اصلاح طلبان به رفتارهاشمي گونه نياز دارند

آرمان ملي مطهره شفيعي: شايد اکنون زمان بيان ناگفته‌هايي است که آيت‌ا... هاشمي در دوران حيات خود مصلحت را در علني کردن برخي موضوعات نمي‌دانستند؛ اما اکنون مسير اصلاح‌طلبي به سمتي مي‌رود که بدون‌اغراق بايد اعتراف کرد اصلاحات مانند سال 76 نياز به يک هاشمي دارد. شايد بسياري ندانند که آيت‌ا... در آن ايام چگونه مانع انصراف رئيس دولت اصلاحات از انتخابات رياست‌جمهوري شد و او را ترغيب به حضور پررنگ در آن انتخابات کرد؛ چرا‌که هيچ‌گاه تمايل به رقابت يکسويه و بدون‌سلايق مختلف سياسي نداشت. حتي محمدعلي نجفي که وزير آموزش و پرورش دولت خودش بود را از راي دادن به او منع نکرد. در سال 76 جريان چپ نگران آن بود که آيت‌ا... هاشمي در خطبه‌هاي نمازجمعه از ناطق‌نوري حمايت کند که تصور باطلي بود. ايشان در نمازجمعه آن سال چنين گفت: «امروز هيچ گناهي را بد‌تر از اين نمي‌دانم که کسي به خودش حق بدهد که در آراي مردم دست ببرد يا جريان را منحرف کند... ممکن است کسي فکر کند که حالا ما اگر تغييراتي بدهيم شخص مقبولي که خودمان به او ايمان داريم به سرکار مي‌آيد، براي جامعه نفعي است ولي اين کار ضرر بنياني دارد. اعتماد مردم را ضعيف کردن بزرگ‌ترين جنايت است به ملت و نظامي که مي‌خواهد به اتکاي مردم اين همه مشکلات را حل کند». اين خطبه سبب شد تا بزرگان اصلاحات از او به سبب مشي بي‌طرفي در خطبه نماز جمعه تقدير کنند. موضوع ديگر آنکه آيت‌ا... هاشمي 20 سال راي خود را در سال 76 مخفي نگه داشت که يکي از دلايلش جلوگيري از اختلاف ميان دو گروه سياسي کشور بود. سال 95 يعني در آخرين سال حيات آيت‌ا... هاشمي در کتاب «روايتي از زندگي و زمانه آيت‌ا... اکبر هاشمي‌رفسنجاني»، آمد: «همه چيز دست به دست هم داده بود تا رئيس دولت اصلاحات راي بياورد؛ اتفاقي که در دوم خرداد ماه 76 پاي صندوق‌هاي راي رقم خورد. خيلي‌ها از راي آقاي هاشمي در انتخابات دوم خرداد پرسيدند. جواب‌ها شبيه هم بود: نمي‌گويم. ديگران هم سوال کردند. با اين حال، آيت‌ا... هاشمي در بهار 94 به نگارنده گفت که به ناطق‌نوري راي داده است». پس از آن برخي اصلاح‌طلبان ناآگاه از مشي آيت‌ا... هاشمي به او خرده گرفتند و وي را مخالف سياسي خود ناميدند؛ غافل از آنکه اقدامات‌شان در نهايت منجر به شکاف در جريان اصلاحات مي‌شود و استفاده از راهکارهاي آيت‌ا... هاشمي در سال‌هاي استقرار دولت اصلاحات مي‌توانست کمک بزرگي به وحدت و موفقيت اصلاح‌طلبان کند که جو حاصل از پيروزي در انتخابات رياست‌جمهوري 76 و 80 مانع از توجه آنها به توصيه‌هاي آيت‌ا... هاشمي شد.
اعتراف ديرهنگام اصلاح‌طلبان به اشتباه
اکنون 23 سال از انتخابات 76 و 19 سال از پايان دولت اصلاحات گذشته شده است و دور از انتظار نبود که اصلاح‌طلبان با مشکلات زيادي مواجه شوند و امروز به صورت واضح به بيان آنها بپردازند. آيت‌ا... هاشمي اين روزها را پيش‌بيني ‌کرده بود. اصلاح‌طلبان در زمان دولت‌هاي نهم و دهم به تدريج پي به نقش آيت‌ا... هاشمي در ايجاد تعادل سياسي در کشور بردند و بارها از او وقت ملاقات خواستند تا با طرح مشکلات‌شان از راهکارهاي ايشان استفاده کنند؛ اما اکنون هاشمي نيست و در سکوت رئيس دولت اصلاحات است که اصلاح‌طلبان نمي‌دانند مشکلات را با چه راهکاري حل و فصل کنند.
ناصري از چالش اصلاحات مي‌گويد


ديروز عضو سابق شوراي عالي اصلاح‌طلبان به بخشي از مشکلات اين جريان اشاره کرد و گفت: عمر شوراي عالي سياستگذاري با اين ساختار و ماهيت و مديريت هم در شکل و هم در محتوا تمام است. عبدا... ناصري درباره تغيير «مانيفست اصلاحات» براي انتخابات رياست‌جمهوري 1400 گفت: من معتقدم چه با کرونا و چه بي‌کرونا بعد از انتخابات دوم اسفند و حتي قبل از اين انتخابات- چنانکه قبلا هم اعلام کردم- عمر شوراي سياستگذاري با اين ساختار و ماهيت و مديريت تمام شد؛ تاکيد مي‌کنم هم در شکل و هم در محتوا کار اين شورا تمام است؛ يعني اگر شکل اين مجموعه هم عوض شود، مديريت و فرم آن هم تغيير کند، شورايي که يک‌سر آن صادق نوروزي و شکوري‌راد باشد و سر ديگر آن کواکبيان و حسين کمالي اساساً اين ساختار نمي‌تواند هيچ کاري را پيش ببرد. زيرا آن سري که من هم نسبت به آن انتقاد ضمني دارم اساساً چيزي به‌عنوان مردم و جامعه مدني و بحران‌هاي اجتماعي را در نظر ندارد و معتقد است تحت هر شرايطي بايد در انتخابات شرکت کرد. وي افزود: اگر امروز اصلاح‌طلبان بخواهند بدون‌تحليل از نحوه مديريت کرونا، بدون‌تحليل از حوادث آبان ماه و همه حوادث سال‌هاي اخير دوباره وارد عرصه انتخابات 1400 شوند، شرايط به مراتب بدتري از انتخابات دوم اسفند پيدا خواهند کرد. فعال سياسي اصلاح‌طلب تاکيد کرد: واقعيت اين است که اصلاح‌طلبان بخشي از اين جامعه هستند و اگر مردم با کرونا و آثار کرونا شاهد اتفاقات خاصي در اين يک‌سال نباشند به مراتب انتخابات رياست‌جمهوري سال آينده کم‌رونق‌تر از انتخابات اسفند 99 خواهد بود و اين را اصلاح‌طلبان واقعي درک کرده‌اند. بنابراين معتقدم اگر چنانچه اصلاح‌طلبان اصيل شاهد تحولات عميق رفتاري و ساختاري نباشند و نتوانند فاصله‌ها را کم کنند حتماً حضور فعالي در انتخابات 1400 نخواهد داشت. ناصري با اشاره به موضع محمدرضا تاجيک درباره کناره‌گيري اصلاح‌طلبان از قدرت و روي‌آوري به فعاليت‌هاي اجتماعي گفت: دکتر تاجيک معتقد است اصلاح‌طلبان بايد کاملاً از قدرت کنار بکشند که من با اين بخش اظهارات او مخالفم، اما معتقدم اگر اصلاح‌طلبان متناسب با فاصله جامعه مدني نگرش قدرت‌محوري يا جامعه‌محوري خود را درست نکنند کارشان بي‌اثر خواهد بود و من معتقدم اصلاح‌طلبان بايد رويکرد جامعه‌محور خود را نسبت به قدرت‌محوري قوي‌تر کنند. وي درباره افق فعاليت احزاب در سال جاري گفت: کرونا علاوه بر اينکه يک حادثه غير‌منتظره بوده، معادلات جديدي را در دنيا ايجاد کرده که منحصر‌به‌فرد است. طبيعتاً کنشگران و احزاب سياسي و سياست‌ورزان مثل همه مردم و حتي همه مسئولان عالي و مياني کشور تحت‌تأثير اين شوک نهاني قرار گرفته‌اند، اما به همان ميزان که حق دارند نگران مسائل شخصي خود باشند، بايد نگران مردم و جامعه هم باشند.