روزنامه ابتکار
1399/02/08
آیا سرانجام مشاغل هنری به عنوان شغلی رسمی در لیست مشاغل وزارت کار ثبت خواهد شد؟ شغل: هنرمند!
گروه فرهنگ و هنر - سال‌ها است که امنیت شغلی، یکی از دغدغه‌های هنرمندان است. هنرمندانی که نه کارفرمای مشخصی دارند، نه دستمزد ثابت و نه حتی مشخص است که بیکاری‌شان چقدر طول می‌کشد. به همین دلیل سال‌ها است که هنرمندان در تلاش هستند شغل خود را به صورت یک شغل رسمی در لیست مشاغل وزارت کار ثبت کنند و قانون وزارت کار مشمول آن‌ها نیز بشود، آرزویی که به نظر می‌رسد دیگر چیزی به محقق‌شدنش نمانده است.مدت‌ها است که درخواست ثبت رسمی مشاغل هنری در وزارت کار از سوی هنرمندان مطرح شده است اما در طول این سال‌ها این خواسته محقق نشده است. حالا چند سالی است که موضوع لایحه نظام صنفی هنر مطرح شده است. هنرمندان برای ثبت رسمی مشاغل هنری، آن را در وزارت کار نیز پیگیری کردند تا امنیت شغلی‌شان تامین شود. امنیت شغلی عبارت است از مصونیت از تعرض‌های ناروا در دفاع از صنف در مراجع اداری و قضایی، ارتقای کیفیت، اکتشاف و تدوین و استخراج اخلاق حرفه‌ای و ایجاد روش‌های مساعدتی در درون صنف.
درخواستی با قدمت چند دهه
پیش از انقلاب، هنر به عنوان یک شغل شناخته میشود و کسانی که در ادارات مرتبط با وزارت فرهنگ و هنر بودند، از طریق سازمان استخدامی کشور پس از مدتی کار قراردادی، استخدام می‌شدند. اما پس از انقلاب این پست‌ها ستاره‌دار شدند، به این صورت که با بازنشسته شدن هر یک از افرادی که ستاره‌دار شده بودند، شخص دیگری نمی‌توانست جایگزین آنان شود. در حالی که قبلا هر کسی که بازنشسته می‌شد، می‌توانستند به جای او یک نفر دیگر را استخدام کنند. در حال حاضر فقط سه یا چهار نفر در اداره تئاتر باقی مانده‌اند که هنوز بازنشسته نشده‌اند. آنان که بازنشسته شوند، دیگر کسی جایگزین‌شان نخواهد شد. اینها توضیحات ایرج راد، رئیس هیئت مدیره خانه تئاتر است.
او می‌گوید: «بعد از انقلاب همچنان پیگیر بودیم که هنر و به‌ویژه تئاتر از نظر شغلی به رسمیت شناخته شود. با وجود اینکه آیین‌نامه‌ای به نام آیین‌نامه پدیدآورندگان مربوط به سال 1348 وجود داشت که توسط مجلس شورای ملی زمان گذشته مصوب شده بود و همچنان هم در جای خود برقرار است، ولی این موضوع اجرایی نمی‌شد. در این آیین‌نامه تعاریفی درباره رشته‌های مختلف هنری شده بود و بیشتر برای بیمه هنرمندان استفاده می‌شد به این معنا که دارای چه شرایطی باشند و با چه سابقه و شرایط کاری، می‌توانستند بیمه شوند که این بیمه شامل بازنشستگی، از کار افتادگی و درمانی و بیشتر کمک برای بیمه پایه بود. بعدها همچنان به دنبال این مسائل بودیم تا در برنامه چهارم توسعه که امنیت شغلی در آن قرار داده شد، ولی متاسفانه پیگیری نشد و به هیچ جا نرسید. در برنامه پنجم توسعه هم مجددا همین مسئله را آوردند، ولی در این برنامه هم هیچ اعتنایی به آن نشد.
در ابتدای برنامه ششم توسعه، بار دیگر این موضوع مطرح شد اما تا چندی پیش همچنان خبری از به نتیجه رسیدن آن نبود. در این مسیر به دلیل ماهیت مشاغل هنری، پیچیدگی‌های گوناگونی نیز وجود داشت. راد درباره این پیچیدگی‌ها گفته است: «حقوق ایام بیکاری هنرمندان از جهاتی با قانون کار هماهنگی نداشت؛ چراکه ما کارفرما نداریم و پیوستن به صندوق بیمه بیکاری هم باید طبق قوانینی باشد. این از جمله موضوعاتی بود که خیلی مورد بحث قرار گرفت و بالاخره به این نتیجه رسیدیم بخش‌هایی که با قرارداد است که به نوعی کارفرما دارد، شکل خاص خود را پیدا می‌کند اما کارهایی هست که ساعت کار ندارد. مثلا برای نقاش نمی‌توان ساعت کاری خاصی در نظر گرفت. ضمن اینکه درآمد او مستمر نیست، یعنی ممکن است بعد از مدتی کسب درآمد کند و دیگر حرفه‌های هنری هم به همین ترتیب. دیدیم تنها راهش این است که برای هنرمندان در درجات مختلف سطح حقوقی به صورت ماهانه و سالانه قائل شویم که شخص بتواند زندگی خود را با آن تامین کند. این موضوع را تدوین کردیم. به این صورت که مبلغی در نظر گرفته میشود، اگر هنرمند به آن مبلغ رسید که کارش را انجام داده. هر چقدر از آن کسری داشت، به عنوان حقوق ایام بیکاری در نظر گرفته میشود که با تایید صنف، ارائه مستندات و راهکارهایی که در نظر گرفته شده، انجام خواهد شد».
اتحاد هنرمندان و نتیجه‌ای مثبت برای همه
بعد از سال‌ها، سرانجام چندی پیش این موضوع به نتیجه رسید و قرار شد هنر رسما به عنوان شغل شناخته شود و امنیت شغلی، حقوق بیکاری و تشکیل انجمن‌های صنفی سراسری در پی آن انجام شود. طرح پیشنهاذی حالا با حضور دو وزیر ارشاد و کار و نمایندگان انجمن‌ها، امضا شده و به مصوبه هیئت وزیران تبدیل شده است. حالا باید دولت این طرح را به تصویب نهایی برساند تا مراحل ابلاغ آن صورت بگیرد.
از یک سال گذشته، به منظور تدوین پیش‌نویس دستورالعمل نحوه تشکیل فعالیت انجمن‌های صنفی فرهنگ، هنر، رسانه و کانون‌های مربوطه، جلساتی با حضور نمایندگان صنوف مختلف فرهنگی و هنری و وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شده است. این جلسات به منظور تدوین آیین‌نامه‌های ماده ٩٢ برنامه ششم توسعه که یکی از بندهای ذیل این ماده به بحث نظام صنفی مرتبط بود با حضور نمایندگان صنوف مختلف برگزار شد. این در حالی است که پیش‌نویس این تصویب‌نامه، حاصل همفکری و مشورت نمایندگان ١۴ تشکل و انجمن فرهنگی، هنری و رسانه‌ای است که طی بیش از یکسال و در خلال برگزاری ده‌ها جلسه عمومی و تخصصی تهیه شده و با تایید و امضای دو وزیرکابینه دولت تدبیر و امید(وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی)، جهت طرح و تصویب تقدیم هیئت وزیران شده است.
پس از تصویب این پیشنهاد، کلیه پدیدآورندگان آثار فرهنگی، هنری و رسانه‌ای می‌توانند در بستر تشکل‌های رسمی و تخصصی روابط کار، مطالبات خود را از طریق گفت‌وگوهای سه‌جانبه ملی دنبال کرده و امنیت شغلی پایدار را محقق سازند. تنظیم و تصویب «دستورالعمل نحوه تشکیل و فعالیت انجمن‌های صنفی فرهنگ، هنر و رسانه و کانون‌های مربوطه» از دیگر مواردی است که در این تصویب‌نامه پیش‌بینی شده و تشکل‌های ١۴ گانه فوق به منظور پیشبرد هرچه سریع‌تر اهداف تصویب‌نامه، مبادرت به تهیه و ارائه پیش‌نویس دستورالعمل و ارائه آن به وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی کرده‌اند.
نمایندگان خانه سینما، خانه موسیقی، خانه تئاتر، انجمن هنرمندان مجسمه‌ساز، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران، انجمن عکاسان ایران، انجمن صنفی طراحان گرافیک، انجمن هنرمندان سفالگر ایران، انجمن خوشنویسان ایران، انجمن ویراستاران، انجمن داستان‌نویسان، انجمن هنرمندان نقاش و انجمن تصویرگران ایران در تهیه پیش‌نویس تصویب‌نامه و دستورالعمل آن با یکدیگر همکاری داشته‌اند.
کرونا و لزوم امنیت شغلی هنرمندان
با همه‌گیری کرونا، بسیاری از مشاغل تحت تاثیر قرار گرفتند و به حالت تعلیق درآمدند. مشاغل هنری هم از این ماجرا مستثنی نبودند. همین اتفاق ضرورت ثبت مشاغل هنری در وزارت کار را بیش از پیش نمایان کرد. حمیدرضا نعیمی، کارگردان و بازیگر در این باره گفته است: «این موضوع زنگ هشداری است برای ما و آیندگان که بدون از دست دادن زمان، به فکر امنیت شغلی هنرمندان باشیم تا یک بار برای همیشه این موضوع به نتیجه برسد.»
او ثبت مشاغل هنری در وزارت کار را خواسته عمومی هنرمندان دانست و ادامه داد: تعداد زیادی هنرمند در شاخه‌های گوناگون خوراک فرهنگی موردنیاز جامعه را تامین می‌کنند و شایسته نیست در چنین وضعیت فلاکت‌باری زندگی کنند.
نعیمی معتقد است که کار هنرمندان به لحاظ حساسیت و اهمیت، کم از نمایندگان مجلس نیست؛ چراکه وظیفه هنرمندان فرهنگ‌سازی است که به هیچ عنوان مقوله کوچکی نیست. همان اندازه که نمایندگان مجلس تلاش می‌کنند تا قوانین درستی تصویب شود هنرمندان هم برای خلق یک اثر هنری ارزشمند، از جان و روح خود مایه می‌گذارند اما چرا نباید از امنیت شغلی برخوردار باشند؟! در وضعیت فعلی، امنیت شغلی بیش از هر موضوع دیگری مهم است و در این موقعیت، موضوعاتی مانند از سرگیری اجرای نمایش‌ها در برابر این مسئله،اهمیتی ناچیز دارد.
سایر اخبار این روزنامه
معاون امور جوانان در نامه‌ای به دادستان کل کشور، خواستار ورود دستگاه قضا به موضوع دفاتر غیرمجاز مشاوره در فضای مجازی شد
ژوبین صفاری
اصلاح‌طلبی در محاق
«ابتکار» از اما و اگرهای طرح تمدید خودکار 6 ماهه اجاره‌نامه مستاجران گزارش می‌دهد
آیا سرانجام مشاغل هنری به عنوان شغلی رسمی در لیست مشاغل وزارت کار ثبت خواهد شد؟
شغل: هنرمند!
اتحادیه اروپا بخشی از گزارش خود در مورد کرونا را تغییر داد
عقب‌نشینی اروپا تحت فشار چین
منتخبان مجلس یازدهم برای انجام وظیفه نمایندگی به چه آموزش‌های نیاز دارند؟
یازدهمی‌ها در مدرسه بهارستان!
نقشه ترامپ برای عبور از شرایط بحرانی و ورود به رقابت‌های انتخاباتی چیست؟
رئیس‌جمهوری در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا:
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی خبر داد
اختصاص 5 هزار میلیارد تومان بودجه برای بیمه بیکاری
تشریح اقدامات سازمان انرژی اتمی در مقابله با ویروس کرونا
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی خبر داد
اختصاص 5 هزار میلیارد تومان بودجه برای بیمه بیکاری
وزیر آموزش‌وپرورش:
تلاش و ایثارگری معلمان اطلاع‌رسانی شود
