روزنامه جوان
1399/02/01
«نون. خ»، طنزی که مسموم نیست
سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: هر چند ورود به ساحت قومیت‌ها در حوزه سریال‌سازی به دلیل وقوع برخی تجارب جنجالی و شکست خورده مانند سریال «سرزمین کهن» یکی از ملتهب‌ترین مباحث سال‌های اخیر است که تلویزیون با آن دست به گریبان بوده، اما در این حوزه سریال‌هایی هم وجود دارند که توانسته‌اند بدون توهین یا تمسخر لهجه یا فرهنگ یک قومیت ایرانی آن‌ها را به شکلی شریف و واقعی به تصویر بکشند. از جمله این موارد موفق می‌توان به سریال «نون. خ» اشاره کرد.شخصیت‌پردازی متناسب با پیرنگ اصلی
از مولفه‌های موفقیت سریال «نون. خ» که اتفاقاً فصل اول آن در ایام تعطیلات نوروز سال ۹۸ توانست به عنوان پرمخاطب‌ترین سریال نوروزی معرفی شود، شخصیت پردازی مناسب بود. سعید آقاخانی در فصل نخست این سریال با توجه به پیرنگ اصلی عمق بخشی و معرفی خوبی از شخصیت‌های اصلی و حتی فرعی ارائه کرده بود. هر چند محور اصلی اتفاقات فصل اول سریال «نون. خ» حول خانواده نورالدین خانزاده و دختر‌ها و دامادهایش و مشکلات خانوادگی و اقتصادی می‌چرخید، اما آقاخانی در فصل دوم این سریال گستره پیرنگ اصلی را تا اهالی روستا و هم‌ولایتی‌هایش افزایش داده که به عنوان رشحه‌ای از بلوغ و گامی به جلو در ارائه تصویر از جامعه پیرامونی (اعم از فامیل، همسایه، همشهری و...) قابل تقدیر است.
هر چند برخی از کارشناسان کمرنگ شدن نقش مهیار (همسر روژان دختر نورالدین خانزاده) و به حاشیه رفتن او را جنبه منفی برای فصل دوم سریال «نون. خ» و سعید آقاخانی می‌دانند، اما محور قصه اصلی با عبور از حیطه مسائل مربوط به خانواده نورالدین، توانسته به حوزه مشکلات دوستان و هم‌ولایتی‌ها ورود و دایره نگاه کارگردان از یک مجموعه کوچک به جامعه پیرامونی‌اش تسری پیدا کند، این تغییر باید اقدامی حسابگرانه جهت رشددهی مخاطبان به منظور کمک برای رفع مشکلات و مصائب دیگر افراد جامعه منطبق با باور‌های فرهنگی و شعائر مذهبی و دینی جامعه ایرانی محسوب گردد.
استفاده محترمانه از پوشش و گویش محلی
بذله‌گویی با لهجه شیرین محلی بدون هجوگرایی و تمسخر گویش و زبان در کنار بهره‌گیری مناسب از پوشش و لباس‌های محلی برای مردان و زنان در سریال «نون. خ» جزو مولفه‌های مثبت این مجموعه است. از آنجا که آقاخانی به عنوان کارگردان این سریال خودش کُرد است با استفاده از برخی تکیه‌کلام‌های خاص با لهجه شیرین فارسی- کردی و استفاده بازیگران از لباس‌های محلی و ملزومات عشایری از جمله سیاه چادر و نمایش آن‌ها در جای جای سریال ضمن ایجاد حس نوستالژی ایرانی برای مخاطبان به تجربه چنین محیط و شرایطی ترغیب می‌کند. در کنار این نکات قابل اعتنا، از آنجا که بخشی از قوم کرد کشورمان اهل تسنن هستند آقاخانی نسبت به مسائل مذهبی نگاهی کاملاً مسئولانه و وحدت گرایانه در پیش گرفته و همزیستی مسالمت آمیز و بلکه برادرانه شیعه و سنی را در همه وجوه زندگی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به خوبی در قاب تلویزیون ارائه داده است، به عنوان مثال نورالدین خانزاده در این سریال با تکیه‌کلام‌هایی نظیر «یا ایزد منان»، «یا مقلب القلوب» و... بدون کمترین خدشه‌ای به ساحت دینی این الفاظ توانسته است آن‌ها را در کلام و افواه مردم ساری و جاری نماید. بدون تردید این مسئله در کنار تعریف تکیه‌کلام‌های متنوعی برای هر کدام از شخصیت‌های سریال که در منطقه غرب کشور رایج است، نتیجه پختگی عوامل سازنده «نون. خ» را نشان می‌دهد؛ تجربه‌ای که از زیست واقعی در میان مردم و البته تجارب آن‌ها طی فرآیند ساخت فصل اول «نون. خ» به دست آمده است.
تولیدمحور بودن روستا
برجسته کردن مسئله تولید در روستا‌ها و معرفی توان بالقوه و بالفعل جغرافیای غرب کشور و بالاخص استان‌های کرمانشاه و کردستان در کنار نشان دادن محصولات کشاورزی و باغی در آن منطقه که شور و نشاط کار و فعالیت را ترسیم می‌کند از وجوه مثبت سریال «نون. خ» است. در واقع آقاخانی ضمن معرفی محصولات خاص آن منطقه یک بار دیگر بر لزوم تمرکز بر مسئله تقویت تولید داخلی روستایی و عشایری دست گذاشته است. این مسئله از آنجا حائز اهمیت است که طی سال‌های اخیر به دلیل مهاجرت روستاییان به شهر‌ها جهت جست‌وجوی کار و شغل مناسب باعث کم‌رونقی و مصرف‌گرایی غیرمنطقی در بین روستا‌های کشورمان شده است. از طرفی دیگر این سریال با ارائه تصاویر کارت‌پستال‌گونه‌ای از جذابیت‌های طبیعی و جغرافیایی منطقه غرب کشور به معرفی چهره‌ای واقعی از فرصت‌های گردشگری و ترغیب مخاطبان برای رفتن به آنجا جهت تجربه تماشای تصاویر و صحنه‌های بهجت‌آفرین می‌پردازد. اگر این سریال را در کنار سریال‌های متناظر تلویزیون که همه اتفاقات آن صرفاً در یک آپارتمان رخ می‌دهد بگذاریم، سختی کار عوامل سریال «نون. خ» در تهیه و تولید یک سریال پرمخاطب کشوری آن هم در فضای روستا و شهرستانی که از نظر مسافت و امکانات صد‌ها کیلومتر با پایتخت فاصله دارد، بیشتر به چشم می‌آید.
انتقاد به سبک «نون. خ»
مخاطب در این سریال با یکسری پیرنگ‌های فرعی و جانبی که اغلب با اتفاقات روز همخوانی دارند، مواجه میشود، به همین علت در بخشی از این سریال به مصائب و مشکلات مردم زلزله‌زده استان کرمانشاه و شوآف برخی چهره‌های شاخص و سلبریتی‌ها با این واقعه تاسف‌برانگیز پرداخته شده است. به طور مشخص در بخشی از این سریال یک شخصی که خیلی هم مسئول نیست به میان مردم می‌آید و به جای حل مشکلات و تأمین نیاز‌های ضروری آن‌ها قصد گرفتن عکس سلفی دارد که با انتقاد اهالی روستا مواجه میشود. در بخش دیگری از این سریال که به دورهمی مردم منطقه ذیل عنوان «جشن انار» و برای انتخاب بهترین باغدار اشاره دارد، بدون کمترین توهینی به نحوه داوری و انتخاب فیلم‌های جشنواره فیلم فجر از سوی داوران این جشنواره انتقاداتی را وارد می‌کند.
عوامل سریال «نون. خ» با خروج از تهران و ساخت مجموعه‌ای مخاطب‌پسند توانسته‌اند بدون خودزنی و عبور از خطوط قرمز اخلاقی، فرهنگی و حرفه‌ای نشان دهند که می‌توان با حداقل امکانات یک سریال قابل احترام و مسئولانه تولید و بدون دامن‌زدن به اختلاف‌های گوناگون، حس همگرایی و یکپارچگی را در بین میلیون‌ها مخاطب ایرانی ایجاد کرد.
قدم به حوزه قومیت‌ها
صدا و سیما تاکنون تجارب موفق و ناموفقی در حوزه ورود به مباحث قومیتی داشته که گاهی مانند سریال «سرزمین کهن» کمال تبریزی باعث التهاب‌آفرینی و به محاق رفتن بخش قابل توجهی از بیت‌المال و هدررفت زمان شده و گاهی هم مانند فصل‌های ابتدایی سریال «پایتخت» (به غیر از فصل آخر آن که هیچ تناسبی با فصول گذشته نداشت) و فصل اول سریال «نون. خ» توانسته است بدون افتادن در وادی هجو و هزل‌گویی یا استهزا برخی هنجار‌ها و خرده‌فرهنگ‌های قومیت‌های کشورمان، مورد اقبال و توجه مخاطبان قرار بگیرد.
سایر اخبار این روزنامه
شکرستان دولت!
جنگ داخلی امریکا پشت ماسک کرونا
تعزیرات: تعهدات ارزی ایفا نشده است
معدوم‌سازی جوجه‌های یک‌روزه ممنوع شد
«نون. خ»، طنزی که مسموم نیست
پزشکان بسیجی به کمک مؤمنانه حاشیه‌نشینان شتافتند
«خلیج فارس» و «مراقب» رونمایی شدند
پروژه بی‌تقصیر جلوه دادن مدیران فوتبال با ترفند تحریم!
همین حالا به مطالبه شفافیت در سیما پاسخ دهید
کاسبان کرونا به خط شدند
سکویی برای ارتقای سرمایه اجتماعی نظام
