ضرورت رفع تحریم‌ها در حوزه بشردوستی

[راضیه زرگری] کووید-19 به تحلیل پژوهشگران اقتصادی و اجتماعی پیامدهای بسیار سختی بر جهان تحمیل خواهد کرد؛ پیامدهایی که نشانه‌های اولیه آن ظهور کرده و علایم دیگرش در ادامه پدیدار می‌شود؛ به ‌طوری که پیش‌بینی می‌شود بیش از نیم‌میلیارد نفر از ساکنان کره خاکی بعد از این اپیدمی با سونامی فقر مواجه خواهند بود. اخیرا (آوریل ۲۰۲۰) دانشگاه سازمان ملل نتیجه شوک‌آور مطالعه‌ای را منتشر کرده که طی آن برآورد شده بر اثر تأثیرات گسترده اقتصادی کرونا بیش از نیم‌میلیارد نفر یعنی ۸‌درصد جمعیت جهان به جرگه فقرا خواهند پیوست و کرونا می‌تواند وضع فقر برخی کشورهای در حال توسعه را حتی به  30‌ سال قبل برگرداند. نکته مهم دیگری که این گزارش بیان کرده است، اهمیت ویژه ایجاد سازوکارهای حمایتی برای کمک به کسانی است که فاقد بیمه اشتغال، دسترسی به خدمات درمانی و سیستم‌های مراقبت هستند؛ به‌ویژه افرادی که در بخش‌های غیررسمی و غیررسمی اقتصاد در کشورهای در حال توسعه مشغول به کار هستند. ساز‌و‌کاری که نیاز اساسی به همبستگی جهانی دارد؛ تلنگر بیداری نسبت به نیاز فوری به همبستگی جهانی برای جلوگیری از فقر و ناامنی غذایی هشداری است که  فرانچسکو روکا، رئیس فدراسیون بین‌المللی جوامع صلیب‌سرخ و هلال‌احمر، اخیرا عنوان کرده است.
بر اساس مأموریت‌های دایمی فدراسیون بین‌المللی جوامع صلیب‌سرخ و هلال‌احمر روکا بر تجمیع اراده جامعه جهانی بر تلاش برای کاهش فوری اثرات اولیه و ثانویه بیماری همه‌گیر کووید-19 تأکید می‌کند. او معتقد است: «کووید-19 یک تلنگر بیداری به جامعه جهانی است تا بر نیاز فوری جهان به همبستگی برای مقابله با این همه‌گیری آگاه شوند. این بحران همه ما را به روشی بی‌سابقه به هم متصل کرده است. ایمنی و رفاه هر فرد برای ایمنی و رفاه کل جهان بسیار اهمیت دارد. تیم‌های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر در این میان با فداکاری تمام به وظیفه ذاتی خود عمل کرده و حتی از آسیب‌پذیرترین اجتماعات آسیب‌دیده از بحران حمایت می‌کنند. در سوریه داوطلبان هلال‌احمر با وجود تهدید مداوم نبود امنیت غذایی در میان بیش از 9‌ میلیون نفر، با خیال آسوده به توزیع مواد غذایی در میان مردم آسیب‌دیده مشغول هستند. تجهیزات محلی محافظ شخصی خریداری شده تا از داوطلبانی که به صورت شبانه‌روزی در آمبولانس کار می‌کنند، محافظت شود.
در بنگلادش تیم‌های داوطلب در سراسر بازار کاکس محل‌هایی را برای توزیع آب برپا کرده‌اند و برای آموزش مهارت‌های شست‌وشوی دست به بیش از 372‌هزار نفر   خانه به خانه می‌روند. در ونزوئلا داوطلبان صلیب‌سرخ تلاش می‌کنند تا بیش از 40 تن كمك‌های بشردوستانه ازجمله لوازم پزشکی و وسایل بهداشتی را برای نیازمندان فراهم كنند. داوطلبان و کارمندان اختصاصی صلیب‌سرخ بیش از 40 سایت مراقبت‌های بهداشتی را در سراسر ونزوئلا اداره می‌کنند. جمعیت‌های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر تلاش‌هایشان را در پاسخگویی به نیازهای مردم، سیستم‌های واکنش سریع و ردیابی گروه‌های هدف در سراسر آفریقا دوچندان کرده‌اند. روکا می‌گوید: «ما بررسی دقیق بخش‌هایی از تأثیر کووید-19 را در قاره آفریقا شروع کرده‌ایم و همه چیز را به دقت مشاهده می‌کنیم. فدراسیون باید سیستم پاسخگویی جمعیت‌های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر در کشورهای تحت تأمین منابع را تقویت کند تا از تبدیل این اپیدمی به یک فاجعه پیچیده‌تر جلوگیری شود.»
در حال حاضر می‌توان به نشانه‌های امید دلخوش بود. در سومالی تیم‌های هلال‌احمری‌ که قبلا آموزش دیده بودند تا از طریق شیوه‌های نظارت بر جامعه در مقابله با شیوع بیماری پاسخ دهند، نخستین مورد ابتلا به کووید-19 را خیلی زود تشخیص دادند و اقدامات لازم برای به اشتراک‌گذاری اطلاعات، قرنطینه‌کردن بیماران و هشدار به اعضای پیرامونش به‌درستی انجام شد.از مهم‌ترین تأثیرات ثانویه کووید-19، فقر و تهدید شدید امنیت غذایی برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان است که رئیس فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر هشدار می‌دهد «باید تلنگری برای بیداری جامعه بین‌الملل باشد». صندوق بین‌المللی توسعه کشاورزی (ایفاد) وابسته به سازمان ملل متحد نیز اخیرا نسبت به بروز بحران مواد غذایی پس از اپیدمی ویروس کرونا در جهان هشدار داده است. ایفاد که دفتر مرکزی آن در رم پایتخت ایتالیا واقع است، بیانیه‌ای در خصوص شیوع کووید-19 آورده است. همه‌گیری کووید-19 و رکود اقتصادی ناشی از آن باعث تهدید اقشار ضعیف شده است که بر همین اساس این صندوق 40‌ میلیون دلار اعتبار برای مقابله با فقر اختصاص داده است.» گیلبرت اف. هونگبو، رئیس ایفاد، می‌گوید:  «برای جلوگیری از تبدیل این بحران سلامتی به بحران غذایی، باید فورا وارد عمل شد. تأثیرات کووید-19 می‌تواند خانواده‌های روستایی را به فقر بیشتری بکشاند، این نیز تهدیدی واقعی برای رفاه و ثبات جهان است. با اقدام فوری می‌توانیم برای روستاییان ابزارهایی برای برنامه بهبود سریع‌تر برای جلوگیری از بحران‌های بشردوستانه فراهم کنیم.»بالاتررفتن قیمت مواد غذایی به این معنی است که تعداد فزاینده‌ای از خانواده‌ها احتمالا قدرت تأمین تعداد وعده‌های غذایی روزانه کمتری دارند. رئیس فدراسیون بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر معتقد است:  «کووید-19 جوامع ما را تغییر می‌دهد و ما باید قبل از اینکه خیلی دیر شود، به همراه نهادهای بین‌المللی دیگر برنامه‌ریزی کنیم. برای كاهش روند شیوع و سرانجام متوقف‌كردن آن اقدامات باید به واسطه داده‌های بهداشتی هدایت و از طریق ارتباطات معقول به همه شهروندان پشتیبانی شوند.»


این اقدامات شامل آزمایش کافی، ردیابی ارتباطات و تقویت سیستم مراقبت‌های بهداشتی و همچنین پشتیبانی روانی اجتماعی اعضای جامعه می‌شود. به منظور اطمینان از امکان پاسخگویی مناسب فدراسیون جهانی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر، روكا درخواست می‌کند  موانع سیاسی ارایه کمک‌های بشردوستانه از بین برود: «كمك‌های ضروری بشردوستانه باید بدون ایجاد موانع مضاعف مانند تحریم‌ها وارد كشورها بشود. مراحل اعمال معافیت‌ها اغلب طولانی و پرهزینه هستند. ما همواره با ذی‌نفعان مربوطه درگیر هستیم تا به ساز‌و‌کاری همیشگی برای معافیت موارد ضروری بشردوستانه و پاسخگویی به نیازهای فوری مردم برسیم.»روکا تأکید می‌کند که اقدامات پیشگیری ازجمله شست‌وشوی مناسب دست و فاصله‌گذاری فیزیکی باید به‌طور مداوم به قوت خود باقی بماند؛ همچنین تعامل مداوم  با جامعه برای اطمینان از آگاهی و توانمندی مردم، عوامل اصلی برای نجات میلیون‌ها نفر از زندگی است. لزوم جلوگیری از تبدیل‌شدن کووید-19 به بازی گرسنگی
 چو دونگ‌یو، دبیرکل سازمان غلات و کشاورزی سازمان ملل چندی پیش مقاله‌ای منتشر کرده و از کل جهان درخواست کرده است بی‎درنگ برای جلوگیری حداکثری از تأثیرات کووید-19 بر زنجیره عرضه غلات در جهان وارد عمل شوند تا از بروز بحران غذایی ناشی از این بحران بهداشت عمومی و همچنین توقف عرضه غلات یا افزایش قیمت آن جلوگیری شود. در این مقاله تحت عنوان «لزوم جلوگیری از تبدیل‌شدن کووید-19 به بازی گرسنگی» آمده‌ است: «شیوع کووید-19 هنوز نتوانسته به امنیت غذایی جهان آسیب برساند. نیازی نیست دچار وحشت شویم؛ زیرا میزان عرضه غلات جهان برای همه مردم کافی است اما در عین حال باید خود را برای چالش احتمالی توقف عرضه غلات در مناطق دچار کمبود آماده کنیم.» در مقاله دبیرکل سازمان غلات و کشاورزی سازمان ملل آمده است: «شیوع کووید-19 و در پی آن قرنطینه و بستن شهرها، باعث ایجاد مشکلات حمل‌ونقل و توزیع و ایجاد مشکلاتی برای زنجیره اقتصاد جهان شده است. محرومیت از تردد و تمایل‌نداشتن به انجام کارهای خارج از خانه ممکن است بر کشت و کار کشاورزان تأثیر منفی بگذارد و تولیدکنندگانی که تأمین محصولات غذایی و کشاورزی را بر عهده دارند نیز نتوانند کار خود را از سر بگیرند.بر همین اساس موارد پیش‎بینی‎‌نشده در عرضه غلات می‎تواند باعث اتخاذ اقدامات محدودیت تجاری از سوی سیاست‌گذاران شود تا از امنیت غذایی کشور خود دفاع کنند؛ اما تجربه رویارویی با بحران‌ سال 2008 و تأثیر آن بر قیمت غلات نشان می‎دهد که چنین اقداماتی تنها باعث تشدید بحران می‌شود. ما باید از درس‌ها و تجربیات گذشته‎های نه چندان دور خود درس بگیریم و از تکرار آن بپرهیزیم. شیوع گسترده کووید-19 به ما این هشدار را می‎دهد که اتحاد و همبستگی نه‌تنها یک رفتار نیک بلکه مورد پسند همگان است.»