روزنامه ایران
1399/02/20
مأموریت «الکاظمی» در کرسی نخست وزیری
زهره صفاری / مجلس نمایندگان عراق در جلسه‌ای فوق‌العاده، با اکثریت آرا به «مصطفی الکاظمی»، نخست وزیر منتخب رأی اعتماد داد تا پس از 6 ماه نابسامانی، بر بن‌بست سیاسی این کشور پایان دهد.
به گزارش «المانیتور»، این جلسه که شامگاه چهارشنبه با حضور 266 نماینده از 329 عضو پارلمان آغاز شد، پس از تصویب طرح دولت جدید با مذاکره و رایزنی طولانی سران احزاب و «الکاظمی» بامداد پنجشنبه با تأیید صلاحیت 15 وزیر پیشنهادی به پایان رسید. «الکاظمی» که هنوز برای دو پست مهم وزارت نفت و خارجه کاندیدایی را معرفی نکرده است، در حالی چند روز مانده به پایان ضرب‌الاجل تشکیل دولت، کارش را آغاز کرد که به نوشته «عرب نیوز»، اعضای پارلمان صلاحیت وزرای بازرگانی، دادگستری، فرهنگ، کشاورزی و مهاجرت را نیز رد کردند.
نخست وزیر 53 ساله و وزیر اطلاعات سابق عراق که پس از ناکامی «علاوی» و «الزرفی» برای نخست وزیری، جانشین «عادل عبدالمهدی» شده است، با شعار «برقراری امنیت، انسجام و آرامش» در عراق پا به میدان گذاشت. او که حمایت بسیاری از احزاب بزرگ کشورش را دارد، به دلیل زندگی گذشته سیاسی‌اش دوستان زیادی نیز در ایران، اروپا و امریکا داشته و همین مزیت هم او را در مسیر رسیدن به کرسی نخست وزیری از اسلاف خود پیش انداخته است.
اما مردم عراق که از اواسط سال گذشته میلادی در اعتراض به فساد، بحران اقتصادی و بیکاری بپاخاسته و تظاهرات گسترده‌ای را برپا کرده‌اند، هنوز نسبت به این انتخاب نگاه مثبتی ندارند. اما با شیوع ویروس کرونا موقتاً خاموش شده‌اند. در همین حال «الکاظمی» که به داشتن روحیه «عمل‌گرایی» معروف است، به نوشته «الجزیره» پس از گرفتن چراغ سبز از پارلمان کشورش، در برابر دوربین‌های تلویزیونی خطاب به مردم گفت: «ما برای اصلاحات آمده‌ایم نه اینکه بحرانی به وضعیت نابسامان کنونی اضافه کنیم.» او همچنین با اشاره به کشتار بیش از 500 معترض در ماه‌های گذشته، به مردم قول داد تا با برگزاری انتخاباتی زودهنگام، عاملان این کشتارها را نیز شناسایی کند.
مأموریت دشوار «الکاظمی»
نخست وزیر مورد وثوق مجلس و احزاب عراق در حالی وارد میدان اصلاحات شده است که کشورش با توجه به همه‌گیری ویروس کرونا و کاهش شدید قیمت نفت با بحران سنگین اقتصادی روبه‌رو است. به باور ناظران بیش از 90 درصد درآمد دولت عراق از طریق فروش نفت به دست می‌آید و بدون شک سقوط ارزش طلای سیاه، آسیب جدی به اقتصاد آن وارد می‌کند. بانک جهانی نیز با ارزیابی این شرایط و درآمد خالص داخلی عراق پیش‌بینی سقوط 9.7 درصدی اقتصاد این کشور در سال جاری و هشدار فقر جدی برای مردم آن داده است.
در این میان تنها شانس دولت «الکاظمی»، عقب‌نشینی موقت گروه‌های تکفیری به دلیل شیوع کرونا است که دست کم این شرایط از بعد امنیتی وضعیت آرام‌تری را بر عراق حاکم خواهد کرد.
در این شرایط سخت «الکاظمی» علاوه بر تصمیم‌گیری دشوار درباره زمان رفع محدودیت‌های قرنطینه در عراق و راه‌اندازی کسب و کارها، برای جبران کسری و احیای اقتصاد ممکن است به راهکار کاهش حقوق و مزایای کارکنان دولت یا تعدیل نیرو در هفته‌های آتی رو آورد که به باور تحلیلگران «نیویورک تایمز» بدون شک تبعات سنگینی برای دولت او خواهد داشت.
اما در عین حال تحلیلگران تحول در عراق را نیازمند خانه تکانی جدی در سیستم می‌دانند. «رحمان الجبوری»، استاد ارشد دانشگاه سلیمانیه عراق با اشاره به اینکه هرگونه تغییری می‌تواند با تنش‌های داخلی همراه باشد، معتقد است: «الکاظمی اگر بخواهد تغییری در عراق انجام دهد، نیاز به تغییر سیستم ندارد بلکه باید با یک خانه تکانی در سیاست‌ها آن را اصلاح کند. با توجه به اینکه نخست وزیر لیبرال و سکولار است، می‌توان امید به تحولی در این زمینه داشت.»
همچنین «هشام الهاشمی»، تحلیلگر سیاسی عراق نیز بر این باور است: «شکی ندارم که الکاظمی در بعد تکنیکی بسیار کارآمد، قانونمند و عادلانه عمل خواهد کرد. حتی مقدمات لازم برای برگزاری انتخابات زودهنگام را نیز فراهم می‌کند اما به نظر نمی‌رسد فرصت برگزاری آن با توجه به شرایط اقتصادی وحشتناک عراق و شیوع ویروس کرونا هرگز برای او به دست آید و همین امر کار او را سخت و دشوار می‌کند.»
چشم‌انداز روشن عراق در آن سوی مرزها
«الکاظمی» فارغ التحصیل رشته حقوق است که در دوران حکومت صدام به عنوان خبرنگار منتقد سیاسی مجبور به ترک کشورش و اقامت در ایران، انگلیس و آلمان شد. با سرنگونی رژیم صدام، او همزمان با حمله سال 2003 امریکا به عراق به کشورش بازگشت و به فعالیت‌های مطبوعاتی‌اش به شکل جدی‌تری ادامه داد. او که ارتباط بسیار نزدیکی با «برهم صالح» رئیس جمهوری عراق دارد، در سال 2016 وزیر اطلاعات عراق شد و این فعالیت سیاسی تا یک ماه گذشته و پیش از انتخاب او برای نخست وزیری ادامه داشت.
گرچه حمایت حزب سیاسی فتح در رسیدن «الکاظمی» به نخست وزیری بسیار مؤثر بود و همزمان برخی گروه‌های مبارز داخلی عراق منتقد او هستند اما به نوشته «الجزیره»، نخست وزیر جدید عراق در بعد بین‌المللی علاوه بر پشتیبانی ایران، با «محمد بن سلمان»، ولیعهد جوان سعودی نیز ارتباط بسیار خوبی داشته و در عین حال برای حل بحران کشورش بویژه در دوران پساکرونا، گوشه چشمی نیز بر رایزنی با امریکا دارد. در همین راستا نیز ماه آینده جلسه‌ای با مقامات امریکایی ترتیب داده شده است. به گزارش «بی سی سی»، امریکا و سازمان ملل نیز به نوعی از تشکیل دولت جدید عراق استقبال کرده و خواستار کاهش سریع‌تر تنش‌ها در این کشور شده‌اند. امریکا در حالی از در دوستی با عراق درآمده که از زمان رأی پارلمان بر خروج نیروهایش از خاک عراق برای حفظ جایگاه استراتژیک خود در منطقه و ماندن در این کشور به هر ریسمانی چنگ زده است. در همین راستا نیز «مایک پمپئو»، وزیر خارجه امریکا در تماس با الکاظمی، برای نشان دادن حسن نیت کشورش منع محدودیت خرید از ایران را تا 120 روز آینده تمدید کرد: «ما می‌خواهیم ثابت کنیم که قصدمان کمک به پیشرفت عراق است.»
«جنین هنیس پلاسخارت»، نماینده ویژه سازمان ملل نیز هشدار داد: «دولت الکاظمی باید هر چه زودتر تکمیل شود چراکه او در حالی که زمانش رو به پایان است، مبارزه‌ای سخت را پیش رو دارد.»
اما «الکاظمی» که پیش تر نیز تأکید کرده بود بسیاری از چالش‌های عراق به دلیل مداخله خارجی است معتقد است: «اولویت ما حفظ حاکمیت ارضی کشور و اتحاد همه گروه‌های مسلح و مبارز تحت رهبری نخست وزیر به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح است. ما اجازه نمی‌دهیم عراق محل منازعه دیگر قدرت‌های منطقه باشد.»
این اظهارات گمانه‌زنی‌هایی را نیز نسبت به اقدامات آتی «الکاظمی» در پی داشته است. به نوشته «نیویورک تایمز»، «میشل نایتس» استاد ارشد مرکز مطالعات خاورمیانه واشنگتن معتقد است: «ممکن است او به نحوی کاملاً متفاوت از اسلافش به سمت همکاری با امریکا برود. من شک ندارم اگر «الکاظمی» در جلسه ماه آینده از «مایک پمپئو» درخواست کمک کند بدون تردید انجام خواهد شد.»
در مقابل «شیخ صالح العبیدی»، سخنگو و مورد اعتماد مقتدی صدر گفت: «الکاظمی تنها راهکار عراق برای حل بحران فعلی است. او در طول دوران زندگی‌اش ثابت کرده علیه هیچ کس نبوده و باید دید شرایط را چگونه پیش می‌برد.»
با این حال به نظر می‌رسد امریکا برای حفظ منافع خود سیاست محافظه‌کارانه‌ای را در برابر کابینه جدید دولت عراق پیش گرفته به همین خاطر دور از ذهن نیست برای احیای این کشور نیز حمایت آشکار و پنهانی از دولت آن داشته باشد.
سایر اخبار این روزنامه
میلاد باسعادت امام حسن مجتبی کریم اهل بیت(ع) مبارک باد
تشکیل اورژانس سرمایه‌گذاری
مأموریت «الکاظمی» در کرسی نخست وزیری
معادن بزرگ و کوچک را به بورس ببرید
لرزه به جان تهران کرونازده افتاد
فقط زنگ خطر بود
نبض برجام در دست مسکو و پکن
عرضه عمومی سهام یک گام به پیش دولت است
افزایش آزمایشگاه‌ها آمار کرونایی‌ها را بالا برد
مقامات تجاری چین و امریکا به توافق‌رسیدند
شوخی در بحران
اتصال 95 درصد روستاها به شبکه ملی اطلاعات تا پایان سال
جشنواره جهانی فیلم فجر نقطه تلاقی کشورهای منطقه است
بی‌صبرانه منتظر آغاز لیگ هستیم
تحریم؛ سالگرد یک خروج ضد بشری
حادثه زلزله با ریاضی بیان نمی شود
مبادا این «خواسته» به «مطالبه» تبدیل شود
ویروسی برای صلح
