روزنامه شهروند
1398/10/26
با یک جناح نمیتوان کشور را اداره کرد
[شهروند] حسن روحانی، رئیسجمهوری روز چهارشنبه در جلسه هیأت دولت گفت: «بگذارید در میدان انتخابات، همه احزاب و گروهها شرکت کنند؛ با یک جناح نمیتوان کشور را اداره کرد؛ کشور برای همه است.» روحانی تأکید کرد: «همه صاحبان یک سرزمین و یک نظام هستیم و منافع ما مشترک است. در کشوری زندگی میکنیم که در آن سبکهای زندگی و سلیقههای مختلف حاکم است. ایران دارای یک رنگ، یک نام و یک سلیقه نیست. ما باید به سلیقهها، اندیشهها و راههای مردم احترام بگذاریم. همه ایرانی هستند و ایران از آنِ همه است.» روحانی با بیان اینکه مردم تنوع میخواهند، یادآور شد: «بگذارید در میدان انتخابات، همه احزاب و گروهها شرکت کنند. شما ضرر نمیکنید. با یک جناح نمیتوان کشور را اداره کرد. کشور برای همه است. اگر همه ۸۳میلیون نفر متحد باشیم و یک نفر مخالف، آن یک نفر را باید جذب کنیم. یک نفر مخالف برای ما زیاد است.» رئیسجمهوری اضافه کرد: «شما یک جناح و یک جمعیت بزرگ را مخالف میکنید؟ حواسمان را جمع کنیم. پاسداشت خون شهید سلیمانی اتحاد است. شهید سلیمانی حزبی نبود. من حدود ۴۰سال با سلیمانی دوست بودم. بیش از ۲۰سال ما از نزدیک با هم کار کردیم. من او را خوب میشناسم. او جناحی و حزبی نبود. او با همه خوب بود. پیش همه میرفت و از همه مشورت میگرفت. بیاییم سبک و فکر سردار سلیمانی را در این مملکت اجرا کنیم. یکی بشویم و در کنار هم قرار بگیریم.»روحانی در بخش دیگری از سخنان خود خطاب به دستاندرکاران انتخابات گفت: «همه آنهایی که در این انتخابات نقش دارید از شما خواهش میکنم آن جایی که روشن است تا صلاحیت فردی رد شود، آن را رد کنید اما آن جاهایی که نامشخص است یا احتمالات ضعیف است، مردم را ناراحت نکنید. به مردم نگوییم در برابر یک صندلی مجلس 17 نفر، 170 یا 1700 نفر کاندیدا هستند. ببینیم از چند جناح 1700 نفر کاندیدا هستند؟ 17 نفر از چند جناح، از یک جناح؟ این که انتخابات نمیشود؛ مثل اینکه در مغازهای از یک جنس، دوهزار عدد وجود داشته باشد.» به نظر میرسد این بخش از صحبتهای روحانی پاسخی به سخنگوی شورای نگهبان بود که در برنامه گفتوگوی ویژه خبری در دفاع از رد صلاحیتها گفته بود برای هر کرسی مجلس 17 نفر رقابت خواهند کرد. پاسخ روحانی واکنش سخنگوی شورای نگهبان را در پی داشت. عباسعلی کدخدایی در توییتر خود نوشت: «جنجال برای تأیید افراد فاقد صلاحیت تازگی ندارد، اما پیشگامی رئیسجمهوری در این پروژه ضد ملی تأسفبار است. البته نمیدانستیم عدم تأیید بستگان به معنی حذف جناحهای دیگر است.» به نظر میرسد اشاره سخنگوی شورای نگهبان به «بستگان» رئیسجمهوری، داماد روحانی باشد که شورای نگهبان صلاحیت او را رد کرده است.
روحانی تصریح کرد: «بیایید این مشکلات یک هفته و ۱۰ روز را مقدمه کنیم و این غم و مشکلات بزرگ را به تصمیمی بزرگ تبدیل کنیم. آن تصمیم بزرگ، آشتی ملی است. بیایید همه با هم آشتی کنیم. کینهها را از دل برداریم. این انتخابات، ۲۲ بهمن و روزهای آینده قدم اول این حرکت باشد.» رئیسجمهوری با اشاره به اینکه امروز در جایگاهی در تاریخ ایستادهایم که نمیتوانیم از هم فاصله داشته باشیم، گفت: «یا متحدیم و پیروز یا جدا و شکستخورده هستیم؛ انتخاب با ماست.» رئیس دولت دوازدهم در بخش دیگری از سخنانش گفت: «این سرزمین به سلیقه خاص و جناح و افکار خاصی متعلق نیست و به همه ارتباط دارد. احساس ما این است که جان هر فرد ایرانی جان همه ماست و همانطور که قرآن به ما آموخته از دست رفتن یک نفر بیگناه به منزله از دست رفتن انسانیت است.»
روحانی ادامه داد: «مردم عزیز ایران در این ایام روزهای سختی را پشت سر گذاشتند. از خدا میخواهیم هفته پایان دیماه پایان غم و اندوه مردم باشد که با حوادث مختلفی روبهرو شدند. گرچه این حوادث برای همه ما تلخ بود، اما درسهای عبرتی هم برای ما بود. لازم است از این مقطع تاریخی خود را آماده کنیم. درست است که شرایط سخت و ناگوار است، اما در شرایط سخت امکان به وجود آمدن فرصتهای بزرگ هم وجود دارد و ما باید در همه این حوادث تلاش کنیم از این غم و اندوه و مشکلاتی که با آن مواجه شدیم، فرصتی به نفع کشور و منافع ملی بیافرینیم.» رئیسجمهوری ادامه داد: «سردار عزیز ما از دست ما رفت. ما امروز بعد از سوگواری بهحقی که برای او داشتیم باید از این به بعد در فکر میراث سردار سلیمانی باشیم. سردار سلیمانی مرزبان ایران بود، اما هیچوقت نمیخواست بین ایرانیان مرزی به وجود بیاورد.» او خاطرنشان کرد: «علت اینکه این حوادث دل مردم ما را خیلی به درد آورد این است که این عروجها بسیار مظلومانه بود. هم شهادت سردار سلیمانی مظلومانه بود، هم از دست رفتن جان عزیزان در کرمان مظلومانه بود هم از دست رفتن عزیزان ما در این پرواز بسیار مظلومانه بود و این مظلومیت دل همه را آتش زده و مردم را بیقرار کرده است.» مسائل صادقانه به مردم گفته شود
روحانی همچنین اضافه کرد: «تقریبا هر سه حادثه هم برای جامعه و کشور ما غیر منتظره بود. میدانستیم آمریکا بسیار جنایتکار است، اما فکر نمیکردیم آمریکا در کشور دیگری، میهمان آن کشور را که از سرداران بزرگ مبارزه با تروریسم بوده با موشک هدف قرار دهد. این سبک و سیاق شاید برای ما غیر منتظره بود و مظلومانه سردار سلیمانی را به شهادت رساندند.» او اظهار داشت: «البته شهید سلیمانی همیشه نماد شهامت، شجاعت و شهادت بود. او معلوم بود مسیر و راه شهادت را انتخاب کرده اما شهادت او از مسیر شهامت و ایستادگیاش عبور کرد.» رئیسجمهوری گفت: «کسی فکر نمیکرد در تشییع جنازه یک یار و یک عزیز، عزیزانی که در غم او آمدهاند به این زودی به آن عزیز ملحق شوند و به جای اینکه دفن او را شاهد باشند، خود او را در آسمانها ببینند. این هم برای ما غیر منتظره بود.» روحانی افزود: «اینکه هواپیمایی حامل مردم عزیز از ملیتهای مختلف مخصوصا ایرانیان، به اشتباه هدف یک موشک قرار بگیرد برای ما غیرمنتظره بود و فکر نمیکردیم چنین اشتباهی رخ دهد. البته آنهایی که اشتباه کردند همانهایی هستند که همیشه برای امنیت کشور تلاش کردهاند. در فضای امنیت کشور متأسفانه این اشتباه رخ داده و برای هدف دیگری نبوده است. ملت ما در برابر این حوادث، که البته حادثه سیل و گرفتاری مردم سیستان و بلوچستان هم در این روزهای اخیر به آن اضافه شده، آماده است با قامتی استوار بایستد و جبران کند. همه اینها جبرانهایی دارد که باید حسابشده باشد.» رئیسجمهوری خاطرنشان کرد: «شهادت سردار سلیمانی جبران دارد که در بخش نظامی این جبران انجام گرفت، یعنی نیروهای مسلح، سپاه پاسداران با موشکهایی که به عینالاسد زد، نشان داد برابر آمریکا کوتاه نمیآییم و اگر آنها جنایتی کردند حتما پاسخ را دریافت میکنند.» روحانی افزود: «اما در عین حال ما یک جبران بزرگ هم مد نظرمان است؛ اینکه ملتهای منطقه تلاش کنند آمریکا از این منطقه برود. همانطور که پارلمان عراق این تلاش را کرد و همانطور که ملتهای دیگر نیز این نظر را دارند. این هدف ممکن است کوتاهمدت نباشد، اما ما باید آن را دنبال کنیم.»
او اضافه کرد: «در موضوع از دست رفتن جان عزیزان ما در کرمان حتما باید دنبال کنیم و حتما باید روشن شود چه کسی در ایجاد نظم مسئولیت داشته است. درست است که جمعیت بیتاب و فوقالعاده بوده، اما میبایست در آن شرایط مراقبت میکردیم. آنهایی که مسئول اجتماع مردم بودند باید پاسخگو باشند و مردم این انتظار را دارند. در داستان هواپیما که داغ بزرگی برای همه ما بود، همه دولت، ملت و نیروهای مسلح ما عزادار شدند و به یک معنا ما هم «ولی دم» آنها هستیم. گرچه خانوادههای آنها هم «ولی دم» آنها هستند. ما نباید این مسأله را رها کنیم، بلکه باید این مسأله را جبران کنیم. جبران اول و قدم اول البته این است که صادقانه مسائل به مردم گفته شود. درد و رنج مردم با پذیرش مسئولیت و صداقت حل میشود.» مسائل را جناحی نکنیم
روحانی ادامه داد: «نیروهای مسلح ما در این حادثه قدم اول را خوب برداشتند؛ تحقیق و بررسی و اعلام کردند. قدمهای دیگر را نیز باید بردارند که منجر به نظارت و هماهنگی بیشتر شود؛ همه کسانی که در این حوادث متأثر هستند و حق هم دارند. جبران این موضوع این نیست که به عکس عمل و نیروهای مسلح را تضعیف کنیم. ما نیروهای مسلح، سپاه، بسیج، ارتش و نیروی انتظامی را نیاز داریم. شاید در این میان اشتباهی رخ دهد که البته رخ داده ولی ما به این نیرویی که برای امنیت کشور و آسمان است، نیاز داریم. نباید نیروهای مسلح تضعیف شود. این تضعیف نادرست است. راه و هدف این است که خود نیروهای مسلح ما به مردم اطمینان دهند که این حادثه قابل تکرار نخواهد بود. در اینگونه حوادث یک جا خشم مردم در اوج بود. در داستان شهادت سردار سلیمانی خشم مردم به اوج رسید. در یک جا داغ و حسرت بود. در داستان هواپیما داغ مردم و حسرت مردم به اوج رسید و این همه جوان، این همه دانشمند و نخبه در این حادثه از دست رفتند.»
روحانی تصریح کرد: «ما مسائل را جناحی نکنیم؛ نه موضوع شهادت سردار سلیمانی و نه موضوع عزیزان این هواپیما به جناحی خاص ربط ندارد. اینها برای همه ملت ما داغ بود و همه متأسف هستیم و همه فرزندان عزیز خودمان را از دست دادهایم و همه با هم هستیم.» رئیسجمهوری در عین حال گفت: «مردم میخواهند مطمئن شوند مسئولان با خلوص، صداقت و امانت سخن میگویند. اگر جایی نقصی دارد آن نقص باید برطرف شود. اگر در بیان و در میان گذاشتن مسائل با مردم تأخیر داریم یا لحن ما مناسب نیست باید قبول و جبران کنیم. از نیروهای مسلح و از ستاد کل خواهش میکنم برای مردم توضیح دهند از وقتی که حادثه واقع شد تا وقتی که اعلام شد، چه مسائلی بوده، چه جلساتی بوده و چه کارشناسیهایی بوده که مردم بفهمند چیزی را نمیخواستند از آنها پنهان کنند. البته این حادثه باورکردنی نبود.»
روحانی خاطرنشان کرد: «کسی نمیتواند باور کند یک هواپیمای مسافربری در کنار فرودگاه بینالمللی هدف قرار گیرد. این موضوع در مخیله آدم نمیگنجد. من بهعنوان کسی میگویم که هفتسال مسئول پدافند هوایی بودم و در زمان جنگ هم چنین اشتباهی رخ نداد. در تاریخ ایران چنین اشتباهی رخ نداده است. چنین چیزی نداریم که کنار فرودگاه بینالمللی در پایتخت کشور در «روت هوایی» یک هواپیما زده شود. آدم باور نمیکند. یعنی خیلیها در جامعه و مسئولان ما شوکه هم بودند. مگر میشود! تصور آن گاهی دشوار است. در عین حال اگر تأخیر شده برای تأخیر هم عذرخواهی کنند و اگر مناسب نبوده برای آن هم عذرخواهی کنند.» روحانی خطاب به کشورهای اروپایی گفت: «اگر شما قدم اشتباهی بردارید ضرر خواهید کرد. راه درست را انتخاب کنید. راه درست هم این است که به برجام برگردید. نمیدانم نخستوزیر در لندن چطور فکر میکند که میگوید برجام را کنار بگذاریم و طرح ترامپی را اجرا کنیم. ترامپ جز نقض عهد و زیر پا گذاشتن قانون و مقررات بینالمللی کاری انجام نداده است.»