روزنامه ابتکار
1399/02/14
چرا بهترین راه مقابله با کلاهبرداری، پیشگیری از وقوع جرم با هشدار و اطلاع‌رسانی است؟
بیزنس پر سود کلاهبرداری!گروه حوادث: برخی شیوه‌های کلاهبرداری مبتنی بر مهندسی اجتماعی چند سالی است که به روش‌های گوناگون توسط کلاهبرداران اجرایی می‌شوند تا جیب مردم را خالی کنند. این روش‌ها که با وجود شبکه‌های اجتماعی و در دسترس قرار گرفتن اطلاعات بیشتری از مردم، استفاده از ابزارهای گوناگون آنلاین و گاه پردازش بر اساس رویدادهای مورد توجه، مرتب به روز هم می‌شوند، هرچند گاهبهگاه از سوی پلیس و رسانه‌ها مورد اطلاع‌رسانی قرار می‌گیرند، اما پیشرفت توان اقناع کلاهبرداران، بیتوجهی مردم به اطلاع‌رسانی‌ها و البته برخورد غیرقاطع با کلاهبرداران باعث شده است این شیوه‌ها هر از چندگاهی تکرار شود و برخی مردم که از این روش‌ها ناآگاهند، در دام بیفتند و از وجود چنین روش‌هایی ابراز شگفتی کنند.
نکته جالب توجه درباره این کلاهبرداری‌ها، گستردگی جغرافیایی عملکرد آن‌هاست. به علاوه به نظر می‌رسد شیوه عمل آنها به صورت باندی و گسترده باشد و با توجه به درآمدی که دارند و با آگاهی از گذرهای قانونی، از یک سو دستگیری برخی اعضای باندها باعث توقفشان نمی‌شود و از سوی دیگر، با اطاله رسیدگی و ایجاد پیچیدگی در پرونده، زمینه آزادی موقت یا کاهش محکومیت این مجرمان هم فراهم می‌آید و فعالیت آنها تداوم می‌یابد. علاوه با مرور پرونده‌ها و شنیدن سخنان قربانیان، می‌توان به این نتیجه رسید که بعید نیست کلاهبرداران به شیوه‌ای از اطلاعات حساب و موجودی قربانیانشان اطلاع می‌یابند چرا که این در این تماس‌ها، نه تنها اغلب افراد مسن‌تر که شاید اطلاع کمتری از فرآیندهای نو مالی داشته باشند، هدف قرار گرفته‌اند، بلکه گاه کلاهبرداران قربانی را به نام مخاطب قرار می‌دهند و حتی به نوعی او را به استفاده از حساب بانکی با موجودی بیشتر هدایت می‌کنند.
به نظر می‌رسد مجازات‌های تعیین شده در این راستا هم به اندازه کافی بازدارنده نیست و به قولی به نسبت درآمد حاصله از این راه، می‌ارزد. این در حالی است که شاید کلاهبرداری در ظاهر یک ضرر مالی و فرآیندی بدون خشونت باشد، اما در بسیاری موارد، پولی که از کف فریب‌خوردگان می‌رود، می‌تواند تمام سرمایه زندگی آنها باشد که نبودش باعث آثار جبران ناپذیری در زندگی افراد خواهد شد و گاه حتی تبعات جانی و سلامتی همچون سکته بر اثر فشار روانی وارده را به همراه داشته است. در شرایط اقتصادی فعلی و با توجه به مدت طولانی گردش این پرونده‌ها و فاصله طولانی تا بازگشت سرمایه از کف رفته – اگر بازگشتی باشد – ارزش پول نیز در برابر تورم کاهش خواهد یافت و اصولا حتی وقتی که پول برگردد، ارزش پیشین را نخواهد داشت. در کنار این موضوع نباید فراموش کرد که پول به دست آمده، می‌تواند از سوی کلاهبرداران در حوزه‌های دیگری سرمایه‌گذاری شود که بعضا ممکن است وجهه مجرمانه شدیدتری داشته باشند؛ مثل قاچاق مواد مخدر!
به هر ترتیب در شرایط فعلی، پلیس بهترین راه را هشدار و اطلاع‌رسانی درباره این موارد کلاهبرداری می‌داند تا از وقوع آنها پیشگیری کند. راهکارهایی همچون رمز دوم پویا نیز برای بستن مسیر برخی از انواع کلاهبرداری‌ها در نظر گرفته شده‌اند، اما کلاهبرداران خلاق‌تر از این‌ها به نظر می‌رسند، چنانکه در هفته‌های اخیر درباره دستگیری یک باند فیشینگ که در فاصله زمانی دو دقیقه‌ای اعتبار رمز پویا، به کمک یک سایت جعلی پرداخت آنلاین، از حساب قربانیان خود پول بر می‌داشت، اطلاع‌رسانی شد.
تلفیق مهندسی اجتماعی با هک و فیشینگ
راه‌های کلاهبرداری به شیوه مهندسی اجتماعی متنوع هستند و گاه با روش‌های کلاهبرداری تکنیکی‌تری مثل هک و فیشینگ تلفیق می‌شوند. مثلا ممکن است قربانی با دیدن یک آگهی درباره خرید ارزانتر شارژ، وی‌پی‌ان یا سایر مواردی که مبلغشان کم است، ثبت‌نام در طرح‌هایی که در اخبار مورد توجه قرار می‌گیرند (کارت سوخت، کارت ملی جدید، سهام عدالت و ...)، کمک‌های خیریه در مناسبت‌های مذهبی و ... به یک درگاه فیشینگ هدایت شود تا اطلاعات حساب بانکی‌اش به دست کلاهبرداران بیفتد. در سناریوی دیگر، کلاهبرداران بعد از هک شبکه‌های اجتماعی یک قربانی، از طرف او پیامی به عنوان درخواست انتقال پول در شرایط اضطراری برای تمامی مخاطبان وی ارسال می‌کنند تا شاید از بین آنها برخی فریب بخورند و به خیال کمک به دوستشان، مبلغی را واریز کنند، غافل از آنکه کسی که چنین درخواستی را فرستاده، کلاهبرداری است که حساب کاربری دوست یا آشنایشان را هک کرده است. پلیس برای پیشگیری از روش مثال اول، خرید از سایت‌های معتبر، چک کردن آدرس درگاه پرداخت اینترنتی، استفاده از کارتی با موجودی کمتر برای خریدهای اینترنتی و توجه دقیق به اخبار و اعلامیه‌ها درباره شرایط استفاده از طرح‌های گوناگون از طریق رسانه‌های معتبر را پیشنهاد می‌کند. درمورد مثال دوم هم، از یک سو به مردم توصیه می‌کند که امنیت حساب‌های کاربری خود را با روش‌هایی مثل فعالسازی دو مرحله‌ای بالا ببرند، از باز کردن لینک‌های ناشناس و فایل‌های مشکوک خودداری کنند و نرم‌افزارهایشان را از فروشگاه‌های نرم‌افزاری معتبر دانلود و نصب کنند تا گرفتار هک نشوند و از سوی دیگر، در صورت دریافت چنین پیام‌هایی، بدون تماس با درخواست‌کننده پول و اطمینان از هویت مخاطبشان، از واریز هر گونه وجه به کارتی به نام دیگری خودداری کنند. البته پیامک‌های درخواست پول تنها مختص لیست آشنایان نیست و گاه این کار به صورت پیامک ناشناس هم انجام میشود. رئیس اداره اجتماعی پلیس آگاهی ناجا درخصوص پیامک‌های ناشناسی که درخواست انتقال پول را دارند، هشدار داد. سرهنگ شهاب امینی با اشاره به لزوم دقت کافی هنگام انتقال پول به حساب سایرین گفت: پیامک‌های ناشناسی که در آن درخواست واریز پول به شماره کارت افراد غیر دارند، قابل اعتماد نبوده و هم وطنان باید در این گونه موارد، جوانب احتیاط را رعایت کنند. وی افزود: کلاهبرداران در این روش، اقدام به ارسال پیامک با الگوی اتفاقی در انتخاب مخاطب کرده و در این بین، افرادی که منتظر اعلام شماره کارت از سوی آشنایان خود هستند؛ بدون بررسی لازم، وجه درخواستی را به حساب آنان انتقال می‌دهند. رئیس اداره اجتماعی پلیس آگاهی ناجا از مردم خواست اگر قصد انتقال پول به کارت فردی را داشته و به ناگهان پیامکی دریافت کردید که تاکید دارد پول را به شماره کارت فرد دیگری واریز کنید، ضروری است پیش از اطمینان از صحت و سقم این پیامک، اقدام به واریز وجه نکنید.
از برنده شدن در مسابقه تا عمل جراحی اورژانسی!
انواع دیگری از این کلاهبرداری‌ها، صرفا روی هدف متمرکز است. یعنی تمام تلاش کلاهبردار بر این است که شما را وادار کند خودتان با پای خودتان بروید و با دست خودتان برای آنها پول بریزید. البته برای این کار سناریویی دقیق دارند و از انواع فضاسازی‌ها هم برای آن استفاده می‌کنند. مثال معروف این شیوه‌ها، برنده شدن در یک مسابقه رادیویی یا تلویزیونی است! کلاهبردار به شما زنگ می‌زند و می‌گوید در یک قرعه‌کشی یا مسابقه برنده شده‌اید. شما صدا استودیو را می‌شنوید و حتی به طور زنده با مجری صحبت می‌کنید! ممکن است بگویند مهمان برنامه هم یک چهره مشهور است؛ مثلا در مواردی که بسیار مطرح شده، از وزیر ارتباطات، محمدجواد آذری جهرمی نام می‌برند و شما حتی ممکن است با یک وزیر قلابی هم صحبت کنید! بعد از این روند، شما را برای دریافت جایزه‌تان به پای عابربانک هدایت می‌کنند، اما فرآیند دریافت جایزه را به گونه‌ای تشریح می‌کنند که متوجه نشوید دارید با دست خودتان پولتان را به حساب کلاهبرداران می‌ریزید. چیزی که نمی‌دانید یا فراموش می‌کنید این است که اولا آیا اصلا در مسابقه‌ای شرکت کرده‌اید که برنده شوید؟ و دوما اصلا برای هیچ واریز پولی به حسابتان لازم نیست پای عابربانک بروید یا به جز شماره کارتتان، بقیه اطلاعات حساب بانکی‌تان را به کسی بدهید. یا در مورد دیگر، در تماسی با شما، به شما اطلاع می‌دهند که یکی از بستگان شما تصادف کرده و در بیمارستان است و نیازمند عمل فوری است و شما باید برای عمل، سریعا مبلغی را به حسابی بریزید. در طول مکالمه، شما حتی صدای معمول فضای بیمارستان را هم می‌شنوید و باعث میشود ماجرا را راحت‌تر باور کنید و به دام بیفتید. غافل از اینکه بیمارستان‌ها در موارد عمل‌های اورژانسی تصادفی، هیچ هزینه‌ای دریافت نمی‌کنند و پرداخت این هزینه‌ها از سوی بیمه‌ها پوشش داده میشود.
طبیعتا کلاهبرداری‌ها به این سناریوها محدود نمی‌شوند، اما بهترین کار این است که از یک سو با اطلاع‌رسانی مستمر نهادهای انتظامی و قضایی و رسانه‌ها و پیگیری مردم از سوی دیگر، از این شیوه‌ها و راه‌های مقابله یا جلوگیری از آن مطلع شوید. در عین حال، قانونگذاران و دستگاه انتظامی و قضایی نیز نباید کار را تنها به پیشگیری مردم واگذار کنند و باید برخوردهای جدی‌تر و بازدارنده‌تری با کلاهبردارانی که سلامت روانی و اعتماد جامعه را هدف قرار داده‌اند داشته باشند.
سایر اخبار این روزنامه
پوپولیست‌ها چگونه بحران کرونا را تشدید می‌کنند؟
ترامپ در آینه بولسونارو
علیرضا صدقی
فرصت طلایی ترمیم اصلاحات
با افزایش ساعات کار کودکان و نوجوانان با گوشی‌های هوشمند کارشناسان نسبت به خطرات پیش روی آنها بیمناکند
«ابتکار» تاثیر فروش سهام دولتی در قالب صندوق‌های (ETF) بر بازار بورس را بررسی کرد
چرا بهترین راه مقابله با کلاهبرداری، پیشگیری از وقوع جرم با هشدار و اطلاع‌رسانی است؟
«ابتکار» شروط مورد توافق رقبای اصلی کرسی‌های ویژه مجلس یازدهم را بررسی می‌کند
هفت شرط برای همه، یک شرط علیه قالیباف
آیا رسانه‌ها به نمایشگاه مطبوعات نیاز دارند؟
ویترین تاریک رسانه ها
بزرگ‌ترین آغازکننده جنگ به‌شدت نگران ایران است
پس از بیست روز کیم جونگ اون ظاهر میشود
حمیدرضا ترقی:
جریان‌های سیاسی در موضوع «کرونا» جهادی عمل کردند
تاثیر آزادسازی سهام عدالت بر ادامه رشد بورس
ارزش تقریبی سهام عدالت چقدر است؟
یک عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی:
مجلس یازدهم از شعارزدگی فاصله بگیرد
