاضر مراحل بررسی و بازنگری‌های نهایی خود در کمیسیون مجلس را می‌گذراند و در هفته‌های آتی برای طرح و تصویب به صحن علنی مجلس آورده میشود. وی درخصوص مزایای تصویب این طرح توضیح داد: درصورت تصویب نهایی و اجرای این لایحه جنگلبانان از مصونیت و حمایت قانونی برای فعالیت و حفاظت در عرصه‌های ملی و برخورد قانونی با متخلفان برخوردار می‌شوند و تصویب این طرح به جنگلبانان دلگرمی و پشت‌گرمی می‌دهد.
عباس‌نژاد یکی دیگر از مشکلات و معضلات یگان حفاظت سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری را نداشتن ساختار مصوب سازمانی دانست و گفت: در بدنه سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری و به تبع آن ادارات منابع طبیعی و آبخیزداری استان‌ها برای یگان حفاظت چارت و ساختار سازمانی معین با ردیف بودجه مشخص تعیین و تعریف نشده است. وی افزود: نداشتن چارت قانونی باعث شده که جنگلبانان تنها بر حسب علاقه‌ای که به طبیعت دارند فعالیت کنند چرا که این نیروها با توجه به وضعیت استخدامی و حقوق پایین خود از لحاظ سازمانی هیچ پشتوانه و انگیزه‌ای ندارند. وی با اشاره به موضوع آتش‌سوزی در عرصه‌های جنگلی گفت: برخی از این آتش‌سوزی‌ها در عرصه‌های جنگلی یا نقاط کوهستانی مرتفع و سخت‌گذر اتفاق می‌افتد که حضور افراد و تجهیزات تنها با کمک بالگرد امکان‌پذیر است و یگان حفاظت سازمان فاقد بالگرد برای هلی برد نیرو و تجهیزات است.
سایر اخبار این روزنامه
رئیس‌جمهوری در جلسه هیئت دولت:
حمله به دو نفتکش، واکنش به روابط نزدیک ما با آسیا، ژاپن و چین بود
محمدرضا ستاری
بود یا نبود ترامپ چه تفاوتی می‌کند؟
به ازای هر هزار هکتار جنگل به طور متوسط چند جنگلبان در ایران فعالیت می‌کنند؟
نسبت منفی جنگل به جنگلبان در ایران
چرا در برخی موارد با آثار هنری دارای مجوز از وزارت ارشاد، رفتارهای فراقانونی میشود؟
وقتی انبوه‌سازان قانون را دور می‌زنند
نگرانی از سه شیفته شدن مدارس شهرستان‌های تهران
«ابتکار» از فرآیندهای پوپولیستی خلاف تحزب در فضای سیاسی کشور گزارش می‌دهد
بازاریابی سیاسی با فراخوان انتخاباتی
منابع دیپلماتیک از احتمال سفر وزرای خارجه سه کشور اروپایی به تهران در آینده‌ای نزدیک خبر دادند
«ابتکار» از تلاش مسئولان برای به حاشیه نرفتن مستاجران گزارش می‌دهد
«اقدام ملی» برای کنترل بازار مسکن
وزیر نفت در حاشیه جلسه هیئت دولت:
من نگفتم مشتری‌های نفتی ما جاسوس هستند
دادستان کل کشور:
از آغاز تیرماه شاهد تحولات قابل توجهی در فضای مجازی خواهیم بود
علی شمخانی:
در برابر بدعهدی طرف مقابل، گام به گام تعهدات برجامی خود را کاهش می‌دهیم
