روزنامه آرمان ملی
1399/02/02
كرونا؛ زمين پوست مي اندازد
اگرچه مدتي است دانشمندان در سراسر جهان از کاهش فعاليت زمين و همچنين ارتعاشات آن در ايام قرنطينه صحبت مي‌کنند، يک زلزله‌شناس و عضو فرهنگستان علوم مي‌گويد وسط شلوغي‌هاي کرونا، زلزله‌ها هم شکل عادي خود را دارند و زلزله‌هاي بزرگ هم مي‌توانند اتفاق بيفتند. پس از همه‌گيري ويروس کرونا در جهان و اعمال محدوديت رفت‌وآمد و قرنطينه شدن بيش از يک ميليارد نفر در سراسر جهان براي شکستن زنجيره انتقال ويروس کرونا، کره زمين نيز تغييرات بي‌سابقه‌اي را تجربه کرده است؛ از کاهش گازهاي گلخانه‌اي و مضر گرفته تا کاهش لرزش پوسته زمين. اينها تغييراتي است که دانشمندان نيز به آن اذعان کرده‌اند. چندي پيش پژوهشگران رصدخانه سلطنتي در بلژيک، نخستين کساني بودند که متوجه کاهش لرزش در پوسته زمين شدند و اعلام کردند که حرکات زمين در فرکانس‌هاي يک تا 20 هرتز به‌مراتب کمتر از اجرايي شدن محدوديت‌ها پس از اپيدمي کرونا شده است. زلزله‌شناسان نپالي هم اعلام کرده‌اند که متوجه کاهش در فعاليت زمين شده‌اند. يکي از کارکنان انستيتوفيزيک زمين در پاريس هم گفته اين کاهش در پاريس چشمگير بوده است. مهدي زارع، زلزله‌شناس و عضو فرهنگستان علوم مي‌گويد: اصل ماجرا اين است که فعاليت انساني روي زمين باعث سروصداهايي مي‌شود که سروصداهاي روزمره گفته مي‌شود، مانند سروصداهايي که روزانه از فعاليت کارخانه‌ها يا رفت‌وآمد خودروها روي زمين ايجاد مي‌شود. به گفته وي بعد از قرنطينه که رفت‌وآمد و فعاليت انسان‌ها در همه‌جا محدودتر شد، اين سروصداها به‌ويژه در مناطقي که فعاليت صنعتي در آنجا بيشتر بود، کاهش پيدا کرد. البته اين فقط درباره کاهش سروصدا صدق نمي‌کند، بلکه چنين کاهشي را ما در مورد برخي از گازهاي خطرناک حاصل فعاليت صنعتي انسان‌ها مثل NO2 نيز داشته‌ايم. آژانس فضايي اروپا که شاخص‌ها مختلف از جمله فعاليت صنعتي و فعاليت انسان مدرن را رصد مي‌کند، در گزارش‌هاي خود اعلام کرده است که به‌ويژه در مناطق بزرگ شهري مثل پاريس، پکن و ساير شهرهاي بزرگ سروصداها و ارتعاشات کمتر شده است. پيشتر آژانس فضايي اروپا اعلام کرده بود در شمال ايتاليا که در فهرست ابتلا به کرونا در صدر کشورهاي اروپايي قرار دارد، انتشار گاز دي‌اکسيد نيتروژن که حاصل سوختن سوخت‌هاي فسيلي از قبيل نفت و زغال‌سنگ است، کاهش يافته است. زارع مي‌افزايد: با همه اين اتفاقات، تغييري در ريتم زلزله‌هاي طبيعي و زمين‌ساختي که به دليل فعاليت گسل‌ها اعم از زلزله کوچکِ يک و دو ريشتري تا زلزله‌هاي بزرگِ 6 ريشتري به بالا وجود ندارد و کسي هم چنين ادعايي نکرده است و تعداد آنها روال طبيعي و معمول خود را دارد. مثلاً ما در بهمن‌ماه در مرز ايران و ترکيه و در نزديکي خوي زلزله‌اي با بزرگي 6 ريشتر داشتيم که در همان منطقه همين ديروز هم پس‌لرزه ثبت کرديم. اما گزارش‌هايي که در مورد سروصدا و نوسانات روزمره وجود دارد نشان مي‌دهد ميزان آنها کمتر شده است. زارع درباره کاهش لرزه‌هاي پوسته زمين مي‌گويد: مهم است که اين کاهش کجاي پوسته زمين اتفاق افتاده باشد. به نظر مي‌رسد اين کاهش در سطح پوسته که انسان با آن در تماس است اتفاق افتاده؛ آن هم در مکان‌هايي که فعاليت انسان‌ها در آنجا عمده بوده است. البته به گفته وي حالا که در اين روزها شاهد برگشت فعاليت روزانه مردم هستيم اين مساله مي‌تواند دوباره باعث افزايش سروصداهاي روزمره شود. کاهش صداهاي روزمره به‌واسطه شيوع ويروس کرونا در سراسر جهان و قرنطينه حدود يک ميليارد انسان منجر به تسهيل در بررسي ارتعاشات و فعاليت‌هاي آتشفشاني زمين توسط دانشمندان شده است. محققان در پروژه «تحقيق زمين‌شناسي انگليس» اطلاعات زلزله‌سنج‌هاي سراسر لندن را بررسي کرده و پس از مشاهده کاهش قابل‌توجه سروصداي فعاليت‌هاي انساني متوجه شده‌اند که اين تغيير در ارتعاشات زمين نيز مؤثر بوده و نتايج مشابهي در پاريس، بروکسل، لس‌آنجلس و اوکلند نيز مشاهده شده است. اين روند به زمين‌شناسان کمک مي‌کند تا زلزله‌هاي کوچک‌تر و فعاليت‌هاي آتشفشاني را بهتر رصد کنند. زارع نيز اين مورد را قبول مي‌کند. وي مي‌گويد: يکي از چالش‌هايي که زلزله‌شناس‌ها دارند، نحوه مواجهه آنها با همين سروصداهاي روزانه فعاليت انسان‌ها است و معمولاً دستگاه‌هاي زلزله‌سنج را در مناطقي قرار مي‌دهند که سروصداي کمتري در آنجا وجود داشته باشد. هرچه سروصدا کمتر باشد، آنچه ما به‌عنوان زلزله طبيعي مي‌شناسيم راحت‌تر قابل مطالعه و ثبت است. از همين روست که دستگاه‌هاي ثبت لرزه را در سطح زمين نصب نمي‌کنند و معمولاً آن را براساس استانداردهايي چند متر زير زمين و داخل چاهک‌هايي قرار مي‌دهند تا از سروصداها دور باشند. زارع مي‌افزايد: وسط شلوغي‌هاي کرونا زلزله‌ها هم شکل عادي خود را دارند و زلزله‌هاي بزرگ هم مي‌توانند اتفاق بيفتند.
سایر اخبار این روزنامه
كرونا- بورس؛ فرصت شفافيت بنيادها
جنجال مراسم سینه‌زنی در قم
کمک به‌کارگران جلوی دوربین‌ها؟
اصلاح طلبان به رفتارهاشمي گونه نياز دارند
تسويه حساب احمدي نژادي‌ها با صداوسيما
شستا زیر ذره‌بین کارگران
کرونا، بی‌تاثیر بر مواضع ایران و آمریکا
بیماری خطرناک، طبقه خطرناک
كرونا؛ زمين پوست مي اندازد
لزوم برخورد قانونی با جوجه‌کُش‌ها
هشدار! افسردگی ٦٥ درصدی كادر درمانی
احیای روند صلح پس از آتش‌بس کرونایی
کرونا هست، کشور در «روال عادی»
