روزنامه ابتکار
1399/03/21
« ابتکار» تازه‌ترین تحولات جنگ داخلی در لیبی را بررسی می‌کند توافق اردوغان و ترامپ در زمین سوخته لیبی
محمدرضا ستاری9 سال پس از جنگ داخلی لیبی که کشور را عملاً دوپاره و تبدیل به بهشت سربازان مزدور خارجی کرده است و در حالی که بسیاری از کارشناسان ابراز نگرانی می‌کنند که تحولات جنگ داخلی لیبی می‌تواند با سرایت پیدا کردن به سایر کشورهای شمال آفریقا بار دیگر شعله‌های بی‌ثباتی را در کل منطقه خاورمیانه مشتعل کند، خبر توافق میان ترامپ و اردوغان بر سر لیبی منتشر شد.
ترکیه و آمریکا هر دو از حامیان دولت فائز السراج هستند و در این میان آنکارا ضمن حمایت آشکارا از طرابلس و دولت وفاق ملی السراج حتی نیروهای نظامی خود را نیز روانه لیبی کرده است. در این رابطه الجزیره با انتشار خبری در خصوص تماس تلفنی میان اردوغان و ترامپ مبنی بر توافق جدید میان این دو رئیس‌جمهوری بر سر مسائل لیبی گزارش داد که این موضوع می‌تواند در گیرودار بی‌ثباتی‌های موجود در این کشور منجر به تحولاتی شود.
بنا بر این گزارش، اردوغان که با حمایت از فائز السراج باعث عقب راندن حملات نیروهای خلیفه حفتر طی هفته‌های گذشته شده است، پس از گفت‌وگویش با دونالد ترامپ، توافق حاصل شده با آمریکا را سرآغاز دوران جدید در لیبی عنوان کرده است. هرچند هر دو کشور تاکنون جزئیات دقیقی از این توافق را اعلام نکرده‌اند، اما در بیانیه کاخ سفید آمده است که دو طرف علاوه بر موضوع لیبی، در مورد سوریه و نیز مسائل مرتبط با شرق مدیترانه گفت‌وگوی مفصلی داشته‌اند. اردوغان نیز در این رابطه به تلویزیون تی‌آر‌تی ترکیه گفته که پس از تماس با ترامپ معتقد است دوره جدیدی در لیبی آغاز خواهد شد. وی تصریح کرده که در این گفت‌وگو توافقاتی میان ما و طرف آمریکایی حاصل شده که یک اقدام مشترک را در بر خواهد داشت.
تغیر در موازنه قوا
اگرچه آمریکا در ظاهر از دولت وفاق ملی السراج که مورد پذیرش سازمان ملل است حمایت کرده و آن را به رسمیت می‌شناسد، اما برخی از شواهد نشان می‌دهد که آمریکا علاوه بر فائز السراج به همراه مصر، امارات، فرانسه، روسیه و عربستان حمایت‌هایی نیز از خلیفه حفتر به عمل می‌آورد.
ورود رسمی ترکیه به تحولات لیبی و حمایت این کشور از دولت وفاق ملی به طور ملموسی تعادل میان گروه‌های درگیر در این کشور را به نفع فائز السراج تغییر داده است. این امر سبب یک رشته پیروزی برای نیروهای دولت وفاق ملی در اطراف طرابلس شده و ضربه بزرگی را به تلاش‌های یکساله خلیفه حفتر برای تصرف این شهر وارد کرده است. همچنین نیروهای دولت وفاق ملی هفته گذشته موفق شده‌اند فرودگاه طرابلس را از نیروهای ارتش ملی خلیفه حفتر پس بگیرند و از روز دوشنبه نیز تهاجمی وسیع برای تصرف شهر استراتژیک سرت را آغاز کرده‌اند. این اقدام در واقع نادیده گرفتن پیشنهاد آتش‌بس یکجانبه‌ای بود که مصری‌ها در اواخر هفته گذشته مطرح کرده بودند. مصر در این خصوص با پیشنهاد تشکیل یک شورای رهبری منتخب در لیبی و درخواست آتش‌بس که اتفاقاً مورد استقبال روسیه و امارات قرار گرفت، خواستار کلید خوردن یک روند سیاسی به منظور کاهش تنش‌ها و نیز برون‌رفت از بحران داخلی لیبی شده بود.
در این میان اردوغان با حمایت از حمله به شهر استراتژیک سرت اعلام کرده که به ادامه عملیات‌ها جهت تصرف این شهر و پایگاه هوایی الجفره کمک خواهد کرد. رئیس‌جمهوری ترکیه معتقد است هدف آنکارا به دست گرفتن کل منطقه سرت و عملیاتی کردن چاه‌های نفتی این منطقه است که از لحاظ راهبردی دارای اهمیت زیادی است. همچنین ترکیه به دنبال آن است که به منظور پیشبرد اهداف خود در شرق لیبی با روس‌ها که حامی خلیفه حفتر هستند وارد مذاکره شود.
با این حال شرکت ملی نفت لیبی اعلام کرده که نیروهای شبه‌نظامی با ورود به میدان نفتی شراره از کارکنان خواسته‌اند که تولید نفت را متوقف کند. این میدان نفتی از جمله بزرگ‌ترین تاسیسات نفتی لیبی با ظرفیت تولید روزانه 300 بشکه نفت در روز است که به گفته ناظران توقف فعالیت‌های آن ضرر بزرگی به دولت وفاق ملی و نیز سازمان ملل متحد خواهد زد.
بازیگران خارجی به دنبال چه هستند؟
اکنون نفت به عنوان شریان اصلی اقتصاد لیبی و عامل اساسی جنگ داخلی این کشور در حالی مورد توجه بازیگران خارجی دخیل در بحران لیبی قرار دارد که همزمان با توافق میان واشنگتن و آنکارا، کشورهایی نظیر مصر، امارات، عربستان، فرانسه و روسیه نیز حضوری فعال در تحولات میدانی لیبی دارند. بنا بر گزارشی که خبرگزاری دویچه‌وله آلمان اخیراً منتشر کرده، هرچند موازنه قدرت در لیبی در حال تغییر است اما هیچ نشانی از پایان سریع جنگ داخلی این کشور دیده نمی‌شود. دولت السراج مستقیماً پیشنهاد آتش‌بس مصر را رد کرده و در مقابل خلیفه حفتر نیز می‌گوید آنها نیز به عملیات خود در جهت تصرف پایتخت ادامه خواهند داد.
در این رابطه تاکنون علی‌رغم استقبال روسیه، آلمان و امارات از پیشنهاد آتش‌بس در لیبی، همچنان تمامی ابتکارات برای پایان یافتن درگیری‌ها در لیبی بی‌نتیجه مانده است. در این رابطه روس‌ها به دنبال گسترش نفوذ خود در منطقه هستند و بنا بر گزارش دویچه‌وله، پوتین قصد دارد با اعمال نفوذ بر ژنرال حفتر، غرب را که نفوذ چندانی بر تحولات لیبی ندارد، تحت فشار بگذارد.
مصر، همسایه هم‌مرز با لیبی منافع خود را در این کشور دنبال می‌کند. السیسی در پی کاهش نفوذ گروه‌های اسلام‌گراست که از دولت سراج در طرابلس حمایت می‌کنند. این دو کشور حدود ۱۲۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارند و دولت قاهره نگران امنیت این مرز طولانی در منطقه‌ای بیابانی است که تا کنون بارها شاهد حملات تروریستی بوده است. در این رابطه است که خبرگزاری «مدی مصر» به نقل از منابع مطلع در دولت مصر می‌گوید: حامیان ژنرال حفتر به این نتیجه رسیده‌‌اند که این ژنرال ۷۶ ساله نه توان رهبری نظامی دارد و نه سیاسی. این خبرگزاری با توجه به آخرین تحولات لیبی نوشته است: حفتر پیش از سراج کنار گذاشته نخواهد شد و هر دو باید همزمان از بازی قدرت کنار روند.
در مقابل ترکیه نیز به نوبه خود می‌خواهد مانع گسترش نفوذ مصر و امارات در لیبی شود. آنکارا هر دو کشور را رقیب منطقه‌ای خود می‌داند. از آن گذشته منافع نفت و گاز لیبی هم برای ترکیه مهم است و حمایت ترکیه از دولت مرکزی لیبی با امید این کشور به دسترسی به ذخایر انرژی لیبی در دریای مدیترانه ارتباط مستقیم دارد.
سایر اخبار این روزنامه
کره‌شمالی تماس‌های خود با همسایه جنوبی را قطع کرد
علیرضا صدقی
ره‌آورد معیوب قشری‌گرایی
« ابتکار» تازه‌ترین تحولات جنگ داخلی در لیبی را بررسی می‌کند
توافق اردوغان و ترامپ در زمین سوخته لیبی
دلایل و موانع یک طرح مغفول مانده در دوره‌های مختلف مجلس بررسی شد
شفافیت زیر تیغ سیاست
یک عکاس خبری مطرح کرد
خطرات و جذابیت‌های عکاسی از کرونا
بانک جهانی از پایان رشد منفی اقتصاد ایران از سال آینده خبر داد
راه دشوار رسیدن به نقطه صفر اقتصاد
چه دلایلی پشت انتصاب جدید سخنگوی وزارت بهداشت وجود دارد؟
نیمه پنهان عزل و نصب سخنگوی کرونا
رئیس‌جمهوری در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت:
کرونا با همراهی مردم مدیریت شد
سخنگوی قوه قضائیه اعلام کرد
صدور حکم اعدام برای جاسوس سیا و موساد در سپاه قدس
رشد منحنی تصاعدی مناطق هشدار و مناطق قرمز
