«ابتکار» پیامدهای ناشی از همه‌گیری کووید 19 در ترکیه را بررسی می‌کند ضربه سنگین کرونا به دولت اردوغان

محمدرضا ستاری
ترکیه به عنوان یکی از 10 کشور اول جهان که بالاترین میزان مبتلایان به کرونا را ثبت کرده است، در حالی با این همه‌گیری مواجه شده که طبق آمار ارائه شده توسط وزارت بهداشت این کشور، تا روز گذشته بیش از 138600 نفر به کرونا مبتلا شده و از این تعداد 3786 نفر نیز تاکنون جان خود را از دست داده‌اند.
در همین راستا و در حالی که قرنطینه عمومی و اعمال محدودیت‌ها سبب بروز خسارت‌های اقتصادی شدیدی برای دولت این کشور شده است، رفته رفته مقامات این کشور در حال تدارک برنامه‌ای برای پایان محدودیت‌ها و عادی‫سازی کسب و کارها هستند. همین امر در شرایطی که به گفته رسانه‌های ترکیه منجر به بیکاری بیش از سه میلیون نفر شده و دولت را ملزم به پرداخت کمک‫های مالی به خانواده‌های آسیب‌دیده می‌کند، موج انتقادات داخلی را نیز نسبت به عملکرد دولت اردوغان برانگیخته است. در همین رابطه نشریه نیویورکر یک ماه قبل با اشاره به چالش‌های دولت اردوغان برای مقابله با بیماری کرونا در گزارشی خاطر نشان کرده بود: در زمانی که روند شیوع کرونا در ترکیه شدت گرفته، اردوغان همچنان در برابر اقدامات فوری مقاومت کرده و معتقد است فعالیت‌های اقتصادی نباید متوقف شود. در این شرایط منتقدین اردوغان که سال‌هاست به حاشیه رانده شده‌اند همچنان خواستار تدابیر سخت‌گیرانه برای مقابله با کرونا هستند، اما طی این مدت صدها نفر به اتهام انتشار مطالب تحریک‌آمیز در این کشور بازداشت شده‌ و پزشکانی که تا پیش از این خواستار اقدامات سختگیرانه بودند، تحت فشارهای دولتی مجبور به عذرخواهی شدند. ‬‬
در همین رابطه امراه آلتینتاش استاد زیست‫شناسی کالج بوستون که بر روی اپیدمی کرونا در ترکیه تحقیق می‌کند، به نشریه نیویورکر توضیح داده که اولین مورد ابتلا به کرونا در ترکیه 21 اسفند (11 مارس)کشف شد و اولین مرگ نیز در تاریخ 28 اسفند اعلام شد. این امر سه روز بعد یعنی 2 فروردین به مرگ 214 نفر منجر شد که در مدت زمان مذکور در مقایسه با سایر کشورهای دنیا، آماری بسیار قابل تامل است. با توجه به این مسئله ترکیه هرچند محدودیت‌های اجتماعی را در دستور کار قرار داد، اما این محدودیت‌ها شامل قرنطینه سراسری نبوده و برخی از کارشناسان اقدامات اردوغان در مقابله با کرونا را شبیه به سیاست‌های ترامپ در آمریکا و ژائر بولسونارو در برزیل می‌دانند.‬


فشار اقتصادی کرونا بر دوش اردوغان
در این راستا دیروز روزنامه گاردین انگلیس نیز در مطلبی با اشاره به چالش بیماری کرونا در ترکیه گزارش داد: رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری این کشور همواره علاقه داشته اینگونه وانمود کند که وی تنها رهبری است که از کشور در مقابل دشمنان داخلی و خارجی محافظت می‌کند؛ با این حال همه‌گیری ویروس کرونا برخلاف تهدیدهایی که وی قبلاً سعی به القای آن داشته، یک بحران ملموس و واقعی است. در این رابطه نیت شنکان مدیر تحقیقات ویژه خانه آزادی مستقر در آمریکا معتقد است: هر چند اردوغان توانست با تغییر قانون اساسی پایه‌های قدرت خود را مستحکم‌تر کند، اما پیامدهای اقتصادی ناشی از کرونا سبب خواهد شد تا وی مانند قبل قادر نباشد تقصیر را به گردن دیگران بیندازد. درنتیجه وی ممکن است قربانی موفقیت خود شده و در معرض پیامدهای اقتصادی ناشی از همه‌گیری کرونا قرار بگیرد.
بنا به گفته کارشناسان، بدون شک یک بحران بزرگ مالی ناشی از کرونا درمورد ترکیه رخ خواهد داد. طبق پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول اقتصاد ترکیه در سال جاری میلادی 5 درصد سیر نزولی خواهد داشت. همچنین همزمان با کاهش ارزش لیر، تورم به بالای 12 درصد و نرخ بیکاری نیز به بیش از 17 درصد خواهد رسید. این در حالی است که برخی از پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که ممکن است نرخ بیکاری در این کشور حتی به 30درصد نیز برسد.
همچنین در حالی که اردوغان تاکنون بارها پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول را نادیده گرفته است، یک مقام رسمی در صندوق ذخیره فدرال آمریکا به گاردین گفته است: نرخ تورم در ترکیه بسیار بالاتر از آمارهای رسمی است و کاهش نرخ بهره در این کشور به معنای این است که دولت راه را برای شوک‌های ارزی جدید و تورم بالا هموار می کند. وی همچنین با بیان اینکه ترکیه کاملاً تحت تاثیر شیوع کرونا قرار گرفته، تصریح می‌کنند که پیش‌بینی ما از وضعیت این کشور، یک رکود بسیار عمیق و طولانی خواهد بود.
ترکیه امروز هفتمین کشوری است که بیشترین آمار مبتلایان به کرونا را ثبت کرده؛ هر چند که آمارهای ارائه شده مانند بسیاری از کشورها دقیق نیست و احتمالاً بیشتر از رقم 138 هزار نفر است، با این حال اردوغان همچنان در برابر قرنطینه سراسری مقاومت کرده و معتقد است که چرخ‌های اقتصاد باید بچرخند. همچنین برای او آشفتگی‌های اقتصادی تازه می‌تواند یک ضربه هولناک محسوب شود. طی دو سال گذشته موضوع اقتصاد مهم‫ترین نقطه ضعف حزب حاکم عدالت و توسعه بوده است. کاهش ارزش لیر ترکیه در سال 2018 تورم را به میزان 25 درصد افزایش داد و باعث رکود اقتصادی شد.‬
در این میان انتخابات شهرداری‌های ترکیه نیز به یک رفراندوم برای اردوغان و حزبش بدل شد، جایی که برای نخستین بار از سال 2002 چند شهر مهم ترکیه از دست حزب عدالت و توسعه خارج شد و انتخابات استانبول علی‫رغم تجدید شدن، باز هم با شکست اردوغان به پایان رسید.‬
در همین کشاکش، یاران سابق اردوغان از جمله داود اوغلو و عبدالله گل در صدد تاسیس یک حزب جدید به منظور مبارزه سیاسی با متحد سابق خود برآمده‌اند. به این دلیل برخی از ناظران معتقدند که وقایع سال گذشته نشان می‌دهد، روند نزول سیاسی اردوغان از قبل آغاز شده و پیامدهای ناشی از همه‌گیری کرونا، فرصتی بی‫بدیل برای مخالفان وی جهت تقویت مواضع‌شان خواهد بود.‬
سایر اخبار این روزنامه
آخرین نطق محمدعلی وکیلی در مجلس بی‌تردید بقای جمهوری اسلامی به اصلاح‌طلبی است جلال خوش‌چهره آینده دولت عراق مهدی آیتی در گفت‌وگو با «ابتکار» از حواشی مصوبات دقیقه نودی بهارستان می‌گوید مشق‌های شب امتحانی مجلس «ابتکار» از زنگ خطر دوباره کرونا در تهران با بازگشت دستفروشان به سطح جامعه گزارش می‌دهد «ابتکار» دلایل افزایش قیمت در بازار ارز، طلا و سکه را بررسی کرد صعود دلار و سکه بردوش بورس رئیس‌جمهوری رضا رحمانی از وزارت صنعت، معدن و تجارت را برکنار کرد سقوط وزیر با خودرو چرا مسئولان همچنان در اطلاع‌رسانی در حوادث گوناگون تعلل می‌کنند؟ جا ماندن «منبع» از «خبر» حادثه برای ناوچه کنارک نیروی دریایی ارتش در یک رزمایش، به شهادت 19 تن منجر شد حکایت تلخ آسمانی‌شدن دریایی‌ها ظریف در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس: مبادله زندانیان ایران و آمریکا نیاز به مذاکره ندارد «ابتکار» پیامدهای ناشی از همه‌گیری کووید 19 در ترکیه را بررسی می‌کند ضربه سنگین کرونا به دولت اردوغان رضا رحمانی در نامه مهم به رئیس‌جمهوری:‫ همواره خدمتگزار ملت و رهبری خواهم بود معاون اول رئیس‌جمهوری: عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات در چرخه اقتصادی به معنای خروج سرمایه از کشور است آخرین نطق محمدعلی وکیلی در مجلس بی‌تردید بقای جمهوری اسلامی به اصلاح‌طلبی است سناریوهای محتمل آمریکا در قبال ایران در آستانه انتخابات 2020