روزنامه آرمان ملی
1399/03/13
دليل بازگشت جنگ‌هاي نيابتي به عراق
نصرت ا... تاجيک در گفت‌و‌گو با «آرمان ملي» مطرح کرددليل بازگشت جنگ‌هاي نيابتي به عراق
آمريکا به راحتي از عراق خارج نخواهد شد
ناامني اين روزهاي عراق ريشه داخلي دارد
آرمان ملي- عليرضا پورحسين: تعداد زيادي از نمايندگان پارلمان عراق تمايل به ايجاد تغيير در فراکسيون‌هايي دارند که بر اساس اصول طايفه‌اي يا نژادي تشکيل شده‌اند و با وجود تلاش‌هايي که در طول انتخابات سال 2018 براي تشکيل ائتلافهايي ناظر انجام شده اما باز هم امکان رهايي از اين گرايش‌هاي طايفه‌اي و نژادي فراهم نشده است. گرايش‌هايي که منجر به ائتلافهايي شده که در اولين تجربه واقعي خود در تشکيل کابينه عادل عبدالمهدي با شکست مواجه شده‌اند. بسياري مقوله‌هاي قومي و نژادي موجود در اين کشور را عامل نابساماني‌هاي اخير مي‌دانند اما پس از استقرار دولت الکاظمي باز هم ميزان تحرکات داعش در اين کشور افزايش يافت تا جايي که اعضاي اين گروه دست به تحرکات جدي زده‌اند. تحرکاتي که منجر به عمليات حشد‌الشعبي در شمال شرقي ديالي شد. از سوي ديگر نيروهاي ويژه عمليات مشترک در استان کرکوک نيز در عملياتي در وادي‌الشاي، تحرکات گروهي تروريست‌ها را رصد کرده‌اند و عمليات گسترده‌اي را عليه آنها انجام داده‌اند. اين عمليات چندين روز به منظور تعقيب عناصر تروريستي و برخي از گروهک‌هاي زيرزميني داعش با حمايت نيروي هوايي عراق ادامه خواهد داشت. آنچه در اين ميان اهميت دارد تاثير مستقيم امنيت عراق بر ايران است که شائبه‌ها را در خصوص دسيسه‌هاي خارجي در راستاي ناامن کردن اين کشور بار ديگر زنده کرده است. در راستاي بررسي اين مساله «آرمان ملي» گفت‌وگويي با نصرت‌ا... تاجيک، سفير پيشين ايران در اردن داشته که در ادامه مي‌خوانيد.
چه عواملي سبب شده است تا کشور عراق بار ديگر پس از استقرار دولت الکاظمي دچار ناامني شود؟
کشور عراق اساسا در يک بي‌ثباتي قرار دارد که به واسطه دلايل امنيت بسيار، استقرار امنيت در آن امري دشوار است. کشوري که بدون وجود دسيسه‌هاي خارجي نيز دستخوش ناآرامي‌هاي زيادي است؛ چه برسد به زماني که عواملي نيز از بيرون در اوضاع سياسي و امنيتي اين کشور دخالت کنند. بيش از هر عاملي سيستم سياسي و تقسيم‌بندي طولي و عرضي اين کشور است که موجب اين قبيل ناآرامي‌ها مي‌شود. تقسيم‌بندي عرضي به‌واسطه حضور طوايف و تقسيم قدرت ميان اقوام و نژادهاي مختلف و تقسيم‌بندي طولي نيز به‌واسطه تقسيمات جغرافيايي که شمال را در اختيار کردها، ميانه اين کشور را در اختيار اهل سنت و شيعيان و جنوب را نيز در اختيار شيعيان قرار داده است. بنابراين يک خط مميز جداکننده وجود ندارد و نمي‌توان اين تقسيم‌بندي سرزميني را مشخص دانست. همين مقوله است که اختلافات را سرزميني کرده است. بنابراين بايد مساله عراق را مجموعه‌اي از مسائل داخلي و خارجي دانست و به نظر مي‌رسد اين ناامني‌ها بيشتر ريشه داخلي دارد تا خارجي. تقسيماتي که آمريکايي‌ها در عراق توسط پل برنر انجام داده‌اند به دليل اينکه جامعه عراق يک جامعه عشايري است و چهره اروپايي ندارد، تقسيمات فدرالي است، بنابراين آنچه آنها ترسيم کرده‌اند به نتيجه نرسيده است و ناآرامي‌هاي امروز عراق همچنان ريشه در آن تصميم‌گيري‌ها دارد.
تقسيمات سياسي و جغرافيايي به چه شکلي سبب مي‌شود تا اوضاع امنيتي و سياسي عراق به سمت مخدوش شدن پيش رود؟
در اين ميان دو فرضيه وجود دارد. نخست داعش يک نيروي داخلي و خودگردان است و فرض دوم اين است که داعش عروسک آمريکا و غربي‌ها بوده است. در هر دو صورت، بي‌ثباتي سياسي در عراق و عدم استقرار يک دولت نيرومند در اين کشور فضا را براي فعاليت تروريست‌ها و داعش باز کرده است. داعش نيز هر گاه احساس مي‌کند قدرت مرکزي با اختلالي مواجه شده است نيز فعاليت خود را افزايش مي‌دهد. گاهي اقتدار يک کشور در سيستم حکومتي فدرال است اما اقتدار عراق در اين سيستم تعريف نشده است. در کشورهاي توسعه نيافته همواره گروه‌هاي کوچک به دنبال فرصتي هستند تا از خلا قدرت سوءاستفاده کرده و براي خود سهمي اخذ کنند. اين مقوله براي طالبان در افغانستان نيز صدق مي‌کند. من معتقدم داعش يک جريان خودگردان است که غربي‌ها و برخي کشورهاي منطقه از آن سوءاستفاده مي‌کنند. در مجموع علاوه بر اين مشکل، بايد مشکلات عراق را در ابعاد منطقه و جهان نيز بررسي کرد. ترکيه نيز بعضا در اين ميان تحرکاتي انجام مي‌دهد تا منافع خود را در اين حوزه حفظ کند. آنچه که در مقوله عراق کمتر ديده شده است نقش رژيم صهيونيستي است که در پشت پرده در عراق تحرکاتي دارد. آنها اين روزها نفوذي در کردستان عراق دارند و به نظر مي‌رسد اين نفوذ را با برنامه کامل در دستور کار قرار داده‌اند تا تاثيراتي را در جامعه و سياست عراق داشته باشند.
نقش عوامل خارجي را در ناآرامي‌هاي اخير در عراق چقدر موثر مي‌دانيد؟
قطعا در اين ميان عوامل خارجي نيز دخيل هستند تا برخي براي حضور در عراق توجيهات لازم را داشته باشند. قسمت عمده اين ناآرامي‌ها به معادلات منطقه‌اي باز مي‌گردد. همچنان مبحث جنگ‌هاي نيابتي در اين کشور مطرح است و برخي به نيابت از ساير کشورهاي منطقه در اين کشور تحرکاتي انجام مي‌دهند. سعودي‌ها از يک سو به‌واسطه همسايگي با ايران در کنار عراق و از سوي ديگر به‌واسطه منافعي که در اين کشور دارند در اين کشور به نقش‌آفريني مي‌پردازند. آمريکا نيز در اين ميان به منافع خود پشت پا نخواهد زد و به راحتي از اين کشور خارج نخواهد شد. در همين راستا دونالد ترامپ به صراحت اعلام کرد تا زماني که 20 ميليارد دلار به اين کشور پرداخت نشود، از اين کشور خارج نخواهد شد. زيرا معتقد است در راستاي تامين امنيت عراق اين ميزان هزينه کرده است. آمريکا از سوي ديگر به علت تحت فشار قرار دادن ايران، علاقه دارد در عراق باقي بماند؛ حضوري که به سادگي از کنار آن نخواهد گذاشت.
سایر اخبار این روزنامه
شهرهای آمریکا سراسر در اعتراض
اصلاح‌طلبان با چهره‌هاي جدید به ١٤٠٠بيايند
توزيع سهام عدالت رونق بورس را افزايش مي‌دهد
دليل بازگشت جنگ‌هاي نيابتي به عراق
آتش‌خائیز با فد‌اکاری مرد‌م بومی خاموش شد
٣هزار نفر ابتلا به كرونا در يك روز
مجلس يازدهم به حاشيه نرود
آمریکا از درید اسکات تا جورج فلوید!
امام خمینی مظهر ایستادگی و مقاومت
