همدلی از رانت و فساد در حوزه دارویی کشور گزارش می‌دهد سلامت مردم در منگنه مافیای دارو

همدلی| ستاره لطفی- چند وقتی است موضوع «دارو» و جریان‌های دارویی بیش از هر زمان دیگر با فساد و رانت گره خورده و فساد در این حوزه تبدیل به یکی از چالش‌های داغ نظام سلامت کشور شده است. آن هم درست زمانی که به واسطه تحریم‌های آمریکا، حوزه دارو و تجهیزات پزشکی با مشکلات فراوانی همراه شده است.
اگر چه مافیای دارو و فساد در این حوزه موضوع دیروز و امروز نیست و قدمتی سی، چهل ساله دارد که هر از چندگاهی نیز خبرهای آن به رسانه‌ها راه و تا چند روز در ویترین رسانه‌ها خودنمایی می‌کرد، اما از آن جا که اراده جدی برای مبارزه با این موضوع وجود نداشت، باز غبار فراموشی بر آن می‌نشست. با این وجود چند وقتی است وزیر بهداشت که کمتر از یک سال از عمر مسئولیت‌اش در این وزارت‌خانه می‌گذرد عزم خود را برای مبارزه با فساد و رانت در این حوزه جزم کرده تا شاید بتواند دست‌های فساد را از نظام سلامت کشور کوتاه کند.
البته مبارزه با رانت در حوزه‌ای که سال هاست فساد مثل موریانه به جان آن افتاده کار مشکلی است، چرا که افرادی که از فساد و رانت ایجاد شده سود می‌برند، آرام نخواهند نشست و تمام تلاش خود را برای گذاشتن چوب لای چرخ چنین تلاشی انجام می‌دهند.
اکنون نیز که وزیر بهداشت به دنبال عملیاتی کردن شعار مبارزه با فساد و رانت حوزه دارویی کشور است از این هجمه‌ها در امان نیست. هجمه‌هایی که سعید نمکی یک ماه پیش در رشته توییتی این گونه از آن سخن گفت: «جو سنگینی را تحمل کردم و می کنم، شبکه رانت و فساد اقتصادی بین برخی افراد و شبکه های مجازی هزینه میلیاردی می کنند که مثلاً بنده و وزارت بهداشت را تخریب کنند، ۲۰ میلیون تومان برای هر توییت علیه نمکی خرج می‌کنند، این پول‌ها از کجا آمده است؟»


در حال حاضر داعیه مبارزه با رانت و فساد در این حوزه که این روزها از سوی وزیر بهداشت مطرح می‌شود، حکم شمشیر «داموکلس» را دارد که بالای سر سعید نمکی قرار گرفته و هر لحظه امکان دارد که این شمشیر که به مویی بند است از سوی مافیای دارو بر سر نمکی فرود آید، به ویژه که وی برای نشان دادن عزم خود برای مبارزه با این امر گفته که ماشین‌اش دنده عقب ندارد و می‌خواهد با همین فرمان پیش برود.
حوزه غذا و دارو به دلیل ارتباط مستقیم با بحث سلامت مردم بسیار حساس است و جامعه نسبت به خبرهای منتشرشده درباره آنها حساسیت بالایی دارد. از همین رو می‌توان گفت بحث درباره فساد حوزه دارو مانند یک شمشیر دولبه عمل می کند از یک طرف می تواند منجر به شفافیت و مقابله با فساد شود و از سوی دیگر اگر اخبار دقیق و صحیح نباشد می تواند نگرانی مردم را در پی داشته باشد. خبرهای که این روزها از وزارت‌ بهداشت و شخص اول این وزارتخانه به جامعه مخابره می‌شود، خبرهایی خوبی نیست و همواره از دست‌های فاسدی که سلامتی مردم را نشانه گرفته‌است سخن به میان می‌آید.
عزم نمکی برای مبارزه با فساد دارویی
وزیر جدید بهداشت در همان هفته های ابتدایی مسئولیت‌اش در وزارتخانه بهداشت، در اظهاراتی شفاف که تا قبل از آن چندان سابقه نداشت از فساد در این حوزه خبر داد و حتی از سازمان غذا و دارو خواست که شبکه پوسیده فساد و رانت جمع شود. اما وی در یکی دو ماه اخیر بیش از هر زمان دیگر به موضوع فساد در این حوزه ورود پیدا کرد و موضوعاتی را رسانه‌ای کرد که بیانگر این موضوع است که موریانه فساد در این حوزه که با سلامت جان مردم ارتباط مستقیم دارد حسابی رخنه کرده است.
قریب به یک ماه پیش نمکی در سومین جلسه هیات امنای موسسه بهداری رزمی دفاع مقدس و مقاومت در جمع خبرنگاران از فعالیت گروههایی سخن به میان آورد که طی چهار ماه چراغ خاموش در زمینه ارزهایی که توسط شرکت‌های واردکننده تجهیزات پزشکی گرفته شده کار می‌کنند.در مورد اینکه این ارزها کجا مصرف شده و چه کسانی دریافت کرده اند آمار هولناکی به رسانه‌ها ارائه داد. وی از داروهای تاریخ مصرف گذشته که به کشور وارد شده است و همچنین از 2 میلیون ارز دریافتی برای وارد کردن اسنت قلب که سر از کابل برق درآورده است سخن گفت .
ناگفته‌هایی هولناک از مافیای دارو
البته موارد مطرح شده از سوی نمکی تمام فساد موجود در حوزه دارو نیست. هفته گذشته در تازه ترین سوت زنی در حوزه دارو، محسن جلواتی قائم مقام مدیرعامل دیده‌بان شفافیت در نشستی خبری که خبرگزاری مهر آن را منتشرکرده، ناگفته های هولناک دیگری از مافیای دارو در کشور را فاش کرد که نشان از زنجیره مافیا در این حوزه دارد.
جلواتی گفت: «حدود دو سال قبل اولین شکایت را از تخلفات، سودجویان در سازمان غذا و دارو به دستگاه قضا بردیم،در ماه های گذشته افراد مختلفی در سازمان غذا و دارو توسط نهادهای نظارتی بازداشت شدند که جزئی از زنجیره مافیای دارو بودند و هم اکنون این پرونده ها در حال رسیدگی و طی مراحل قضایی است.
مهم ترین عامل زمینه ساز برای تخلف در سازمان غذا و دارو، سامانه تی‌تک است. علت فسادآمیز بودن سامانه تی‌تک نیز امکان دستکاری در آن و وارد کردن اطلاعات دلخواه است به طوری که حتی کسانی که به آن ها ارز تعلق نمی گیرد، با واردات داروهای ممنوعه موفق به دریافت ارز شده اند. محموله دارویی در گمرک فرودگاه در حال ترخیص بود که براساس گزارش حسابرس مستقل فرودگاه، یک شرکت لوازم خانگی با دریافت ارز اقدام به واردات این دارو کرده بود که با رسیدن گزارش آن به ما، اقدامات لازم برای ممانعت از ترخیص آن انجام شد.
گروه دیگری اقدام به واردات داروهای مکملی کرده اند که تاریخ انقضای آن ها در حال اتمام بود. برای واردات این دارو، یک میلیون و ۱۳۰ هزار دلار نیز مصرف شده است.
یکی دیگر از مصادیق فساد در حوزه دارو کشف محموله ای بود که باید ۱۰ هزار آمپول وارد می شد اما تنها دو هزار آمپول وارد شده بود و در میانه محموله برای پرکردن حجم، یخ خشک کار شده بود.
در حوزه قیمت‌گذاری برای برخی داروها تا ۱۰ برابر قیمت را بیشتر محاسبه کردند و به این ترتیب سرمایه‌گذاران داخلی متضرر شده بودند. دلیل این مساله ذینفع بودن برخی از مسئولان سازمان غذا و دارو در شرکت‌های واردات دارویی بود.
از جمله موارد دیگر این بود که دارویی در مرحله آزمایش بود اما در بازار توزیع شد. این در حالی است که این موضوع برخلاف قانون است اما لابی باند فساد دارو، این کار را عملی کرد. در نهایت آزمایش ها نشان داد که این دارو موجب مرگ افراد می شود. مراجع مرتبط اعلام کردند که باید این دارو از بازار جمع شود اما شرکت تولید کننده اعلام کرد که به دلیل کمبود دارو این شرکت اقدام به جمع آوری دارو نخواهد کرد،این موضوع فساد مالی نیست بلکه یک فساد جانی است.»
ورود مجلس به مافیایی دارویی
زنگ خطرفساد و رانت دارویی که نمکی به صدا درآورده است آن قدر بلند شده که بهارستانی‌ها را به تکاپو وا داشته و واکنش نمایندگان مجلس را نیز به دنبال داشته است. دیروز عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی ضمن بیان ورود مجلس به این مسئله بر هزینه‌کرد بودجه تامین دارو در جای خود تاکید کرد. بشیر خالقی ضمن قول پیگیری این ماجرا به ایلنا گفت: ما فعلا در حال تحقیق هستیم تا برای ما نمایندگان مجلس مبرهن شود که آیا سوءِ استفاده صورت گرفته است یا خیر؟ باید روشن شود که آیا اعتباراتی که تخصیص داده شده، در جای خودش هزینه شده است یا به طور مثال اعتبار دارو برای ساختمان‌هزینه شده است؟
مافیای داخلی برای کسب سود بیشتر با تحریم‌کنندگان دست به دست هم داده‌اند تا سلامت مردم کشور را بیش از پیش به خطر بیندازند، هر شخصی که در مقابل تجارت سودآورشان مانع ایجاد کند، خواهند ایستاد. بنابراین بدون تردید در روزها و ماه‌های آتی وزیر بهداشت که قدم در این راه گذاشته است با هجمه‌های فراوانی از طرف مافیای پشت پرده دارو روبرو می‌شود. امید است وی و وزارتخانه‌اش در راه مبارزه با این درخت تنومند فساد تنها نمانند.