وقتی دست وزارت ورزش خالی است

فساد در فوتبال و حیف و میل بیت‌المال در سال‌های اخیر همواره یکی از دغدغه‌های جدی حوزه ورزش بوده و سال‌هاست که یکی از مطالبه‌های جدی از متولیان ورزش و همچنین نهاد‌های نظارتی و قضایی مبارزه با فساد در فوتبال و برخورد با متخلفانی است که به واسطه گردش سالانه هزار میلیاردی این رشته به بودجه عمومی کشور دست‌درازی می‌کنند. نهاد‌های نظارتی و قضایی، اما با توجه به مشغله‌هایی که در بخش‌های دیگر دارند کمتر به مسئله فوتبال و فسادی که در این رشته وجود دارد، ورود کرده‌اند. البته نمایندگان مجلس در پنج سال اخیر با پرونده فساد در فوتبال و تحقیق و تفحص از عملکرد مالی دو باشگاه دولتی استقلال و پرسپولیس سعی کرده‌اند در زمینه سوءمدیریت‌هایی که زمینه‌ساز فساد گسترده در فوتبال کشورمان شده است، از حربه نظارتی‌شان استفاده کنند، اما چنین تلاش‌هایی با وجود جدیتی که نمایندگان مدعی هستند در این باره دارند، تاکنون به جایی نرسیده است. مانند پرونده فساد در فوتبال که گفته می‌شود به جای ارسال به قوه قضائیه بایگانی شده و تحقیق و تفحص از دو باشگاه دولتی پایتخت هم به‌رغم آماده شدن، هنوز فرصتی برای قرائت آن در صحن علنی مجلس پیدا نشده است.
هرچند کوتاهی نهاد‌های نظارتی و قضایی در ورود به پرونده‌هایی که به بیت‌المال ضربه سنگینی زده است را نمی‌توان پذیرفت و در این راستا باید اقدامات جدی و عملی صورت گیرد، اما این مسئله سبب نمی‌شود از نقش فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش در مبارزه با فساد در فوتبال غافل شد. فدراسیون فوتبال به عنوان متولی فوتبال و وزارت ورزش به عنوان متولی ورزش کشور قطعاً باید در خط مبارزه با فساد در فوتبال قرار داشته باشند و همانطور که افتخارات این رشته به نام‌شان زده می‌شود، آن‌ها باید پاسخگوی تخلفات و سوءمدیریت‌هایی که به حیثیت فوتبال ضربه زده و سبب شده این رشته به حیاط خلوتی برای فساد و سوءاستفاده از بیت‌المال و بودجه عمومی کشور تبدیل شود نیز باشند.
با وجود چنین مسئولیتی که متوجه مدیران مجموعه فوتبال و ورزش برای مبارزه با فساد در فوتبال است، اما نه فدراسیون فوتبال و نه وزارت ورزش در این زمینه کارنامه موفقی نداشته‌اند و حتی در گزارشی که مجلس نهم درباره فساد در فوتبال تهیه کرده بود، برخی مدیران فدراسیون فوتبال نیز از متهمان فساد در این رشته ورزشی هستند که هم‌اکنون نیز به صورت مستقیم و غیرمستقیم تصمیمات فوتبال را مدیریت می‌کنند. در این شرایط طبیعی است از فدراسیونی که برخی مدیرانش نیز پرونده‌های متعدد درباره تخلفات در حوزه فوتبال دارند، انتظاری نمی‌رود که با خودی‌ها برخورد کند.
در شرایطی که در فدراسیون فوتبال اراده جدی برای مبارزه با فساد در فوتبال دیده نمی‌شود، نقش نظارتی وزارت ورزش به عنوان وزارتخانه‌ای که متولی اصلی ورزش کشور است، اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند. با وجود چنین نقش مهمی نه تنها در زمان وزرای ورزش قبلی، بلکه امروز هم که مسعود سلطانی‌فر حضور دارد، این وزارتخانه قدم بزرگی برای برخورد با فساد در فوتبال بر نداشته است.


مغفول ماندن نقش نظارتی وزارت ورزش سبب شده بستر گسترش فساد و حیف و میل بیت‌المال بیشتر از گذشته فراهم شود. نمونه چنین اتفاقاتی را می‌توان در سیستم مدیریتی حاکم بر دو باشگاه دولتی استقلال و پرسپولیس که بخش بزرگی از فساد در فوتبال در این دو باشگاه رخنه کرده است را مشاهده کرد. دو باشگاهی که زیرمجموعه وزارت ورزش هستند، اما مدیران متخلف این دو باشگاه در سال‌های اخیر که هر کدام با سوءمدیریت زمینه را برای نفوذ دلالان و همچنین حیف و میل بیت‌المال فراهم کرده‌اند از حاشیه امنیت برخوردار بوده‌اند.
نه تنها با این مدیران از سوی وزارت برخورد نشده، بلکه مدیران متخلف پس از عملکرد پرهزینه‌شان در باشگاه‌های دولتی استقلال و پرسپولیس ارتقای پست هم گرفته‌اند یا اینکه مشاهده می‌شود از مدیران گذشته دو تیم که پرونده‌های کلان تخلف را در کارنامه‌شان دارند، برای بازگشت به کار هم دعوت می‌شود تا به نوعی به جای مجازات برای سوءمدیریت، تشویق هم شوند.
دست خالی وزارت ورزش در مبارزه با فساد در فوتبال در شرایطی است که مدیران این وزارتخانه مدعی «تلاش‌های وافر»، «اهتمام ویژه به شفاف‌سازی» و «اقدامات جدی» وزیر ورزش هستند که اتفاقات فوتبال را «به شدت پیگیری و نظارت می‌کند». نکته قابل تأمل برنتابیدن انتقادات است و در این زمینه منتقدان به موضع‌گیری‌هایی آمیخته با «ملاحظات سیاسی و جناحی» متهم می‌شوند!
در شرایطی وزارت ورزش مدعی «اقدامات جدی برای مقابله با فساد در ورزش»، «در قالب ساز و کار قانونی نه تنها در رشته پرطرفدار فوتبال، بلکه در تمام رشته‌های ورزشی» شده که باید در این زمینه به مردم گزارش بدهد و با آدرس دادن بگوید کجا و چطور با فساد در فوتبال برخورد کرده است! بطور قطع مردم در این زمینه نامحرم نیستند و آن‌ها باید در جریان برخورد با سوءاستفاده‌کنندگان از بیت‌المال که وزارت ورزش مدعی است، قرار بگیرند. نمی‌شود با جملات کلی بدون ذکر مصادیق از کنار انتقادات گذشت، آن هم در شرایطی که در نقطه مقابل موارد زیادی از سکوت و اهمال وزارت ورزش درباره مبارزه با فساد در فوتبال دیده می‌شود. مانند گزارش مفصل مجلس از سوءاستفاده‌ها و حیف و میل‌هایی که در دو باشگاه زیرمجموعه این وزارتخانه رخ داده و بخش زیادی از آن به عملکرد مدیران منصوب وزارت ورزش بر‌می‌گردد.
حال اگر وزارت ورزش مدعی «اقدامات جدی» در این بخش است و قائل به «شفاف‌سازی» است، نام مدیرانی که به واسطه تخلفات‌شان بازخواست و دادگاهی شده‌اند، اعلام کند تا صداقتش در برخورد با فساد در فوتبال ثابت شود!
دوران حرف‌درمانی در مبارزه با فساد گذشته و امروز کارنامه یک مجموعه است که عملکرد آن را نشان می‌دهد، نه بیانیه‌ها و جوابیه‌هایی که به هر انتقاد بدون اینکه پاسخ مستند به انتقادات بدهد، انگ «سیاسی و جناحی» می‌زند.