روزنامه ابتکار
1399/02/11
محمدرضا ستاری شوخی برجامی آمریکا
یکی از موارد مهم مندرج در توافق هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 در سال 2015، پایان تحریم‌های تسلیحاتی ایران پنج سال پس از نهایی شدن برجام است. طبق قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد، پنج سال پس از راستی‌آزمایی در برنامه اتمی ایران، تحریم‌های تسلیحاتی بین‌المللی شامل تجهیزات نظامی سبک و سنگین مانند هواپیما و بالگرد و تانک لغو می‌شوند.در این رابطه و در حالی که کمتر از شش ماه به پایان این تحریم‌ها زمان باقی مانده است، ایالات متحده آمریکا مدت‌هاست که تلاش می‌کند لغو این تحریم‌ها را از دستورکار شورای امنیت خارج کرده و یا آن را برای مدت زمانی نامعلوم به تعویق بیندازد. برجسته کردن برنامه موشکی ایران، فشارهای اقتصادی، ترغیب اروپا برای فعال کردن مکانیسم ماشه و نیز القای این موضوع که ایران به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای است و برنامه فضایی این کشور در واقع پوششی جهت ساخت موشک با قابلیت حمل سلاح اتمی است، از جمله برنامه‌هایی بوده که دولت آمریکا در طول ماه‌های گذشته دائماً در حال تبلیغ و پیشبرد آن است.
حالا در آخرین اقدام واشنگتن، طبق گفته رسانه‌ها و نیز تایید مقامات آمریکایی، ایالات متحده قصد دارد با نشان دادن خود به عنوان ذی‌نفع در برجام، یک ماده حقوقی را برای نشان دادن نقض قطعنامه 2231 توسط ایران آماده کند؛ موضوعی که به گفته ناظران در مقابل تمامی اقدامات نامتعارف دولت ترامپ تاکنون جالب توجه‌تر به نظر می‌رسد.
نخست اینکه دولت آمریکا دو سال است که از برجام خارج شده و خود به عنوان ناقض قطعنامه 2231، حالا با استناد به این قطعنامه در تلاش برای محکوم کردن ایران است. مسئله دوم تکاپوی آمریکا برای دی‌نفع نشان دادن خود یا به نوعی بازگشت به برجام با هدف فروپاشی نهایی یا به تعبیری استفاده حداکثری از آن برای افزایش فشارها بر روی ایران و ممانعت از لغو تحریم‌های تسلیحاتی است. در واقع، این تلاش غیرمنتظره در اوج فشارهای تحریمی و اقتصادی آمریکا بر روی ایران صورت می‌گیرد و نشان می‌دهد که در صورت اجرای لغو تحریم‌های ایران در شورای امنیت، شکستی قابل توجه به راهبردهای آمریکا علیه ایران وارد شده است.
آمریکایی‌ها در حالی دو سال پیش بدون توجه به موازین حقوق بین‌المللی از برجام خارج شدند که قصد داشتند طی یک رژیم تحریمی فوق‌العاده سنگین و بی‌سابقه، یا ایران را مجبور به نشستن پای میز مذاکره برای یک توافق جدید کنند یا اینکه مقدمات لازم را برای فروپاشی برجام و انداختن هزینه‌های آن بر دوش ایران فراهم کنند. در واقع، موضوع فعال شدن مکانیسم ماشه توسط اروپایی‌ها در پاییز سال قبل، ایده‌ای از سمت واشنگتن به منظور فروپاشی برجام و توافق جدید بود که در نهایت توسط جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، برای مدت زمان نامعلومی به تعویق افتاد.
در چنین شرایطی، آمریکایی‌ها برای ممانعت از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران چند مانع مهم در پیش‌رو دارند و به گفته مقامات اروپایی بعید به نظر می‌رسد که قادر به تحقق خواسته خود باشند. اول اینکه هرچند آنها در انتظار ریاست دوره‌ای استونی بر شورای امنیت و اضافه کردن بند حقوقی جدید هستند، اما با توجه به اینکه از برجام خارج شده‌اند، بازگشت یا ذی‌نفع نشان دادن خود در این توافق کاری بسیار دشوار خواهد بود. مسئله بعدی اینکه، یکی از مهم‌ترین موانع آمریکا در این مسیر، وتوی روسیه و چین است که تا به اینجای کار به نظر می‌رسد دو کشور مصمم به استفاده از این حق علیه اقدام جدید آمریکا هستند. همچنین درست است که اروپایی‌ها در زمینه‌هایی با ایالات متحده در جهت افزایش فشارها بر روی ایران هماهنگ بوده‌اند، اما با توجه به واگرایی‌های ایجادشده در روابط فراآتلانتیکی بعید به نظر می‌رسد که آنها به طور کامل خود را در این مورد خاص در اختیار آمریکا قرار دهند.
از طرف دیگر نیز با توجه به ادعای آمریکا مبنی بر قصد ایران برای ساخت سلاح هسته‌ای و ابراز نگرانی اروپا در این خصوص، لازم به تاکید است که ایران در طول پنج سال گذشته تحت قوی‌ترین راستی‌آزمایی‌ها توسط آژانس قرار گرفته و پانزده گزارش این نهاد بین‌المللی تصریح می‌کند که با وجود پنج گام هسته‌ای ایران، شواهدی دال بر فعالیت‌های هسته‌ای نظامی ایران وجود ندارد. به همین دلایل، بعید به نظر می‌رسد ایالات متحده قادر باشد مانع از لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران در مهرماه امسال شود، مگر اینکه در این فاصله، توافق هسته‌ای به صورت کامل فروپاشی شود یا اینکه آمریکا بتواند تک تک اعضای 1+4 را در این خصوص متقاعد سازد.
سایر اخبار این روزنامه
اولین باری که اولین بار نیست!
بازگشت سینما در ایواین به ایران
محمدرضا ستاری
شوخی برجامی آمریکا
«ابتکار» از دلایل و نمودهای پوست‌اندازی جریان‌های اصلی سپهر سیاست ایران گزارش می‌دهد
«ابتکار» نگرانی‌های مطرح شده نسبت به سرنوشت بازار سرمایه را بررسی می‌کند
بازار داغ شایعات علیه بورس
«ابتکار» به بهانه احتمال تغییر تقسیم‌بندی منطقه‌ای تهران، دلایل اهمیت و نتایج آن را بررسی می‌کند
«ابتکار» پیامدهای سیاسی و اقتصادی کرونا در عربستان سعودی را بررسی می‌کند
رویای بر باد رفته شاهزاده
مقصر واقعی ماجرای مدرک منتخب تفرش در انتخابات مجلس یازدهم کیست؟
حاشیه دوباره مدرک تحصیلی سیاسیون
عدم تحقق مطالبات کارگری چه تاثیری بر اقتصاد کشور دارد؟
دغدغه‌های تکراری کارگران در روز کارگر
فرمانده نیروی دریایی سپاه خبر داد
دستور رهبر انقلاب برای مسکونی شدن جزایر خلیج فارس
رئیس‌جمهوری در جلسه هیئت دولت :
پیروزی بر کرونا، پیروزی ملت است نه دولت
ایرانِ فردا، پساکرونا
مقصر واقعی ماجرای مدرک منتخب تفرش در انتخابات مجلس یازدهم کیست؟
حاشیه دوباره مدرک تحصیلی سیاسیون
