جدل «ویروسی»

[شهروند] بحث درباره آمار مبتلایان و فوت‌شدگان کرونا در تهران 10روز است که بالا گرفته. اعضای شورای شهر تهران معتقدند آمار دقیقی ارایه نمی‌شود و از سوی دیگر وزارت بهداشت همچنان تأکید دارد که آمارهایش درست و دقیق است. این جدل از 31 فروردین علنی شد. روزی که محسن ‌هاشمی، رئيس شورای شهر تهران گفت براساس برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس و «نظرات متخصصان»، آمار ابتلا به کرونا در ایران «بسیار بیشتر از عدد اعلام‌شده رسمی است». پیش از آن، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با انتشار گزارشی اعلام کرده بود که آمار واقعی تعداد افراد جانباخته حدود دوبرابر و آمار مبتلایان بین ۸ تا ۱۰برابر آمار اعلام‌شده توسط وزارت بهداشت است. به غیر از محسن‌ هاشمی که پس از 31 فروردین باز هم بر نادرست‌بودن آمار مبتلایان و کشته‌شدگان تأکید داشت و به تازگی گفته شورا می‌تواند آمار دقیق دفن‌شده‌های کرونا را از سازمان بهشت زهرا(س) بگیرد. زهرا صدراعظم نوری، رئيس كميسيون سلامت، محيط‌زيست و خدمات شهری شورا هم در تذکر پیش از دستورش در دویست‌ونهمین جلسه شورای شهر تهران با بیان اینکه میزان جانباختگان کرونا در تهران بیش از رقم اعلامی است، گفت که «دوسوم جانباختگان کرونای کشور در تهران هستند و علت آن هم جمعیت ۸میلیونی تهران است که موجب می‌شود سهم آن بالا برود و انتظار می‌رود آمار تهران مستقل اعلام شود، زیرا سبب می‌شود مردمی که کار ضروری ندارند، نسبت به خروج از منزل خودداری کنند». در کنار اینها ناهید خداکرمی هم بر اصرار شورا برای ارایه آمار جداگانه پایتخت تأکید کرد و گفت، باید به صورت جداگانه آمار مبتلایان جدید، آمار مرگ‌ومیرها و حتی بیماران بدحال را بدانیم: «هرچند شهروندان می‌توانند از اپلیکیشن ماسک برای کسب این اطلاعات استفاده کنند، اما مدیریت شهری برای اینکه برنامه‌ریزی کند، هفته آینده یا ماه آینده اولویتش چیست و کجا باید بیشتر تمرکز کند، نیاز دارد که حرکت ویروس را در شهر تهران بهتر بداند. ما از وزارت بهداشت خواهش کرده‌ایم که آمار تهران را جداگانه اعلام کند.»
صحبت‌های روز سی‌ویک فروردین و روزهای بعد درباره نادرست‌بودن آمار کرونا در پایتخت عاملی بود تا درنهایت کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت نسبت به آنها واکنش نشان داده و بگوید: «ما مسئول این نیستیم که آمارها را به کسی اثبات کنیم. در دوره انتخابات هم بعضی از آمارها را قبول نداشتند. پیشتر در مورد یکی از اعضای شورای شهر گفتیم ایشان متخصص تولد است، بهتر است در مورد تخصص خود صحبت کند تا مرگ‌ومیر.» او یک جمله جنجال‌برانگیز دیگر هم گفت: «مگر دوستان شورای شهر به غیر از آمار انتخاباتی و زنان و زایمانی، می‌توانند آمار دیگری بدهند؟»
 جهانپور همچنین درباره درخواست شورای شهر تهران برای پاسخگویی وزیر بهداشت درباره آمار کرونا هم گفت که اعضای شورا نمی‌توانند به وزیر بگویند بیاید و پاسخ دهد: «آنها نمایندگان مردم در شهرهای مختلف هستند، می‌توانند وقت بگیرند و با وزیر بهداشت صحبت کنند. هر روستایی و هرشهری می‌توانند با مسئولان خودش درباره کرونا صحبت کنند، در وزارت بهداشت نمی‌توانیم به یک شورای شهر یا چند شورای شهر پاسخگو باشیم. خارج از آن چیزی نداریم.»صحبت‌های جهانپور در میان اعضای شورای شهر هم واکنش‌هایی در پی داشت و همچنین این صحبت‌ها دلیلی بود تا عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در نامه‌ای خطاب به محسن ‌هاشمی، رئیس شورای شهر تهران نسبت به واکنش‌ها و صحبت‌های انجام‌شده درباره آمار کرونا واکنش نشان دهد. نامه‌ای که وزیر ارشاد در آن به رئیس شورای شهر توصیه کرده که اخبار و گزارش‌هایی که ارایه می‌دهند، مغایر با ستاد ملی کرونا نباشد:   «انتظار می‌رود جنابعالی مراتب را برای اعضای شورای اسلامی شهر تهران تبیین و به ایشان تأکید فرمایید در انتشار اخبار و گزارش‌ها و گفت‌وگوهای خود با رسانه‌ها از ارایه آمار و اطلاعات مغایر با تصمیمات ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا و گزارش منابع رسمی پرهیز نمایند تا ضمن جلوگیری از سوءاستفاده رسانه‌های معاند موجب تشویش اذهان عمومی فراهم نشود».این نامه درنهایت واکنش محسن‌هاشمی را به دنبال داشت و او روز یکشنبه، هفتم اردیبهشت‌ماه گفت: «ما ظرفیت‌هایی داریم که می‌توانیم برای احصای آمار از آن بهره ببریم و  از بهشت‌زهرا(س) آمار فوتی‌های کرونا را دریافت کنیم.» بیش از این به موضوع نپردازیم
«پرداختن بیش از این به موضوع در شرایطی که روح و روان جامعه متأثر از بحران کرونا آزرده خاطر است به صلاح نیست.» حسن رسولی ازجمله اعضای شورای شهر است که معتقد است باید این موضوع و حواشی اطراف آن تمام شود و به «شهروند» می‌گوید نباید بیشتر از این به آن دامن زد چرا که مدیریت شهری تهران همواره همراه‌ترین بخش با جامعه پزشکی پایتخت بوده است و پایان دادن به این ماجرا کمترین قدمی است که در حداکثرسازی این همکاری می‌توان برداشت: «این مورد را نباید نادیده گرفت که درخواست برای ارایه آمار و پیگیری اوضاع شهر ازجمله وظایف مصوب شوراست و در راستای تشویش اذهان یا مورد دیگر این اتفاق نیفتاده است.» اشاره او به تشویش اذهان عمومی، اشاره به نامه وزیر ارشاد به رئیس شوراست. نامه‌ای که به گفته او تا روز گذشته هنوز به صورت رسمی به دست ریاست شورای شهر نرسیده بود: «صرف‌نظر از قضاوت درباره درست یا نادرست بودن اصل انجام این مکاتبه توسط وزیر ارشاد، این کار خارج از قاعده معمول شرایط بحران نیست اما در حد تقاضا یا پیشنهاد در این‌باره می‌توان گفت که بهتر بود نکاتی درباره جهت‌گیری‌های رسانه‌ای گوشزد می‌شد.» به گفته رسولی، ایرادی بر اصل مکاتبه وارد نیست اما دو ایراد اساسی در این نامه وجود دارد که یکی از آنها این است که محرمانگی در ارایه‌اش رعایت نشده و دیگری اینکه پیشاپیش اعضای شورا را قضاوت و آنها را متهم به تشویش اذهان عمومی کرده است. در صورتی‌که این اقدامات ازجمله وظایف مصوب شورای اسلامی شهر تهران است. او همچنین درباره آمار ارایه شده از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا هم معتقد است باید ابتدا نحوه ثبت فوت‌شدگان، شیوه شناسایی، نظام طبقه‌بندی و سایر موارد را درنظر گرفت تا بتوان قضاوت کرد و قضاوت دراین‌باره هم به راحتی نیست. وزارت بهداشت کم لطفی در حق شورا را جبران کند


محمود میرلوحی دیگر عضو شوراست که می‌گوید برخورد سخنگوی وزارت بهداشت با کم لطفی همراه بوده و درست‌ترین کار این است که این کم لطفی جبران شود. او به «شهروند» می‌گوید مدیریت شهری در کنار کادر درمان قرار دارد و تنها درخواست شورا این بوده که مسائل شفاف شود: «ما می‌خواستیم حساسیت جامعه درباره این مسأله برانگیخته شود و صحبت‌های رد و بدل شده در این روزها کمی این حساسیت را افزایش داده است. این درحالی است که ما هرگز تلاش کادر درمان را نادیده نگرفته‌ایم اما بهتر است شرایط شهری چون تهران با شفافیت بیشتری برای مردم مطرح شود تا آنها با این موضوع سطحی برخورد نکنند.» او می‌گوید وزارت بهداشت آمارهایی ارایه داده و بر درستی آنها تأکید دارد اما مدیریت شهری هم آمارهایی در دست دارد که با این آمارها همخوان نیست و درنتیجه تصمیم بر این شد تا وخیم بودن شرایط به مردم گزارش شود: «این نکته درست است که به دلیل چرخیدن چرخ‌های اقتصاد باید مشاغل باز شوند و می‌دانیم عده بسیاری از مردم که کارهای روزمزد داشتند با چه سختی دو ماه گذشته را گذرانده‌اند اما این ویروس تجمعات بشری را هدف قرار داده و ما مجبوریم با نوع رفتاری که در پیش گرفته شده همگام شویم و مدام هشدار دهیم.»
به گفته میرلوحی، شورا براساس قانون اساسی و اصل 103 توانایی این را دارد که از حقوق مردم دفاع کند و صحبت‌های انجام شده در روزهای اخیر کم لطفی و بی‌احترامی به مقام شوراها بوده است چراکه هدف شورا صرفا آگاهی دادن به مردم درباره خطر بیماری بوده است: «کار درست این است که قانون اساسی توسط افراد خوانده شود و بدانند نحوه مواجهه چگونه باید باشد. تاکنون علیرضا زالی، رئیس ستاد مقابله با بیماری کرونا تهران و پیروز حناچی، شهردار پایتخت به شورا آمده و گزارش عملکرد ارایه داده‌اند و اینکه بگویند مقامی در وزرات بهداشت نباید پاسخ دهد، اشتباه است. ما دعوت کرده‌ایم و امیدواریم این حضور عملی شود.» او بار دیگر تأکید می‌کند که این کشمکش‌ها برای آگاهی دادن به مردم تهران است و با وجود آنکه ستاد ملی در این شرایط وظایف سنگینی به عهده دارد اما همچنان لازم است تا با درخواست‌ها به درستی برخورد کرده و مسأله کرونا همه چیز را تحت‌الشعاع خودش قرار ندهد.