باج‌گیری گاوچران از گاو شیرده برای خروج!

سرویس بین الملل جوان آنلاین: پنج‌هفته بعد از تهدید کم‌سابقه دونالد ترامپ درباره خروج نیرو‌های امریکایی از عربستان در صورت ادامه وضع کنونی قیمت نفت، چند منبع امریکایی به وال‌استریت‌ژورنال گفته‌اند امریکا دو اسکادران از جنگنده خود را از عربستان خارج کرده و در حال انتقال چهار سامانه دفاع موشکی پاتریوت خود از این کشور است و قصد دارد چند ده نفر از پرسنل خود را که بعد از حمله به تأسیسات نفتی آرامکو به عربستان اعزام کرده بود، از عربستان خارج کند.
امریکا قصد ندارد بیشتر از این در عربستان بماند، آن‌هم یک دلیل بیشتر ندارد که دونالد ترامپ با صریح‌ترین عبارت ممکن آن را بیان کرده است. ترامپ نه فقط به نفت عربستان بلکه گفته که «دیگر نیازی به نفت خاورمیانه نداریم» معنای این جمله رئیس‌جمهور امریکا این است که حالا دیگر «امنیت متحدین»، مهم‌ترین دلیل ماندن امریکایی‌ها در خاورمیانه است ولی اگر این هزینه- فاید‌ه‌های امنیتی هم تغییر کند، کاخ سفید نه تنها دلیلی برای ماندن در عربستان، بلکه برای ماندن در خاورمیانه هم دلیلی نخواهد داشت. شواهد و قرائن نشان می‌دهد هزینه - فایده‌های حضور امنیتی امریکا هم در حال تغییر کردن است. این را وال استریت ژورنال در تازه‌ترین گزارش خود پنج شنبه منتشر و تأکید کرده که واشنگتن دیگر ایران را «تهدیدی فوری» برای منافع راهبردی امریکا ارزیابی نمی‌کند.
بازپس‌گیری ۸ تریلیون
دولت ترامپ در فروختن کار‌های ناگزیر سیاست خارجی امریکا به متحدین خود، تبحر کم‌سابقه‌ای از خود نشان می‌دهد. رئیس‌جمهور امریکا که بار‌ها گفته «۸ تریلیون دلار در خاورمیانه هزینه کردیم، چه داریم؟» تلاش می‌کند دست‌کم بخشی از این هزینه‌ها را از مسیر استراتژی خروج، از متحدین امریکا پس بگیرد. ترامپ این واقعیت را که دیگر حاضر به سواری رایگان به متحدین خود نیست، در سخنرانی میان طرفدارانش در مینه سوتا در مهر ماه ۹۷ به صراحت مطرح کرد: «ما از کشور‌های ثروتمند دفاع می‌کنیم، ولی این کشور‌ها از پرداخت هزینه‌های دفاعی‌شان به امریکا خودداری می‌کنند. یا تنها درصد بسیار کمی از این هزینه‌ها را به ما پرداخت می‌کنند. نگاه کنید ما روابط طولانی با این کشور‌ها داریم برای مثال عربستان سعودی را در نظر بگیرید که پول بسیار زیادی دارد.»‌ترامپ در مهرماه ۱۳۹۸، یعنی حدود یک ماه بعد از حمله انصارالله به تأسیسات نفتی عربستان، برای اولین بار اعلام کرد که توانسته برای حضور نظامیان امریکایی در عربستان، از ریاض پول بگیرد. ترامپ در این باره گفت: «ما در حال اعزام نیروی نظامی بیشتر به عربستان هستیم و سعودی‌ها بنا به درخواست من موافقت کرده‌اند که هزینه کمک‌های واشنگتن به آن‌ها را پرداخت کنند که از این نظر قدردانی می‌کنیم.»


تکرار بعد از ۷ ماه
هنوز هفت ماه از باج‌گیری علنی ترامپ از سعودی‌ها نگذشته، او ظاهراً قصد دارد متحد ۷۵ ساله امریکا را که در رقابت‌های انتخاباتی از تعبیر «گاو شیرده» در توصیفش استفاده کرده بود، این بار در کشاکش بحران کرونا مجبور به پرداخت هزینه کند. اواخر فروردین ماه امسال همزمان با سقوط تاریخی قیمت نفت امریکا، ترامپ تهدید کرد: «اگر عربستان سعودی و روسیه در مورد کاهش تولید نفت خام به توافق نرسند «قطعاً» بر واردات نفت تعرفه وضع خواهد کرد.» چند هفته بعد، خبرگزاری رویترز در گزارشی فاش کرد که ترامپ در روز ۲ آوریل، یعنی ۱۴ فروردین ماه، در تماسی تلفنی با «محمد‌بن سلمان» ولیعهد سعودی به او هشدار داده که اگر اگر سازمان کشور‌های صادر‌کننده نفت (اوپک) شروع به کاهش تولید نفت نکند، کاخ سفید نیز قادر نخواهد بود قانونگذاران امریکایی را از تصویب قانون خروج نیرو‌های امریکایی از عربستان سعودی منع کند. تهدید به قطع اتحاد راهبردی ۷۵ ساله با سعودی‌ها تاکنون سابقه نداشته تا جایی که یک منبع امریکایی همان موقع فاش کرد که بن‌سلمان که عملاً اداره امور عربستان را در دست دارد، هنگام گفتگو با ترامپ دستیاران خود را از اتاق بیرون کرده بود تا بتواند به‌صورت خصوصی با رئیس‌جمهور امریکا صحبت کند. حالا به فاصله چند هفته بعد از این تهدید، منابع امریکایی می‌گویند که دولت امریکا در حال عملی کردن این تهدید است. وال‌استریت ژورنال روز پنج شنبه از قول منابع امریکایی گزارش کرد که امریکا ضمن خارج کردن سامانه‌های ضدموشکی پاتریوت از عربستان، در حال بررسی کاهش حضور نظامی در این کشور است. به نوشته این روزنامه، امریکا دو اسکادران از جت‌های جنگنده خود را از عربستان خارج کرده و در حال انتقال چهار سامانه دفاع موشکی پاتریوت خود از این کشور است. این روزنامه می‌نویسد که امریکا همچنین در حال بررسی کاهش ظرفیت‌های نظامی خود در عربستان است که به معنای پایان حضور چشمگیر نظامی واشنگتن در این کشور است. آسوشیتدپرس هم این خبر را تأیید کرده و از قول یک مقام امریکایی گزارش کرد که واشنگتن قصد دارد دو سامانه ضدموشکی پاتریوت و برخی از جنگنده‌های خود را از عربستان سعودی خارج کند. آسوشیتدپرس این تصمیم را به تنش‌های نفتی میان دولت‌های امریکا و عربستان سعودی ربط داده و نوشته این اتفاق در بحبوحه تنش‌ها میان عربستان سعودی و دولت ترامپ بر سر تولید نفت رخ داده است.
ایران تهدید فوری نیست؟!
نکته قابل توجهی که وال استریت ژورنال در گزارش خود به آن اشاره کرده، این است که امریکا در حال بررسی کاهش حضور نظامی خود در خلیج فارس است و برخی مقام‌های امریکایی گفته‌اند که علت این اقدام، این است که واشنگتن دیگر ایران را «تهدیدی فوری» برای منافع راهبردی امریکا ارزیابی نمی‌کند. در حالی که دولت امریکا همچنان به سیاست فشار حداکثری مقابل ایران ادامه می‌دهد و در تازه‌ترین موضع‌گیری خود نیز اعلام کرده که به دنبال تمدید کردن تحریم تسلیحاتی ایران از مسیر برجام است، ناظران می‌گویند که طرح این مسئله که امریکا دیگر ایران را «تهدیدی فوری» برای منافع راهبردی خود تلقی نمی‌کند، در واقع رویکرد بلندمدت و مرتبط با بازتعریف تعهدات امنیتی امریکا در منطقه خاورمیانه است. خبرگزاری اسپوتنیک دیروز در تحلیلی، کاهش حضور امریکا در عربستان را «سناریوی باج‌گیری جدید» توصیف کرد و نوشت: «مشخص است باز هم رئیس‌جمهور امریکا به باقیمانده اموال عربستان سعودی و دیگر کشور‌های عرب حوزه خلیج فارس که به صورت نقد در امریکا و دیگر بانک‌های غربی نگهداری می‌شود چشم دوخته است.»