ایران در حل بحران کرونا با افغانستان شریک است

فاطمه شریفی*- مرزی 900 کیلومتری میان ایران و افغانستان وجود دارد و در بستر همین مرز طولانی، مشکلات متعدد اقتصادی، سیاسی، امنیتی و بهداشتی افغانستان باعث شده که میلیون‏ها نفر از مهاجران افغانستان حدود چهار دهه به سمت مرزهای جمهوری اسلامی ایران به صورت قانونی یا غیر قانونی هدایت شوند؛ مهاجرانی که به امید کار و زندگی بهتر رخت سفر می‏بندند و راهی ایران می‏شوند.
این روزها به دلیل پاندمی کرونا آنها با وضعیت متفاوتی مواجه هستند. این شرایط متفاوت، منجر به روایت متفاوتی از اخبار شده که چندان با واقعیت منطبق نیست، از جمله آنکه «شفاخانه‏های ایران مهاجرین افغان مبتلا به کرونا را نمی‏پذیرند.» اما این خبر در حالی منتشر شد که در همان هفته‏های نخست شیوع این ویروس در ایران حسن روحانی، رئیس جمهوری کشورمان اعلام کرد که درمان اتباع و مهاجرین مبتلا به ویروس کرونا در ایران به صورت رایگان انجام خواهد شد. به دنبال آن، وزارت کشور در ابلاغ به تمام استانداران و روسای ستادهای مدیریت بیماری کرونا اعلام کرد که حسب دستور رئیس جمهوری، کلیه هزینه‏های اتباع بیگانه که به دلیل ابتلا به بیماری کرونا به مراکز درمانی‏ـ بهداشتی مراجعه کرده یا بستری می‏‏شوند، رایگان بوده و وجهی دریافت نشود. پس از این اقدام وزارت خارجه افغانستان نیز اعلام کرد که «تداوی رایگان مهاجران افغان مبتلا به کرونا در ایران به دیده قدر نگریسته می‏شود.»
کیانوش جهانپور سخنگوی وزارت بهداشت کشورمان نیز در‏این‏باره تاکید می‏کند که «برای ایران، در بحث درمان، نژاد و قومیت مطرح نیست و تهران با وجود تحریم‏های ظالمانه آمریکا و مشکلاتی که دارد، همان امکاناتی را که در درمان ویروس کرونا در اختیار شهروندان خود قرار میدهند، به صورت رایگان در خدمت اتباع خارجی به خصوص مهاجران افغانستانی می‏گذارد.»
در این میان، عدم اعلام آمار افغان‏های مبتلا به کرونا از سوی ایران از جمله مسائلی بود که در فضای مجازی و برخی از رسانه‏ها مطرح می‏شد که وزارت بهداشت در‏این‏باره نیز پاسخ داد: «با توجه به اینکه ما در نظام سلامت، در مواجه با بیمار، عموما خارجی یا ایرانی بودن آن را مد نظر قرار نمی‏دهیم، استخراج آمار آن به روز و ساعت ممکن نیست، از سوی دیگر درخصوص بحث اتباع افغانستانی در ایران مسئله این است که بسیاری از آنها ممکن است غیرقانونی بوده و حضورشان رسمیت نداشته باشد، بناء احصا و سرشماری آنها هم دشوار خواهد بود، به خصوص در موارد ابتلا به ویروس کرونا و مرگ و میر ناشی از آن.»


مسئله به همین جا ختم نشد و حتی با روشن شدن حقایق متواتر در موضوعات فوق، باز هم بازار شایعات این بار با انتشار گزارش‌هایی مبنی بر کشته شدن «مسافران افغان» در مرز افغانستان-ایران داغ شد. در جایی که شواهد و مدارک قابل استنادی در‏این‏باره وجود ندارد. به دنبال این موضوع ایران هم این ادعا را «تلاش مذبوحانه‌ای در راستای دور کردن دو ملت» خواند.
این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که هم اکنون افغانستان در شرایط امنیتی، سیاسی، اقتصادی و بهداشتی سختی قرار دارد. به جهت امنیتی، هنوز جنگ داخلی سختی بین طالبان و نیروهای امنیتی و نظامی افغانستان جریان دارد، هرچند توافقنامه‌ای بین طالبان و آمریکا به امضاء رسیده است، اما افغانستان از امضا تا مرحله اجرا و گفت‌وگوهای بین‌الافغانی فاصله زیادی دارد. به این لیست باید گروه‏های تروریستی چون داعش و القاعده را نیز افزود که ناآرامی‏های زیادی را در این کشور رقم زده‏اند. مشکلات اقتصادی و نگنجیدن دو پادشاه در یک اقلیم (غنی و عبدالله) هم سیل وسیع بحران‏های این کشور را بیشتر کرده است. اما با این وجود هم اکنون ویروس کرونا در صدر این بحران‏ها قرار گرفته و با توجه به شیوع این بیماری شرایط در افغانستان به سمت وخامت پیش می‌رود. بحران بهداشتی مذکور در افغانستان به مراتب خطرناک‌تر از بحران‌های امنیتی، سیاسی و اقتصادی خواهد بود و به‌طور قطع بحران‌های دیگر را نیز تشدید خواهد کرد. در جایی که نهاد حمایت از کودکان می‌گوید بیش از هفت میلیون کودک در افغانستان به دلیل شیوع کرونا در ماه آینده با کمبود مواد غذایی روبه‏رو خواهند شد و اگر چنین اتفاقی رخ دهد، این بخش از جامعه در برابر ابتلا به ویروس کرونا بیشتر آسیب‌پذیرند. همچنین این نهاد اعلام کرده که حدود 2 میلیون کودک زیر 5 سال از گرسنگی شدید و کشنده رنج می‏برند و تاثیر دوران قرنطینه این مقدار را نیز دو برابر کرده است. در چنین شرایطی زنده ماندن بسیار سخت شده و افغان‏ها با خطر واقعی مرگ کودکانشان بر اثر قحطی مواجهند، کودکانی که سال‏ها طعم جنگ و آوارگی را چشیده و رنج کشیده‏اند و حال ویروس کرونا در انتظار گرفتن آینده آنهاست. در چنین شرایطی جمهوری اسلامی ایران با تمام گرفتاری‏های خود که بسیاری ناشی از تحریم‌های ظالمانه آمریکا است، در سایه روابط خوب با همسایگانش و حسن همجواری علی‏رغم برخی فضاسازی‏های رسانه‏ای در روابط بین دو کشور از هیچ کمکی در حد توانش دریغ نمی‏کند و افغانستان را تنها نمی‏گذارد، چرا که کشورمان بر این باور است که تلاطم امواج رفت و بازگشت کرونا منطقه‌ای است و ایران باید کرونا را در منطقه شکست دهد و در این راستا همکاری‌های منطقه‌ای خصوصا با افغانستان و پاکستان ضروری است.
* کارشناس روابط بین‏الملل
سایر اخبار این روزنامه
به بهانه سالروز تولد اصغر فرهادی، فراز و فرود سینمایش بررسی شد حکایت شیرین سینمای تلخ فرهادی جلال خوش‌چهره مقاومت در برابر تسلیم‏خواهی مجرمان با تقلید صدای وزیر ارتباطات، رشیدپور و ضیاء کلاه مردم را برمی‌دارند کلاهبرداری‌های تلفنی بیشترین جرایم سایبری در دوران قرنطینه کرونا «ابتکار» وضعیت بازار خودرو در سال جاری را بررسی کرد باتلاق قیمت گذاری خودرو رویترز به نقل از منابع آگاه از هشدار مقام‌های اطلاعاتی چین به رئیس‌جمهوری این کشور خبر داد «ابتکار» از دلایل و زمینه‌های بروز برخی رفتارهای سیاسی در کشور گزارش می‌دهد نمایش سیاسی در قاب «مستقلین» ترس از کرونا مراکز درمانی را با چالش‌های جدیدی روبه‌رو خواهد کرد رقص بیماری‌ها پشت دیوار کرونا رئیس‌جمهوری در مراسم بزرگداشت مقام معلم: امیدواریم به زودی در مناطق سفید مدارس را بازگشایی کنیم علی مطهری نماینده مردم تهران: مجلس یازدهم مطیع نخواهد بود توضیحات مدیرکل انتخابات وزارت کشور درباره فرایند بررسی مدرک تحصیلی داوطلبان انتخابات مجلس مدیرکل زندان‌های استان تهران: گلریزان ماه رمضان ۹۹ در فضای مجازی برگزار می‌شود ایران در حل بحران کرونا با افغانستان شریک است