روزنامه خراسان
1399/02/04
راه‌های اجرایی کردن دستورالعمل‌های نبوی
در جمعه آخر ماه شعبان پیامبر اکرم(ص) خطبه‌ای ایراد فرمودند تا مسلمان برای ورود به ماه مبارک رمضان، آمادگی‌های لازم را کسب کنند. این خطبه چندین محور دارد و نکاتی بسیار که توجه به آن‌ها باعث خواهد شد تا رمضان پرباری در انتظارمان باشد. به سراغ حجت‌الاسلام و المسلمین محمدجواد نظافت، استاد برجسته حوزه و مدیر مدارس علمیه حضرت مهدی(عج) رفتیم تا ایشان نکاتی را که برای عملی کردن توصیه‌های پیامبر(ص) در خطبه شعبانیه باید مورد توجه‌مان قرار بگیرد، شرح دهند. عظمت ماه رمضان باید ملکه ذهن‌مان شود حجت‌الاسلام و المسلمین نظافت با این مقدمه که فرازهای ابتدایی این خطبه برای جلب توجه مردم به عظمت ماه مبارک رمضان است، می‌گوید: «از این ماه با القابی همچون ماه برکت، ماه رحمت، ماه مغفرت، برترین ماه‌ها و ... در این خطبه یاد شده است. ماهی که تک تک لحظات و ثانیه‌هایش برترین است. برای این‌که مردم این ماه را بیشتر قدر بدانند و عظمتش را بهتر درک کنند، فرمودند که نفس‌های شما هم در این ماه ثواب تسبیح دارد. همچنین فرمودند که خواب روزه‌دار عبادت است و اعمالش، مقبول درگاه حق. شاید سوال پیش بیاید که چرا خداوند این‌قدر برای این ماه عظمت قائل شده است؟ باید گفت که چون ماه ضیافت الهی است. ماهی که خداوند همه بندگانش را مورد کرامت قرار داده است. واضح است که ما هرچه قدر عظمت بیشتری برای ماه مبارک رمضان قائل باشیم، از آن بیشتر بهره خواهیم برد، اما چه کار کنیم تا عظمت این ماه در تمام شب و روزهایش، ملکه ذهن‌مان شود؟ یک راه عملی‌اش، خواندن تعقیب‌های ماه مبارک رمضان با توجه است. یکی از تعقیب‌هایی که به آن توصیه زیادی شده که در این ماه بعد از هر نماز باید خوانده شود، دعای «یا علی یا عظیم ... » است. در قسمتی از همین دعا می‌خوانیم «و هذا شهر عظمته و کرمته و فضلته علی الشهور». در این بین باید دقت داشت که خدای با عظمت فرموده که این ماه، عظیم و بزرگ است. اگر همین دعا را در ماه رمضان، روزی 5 بار بعد از هر نماز با توجه بخوانیم، عظمت این ماه در یادمان ماندگار خواهد شد.» دعا باید با نیت صادق و دل پاک باشد این استاد اخلاق درباره اهمیت دعا و درخواست از پروردگار در ماهی که همه ما مهمان حضرت حق هستیم، می‌گوید: «در فرازی از این خطبه پیامبر(ص) فرمودند که از خدای خودتان درخواست کنید همراه با نیت‌های صادق و دل‌های پاک، در این بین، باید توجه داشت که ماه رمضان، ماه درخواست از خداوند و دعاست. خداوند بعضی از چیزها را نخواسته به ما می‌دهد اما بعضی چیزها را تا دست به دعا برنداریم و از او نخواهیم، عطا نخواهد کرد. به همین دلیل است که بارها فرموده «از من بخواهید». نعمت توفیق هدایت، توفیق انسان واقعی شدن، رشد کردن و ... را باید از خداوند بخواهیم تا به ما عطا کند. یک نکته مهم دیگر که نباید مورد غفلت قرار بگیرد، این است که پیامبر(ص) فرمودند که از خداوند بخواهید با نیت‌های صادق. نیت، نقش کلیدی در رشد انسان دارد. وقتی نیت انسان صادق باشد، همه اعمالش الهی خواهد شد. پول درآوردن، غذا خوردن و حتی تفریح‌مان اگر با نیت الهی باشد، ثواب خواهد داشت و اجر اخروی به آن تعلق خواهد گرفت. در برابر نیت صادق، نیت کاذب است که ناخالصی دارد. خیلی از ما، عاشق شهادت هستیم و به عاقبت سردار قاسم سلیمانی غبطه می‌خوریم ولی حاضر نیستیم که برای رسیدن به آن جایگاه تلاش کنیم. در همین فراز، پیامبر(ص) فرمودند که دعایتان با دل پاک باشد. نفاق، غرور و ... در قلب پاک نیست. همراه با نیت صادق و دل پاک از خداوند بخواهید که به شما توفیق گرفتن روزه مقبول را بدهد. بنابراین باید انسان در این شب و روزها، این دغدغه را داشته باشد تا بتواند از این ماه نهایت استفاده را ببرد و راه حلش، دعا و درخواست از خداوند برای دستیابی به این توفیق عظیم است.»تلاوت قرآن هم کمیتش اهمیت دارد و هم کیفیتش «در فرازی دیگر از این خطبه می‌خوانیم که خدایا به ما توفیق بده که در این ماه، قرآن بخوانیم. قرآنی که کتاب زندگی است. اگر می‌خواهیم از سرگردانی و غفلت در دنیا نجات پیدا کنیم، تلاوت پیوسته قرآن دوای درد ماست» این استاد اخلاق با این مقدمه می‌افزاید: «ماه رمضان، ماه نزول قرآن است و فرمودند که تلاوت یک آیه در این ماه، ثواب ختم کل قرآن را دارد تا ما به تلاوت بیشتر قرآن در این ماه پربرکت، تشویق شویم. توصیه میشود که زمانی از روز را حتما به تلاوت قرآن اختصاص دهیم. اما چطور قرآن بخوانیم؟ تلاوت قرآن هم کمیتش اهمیت دارد، هم کیفیتش. به همین دلیل از یک طرف فرمودند که هرچه قدر می‌توانید، قرآن بخوانید و از طرف دیگر به تدبر در آیات، سفارش زیادی شده است. چه‌قدر خوب میشود اگر در این ماه، خانوادگی قرائت قرآن راه بیندازیم و خانه‌هایمان را با تلاوت قرآن، نورانی کنیم و زینت ببخشیم. پدر، مادر و بچه‌ها برای دقایقی در روز، دور هم جمع شوند و از محضر قرآن بهره ببرند. به طور مثال یکی از فرزندان، آیه‌ای را تلاوت کند و دیگری معنایش را بخواند و ... ». ریل زندگی با توبه عوض میشود حجت‌الاسلام و المسلمین نظافت درباره توبه که سفارش زیادی به آن شده است، می‌گوید: «نکته دیگری که در این خطبه به آن اشاره و تاکیده شده است، توبه است. توبه یعنی آشتی کردن با خدا و بازگشت به آغوش رحمت خداوند. ما دو نوع توبه داریم: توبه زبانی و توبه واقعی. توبه واقعی آن است که از صمیم دل باشد و انسان از گناهانش پشیمان شده و قصد جبران کردن داشته باشد. توبه واقعی، تغییر دادن وضعیت زندگی است. حدیثی از پیامبر(ص) داریم که اگر کسی توبه کند ولی افرادی را که با آن‌ها اختلاف دارد راضی نکند، توبه‌اش مقبول نیست. اگر کسی توبه کند ولی عبادتش افزایش پیدا نکند، توبه نکرده است. اگر کسی توبه کند، سخاوتمند نشود یا اخلاقش بهتر نشود یا آرزوهایش را مدیریت نکند، فرموده‌اند که این فرد توبه نکرده است. ماه رمضان، ماه تحول است. با توبه در این ماه باید ریل زندگی‌مان را عوض کنیم تا بتوانیم در بقیه ماه‌ها این روش را ادامه دهیم. شیطان در ماه رمضان در غل و زنجیر است و نفس سرکش انسان هم به دلیل روزه گرفتن کنترل شده و انسان در این ماه حال و هوای نورانی دارد بنابراین اگر فردی در این ماه توبه نکند و مسیر زندگی اش را اصلاح نکند، کار سختی در آینده خواهد داشت. برای استفاده از ظرفیت این ماه برای توبه، باید باور کنیم که درهای رحمت خداوند برای پذیرش توبه در این ماه باز است و توصیه میشود که امام زمان(عج) را واسطه قرار دهیم تا ان شاءا... توبه‌تان پذیرفته شود.»
احترام به بزرگ‌ترها و ترحم به کودکان این استاد حوزه علمیه درباره سفارش پیامبر(ص) برای احترام گذاشتن به بزرگ‌ترها در این خطبه می‌گوید: «بحث دیگر ی که در این خطبه درباره‌اش صحبت شده، اصلاح ارتباط‌های اجتماعی است. پیامبر فرمودند که بزرگ‌ترها را احترام کنید. بزرگ‌ترها چه پدر و مادر، چه پدربزرگ و مادربزرگ و ... باشند، باید به حرف‌هایشان با حوصله گوش دهیم و درک‌شان کنیم. از طرف دیگر، به بزرگ‌ترها هم توصیه شده که اگر شما سن‌تان بالاتر است، به کوچک‌ترها ترحم داشته باشید. باید کار کنیم تا در ماه رمضان، خاطرات خوبی در ذهن کودکان نقش ببندد. خوش خلقی هم در این ماه به شدت توصیه شده است. داشتن چهره‌ای متبسم و با لبخند، باعث خوش‌خلقی میشود. برای خوش خلقی باید توقعات‌مان از دیگران را کم کنیم، خوبی‌هایشان را فراموش نکنیم و زود عصبانی نشویم.» فرصت‌هایی برای سجده طولانی فراهم کنید این استاد حوزه علمیه درباره دلایل تاکید پیامبر(ص) بر داشتن سجده‌های طولانی در این خطبه می‌گوید: «پیامبر فرمودند که اگر بار گناهان تان سنگین شده است، خودتان را با سجده‌های طولانی سبک‌بار کنید. در این ماه باید برای خودمان، فرصت‌هایی برای سجده‌های طولانی فراهم کنیم. توصیه میشود که در این ماه خودمان را مقید کنیم تا بعد از هر نماز، سر به سجده بگذاریم و صدبار ذکر شکراً لله را بگوییم. سجده طولانی، اثر زیادی روی معنویت انسان دارد. سجده هم کثرت و هم طولانی بودنش در احادیث دیگر به شدت سفارش شده است.»
از عبادت مالی غافل نشوید «نکته دیگری که پیامبر(ص) در این خطبه به آن سفارش فرموده‌اند، عبادت‌های مالی است»، حجت‌الاسلام نظافت با این مقدمه می‌افزاید: «منظور از عبادت‌های مالی، صدقه دادن، کمک به فقرا و ... است. همچنین افطاری دادن هم در این فراز از خطبه سفارش شده است اما حالا که امکان افطاری دادن فراهم نیست، می‌توان برای یک یا دو همسایه یا بعضی از فامیل، افطاری ببریم و به دست‌شان برسانیم. همچنین کمک به فقرا و نیازمندان آثار بسیاری دارد و می‌توان ادعا کرد که بدون احسان و انفاق، کسی به جایی نمی‌رسد. برای دستیابی به این هدف، راه‌حلش این است که دلبسته دنیا نشویم و آرزوهای دور و دراز را کنار بگذاریم.» صلوات و صله رحم 2 رمز رستگاری این استاد حوزه درباره دو رمز رستگاری که در این خطبه به آن‌ها اشاره شده است، می‌گوید: «صلوات فرستادن هم در بخش دیگری از این خطبه، مورد توجه قرار گرفته و پیامبر(ص) درباره این عمل فرموده‌اند که کسی که در این ماه بسیار بر من صلوات بفرستد، خدا در روزی که میزان‌ها سبک باشد، ترازوی عمل او را سنگین می‌کند. صلوات زمینه‌سازی است تا بیشتر مورد لطف خداوند و اهل بیت(ع) قرار بگیریم. راهکار عملی کردن این توصیه، آمیخته کردن لحظات زندگی‌مان با ذکر است. مثلا این روزها که گفته‌اند دست‌هایمان را باید 20 ثانیه با آب و صابون بشوییم، با هر بار شستن دست‌ها بین 5 تا 7 صلوات هم بفرستیم. به هر بهانه‌ای می شود، زندگی را با ذکرها گره زد. صله رحم هم از موضوعاتی است که پیامبر(ص) در این خطبه به آن سفارش کرده است. صله رحم، رمز و کلید رستگاری است. رمز افزایش ثروت است، رمز طولانی شدن عمر است و برکات زیادی دارد. حالا که این روزها امکان دید و بازدیدهای حضوری فراهم نیست، توصیه میشود که از طریق تلفن‌های همراه و حتی تماس‌های تصویری، حال و احوال فامیل و نزدیکان را بپرسیم و اگر شرایطی هست تا با رعایت مسائل بهداشتی و فاصله اجتماعی از نزدیک هم به دیدن شان برویم، از این عمل مهم غافل نشویم. صله رحم علاوه بر آثار مادی و معنوی، باعث خوش‌خلقی می شود و مزایای اخلاقی هم دارد.»
برترین عمل در این ماه چیست؟ حجت‌الاسلام نظافت درباره برترین اعمال در این ماه مبارک و عظیم می‌گوید: «پیامبر در همین خطبه به این سوال پاسخ دادند و فرمودند که برترین اعمال در ماه رمضان ورع از حرام‌های الهی است. گناه، ظلم به خودمان است و ظرف وجودی‌مان را آلوده می‌کند. روزه گرفتن در این ماه، نباید خلاصه شود در غذا نخوردن، آب ننوشیدن و ... بلکه باید زبان‌مان را کنترل کنیم، مراقب دست و پا، چشم و ... باشیم تا وسیله گناه نشوند. امید است که با رعایت موارد مطرح شده و عمل به آن‌ها، مشمول عنایت‌های حضرت حق در این ماه بشویم، ان شاءا... »
سایر اخبار این روزنامه
آغاز جمع آوری معتادان متجاهر و سامان‌دهی کارگران روزمزد
شنبه؛ اولین روز از ماه مهمانی خدا
آشفته بازار برنج نوبرانه پاکستانی
مرگ تلخ پسر ۱۰ساله در کانکس موقت زلزله زدگان!
3 پزشک مشهدی که «تبریزیان» از آن‌ها شکایت کرده بود، تبرئه شدند
به ترامپ حق بدهیم!
چشم سپاه در مدار زمین
راه‌های اجرایی کردن دستورالعمل‌های نبوی
طرح خانه های ۳۵ متری روی میز وزارت کشور
سال تحصیلی کرونایی همچنان بلاتکلیف
وام یارانه ای یک میلیونی امروز و فردا شد!
گزارش«چاه خوابی » و ورود به استخر کروکودیل ها !
آدم ربایی 45 هزار دلاری!
