گروه صنعت و تجارت: از روز گذشته به صورت رسمی طرح فروش فوق العاده محصولات پرتیراژ ایران خودرو و سایپا به منظور پاسخگویی به نیاز مشتریان، کنترل بازار و حذف سوداگری و عرضه عادلانه خودرو با موعد تحویل حداکثر سه ماه به اجرا گذاشته شده است. مطابق برنامه ریزی صورت گرفته با پایان مهلت تعیین شده و ثبت نام همه متقاضیان در طرح فروش فوق العاده دو خودروساز بزرگ کشور، با استفاده از ساز و کار "قرعه کشی" در حضور نهادهای نظارتی، ثبت نام کنندگان نهایی مشخص خواهند شد. طبق تصمیمات اتخاذ شده، پس از گذشت ۷۲ ساعت از اتمام دوره زمانی ثبت نام، فهرست اسامی انتخاب شدگان از سایت ایران خودرو و همچنین ارسال پیامک به مشتریان اطلاع رسانی خواهد شد. از صبح روز عید فطر و آغاز طرح پیش فروش فوق العاده دو خودروساز بزرگ کشور، شاهد هجوم متقاضیان برای احراز هویت در سامانه یکپارچه احراز مشتریان تجارت الکترونیکی (امتا) هستیم. موضوعی که کند شدن شدید این سامانه و گاهی اوقات مختل شدن آن را به دنبال داشته است. شیوه قرعه کشی، اما انتقادات زیادی را برانگیخته و برخی کارشناسان با بیان اینکه این شیوه شانس برخورداری متقاضیان واقعی خودرو را بیش از پیش کاهش میدهد، خواهان برچیده شدن آن هستند.

طی روزهای گذشته چند اطلاعیه از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در راستای ایجاد شفافیت و تسهیل فرآیند خرید خودرو در فروش فوق العاده خودروسازان منتشر شده است. مطابق آخرین این اطلاعیهها و براساس دستور سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت شرکت در قرعه کشی خرید خودرو نیازی به پرداخت وجه ندارد و متقاضیان نباید مبلغی را در این مرحله بپردازند. با دستور حسین مدرس خیابانی، سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت، پیش ثبتنام متقاضیان در طرح فروش ویژه خودرو در ایام عید سعید فطر، تا چهارشنبه ۱۴ خرداد ۹۹ تمدید شد. علاوه بر این، خودروسازان حق دریافت هیچگونه وجهی از متقاضیان جهت حضور در قرعهکشی را نخواهند داشت. گفتنی است، براساس تغییر در برنامه زمانبندی فروش ۲۵ هزار دستگاه خودرو، بعد از اتمام مهلت ثبتنام و براساس ضوابط تعیین شده از سوی کمیته خودرو، قرعهکشی با نظارت دستگاههای امنیتی و نظارتی و در حضور نمایندگان رسانههای جمعی، صورت پذیرفته و صرفاً حائزین شرایط مطابق با قرعهکشی انجام شده، ملزم به پرداخت وجه خودرو خواهند بود. لذا در هیچ یک از مراحل ثبتنام، متقاضیان خرید خودرو ملزم به پرداخت وجه نخواهند بود و واریز ۱۰۰ درصد وجه خودرو تنها از سوی افرادی صورت خواهد پذیرفت که بر اساس قرعهکشی انجام شده، حائز شرایط تشخیص داده شوند. یادآور میشود شرط نداشتن پلاک فعال و خرید خودرو ظرف ۳۶ ماه گذشته، از جمله شروط اصلی دهگانه تعیین شده از سوی کمیته خودرو جهت شرکت در قرعهکشی مذکور است. پیش از این قرار بود حدود ۵۰ درصد مبلغ خودرو در زمان ثبت نام و قبل از آنکه قرعه کشی صورت گیرد، توسط ثبت نام کنندگان به یک حساب واسط واریز شود.

حضور نمایندگان ٣ نهاد نظارتی در فرآیند قرعهکشی

در همین حال معاون نظارت بر کالاهای سرمایهای سازمان حمایت گفت: نمایندگان دستگاههای نظارتی از جمله سازمان بازرسی کشور، مراجع قضایی و نمایندگان سازمان حمایت در فرایند قرعه کشی خودرو حضور خواهند داشت. وحید منایی در گفتگو با فارس، در مورد نحوه نظارت بر فرایند قرعه کشی طرح فروش فوقالعاده خودرو گفت: انجام قرعه کشی بستگی به تعداد متقاضیان و ثبت نام کنندگان برای خرید خودرو دارد، زیرا اگر تعداد متقاضیان خرید خودرو در طرح فروش فوری کمتر و یا برابر با تعداد خودروهای قابل عرضه توسط خودروسازان باشد دیگر نیازی به قرعه کشی نیست. معاون نظارت بر کالاهای سرمایهای و خدمات سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان افزود: بنابراین اگر تعداد متقاضیان خرید خودرو بیش از تعداد خودروی قابل عرضه توسط خودروسازان باشد، قرعه کشی انجام خواهد شد. وی بیان داشت: از روز یکشنبه ۴ خرداد ۹۹ ثبت نام متقاضیان برای خرید خودرو آغاز شده و مدت زمان تعیین شده برای آن تا ۱۴ خرداد است، لذا بعد از اتمام فرایند ثبت نام، قرعه کشی انجام و پس از آن نتایج اعلام میشود.

منایی در رابطه با نحوه نظارت بر فرایند قرعه کشی بیان داشت: بر اساس مصوبه کمیته خودرو، نحوه فروش فوقالعاده خودرو کاملاً مشخص شده است و در مصوبه آمده است که دستگاههای نظارتی در فرایند قرعه کشی حضور خواهند داشت. معاون نظارت بر کالاهای سرمایهای و خدمات سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان اظهار داشت: بر این اساس نمایندگان سازمان بازرسی کشور، نمایندگان مراجع قضایی و نمایندگان سازمان حمایت بر فرایند قرعه کشی نظارت خواهند داشت. وی همچنین درباره نحوه بازگشت وجه ثبت نامی افرادی که منتخب قرعه کشی نخواهند شد، گفت: این موضوع هم در مصوبه کمیته خودرو به طور کامل بیان شده، لذا منتخبین قرعه کشی باید بقیه وجه لازم برای خرید خودرو را به حساب خودروسازان واریز و سایر متقاضیان که منتخب قرعه کشی نشدهاند بر اساس مصوبه کمیته خودرو وجه ثبت نامی در اسرع وقت به حساب آنها واریز خواهد شد.

مصائب فروش خودرو به شیوه قرعه کشی

در همین حال امیرحسن کاکایی، عضو هیات علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت در گفتگو با ایرنا گفت: با قیمت گذاری انجام شده توسط شورای رقابت، هر کس این شانس را دارد که وقتی قرعه به نامش بیفتد با هر مقدار پول که وارد شده، به دلیل اختلاف فاحش قیمت کارخانه و بازار حدود همان مقدار سود ببرد. در نتیجه هر زمان که فرصتی برای ثبت نام خودرو ایجاد میشود، افراد زیادی هجوم میآورند و میخواهند شانس خود را امتحان کنند. امروز به جای حل مساله داریم مساله ایجاد میکنیم، زیرا دغدغه مردم این شده که چطور در این قرعه کشی شرکت کنند.

این کارشناس صنعت خودرو گفت: در حالی که فقط ۲۵ هزار دستگاه خودرو قرار است فروخته شود، اما جمعیت زیادی درگیر آن میشوند به اسم اینکه میخواهیم خودرو به مصرف کننده واقعی برسد. اگر در گذشته در چنین پیش فروشهایی ۵۰۰ هزار نفر برای این تعداد دستگاه خودرو درگیر میشدند، اما امروز شاید با جمعیت ۱۰ برابری متقاضیان مواجه باشیم، یعنی شانس مصرفکننده واقعی یک دهم شده است. شیوه قرعه کشی برای واگذاری محصول، مهر تاییدی است بر اینکه خودرو امروز یک کالای کاملاً سرمایهای شده است.

وی اظهار داشت: با قیمت گذاریهای انجام شده، خودروسازان همچنان ضرر خواهند داد و توان خودروساز و قطعهساز کاهش مییابد. این در حالی است که مشکلات تحریمها و کمبود ارز همچنان پابرجاست. شیوه قرعه کشی بسیار غلط است، در حالی که خودروی تیبا با حدود ۱۰ میلیون تومان ضرر تولید میشود، اما کسی که بتواند این خودرو را بخرد حدود ۵۰ میلیون تومان سود میبرد. در دو سال گذشته خودروسازان بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان ضرر کردند، اما شاید بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد تومان به جیب عدهای خاص از مردم رفته است.

کاکایی ادامه داد: امسال سال "جهش تولید" است و باید دغدغه آحاد مردم چگونگی انجام تولید بهتر باشد، اما میبینیم همه به دنبال بازار بورس، خودرو، مسکن، طلا، سکه و ارز هستند. با این کار هیجان در بازار خودرو نیز افزایش خواهد یافت و از آنجایی که امروز خودرو مثل پول نقد است و همیشه افراد اطمینان دارند که در معامله خودرو سود میکنند، با قرعهکشی این هیجان را به بالاترین سطح میبریم که افراد زیادی را درگیر خود خواهد کرد.