شلیک به حیات وحش شمال تا ۵ سال ممنوع شد



گروه ایران زمین/ سازمان حفاظت‌محیط زیست شلیک به حیات وحش مازندران گیلان و گلستان را برای ۵ سال دیگر ممنوع کرد. بر این اساس از تاریخ سوم اردیبهشت 99 هرگونه شکار و صید در مناطق و عرصه‌های جنگلی، جرم محسوب شده و با متخلفان مطابق قانون برخورد می‌شود. این قانون به‌دنبال ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی می‌تواند امنیت بیشتری برای حیات‌وحش ارزشمند جنگل‌های شمال به ارمغان بیاورد. البته کارشناسان در گفت‌و‌گو با «ایران» اعتقاد دارند که حفاظت مارال‌ها و شوکاهای شمال ضعف قانونی ندارد بلکه آنچه جان این گونه‌های ارزشمند را به خطر می‌اندازد عدم هماهنگی دو چتر حمایتی جنگل‌های شمال یعنی سازمان حفاظت‌محیط‌ زیست و سازمان جنگل‌ها است. کمبود نیرو هم یکی از دلایلی است که اجازه نمی‌دهد خرس‌ها و پلنگ‌ها بی‌سایه خطر در جنگل‌های شمال زیست کنند. مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش کشور اما در گفت‌و‌گو با «ایران» اعتقاد دارد که فرهنگ‌سازی و حضور مردم در حفاظت از حیات وحش مهم‌تر و مؤثر‌تر از افزایش تعداد نیروهای حفاظتی است.
 لزوم همکاری محیط‌‌بان‌ها و جنگلبان‌ها


ایمان ابراهیمی کارشناس حیات وحش در گفت‌و‌گو با «ایران» می‌گوید: «شکار در جنگل‌های شمال و همه کشور همیشه ممنوع بوده است و تنها با دریافت مجوز و پروانه شکار، شکار قانونی امکان دارد.» این کارشناس افزایش مصوبات قانونی جدید را تأکیدی برای ایجاد تفکر اجتماعی قوی‌تر برای حفاظت از حیات وحش می‌داند.او اولین مشکل در حفاظت از حیات وحش استان‌های شمالی را به ویژگی‌های جغرافیایی آن نسبت می‌دهد و می‌گوید: «حفاظت از حیات وحش در مناطق جنگلی به مراتب سخت‌تر از مراکز بیابانی و کویری است. برای مثال حفاظت از حیات وحش در یک محدوده ۱۰۰ هزار هکتاری دشتی با ۵ تا ۱۰ محیط‌‌بان قابل انجام است اما برای حفاظت از ۱۰۰ هزار هکتار وسعت جنگلی نیاز به ۵۰ تا ۷۰ محیط‌‌بان وجود دارد.» او می‌گوید: «چون دید محیط‌‌بان‌ها در مناطق جنگلی بشدت محدود و حرکت شکارچیان پنهان است.»
ابراهیمی اعتقاد دارد که مشکل حفاظت از حیات وحش در استان‌های شمالی کمبود قوانین نیست بلکه کمبود تجهیزات و نیروی حفاظتی است که اجازه نمی‌دهد از حیات وحش آن به طور مطلوب حفاظت شود. این کارشناس به دلیل دومی هم برای عدم حفاظت مطلوب از حیات وحش استان‌های شمالی اشاره می کند و آن را عدم هماهنگی بین سازمان حفاظت‌محیط زیست و سازمان جنگل‌ها عنوان می‌کند. ابراهیمی این عدم هماهنگی را هم ناشی از ضعف قانون می‌داند. او می‌گوید: «بر اساس قانون، جنگلبان‌ها در شمال کشور وظیفه حفظ و حراست پوشش گیاهی را دارند و هیچ وظیفه‌ای در قبال پوشش جانوری بر عهده ندارند و از سوی دیگر محیط‌‌‌بان‌ها وظیفه حفظ پوشش جانوری را دارند.» به اعتقاد او اگر قانون یک همپوشانی به‌وجود بیاورد و حفاظت از پوشش گیاهی و جانوری را وظیفه جنگلبان‌ها و محیط‌بان‌ها قرار بدهد حفاظت از حیات وحش در استان‌های شمالی با تعدادی دوبرابر نیرو انجام می‌گیرد و نتیجه آن مطلوب‌تر خواهد بود. از دید ابراهیمی مشکل دیگر هم مانع حفاظت از حیات وحش استان‌های شمالی می‌شود. به‌گفته ابراهیمی محیط‌بان‌ها در استان‌های شمالی تنها وظیفه حفاظت از حیات وحش را صرفاً در مناطق چهارگانه دارند و حضور فیزیکی آنها محدود به این مناطق می‌شود. او می‌گوید: «درست است که شکار در کل جنگل‌های شمالی غیرقانونی است اما خارج از مناطق چهارگانه، محیط‌بانی وجود ندارد که بخواهد از حیات وحش این منطقه حفاظت کند.» به اعتقاد ابراهیمی محیط زیست ایران در زمینه حفاظت ضعف قانونی ندارد و قوانین ایران در این زمینه از ۹۰ درصد کشورهای جهان قوی‌تر است. ابراهیمی مشکل را در اجرای قانون می‌داند.
شهاب‌الدین منتظمی مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش کشور از تمدید ممنوعیت شکار در جنگل‌های شمال در گفت‌و‌گو با «ایران» دفاع می‌کند. او تصویب این قانون را یادآوری ارزش محیط‌ زیست به جامعه و گامی برای فرهنگ‌سازی بیشتر در حفاظت از حیات وحش می‌داند. این مسئول درباره کمبود نیرو برای حفاظت از حیات‌وحش هم اعتقاد دارد «نمی‌شود در نقطه به نقطه جنگل‌ها، یک ناظر و مجری استخدام کرد چون سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.»
منتظمی همچنین اعتقاد دارد که محیط‌بان‌‌ها در مناطق جنگلی هم از پوشش گیاهی حفاظت می‌کنند و هم از پوشش جانوری. او همکاری محیط‌بان‌ها و جنگلبان‌ها برای حفاظت از حیات وحش را هم یک پیشنهاد خوب قابل رایزنی می‌داند اما می‌گوید حفاظت از محیط زیست وظیفه تک تک ایرانی هاست و نباید آن را در چارچوب سازمان حفاظت از محیط زیست محدود کرد. منتظمی از لزوم ایجاد یک عزم ملی برای حفاظت از حیات وحش سخن می‌گوید. او در پاسخ به این سؤال که نمی‌شود انتظار داشت همه مردم از حیات وحش حفاظت کنند و اگر چنین اتفاقی قابل وقوع بود ما با اشخاص و پدیده‌ای به‌نام شکار و شکارچی روبه‌رو نبودیم هم می‌گوید: «ما امیدواریم این قوانین زنگ بیدار باشی باشد که باعث شود شکارچی‌ها در کنار محیط‌بان‌ها قرار بگیرند.» او همچنان اعتقاد دارد آگاهی عمومی مؤثر‌تر از افزایش محیط‌‌بان‌ها برای حفاظت از حیات وحش است.خبرنگار «ایران» در این گفت‌و‌گو یادآور می‌شود که مشکل حیات وحش استان‌های شمالی تنها تفنگ‌هایی که به سوی مارال‌ها و شوکاها نشانه می‌‌‌روند نیست و بسیاری از شکارچیان آن از تفنگ برای شکار استفاده نمی‌کنند. افکار عمومی سال‌هاست که شاهد قتل‌عام پرندگان با دام‌های بی‌سر و صدا در شمال از جمله فریدونکنار است. منتظمی در پاسخ به این سؤال که سازمان برای نجات حیات وحشی که بی‌سر و صدای سرب و گلوله شکار می‌شوند چه می‌کند؟هم می‌گوید: «فریدونکنار یکی از گلوگاه‌های شکار است که سازمان حفاظت محیط زیست با راهکارهایی به‌دنبال حل آن است.» او اعتقاد دارد تا زمانی که سطح فکری و معیشتی مردم به حدی نرسد که بدانند حیوان و پرنده در محیط زیست چه جایگاهی دارد، نمی‌توان از محیط زیست حفاظتی اصولی کرد.