وضعیت اماکن مذهبی جهان در ماه رمضان

آفتاب‌یزد- گروه اجتماعی: بیش از یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون مسلمان در سراسر جهان، به پیشواز ماه رمضانی متفاوت از سال‌های پیشین رفتند. امسال ماه رمضان در شماری از کشورهای مسلمان در حالی آغاز شد که در بسیاری از کشورهای جهان، به دلیل مقابله با شیوع ویروس کرونا، اماکن مقدس و مساجد را تعطیل و برگزاری تجمعات را ممنوع اعلام کرده بودند. در کشور ما نیز از زمان شیوع کرونا تا کنون اماکن مذهبی تعطیل هستند و حالا به گفته رئیس جمهور قرار است در مناطق سفید کشور اماکن مذهبی بازگشایی شوند.
> بازگشایی اماکن مذهبی در مناطق سفید
با شیوع ویروس کرونا، نماز جمعه‌ها، هیات‌های مذهبی، مساجد، اماکن مذهبی و حرم‌ها و بقاع متبرکه از جمله اولین مکان‌هایی بودند که برای جلوگیری از تجمع و شیوع بیشتر بیماری
تعطیل شدند.


حالا و با آغاز ماه مبارک رمضان علی رغم اینکه اماکن مذهبی در اکثر کشور‌های جهان تعطیل است؛ حسن روحانی، رئیس جمهور کشورمان اعلام کرده است:« هر منطقه‌ کشور که با اعلام وزارت بهداشت به وضعیت سفید رسید، بلافاصله مراکز مذهبی آن بازگشایی می‌شود؛ در ارتباط با نماز جمعه نیز همین پروتکل برقرار است.» به گفته او مناطقی که طی دو هفته تعداد مبتلایان و فوتی‌ها بر اثر کرونا در آنها صفر باشد «مناطق سفید» به شمار می‌روند و اماکن مذهبی در این مناطق می‌توانند بازگشایی شوند.
این در حالی است که علیرضا رییسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت در این خصوص گفته است:« آرزوی همه ماست که بتوانیم اماکن مذهبی مثل حرم امام رضا(ع) و حضرت معصومه (س) و اماکن متبرکه در شهر تهران و شیراز بازگشایی شوند و زیارت کنیم، اما فعلا بنابر وضعیتی که اکنون داریم تا پایان ماه رمضان امکان بازگشایی این‌ اماکن وجود ندارد. اگر زمانی وضعیت‌مان به مرحله‌ای رسیدیم که این اماکن در مناطق سفید باشند، درباره بازگشایی این اماکن تصمیم‌گیری می‌کنیم البته با روند فعلی بعید می‌دانم که به زودی این اتفاق بیفتد، اما امیدوارم همه ما به این آرزویمان زودتر برسیم.»
با این همه به نظر می‌رسد در مناطق سفیدی که به گفته معاون بهداشت وزارت بهداشت116 شهرستان کشور است، قرار است بازگشایی اماکن مذهبی اتفاق بیفتد؛ این در حالی است که در اکثر نقاط جهان از مسلمان گرفته تا غیر مسلمان، اماکن مذهبی به دلیل جلوگیری از شیوع کرونا همچنان تعطیل هستند، حتی خانه خدا که روزانه میزبان هزاران زائر از نقاط مختلف جهان بود، بسته است اما توسل هم‌چنان ادامه دارد و مسلمانان از راه دور به زیارت می‌پردازند.
> تعطیلی حرم حضرت زینب (س)
و پخش اذان از گلدسته‌ها
حرم حضرت زینب (س) در سوریه که در سال‌های گذشته با وجود داعش در دمشق هم‌زمان با ماه مبارک رمضان میزبان مدافعان حرم و زائران بود و مدافعان حرم با پهن کردن سفره‌های سحری و افطار در این مکان مقدس ماه میهمانی خدا را گرامی می‌داشتند، از اواخر سال گذشته به دلیل جلوگیری از شیوع کرونا بسته شد.
با بسته شدن حرم حضرت زینب (س) جمعی از زائران هر روز پشت درهای بسته به نیایش می‌پردازند اما با توجه به اینکه کرونا همچنان کنترل نشده است، حرم حضرت زینب (س) نیز فعلا به روی زائران باز نخواهد شد. البته با وجود بسته بودن درهای حرم، اذان همچنان از گلدسته‌های حرم پخش می‌شود ولی سفر به سوریه برای زائران امکان‌پذیر نیست. این امر در حالی است که از اواخر سال گذشته سفر به سوریه برای زائران ایرانی فراهم شد و هر ماه بیش از ۱۰ کاروان به سوریه مشرف می‌شد، اما اکنون با شیوع کرونا مسیر سوریه بسته شده است و هیچ زائری امکان تشرف به دمشق را ندارد.
> مسجدالحرام همچنان بسته است
مکه مکرمه و مدینه منوره دو مکان مقدس مسلمانان در جهان هستند که به دلیل مقابله با شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان، ماه رمضان متفاوتی را پیش‌رو دارند. یکی دیگر از اماکن مقدس که تعطیلی آن موجب حیرت مسلمانان شد، خانه خدا است که اواخر سال گذشته به دلیل شیوع کرونا ابتدا عمره مفرده از سوی سعودی‌ها متوقف شد، به طوری که زائران کشورها امکان سفر به عربستان را نداشتند و بعد از مدتی نرده‌هایی دور خانه خدا زده شد تا زائران از فاصله به طواف خانه خدا بپردازند. حالا هم به طور کلی مسجدالحرام بسته شده است و در ایام ماه رمضان کسی اجازه طواف دور خانه خدا را ندارد. در حالی که هر ساله در چنین ایامی هزاران مسلمان از نقاط مختلف دنیا به عربستان سفر می‌کردند تا در ماه رمضان به ویژه شب‌های قدر در مسجدالحرام باشند، اما شیوع کرونا موجب شد تا این توفیق از مسلمانان سلب شود.
> خاورمیانه و رمضانی متفاوت
ماه رمضان در بسیاری از کشورهای عربی مسلمان با مراسم ویژه و جشن‌های شبانگاهی عجین است. اما در ماه رمضان امسال همزمان با مقابله با شیوع ویروس کرونا، علاوه بر تعطیلی مساجد و اماکن مقدس مسلمانان، مراسم ویژه ماه رمضان نیز برگزار نمی‌شود. در امارات متحده عربی، قوانین منع تردد به شدت در حال اجرا است. در قاهره، پایتخت مصر، تعطیلی اماکن مذهبی مسلمانان در شرایط بحرانی طی یک قرن اخیر سابقه نداشته است. در اوایل قرن بیستم و همزمان با شیوع آنفلوآنزای اسپانیایی و وبا، هیچ‌گاه درهای مساجد به روی مسلمانان مصری بسته نشد. اما مقامات مصر به دلیل
مبارزه با شیوع ویروس کرونا،‌ در اقدامی بی‌سابقه تمامی اماکن مذهبی را به حال تعطیلی درآوردند.
>حال و هوای مساجد بنگلادش،
پاکستان و اندونزی
حال و هوای امسال مساجد جنوب شرق آسیا نیز به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا متفاوت از سال‌های قبل است. مسجد استقلال اندونزی که بزرگترین مسجد جنوب شرق آسیا محسوب می‌شود، در ایام رمضان امسال خالی از نمازگزار است و تنها صدای اذان از اطراف این مسجد خالی شنیده می‌شود. مساجد بنگلادش از جمله شهر داکا پایتخت این کشور نیز بسته و هرگونه فعالیت دینی و مذهبی
در اماکن مقدس ممنوع است. بنگلادش با بیش از
۱۷۰ مسلمان سومین کشور پرجمعیت جهان
است که اکثریت جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند. در شهر کراچی پاکستان نیز هیچ‌گونه نماز تراویح در مسجد فیضان که بزرگترین مسجد شهر است، اقامه نمی‌شود و نمازگزاران اجازه اقامه نماز جماعت را در آن ندارند.
با این حال گفته می‌شود همزمان با آغاز ماه رمضان،‌ مقامات حکومتی و رهبران مذهبی در پاکستان، اعلام کردند حضور نمازگزاران در مساجد آزاد و بدون مانع است اما به نمازگزاران توصیه کردند که فاصله‌گذاری فیزیکی را به هنگام برگزاری تجمعات و به جای آوردن نماز، مراعات نمایند. پزشکان در پاکستان نسبت به برگزاری تجمعات همزمان با شرایط بحرانی کنونی هشدار داده و گفته‌اند عدم تعطیلی اماکن مذهبی و برگزاری تجمعات می‌تواند، به عدم کنترل شیوع ویروس کرونا منجر شود. منابع پزشکی در پاکستان پیش‌بینی کردند که نقطه اوج شیوع ویروس کرونا در این کشور، حدود ۲۰ روز دیگرخواهد بود.
> فرانسه و رمضان در قرنطینه
بیش از ۴ میلیون مسلمان در فرانسه، ماه رمضان را در شرایط همراه با محدودیت‌های بسیار زیاد در مقابله با شیوع ویروس کرونا آغاز کردند. درهای تمامی اماکن مقدس در فرانسه، بر روی پیروان تمامی ادیان، بسته است. مسلمانان در فرانسه، همچون پیروان ادیان یهود و مسیحیت، که به تازگی جشن‌های پسح و پاک را در قرنطینه خانگی گرامی داشتند، در ماه رمضان امکان حضور در اماکن مقدس مسلمانان و برگزاری نماز جماعت و تجمعات را ندارند. قاریان قرآن، که به رسم هر ساله، از کشورهای تونس، مراکش و الجزیره در فرانسه، مراسم قرائت قرآن برگزار می‌کردند، امسال باید در خانه‌ها و کشورهای خود بمانند.
> تعطیلی مساجد مقدونیه شمالی
با شیوع ویروس کرونا در مقدونیه شمالی، مقامات این کشور مساجد را تعطیل کرده و اجازه اقامه نماز جماعت را به نمازگزاران نمی دهند. به همین دلیل، مسلمانان نماز تراویح را در منازلشان برگزار می‌کنند و بزرگ منزل افراد خانواده را برای اقامه نماز به دور هم جمع می‌کند. در همین راستا، «حافظ عبدالباقی باقی»، امام جماعت مسجد «اراستا» در اسکوپیه، پایتخت مقدونیه شمالی که از کودکی نماز خود را در مساجد خوانده است، امسال برای نخستین بار نماز تراویح را در منزل اقامه می‌کند. وی ابراز امیدواری کرد: «هر چه زودتر ویروس کرونا از بین برود و مسلمانان بار دیگر بتوانند در مساجد نماز بخوانند.»
با همه این اوصاف به نظر می‌رسد در اکثر کشور‌های مسلمان دنیا تا پایان کرونا اماکن مذهبی بازگشایی نخواهند شد.