روزنامه جوان
1399/03/24
یاد مسکن در سال آخر!
سرویس اقتصادی جوان آنلاین: در حالی که طی هفت سال گذشته تقریباً بخش مسکن رها بوده است و هم اکنون پیش‌بینی میشود فصل جابه‌جایی مستأجران به دلیل جهش قیمت مسکن فشار تورمی شدیدی به جامعه اجاره نشین وارد شود، رئیس‌جمهور در سال پایانی دولتش به یکباره توجهش به فشار تورمی که از ناحیه رشد قیمت مسکن به جامعه وارد میشود جلب شد و گفت: «امروز شرایط مسکن فشار ناعادلانه‌ای را دارد وارد می‌کند، بر این اساس من امروز این دستور را دادم که وزیر اقتصاد، رئیس بانک مسکن و وزیر مسکن، راه و شهرسازی زیر نظر معاون اول این موضوع را تحت نظر قرار دهند تا ما بتوانیم این فشار را از دوش مردم کاهش دهیم.»کارشناسان اقتصادی تورم بخش زمین و ساختمان را یکی از دلایل ثروتمند شدن برخی از سرمایه‌داران بدون انجام هیچ گونه کاری معرفی می‌کنند زیرا تورم بخش زمین و ساختمان ده‌ها درصد از تورم عمومی بیشتر است، از همین رو حتی اشخاص حقیقی و حقوقی که طی دهه‌های گذشته با پول بدهی نیز اقدام به سرمایه‌گذاری در بخش فوق کرده‌اند در زمره سرمایه‌داران قرار گرفته‌اند، در این میان طبقات فاقد مسکن و مستأجر از ناحیه رشد قیمت زمین و ساختمان فقیر و فقیر‌تر شده‌اند و هر چقدر هم که پس‌انداز جمع‌آوری می‌کنند به دلیل حرکت سینوسی قیمت‌ها در بازه‌های زمانی چند ساله نمی‌توانند صاحب مسکن شوند.
سود صد‌ها درصدی احتکار کالا
البته اقتصاد ایران به دلیل جهش قابل ملاحظه نقدینگی بدون پشتوانه رشد اقتصادی از ناحیه دولت و سیستم بانکی با معضل عدم عرضه کالا در بازار مواجه شده به طوری که طی ۱۴ سال گذشته میزان خانه‌های خالی در کشور پیوسته جهش داشته است و به محدوده ۳ میلیون خانه خالی و میلیون‌ها خانه دوم و سوم و... متعلق به اشخاص حقیقی و حقوقی رسیده است، در واقع اقتصاد در ایران به دلیل آنکه احتکار و دپوی کالا هزینه مالیاتی سنگینی برای محتکر ندارد و تولید نیز در حال کاهش است با معضل کاهش کالای شناور در بازار‌های کالایی و غیرکالایی روبه‌رو شده است.
با وجودی که عرضه کالا در بازار مسکن محدود است و میلیون‌ها مسکن نه در بازار خرید و فروش نه در بازار اجاره‌بها عرضه میشود، تازه امروز در شرایطی که بیم آن می‌رود فشار تورمی ناشی از رشد قیمت‌ها موجب فقر بیشتر مستأجران شود، رئیس‌جمهور در سال پایانی دولت به برخی از مسئولان دولتی دستور تحت نظر گرفتن مسکن را داده است، البته گویا قرار است از خانه‌های خالی نیز مالیات اخذ شود که این سیاست ده‌ها سال است قرار است اجرا شود ولی از آنجایی که بانک‌ها سرمایه‌گذار اصلی در بازار‌های کالایی مختلف از ناحیه شرکت‌های تابعه‌شان هستند باید دید چطور قرار است دولت از ملاکان بانکی مالیات املاک بگیرد.
تهران؛ لیدر رشد قیمت مسکن در کشور
تهران به عنوان لیدر بازار مسکن کل کشور به شمار می‌رود، از این رو وقتی میانگین قیمت در تهران به واسطه اندک معاملات در برخی از مناطق و محلات خاص با جهش چند صد درصدی روبه‌رو میشود کم کم این افزایش قیمت سیگنال رشد قیمت را به سایر استان‌های کشور مخابره می‌دهد، حال در آستانه فصل اجاره‌بها قرار گرفته ایم و بر اساس رشد ده‌ها درصدی تورم در بخش مسکن و همچنین تورم عمومی پیش‌بینی میشود که میلیون‌ها اجاره‌نشین با تورم سنگین اجاره بها روبه‌رو شوند، در این بین با وجودی که حدود ۵ میلیون مسکن در کشور در وضعیت بلااستفاده یا کم‌استفاده قرار گرفته، دولت مجوز اخذ مالیات از خانه‌های خالی را به سازمان امور مالیاتی ارائه داده که بعید است این تصمیم کمکی به اجاره‌نشین‌ها کند، اما با این حال اینکه رئیس‌جمهور می‌گوید: «امروز شرایط مسکن فشار ناعادلانه‌ای را دارد وارد می‌کند، بر این اساس من امروز این دستور را دادم که وزیر اقتصاد، رئیس بانک مسکن و وزیر مسکن، راه و شهرسازی زیر نظر معاون اول این موضوع را تحت نظر قرار دهند تا ما بتوانیم این فشار را از دوش مردم کاهش دهیم.» معافیت مالیاتی احتکار زمین و ساختمان برای بهره‌مندی از تورم تند ملک
برخی از کارشناسان اقتصادی یکی از علت‌های رشد قیمت سهام در بازار سرمایه را دارایی‌های ملکی معرفی می‌کنند. همانطور که می‌دانیم شرکت‌ها دارای دارایی‌هایی، چون زمین و ساختمان در ترازنامه خود هستند، قیمت در نظر گرفته شده برای این دارایی‌ها در صورت‌های مالی برخی از شرکت‌ها مربوط به گذشته است و از آنجایی که تورم زمین و ساختمان از تورم عمومی بیشتر بوده است با به‌روز‌رسانی قیمت این دارایی‌ها سرمایه شرکت‌ها افزایش می‌یابد، از همین رو قیمت سهام شرکت‌ها نیز جهش می‌کند، اما باید یادآور شد که خیرات مجوز افزایش سرمایه به شرکت‌ها از محل تجدید ارزیابی دارایی‌هایی، چون زمین و املاک یا ماشین‌آلات، نقدینگی جدیدی وارد شرکت‌ها نمی‌کند و از آنجایی که شرکت‌ها نیز این دارایی‌ها را برای فعالیت اقتصادی نیاز دارند پس قرار نیست این دارایی‌ها را بفروشند. به نظر می‌رسد تورم تند بخش زمین و ساختمان حال یا از محل دستکاری و سفته‌بازی قیمت‌ها یا رشد ارزش ذاتی، باعث انحراف سرمایه در اقتصاد ایران شده است زیرا از بانک‌ها گرفته تا بسیاری از شرکت‌های بی‌ربط با حوزه ساخت و ساز یا زمین و ساختمان، همه و همه در بخش زمین و ساختمان سرمایه‌گذاری کرده‌اند تا به واسطه رشد قیمت‌ها از عایدی این سرمایه‌گذاری برخوردار شوند، همین رفتار موجب احتکار میلیون‌ها زمین و ساختمان در کشور شده است زیرا محتکران می‌دانند که هزینه مالیاتی برای این سرمایه‌گذاری پرسود پرداخت نمی‌کنند.
سیاستگذار متوجه کاهش بازار شناور ملک نیست
در این میان سیاستگذار نیز به روی خود نمی‌آورد که هم ساخت و ساز در کشور کاهش یافته و هم اینکه به خاطر دپوی زمین و ساختمان، ساختمان مسکونی یا تجاری شناور در بازار خرید و فروش یا اجاره بها کاهش یافته است و این روند فضا را برای تشدید رشد قیمت در بازار خرید و فروش و اجاره بالا می‌برد، از این رو به نظر می‌رسد اگر سازمان امور مالیاتی همین فردا کار اخذ مالیات از زمین و ساختمان‌های دپو شده با هدف سرمایه‌گذاری را آغاز کند، دولت می‌تواند در سال جاری صد‌ها هزار میلیارد تومان از این محل سود تحصیل کند.
انحراف سرمایه در بخش احتکار زمین و ساختمان
در عین حال اگر مالیات بر عایدی سرمایه زمین و ساختمان‌های غیرمصرفی نیز عملیاتی شود، شرکت‌ها دیگر به جای سرمایه‌گذاری در توسعه تولید، روی احتکار زمین و ساختمان سرمایه‌گذاری نمی‌کنند که بازار مسکن مثل امروز با اخلال روبه‌رو شود و از سوی دیگر نیز مردم در بازار سرمایه به دنبال شرکت‌هایی باشند که افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های ملکی را در دستور کار دارند.
تعدیل قیمت مسکن با اخذ مالیات از خانه‌های خالی
وزیر راه و شهرسازی در سفر به استان قم درباره بحث گرانی مسکن و اجاره در روز‌های اخیر و اینکه آیا دولت و وزارت راه و شهرسازی در این زمینه برنامه‌ای دارد، اظهار داشت: اجاره مسکن و گرانی آن متأثر از خود بخش مسکن نیست و تاثیر اتفاقات بازار و بازار‌های موازی در مسکن است. زمانی که درخصوص نرخ تورم صحبت می‌کنید، همه خدمات و کالا خودش را انطباق می‌دهد تا شرایطی فراهم کند که جلوی ریزش ارزش پول را بگیرد و این مسئله در سنوات گذشته هم بوده است.
محمد اسلامی در خصوص راه‌حل در نظر گرفته شده برای عبور از این شرایط، گفت: راه‌حل مهمی که داشته و داریم و به آن پایبند هستیم، شناخت جامعه هدف برای صاحب‌خانه شدن است و برای این منظور طرح اقدام ملی مسکن را شروع کردیم؛ طرحی که به دنبال آن هستیم تا در سطح کشور به یک نهضت خانه‌سازی تبدیل شود که خوشبختانه در همه شهر‌های کشور شروع شده است. در این زمینه از مردم ثبت‌نام گسترده داشته‌ایم و نیمی از یک‌میلیون و ۶۰۰هزار نفری که ثبت‌نام کردند یعنی ۸۰۰هزار نفر واجد شرایط بوده و می‌توانند از پروژه‌های تعریف شده بهره‌مند شوند.
وجود بیش از ۲میلیون خانه خالی در کشور
اسلامی افزود: در گام بعدی که شامل دو بخش است سامانه جامع املاک و اسکان آماده و در اختیار سازمان مالیاتی قرار گرفته که از واحد‌های مسکونی خالی مالیات دریافت کنند، اخذ این مالیات هم از زمان تصویب قانون بوده و برای صاحبان این خانه‌ها برگه مالیات فرستاده میشود. این مسئله تحریک کننده جانب عرضه برای عرضه خانه‌های بلااستفاده است تا این سرمایه‌های ملی حبس شده و خانه‌های خالی که بیش از ۲میلیون واحد در سطح کشور هستند، به فروش رفته یا اجاره داده شوند تا از این طریق شاهد یک تعدیل در بازار باشیم.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: به موازات این اتفاق شرایطی فراهم شده است تا کسانی که خانه آماده یا پروژه‌های نیمه تمام داشته یا زمین برای طرح اقدام ملی دارند، در سامانه ثبت‌نام کرده و به ازای آن زمین مرغوب به آن‌ها داده خواهد شد تا دوباره ساخت و ساز انجام دهند. به این شکل مولدسازی برای منابع مردم انجام شده و جریان ساخت مجدداً شکل می‌گیرد. این دوسه اقدام یک بسته به هم پیوسته بوده تا بتوانیم مردم فاقد مسکن را از این دغدغه‌ها رها کنیم.
دغدغه رئیس‌جمهور شرایط تورم حباب گونه در قیمت خانه است
اسلامی در ادامه در خصوص جلسه خود به همراه وزیر اقتصاد و دارایی و رئیس بانک مرکزی با معاون اول رئیس‌جمهور در بحث مسکن در پاسخ به این سؤال که آیا این جلسه به سرعت‌بخشی به پروژه اقدام ملی کمک خواهد کرد، گفت: قبل از رفتن به مجلس در خدمت رئیس‌جمهور بودیم و درخصوص وضعیت موجود یک گزارش به وی ارائه شد. این شرایط تورمی حباب گونه‌ای که در قیمت و اجاره خانه اتفاق افتاده، دغدغه دولت و شخص آقای رئیس‌جمهور است و به همین خاطر رئیس‌جمهور از من، وزیر اقتصاد و دارایی و رئیس بانک مرکزی در حضور معاون خواستند تمهیداتی اتخاذ شود که این وضعیت کنترل شود تا برای این دغدغه سنگینی که برای جامعه به وجود آمده، پاسخی داشته باشیم.
این عضو کابینه دولت دوازدهم بیان داشت: در این جلسه یکی از پیشنهاد‌هایی که وزارت راه و شهرسازی ارائه داد این بود که هرچه زودتر سازمان امور مالیاتی با استفاده از سامانه املاک و اسکان از خانه‌های خالی مالیات دریافت کند. این مسئله در کنار طرح اقدام ملی کمک می‌کند این حباب شکل گیرد و این جریان روانی به موازات این دو طرح تعدیل شود.
وزارت مسکن احیا شود
اگر چه عباس آخوندی وزیر مسکن دولت یازدهم سبقه وزارت در این بخش را پیش از این نیز داشت، اما به نظر می‌رسد جذابیت حوزه راه آنقدر برای مسئولان این بخش زیاد است که مسئولان وزارت راه و شهرسازی توجه چندانی به این بخش ندارند و حتی محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی کنونی نیز چنین است چراکه اخیراً در واکنش به افزایش دید قیمت‌ها در بخش مسکن از مردم خواست مسکن نخرند تا ارزان شود و احتمالاً مستأجران باید جایی را برای اسکان اجاره نکنند تا اجاره‌بها کاهش یابد، شاید به همین دلیل است که چادرنشینی در برخی از استان‌ها بحث داغ فضای مجازی شده است تا شاید از این طریق قیمت در بازار اجاره‌بها کاهش یابد.
دست باز شبکه مشاوران املاک برای مدیریت فضای روانی بازار
به نظر می‌رسد وزارت مسکن به طور مجدد باید احیا شود، زیرا سیاستگذاری در بخش زمین و ساختمان به طور کل رها شده است و برخی از اعضای صنف مشاوران املاک نقش سیاستگذار و قیمتگذار را در این بخش بازی می‌کنند، این در حالی است که طبق گزارش مرکز آمار که مربوط به سال ۹۳ است تعداد مشاوران املاک در کشور بیش از ۱۲۴ هزار واحد است که ۲۴ هزار بنگاه مشاوران املاک آن مربوط به تهران است. بنگاه‌های معاملات ملکی از زمانی که وزارت مسکن و راه ادغام شده است فضای بازتری برای اثرگذاری در بعد روانی در بازار مسکن دارند به طوری که گاه سیگنال خرید و فروش به مسکن هم می‌دهند یا گاهی به طور کل گزارش‌های رسمی بانک مرکزی و مرکز آمار را در رابطه با رشد قیمت‌ها رد می‌کنند.
اخذ مالیات خانه خالی از سال ۹۵
معاون سازمان مالیاتی گفت: با عملیاتی شدن سامانه املاک و مستغلات صاحبان خانه‌های خالی از سال ۹۵ به بعد باید مالیات قابل توجهی بپردازند. محمود علیزاده در گفتگو با تسنیم، با اشاره به دستور اخیر رئیس‌جمهور برای ساماندهی وضعیت بازار مسکن گفت: با هماهنگی‌های انجام شده میان سازمان مالیاتی و وزارت راه وشهرسازی به زودی الگوریتم شناسایی خانه‌های خالی در سامانه املاک و مستغلات نهایی خواهد شد و بر این اساس فرآیند مالیات ستانی از خانه‌های خالی آغاز میشود. علیزاده ادامه داد: با صدور مجوز هیئت دولت اطلاعات موجود در سازمان مالیاتی در اختیار سامانه املاک و مستغلات قرار خواهد گرفت، در نهایت با پیگیری‌های معاونت فناوری سازمان مالیاتی کشور با وزارت راه و شهرسازی در روز‌های آتی شاهد بهره‌برداری نهایی از سامانه که حالا الگوریتم‌های شناسایی خانه‌های خالی آن نیز تکمیل شده خواهیم بود. این مقام مسئول تأکید کرد: برای شناسایی خانه‌های خالی به این سامانه اکتفا نخواهد شد و سازمان مالیاتی به صورت میدانی نیز اقدامات لازم را انجام خواهد داد.
صاحبان خانه‌های خالی با چه نرخ‌هایی باید مالیات بپردازند؟
معاون حقوقی و فنی سازمان مالیاتی کشور با اشاره به اینکه مطابق قانون صاحبان خانه‌های خالی از سال ۹۵ مشمول مالیات خانه‌های خالی خواهند بود، گفت: خانه‌های خالی در سال اول معاف از مالیات هستند. در سال دوم ۵۰ درصد مالیات ارزش اجاری ملک و در سال سوم به اندازه نرخ مالیات اجاره ارزش ملک مالیات وصول خواهد شد، این درحالی است که در سال چهارم این نرخ ۵/ ۱ برابر ارزش اجاری ملک خواهد بود. بر این اساس مطابق قانون افرادی که از سال ۹۵ خانه‌شان خالی بود مشمول مالیات با نرخ ۵/ ۱ برابر ارزش اجاری خواهند شد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
امریکا قبله آمال یا مجمع آلام؟!
دادگاه کیفری پای چوبه تحریم امریکا
امریکا قبله آمال یا مجمع آلام؟!
امریکا قبله آمال یا مجمع آلام؟!
آبروی «برباد رفته» هالیوود با چندین دهه ستایش نژادپرستی
فرش قرمز برای بازگشت متهم اصلی پرونده فساد در فوتبال
یاد مسکن در سال آخر!
خودمختاری درقلب امریکا
نا سلامتی را در دستگاه قضایی تحمل نمی‌کنیم
مرحله سازگاری دستورالعملی با کرونا
او اخبار مربوط به امام را از رؤسای کلانتری‌ها می‌خرید!
