خواب ابدي پدرسالار

محمدعلي كشاورز در 90سالگي درگذشت خواب ابدي پدرسالار گروه هنر: محمدعلی کشاورز یکشنبه 25 خرداد از دنیا رفت؛ خبری تلخ و غافلگیرکننده. کشاورز در سال‌های آخر حیاتش، به دلیل شرایط جسمانی، توان حرکت نداشت و عموما در محافل هنری شرکت نمی‌کرد؛ اما درهمان روزهای سخت و بی‌رمق بیماری، دست از حمایت سینما و سینماگران برنمی‌داشت و آخرین یادگاری از صدا و تصویرش را در سی‌و‌هشتمین جشنواره فیلم فجر و اعلام نام فیلم‌سازان حاضر در بخش‌های مختلف جشنواره، برایمان به یادگار گذاشت. 
پدرسالار یکی از ماندگار‌ترین نقش‌آفرینی‌های او در تلویزیون بود و هنوز هم بسیاری او را با همین عنوان به یاد می‌آورند؛ اما کارنامه هنری کشاورز برای دوستدارانش مملو از نقش‌آفرینی‌های به‌یادماندنی است. 
حضور مؤثر و تأثیرگذارش در سریال دایی‌جان ناپلئون، شعبان استخوانی در هزاردستان، و خواجه قشیری در سربداران تنها بخش کوچکی از هنرنمایی او بود. به این کارنامه پربار فیلم‌هایی مانند «خشت و آینه»، «آقای هالو»، «رگبار»، «صادق کُرده»، «شطرنج باد»، «کمال‌الملک»، «مردی که موش شد»، «کفش‌های میرزا نوروز»، «مادر»، «پول خارجی»، «دلشدگان»، «روز واقعه»، «ناصرالدین‌شاه اکتور سینما»، «خسوف»، «زیر درختان زیتون»، «غزال» و ده‌ها اثر دیگر را می‌توان اضافه کرد تا دریغ و افسوس ازدست‌دادن این هنرمند و یکی از پیش‌کسوتان هنر را صدچندان کند. 
در ساعات ابتدایی درگذشت این هنرمند، بسیاری از سینماگران با نگارش یادداشت یا گفت‌وگو‌های کوتاه در فضاهای رسمی و غیررسمی، فقدان و از‌دست‌دادن این هنرمند را تسلیت گفتند. انجمن بازیگران سینمای ایران، بنیاد سینمایی فارابی، انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس و معاون امور هنری وزارت ارشاد در پیام‌های جداگانه درگذشت محمدعلی کشاورز را تسلیت گفتند. 


پرویز پرستویی در گفت‌وگو با ایسنا درباره زنده‌یاد کشاورز گفت: «زبانم قاصر است و بسیار متأسف هستم. این روزها برای کمک‌های مردمی در سیستان‌ هستم و وقتی خبر را شنیدم، متأثر شدم. نیازی به گفتن من نیست که ایشان چه جایگاهی در دنیای بازیگری داشتند، ولی یکی از بزرگ‌ترین بازیگران سینما، تئاتر و تلویزیون ما از دنیا رفت. 
در این 50 سال که در سینما آسه‌آسه فعالیت می‌کنم، بارها و بارها گفته‌ام که از این بزرگان یاد گرفته‌ام و همیشه الگویم آقایان انتظامی، رشیدی، مشایخی، کشاورز و نصیریان بوده‌اند. آقای کشاورز نقش‌های ماندگاری را بازی کردند. از بازی در فیلم «مادر» زنده‌یاد علی حاتمی تا «شعبان بی‌مخ» هزاردستان و «پدرسالار»ی که اگر در کوچه و بازار از هر کسی بپرسید، این نقش برایش ماندگار است».
او ادامه داد: محمدعلی کشاورز یک بازیگر صاحب اندیشه، با مطالعه و بزرگ بود و همیشه درباره تئاتر زیاد سخن می‌گفت. واقعا متأسفم که ما این نابغه بازیگری را از دست دادیم. در این سال‌ها ایشان افتاده‌حال زندگی می‌کرد و هیچ گلایه‌ای نمی‌کرد. اگر در مراسمی هم ایشان را با ویلچر می‌آوردند، بزرگوارانه حاضر می‌شد و سختی‌ها را به روی خود نمی‌آورد. به اعتقادم محمدعلی کشاورز خیلی غریب مُرد. این یک حرف کلیشه‌ای است و ما همیشه وقتی هنرمندی را از دست می‌دهیم، تأسف می‌خوریم؛ اما درست است که همه گرفتارند و حتی خودم در این چند ماه اخیر نتوانستم حضوری جویای حالشان شوم، ولی از طریق نزدیکانشان خبر داشتم که چگونه روزگار می‌گذرانند؛ هرچند باز هم ایشان هیچ‌وقت گله‌ای به زبان نمی‌آوردند».