پوپولیست‌ها چگونه بحران کرونا را تشدید می‌کنند؟ ترامپ در آینه بولسونارو

محمدرضا ستاری
شیوع و همه‌گیری بیماری کرونا در سراسر جهان در حالی به بحرانی بی‌سابقه بدل شده که در این میان، برخی از رهبران راست‌گرا و پوپولیست شیوه‌ها و عملکردهایی عجیب و غریب برای مقابله با این بیماری در پیش گرفته‌اند. برای برخی از این رهبران مانند ترامپ در آمریکا و جانسون در انگلیس، نحوه مقابله با کرونا هر روز چالش‌برانگیزتر از گذشته می‌شود و دائماً زیر فشار رسانه‌ها و افکار عمومی قرار دارند. در مقابل در فیلیپین، برخی کشورهای اروپای شرقی مانند لهستان و مجارستان، هند و اسرائیل شرایط به‌وجودآمده ناشی از کرونا، سبب شده تا رهبران آنها از موقعیت ایجادشده در جهت تقویت قدرت و نیز سرپوش گذاشتن بر مشکلات داخلی خود استفاده کنند.
نمونه منحصر بولسونارو
یکی از این کشورها که همه‌گیری کرونا در آن در حال تبدیل شدن به فاجعه‌ای انسانی است، برزیل است. ژائر بولسونارو رئیس‌جمهوری راست‌گرای این کشور که به ترامپ برزیل نیز شهرت دارد، نمونه منحصربه‌فردی برای مواجهه با کرونا در سراسر جهان است. هرچند نخستین نمونه شیوع کرونا در آمریکای لاتین از برزیل گزارش شده، بولسونارو نه تنها کرونا را جدی نگرفته و آن را در حد یک بیماری سرماخوردگی کم‌اهمیت جلوه داده، بلکه صراحتاً گفت که تعطیلی کشور توطئه‌ای است که قصد دارد اقتصاد برزیل را به نابودی بکشاند. به گفته ناظران، بولسونارو از معدود رهبرانی است که با عملکرد خود به واسطه مواجهه با کرونا، جان بسیاری از شهروندان برزیلی را به خطر انداخته است. او صراحتاً تهدید کرونا برای کشورش را رد کرده و ناظران معتقدند که رئیس‌جمهوری فکر می‌کند اگر به واسطه تعطیلی کشور اقتصاد برزیل لطمه ببیند، احتمالاً دولت راست افراطی او در انتخابات آینده شانسی برای موفقیت نخواهد داشت. به همین سبب است که همه روزه علاوه بر هشدار کارشناسان، انتقادات وسیع رسانه‌ای نسبت به عملکرد بولسونارو جریان دارد؛ با این حال او همچنان در مقابل این انتقادها مقاومت می‌کند و در تازه‌ترین اقدامش به دلیل اختلاف‌نظر شدید با وزیر بهداشت برزیل بر سر نحوه مقابله با بحران کرونا، وی را از کار برکنار کرد.


بولسونارو که از همان ابتدای کار با هرگونه فاصله‌گذاری اجتماعی و تعطیلی کسب‌وکارها مخالفت کرده، با برکنار کردن وزیر بهداشت خود به گفته تحلیلگران، علاوه بر چالش اقتصادی موجود به یک نارضایتی اجتماعی نیز دامن زده، زیرا گفته می‌شود که اظهارات این وزیر برکنارشده سبب شده تا به سرعت بر محبوبیت او افزوده شود. در این میان، خبرگزاری دویچه وله آلمان گزارش داده که بسیاری از شهروندان برزیلی نارضایتی و اعتراض خود به سیاست‌های رئیس دولت در مورد مقابله با کرونا را پنهان نمی‌کنند و هر روز از پنجره و بالکن خانه‌ها با کوبیدن بر قابلمه و ماهی‌تابه ناخشنودی خود را به نمایش می‌گذارند. همزمان با این موضوع گفته می‌شود که اغلب فرمانداران منطقه‌ای برزیل نیز با تدبیرهای وزیر برکنارشده بهداشت برای قرنطینه خانگی و محدودیت تردد و فعالیت‌های اجتماعی موافق هستند و چنین راهکارهایی را به‌رغم مخالفت رئیس دولت به اجرا می‌گذارند.
تمجید ترامپ از بولسونارو
با تمامی این کش‌وقوس‌های سیاسی در برزیل، همه روزه آمار ابتلا و مرگ‌ومیرهای ناشی از این بیماری رو به افزایش است. این کشور اکنون نزدیک به 90 هزار مبتلا به ویروس کووید- 19 دارد که از میان این تعداد، بیش از 5400 نفر جان خود را از دست داده‌اند. در این رابطه برخی از برآوردها نشان می‌دهد که به واسطه نبودِ تجهیزات کافی جهت تست به خصوص در میان اقشار ضعیف این کشور، تعداد موارد مبتلایان بسیار بیشتر از آمارهای کنونی است و به دلیل اینکه در نیمه جنوبی کره زمین، زمستان در راه است، جهش همه‌گیری کرونا نه تنها در برزیل بلکه برای کل آمریکای لاتین می‌تواند فاجعه‌بار رقم بخورد.
علاوه بر این مسائل، خبرگزاری رویترز هفته گذشته کناره‌گیری سرجیو مورو وزیر دادگستری برزیل از کابینه بولسونارو را که پیش از استعفای وزیر بهداشت صورت گرفته، یک ضربه سنگین بر پیکره دولت این کشور قلمداد کرده و آورده است: برکناری رئیس پلیس فدرال از سوی رئیس‌جمهوری و متعاقب آن کناره‌گیری وزیر دادگستری که به وزیر عالی نیز شهرت دارد، سبب شده تا در میان تمامی انتقادهای واردشده به بولسونارو و نیز وضعیت اقتصادی وخیم کشور، او با یک چالش اساسی روبه‌رو شده که حتی ممکن است به استیضاح و برکناری وی منجر شود.
علی‌رغم تمامی این مسائل اما دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا در تازه‌ترین اظهارات خود از عملکرد بولسونارو تمجید کرده است. ترامپ که خود به واسطه بحران کرونا در آمریکا با مشکلات اقتصادی و نیز جدال روزافزون با رسانه‌های این کشور دست به گریبان است، مانند همتای برزیلی خود همچنان بر روی اظهارنظرهای جنجالی در مورد کرونا اصرار دارد. گفتنی است ترامپ برای بازگشایی کسب‌وکارها در آمریکا پافشاری می‌کند و برخلاف گزارش‌های جامعه اطلاعاتی آمریکا همچنان معتقد است که ویروس کرونا از آزمایشگاهی در ووهان چین ساخته و منتشر شده است. به مانند ترامپ، بولسونارو در برزیل کرونا را یک سرماخوردگی ساده تلقی کرده و در اوج کشاکش با سازمان جهانی بهداشت مدعی شده که این سازمان کودکان را به همجنس‌گرایی و خودارضایی تشویق می‌کند. دقیقاً مانند ترامپ که در اوج همه‌گیری کرونا، بودجه سازمان بهداشت جهانی را به دلیل آنچه وی حمایت‌های این سازمان از چین عنوان می‌کند، قطع کرده است. در همین رابطه است که تحلیلگران معتقدند جریان‌های راست‌گرا و پوپولیستی در کشورهای مختلف به واسطه عملکردشان در مقابل این بحران جهانی، می‌توانند عامل تشدید این بحران باشند؛ زیرا اکنون که به واسطه مشکلات ناشی از کرونا، چندجانبه‌گرایی و دموکراسی زیر سوال رفته است، بهترین فرصت جهت سوءاستفاده از شرایط برای این جریان‌ها فراهم شده است.
به همین دلیل، در حالی که ترامپ و بولسونارو دقیقاً به صورت مشابهی درگیر کرونا هستند و هر دو سعی دارند بر روی واقعیت‌های ناشی از این بیماری سرپوش بگذارند و ترامپ در اوج انتقادها به عملکردش تاکید می‌کند که بولسونارو دوست خوب من است و در برزیل واقعاً خوب عمل کرده، روزنامه گاردین در گزارشی می‌افزاید: پیش‌بینی پایان گرایش‌های پوپولیستی و شکست آن  در دوران پساکرونایی، منطقی و واقعی نیست؛ زیرا پایان دوره زمامداری این یا آن رهبر پوپولیست به معنای نابودی و پایان پوپولیسم نخواهد بود.
سایر اخبار این روزنامه
پوپولیست‌ها چگونه بحران کرونا را تشدید می‌کنند؟ ترامپ در آینه بولسونارو علیرضا صدقی فرصت طلایی ترمیم اصلاحات با افزایش ساعات کار کودکان و نوجوانان با گوشی‌های هوشمند کارشناسان نسبت به خطرات پیش روی آنها بیمناکند «ابتکار» تاثیر فروش سهام دولتی در قالب صندوق‌های (ETF) بر بازار بورس را بررسی کرد چرا بهترین راه مقابله با کلاهبرداری، پیشگیری از وقوع جرم با هشدار و اطلاع‌رسانی است؟ «ابتکار» شروط مورد توافق رقبای اصلی کرسی‌های ویژه مجلس یازدهم را بررسی می‌کند هفت شرط برای همه، یک شرط علیه قالیباف آیا رسانه‌ها به نمایشگاه مطبوعات نیاز دارند؟ ویترین تاریک رسانه ها بزرگ‌ترین آغازکننده جنگ به‌شدت نگران ایران است پس از بیست روز کیم جونگ اون ظاهر می‌شود حمیدرضا ترقی: جریان‌های سیاسی در موضوع «کرونا» جهادی عمل کردند تاثیر آزادسازی سهام عدالت بر ادامه رشد بورس ارزش تقریبی سهام عدالت چقدر است؟ یک عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی: مجلس یازدهم از شعارزدگی فاصله بگیرد