روزنامه خراسان
1399/02/03
رمزگشایی از نفت زیر صفر
قیمت نفت خام آمریکا طی دو روز کاری گذشته در اتفاقی نادر و تاریخی منفی شد. این اتفاق بی سابقه انبوهی از سوالات و ابهامات در فضای کارشناسی و حتی فضای عمومی جامعه ایجاد کرده است که چطور می شود قیمت یک کالا صفر یا منفی شود. در ادامه ضمن مرور تحولات شدید و عجیب بازار نفت در روزهای اخیر، درباره چگونگی منفی شدن قیمت ها توضیح می دهیم.به گزارش خراسان، قیمت نفت از ابتدای سال جاری میلادی هم حال و روز خوبی نداشت اما با همه گیر شدن کرونا شرایط سخت تر شد. حتی توافق تولیدکنندگان نفت برای کاهش 10 تا 15 میلیون بشکه ای نفت در روز (بین 10 تا 15 درصد کاهش) هم نتوانست بازار را متعادل کند. چرا که کاهش عرضه ناشی از قرنطینه حدود 30 میلیون بشکه در روز(طبق تخمین آژانس بین المللی انرژی) تخمین زده می شود که در صورت تداوم محدودیت های رفت و آمد می تواند بیشتر هم بشود.در این شرایط نگرانی ها فزونی یافت تا این که در معاملات روز دوشنبه و سه شنبه (20 و 21 آوریل) قیمت نفت خام آمریکا در برخی سررسیدهای بازار آتی منفی هم شد. پیشتر منابع رسانه ای از پرشدن مخازن نفتی خشکی و دریایی در آمریکا و شناورشدن 160 میلیون بشکه نفت روی دریا، نگرانی هایی در خصوص وضعیت نفت و حتی صفرشدن قیمت ها در روزهای پیش رو ایجاد کرده بود اما احتمال منفی شدن قیمت ها را کسی نمی داد. اما قیمت نفت خام آمریکا برای تحویل ماه می در معاملات روز دوشنبه تا منفی 40 دلار هم سقوط کرد. البته دیروز مقداری رشد کرد و در محدوده منفی 16 تا مثبت 2.5 دلار نوسان کرد و در نهایت هم در قیمت منفی 2 دلار به کار خود پایان داد.
اما این اتفاق افتاد و درباره این متناقض نما باید توضیحاتی ارائه شود.
1-اولا باید توجه کرد که قیمت در بازار آتی و برای سررسیدهای نزدیک منفی شده است. در بازار آتی معاملات به صورت کاغذی انجام می شود و تا قبل از سررسید، یک بشکه نفت هم به صورت واقعی مبادله نمی شود. اما وقتی قرارداد سررسید می شود، افراد خریدار مجبورند میزان خرید خود را به صورت فیزیکی تحویل بگیرند. اتفاقی که در بازار آتی خیلی رایج نیست چرا که بخش مهمی از فعالان این بازار سفته بازان هستند که ممکن است حتی یک بار هم یک بشکه نفت را از نزدیک ندیده باشند!
این افراد به یک باره بین منگنه قرار گرفتند. قرارداد آتی نفت خام آمریکا برای تحویل ماه می روز سه شنبه 21 آوریل (دیروز) سررسید می شد و افرادی که تا دیروز نفت خود را نفروخته بودند مجبور به تحویل گرفتن آن در ماه می بودند. در سوی دیگر اخبار مختلف از پرشدن مخازن نفتی آمریکا در دریا و خشکی خبر می دادند. از این رو این افراد که هزینه های تحویل و انتقال و ذخیره سازی (اگر انبار یا مخزنی پیدا شود) را پیش چشم می دیدند فروش به هر قیمتی را ترجیح می دادند. تا این که در اثر رفتار هیجانی قیمت ها تا منفی 40 دلار هم سقوط کرد. بنابراین کاهش تقاضای نفت، تداوم تولید و پرشدن انبارها (مخصوصا در آمریکا) در کنار سفته بازی ها و غلبه استرس در بازار آتی به منفی شدن قیمت ها منجر شد.
همه این اتفاقات در حالی رخ داد که قرارداد آتی نفت خام آمریکا برای تحویل در ماه ژوئن که هنوز حدود یک ماه دیگر فرصت معامله کاغذی دارد حدود 15 دلار است و در بدترین شرایط بالای 10 دلار باقی ماند.
2-اما این همه ماجرا نیست. چرا که طبق گزارش پایگاه معتبر اینوستینگ، قیمت نقدی نفت آمریکا هم گاهی منفی شده است. برخی تک معاملات هم با قیمت های بسیار نازل انجام می شود. در این زمینه باید توجه کرد که منظور از منفی شدن قیمت در بازار نقدی ( و نه آتی) می تواند به معنی تقبل هزینه های حمل و نقل توسط تولیدکننده در ازای تحویل نفت به مصرف کننده باشد. همچنین می توان هزینه های امحا یا هزینه های انبارداری (اجاره نفتکش یا انبار)، هزینه بیمه و ... را که در شرایطی بر عهده فروشنده قرار می گیرد به عنوان هزینه یا همان قیمت منفی در نظر گرفت. اما سوال این است که چرا تولیدکنندگان یا فروشندگان به این همه ضرر تن می دهند؟
3- باید توجه کرد که این افت قیمت ها فعلا یک اتفاق کوتاه مدت است. شرکت ها، سرمایه گذاری های بلندمدت و سنگینی برای استخراج نفت انجام داده اند و اکنون باید عملیات خود را ادامه دهند. در مواردی به خاطر قراردادهای بلندمدت و در مواردی به دلیل این که هزینه توقف تولید و راه اندازی مجدد برداشت نفت از چاه زیاد است.
4- نکته دیگر مسائل جغرافیایی است. در شرایط بحرانی کنونی، ممکن است تفاوت قیمتی قابل توجهی بین مناطق ایجاد شود. چرا که قیمت ممکن است از هزینه حمل و نقل کمتر شود.
هم اکنون طبق گزارش منابع هند و چین مخازن خالی دارند و چین در حال افزایش ذخیره نفت است از این رو قیمت در آسیا بالاتر است و قیمت نفت اوپک هنوز در محدوده 14 دلار است. اما در آمریکا که تولید زیاد و انبارها پر است قیمت به شدت افت کرده و در مواردی منفی شده است.
طبیعتا چنان چه این شرایط ادامه یابد به مرور شرکت های ضعیف تر(که هزینه تولید بالاتر و تاب آوری کمتری دارند) ورشکسته شده و از بازار حذف می شوند و عرضه به صورت اجباری کم خواهد شد تا قیمت دوباره متعادل شود.
سایر اخبار این روزنامه
14 میلیون بازنشسته تامین اجتماعی معطل یک جلسه!
خودشیفتگی سحر قریشی کار دستش داد
ضرر ۶۸ درصدی کرونا به کسب وکار مشهدی ها
وسواسی‌شدن در کمین دوران پساکرونا
قشون کشی کرونا، از ریه به کبد!
کالبدشکافی انجماد نفتی از 4 منظر
رمزگشایی از نفت زیر صفر
نفس هایی که در کارتن حبس می شود
خلاف های آرسن لوپن ایرانی ژن های خوب سینمایی و میانجیگری شاغلام!
برنامه ریزی برای بازگشایی صحن های اماکن مذهبی با فاصله گذاری هوشمند
پایان افسانه پهپادهای غول پیکر آمریکایی به روایت فوربس
«باغ ملک‌آباد» متعلق به حاج‌حسین ملک نبود!
خطر پیک دوباره کرونا در مشهد
