روزنامه ایران
1399/03/31
تکرار بازی با ادعاهای بی‌سند
گروه سیاسی/ پرونده ادعاهای ضد ایرانی در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با تصویب یک قطعنامه جدید گشوده شد؛ پرونده‌ای سیاسی که پیشتربرجام مسیر بایگانی شدن آن را هموار کرده بود اما اینک دوباره روی میز قرار گرفته است.
پیشاپیش مشخص بود که نشست اخیر شورای حکام که از دوشنبه هفته گذشته آغاز شد و تا روز گذشته ادامه پیدا کرد، رخدادی پربازتاب خواهد بود اما کمتر کسی تصور می‌کرد که بعد از هشت سال ازصدور آخرین قطعنامه علیه ایران، بار دیگر آژانس، قطعنامه دیگری را بر پایه ادعاهای بی‌سند در دستور کار خود قرار دهد. اما این بار اتهام زنی به تهران با رأی شورای حکام و گزارش درباره عدم شفافیت درباره دو مرکز ادعایی آژانس در ایران که از سوی آلمان، انگلیس و فرانسه رهبری می‌شد، چنان بی‌اساس بود که روسیه و چین به مواجهه با آن برخاستند وبا رأی منفی خود به قطعنامه شورای حکام از ایران حمایت کردند.
برای نخستین بار از زمان دستیابی ایران و کشورهای 1+5 به توافق هسته‌ای که با بسته شدن پرونده مطالعات ادعایی موسوم به «پی‌ام دی» همراه بود، اختلافات تازه‌ای میان ایران و آژانس شکل گرفته که بر پایه ادعاهای بدون سند بوده است. «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس در گزارش دوره‌ای اخیر خود به شورای حکام مدعی شده که ایران اجازه دسترسی به دو مرکزی که بازرسان آژانس به فعالیت آنها مشکوک شده‌اند، نمی‌دهد. این ادعا کمی بعد از آن مطرح شد که بازرسان آژانس سال گذشته میلادی در چارچوب اجرای پروتکل الحاقی که ایران داوطلبانه آن را اجرا می‌کند، به بیش از 30 مرکز در ایران دسترسی داشته و از آنها بازدید کرده‌اند. اما این سطح از همکاری ایران در گزارش ماه گذشته مدیر کل بازتابی پیدا نکرد و باعث نارضایتی مقام‌های ایرانی شد. با این حال مدیر کل آژانس در جلسه اخیر شورای حکام به طرح ادعاهای خود درباره دو مرکز دیگر که اجازه دسترسی به آنها را پیدا نکرده بود، ادامه داد و آن را به سرفصل اختلاف با ایران تبدیل نمود. مراکزی که آژانس خواستار دسترسی به آن شده جزو مراکز هسته‌ای ایران به شمار نمی‌آید اما بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل پیشتر در اتهامات غیر مستند علیه تهران به محلی موسوم به «تورقوزآباد» اشاره کرده و مدعی شده بود که ایران در این مرکز، فعالیت هسته‌ای اعلام نشده داشته است. نام محل دیگر ادعایی آژانس تاکنون اعلام نشده است.
علاوه بر این، گزارش اخیر «گروسی» به موردی اشاره داشته که پیش از دستیابی به برجام و در قالب پرونده «پی‌ام دی» پیگیری شده و مورد حل و فصل قرار گرفته بود. این ادعاها مربوط به بیست سال پیش و پیرامون یک آزمایش انفجاری است که آژانس مدعی است ایران پیرامون آن اطلاعی نداده است. به نظر می‌رسد پرونده این ادعاهای اثبات نشده که در دوره «یوکیو آمانو» مدیر کل سابق آژانس بسته شده بود اینک در کنار درخواست برای بازدید از دو مرکز ادعایی اعلام نشده، بازگشایی شده است.
دفاع طوفانی چین و حمایت روسیه از ایران
در چنین فضایی جلسه روز پنجشنبه آژانس در شرایطی برگزار شد که نمایندگان سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس پیش نویس قطعنامه‌ای را روی میز گذاشتند که از ایران می‌خواست اجازه دسترسی آژانس به دو مرکز ادعایی را فراهم کند. اما این درخواست در این جلسه که به صورت ویدئویی برگزار می‌شد با مخالفت چین و روسیه همراه شد تا به ناچار نمایندگان 35 کشور شورای حکام بنا به درخواست دبیر این شورا روز گذشته (جمعه) جلسه‌ای حضوری برگزار کنند و قطعنامه را به رأی بگذارند.
سفیر چین در جلسه روز پنجشنبه در سخنانی شدیداللحن درباره مخاطرات چنین اقدامی هشدار داد و تصریح کرد که تصویب هرگونه قطعنامه علیه ایران، برجام را از بین می‌برد. به گزارش ایرنا، «وانگ گان» در این نشست، امریکا را عامل تشدید تنش‌ها بر سر پرونده هسته‌ای ایران توصیف کرد که به صورت یکجانبه از این توافق خارج و تحریم‌ها علیه ایران را بازگرداند. او همچنین از گزارش مدیرکل آژانس انتقاد کرد و گفت: «در چنین شرایطی، چین نگرانی عمیق خود را از اصرار آژانس اتمی برای قضاوت شتابزده در خصوص عدم اعطای دسترسی از سوی ایران و انتشار گزارش خود متعاقب آن، قبل از برگزاری جلسه فعلی ابراز می‌دارد». «وانگ گان» در خصوص اجرای توافقات پادمانی در ایران سه نکته را مطرح کرد و توضیح داد: «نخست، ماهیت غیراضطراری مسأله دسترسی که در گزارش مدیرکل مورد توجه قرار گرفته است. دبیرخانه قبل از جلسه شورای حکام در ماه مارس سالجاری به صراحت ابراز کرد که این مسأله مربوط به مدت‌ها قبل است و مقادیر ناچیزی مواد هسته‌ای را شامل میشود و مسأله به خودی خود نه اضطراری است و نه در بردارنده خطر اشاعه تسلیحاتی». وی افزود؛ «دوم، ایران از زمان اجرایی شدن برجام در سال ۲۰۱۶ همواره همکاری بالایی با آژانس اتمی برای اجرای نظارت‌ها و راستی‌آزمایی‌ها داشته و کشوری است که میزبان بیشترین بازرسی‌های آژانس بوده است». این دیپلمات چینی اضافه کرد: «سوم، مدیرکل آژانس ۲ بار برای گفت‌وگوی سیاسی به ایران سفر کرده است. ایران هم مکرراً آمادگی خود را برای ادامه گفت‌وگو و همکاری با آژانس در جهت اجرای تعهدات خود ذیل توافق جامع پادمانی و پروتکل الحاقی ابراز داشته است. ضمن آن‌که ایران از آژانس برای انجام رایزنی‌ها و بازبینی‌های بیشتر دعوت به عمل آورده است». هم زمان نماینده دائم روسیه در آژانس هم اعلام کرد کشورش تنش آفرینی پیرامون برنامه هسته‌ای ایران را غیرسازنده می‌داند. میخاییل اولیانوف یادآور شد: «در ارزیابی وضعیت پیش آمده باید به این نکته توجه داشت که این موضوع هیچ ارتباطی با ریسک و خطرهای انتشار سلاح هسته‌ای ندارد. موضوع در مورد حدس و گمانی بوده که حدود ۲۰ سال پیش در این ۲ مرکز ممکن است آزمایش‌هایی اعلام نشده با مقادیر اندکی مواد هسته‌ای انجام گرفته باشد این فعالیت‌ها اگرهم انجام گرفته در سال ۲۰۰۴ به ابتکار طرف ایرانی بطور کامل متوقف شد. این مسأله در وضعیت کنونی هیچ تأثیری ندارد.»
تصویب قطعنامه ضد ایرانی
روز گذشته و با وجود مخالفت نمایندگان مسکو و پکن، قطعنامه پیشنهادی تروئیکای اروپایی علیه ایران، با ۲۵ رأی موافق، ۲ رأی مخالف چین و روسیه و ۷ رأی ممتنع کشورهای آذربایجان، هند، مغولستان، نیجر، پاکستان، آفریقای جنوبی و تایلند به تصویب رسید. آژانس بین الملی با تأیید تصویب قطعنامه از ایران خواست که به تعهدات خود در چارچوب ان پی تی و پروتکل الحاقی کاملاً پایبند باشد. «گرهارت کانتزل» نماینده آلمان در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، طی سخنرانی در این نشست خواستار واکنش شورای حکام به ایران شد و ادعا کرد که «اقدامات یک دولت در ممانعت از دسترسی قانونی آژانس برای چهار ماه و تعامل ناکافی به مدت یک سال، سزاوار واکنشی از سوی شورا است». مدیر کل آژانس نیز با بیان اینکه تنها راه پیش‌رو در موضوع هسته‌ای ایران، ادامه همکاری‌هاست، گفت: «هیچ راهی جز نشستن و آوردن ایران به پای کار نیست.» پیشتر «جکی والکات»، نماینده امریکا در آژانس قطعنامه پیشنهادی فرانسه، آلمان و انگلیس را یک واکنش متعادل و منصفانه به رویگردانی ایران از پایبندی به تعهدات قانونی‌اش تحت معاهده جامع پادمانی و پروتکل الحاقی دانسته بود.
برش
ایران: قطعنامه، الزام حقوقی ایجاد نمی‌کند
ساعتی پس از تصویب قطعنامه شورای حکام علیه ایران، کاظم غریب آبادی، نماینده ایران در آژانس ضمن محکوم کردن قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی به شورای حکام اعلام کرد که جمهوری اسلامی اقدام مقتضی و مناسب را در واکنش به این قطعنامه اتخاذ می‌کند و مسئولیت و عواقب آن، بر عهده بانیانش خواهد بود. به گزارش ایرنا، او گفت: «جمهوری اسلامی ایران، بالاترین سطح از همکاری و پذیرش بازرسی‌های آژانس در بین کشورهای عضو را دارد. در حالی که سالانه بیش از ۳۳ دسترسی تکمیلی از ایران انجام میشود، بزرگ نمایی دو درخواست دسترسی آژانس، در حالی که ایران ابهامات و نگرانی‌های اصولی در این خصوص دارد و گفت‌وگوها نیز در این زمینه در جریان است و همچنین تلاش‌ها در جهت ایجاد یک بحران غیر ضروری بر سر راه این همکاری‌ها، اقدامی کاملاً غیر سازنده و سیاسی است». نماینده ایران با انتقاد از عملکرد تروئیکای اروپایی خطاب به آنها گفت: «چنانچه نمی‌توانید گامی برای نجات برجام بردارید، حداقل شرایط را پیچیده‌تر و دشوار‌تر نکنید. بی‌عملی شما در اینجا نیاز است که ظاهراً از همین هم ناتوان هستید».
غریب آبادی، وضعیت موجود را دامی امریکایی- اسرائیلی توصیف کرد که با انواع فشارها بر آژانس، از جمله با ارائه ادعاهای واهی و بی‌اساس، تلاش کردند مسیر صحیح همکاری‌ها را منحرف کرده و توجهات را از عدم پایبندی به تعهدات بین‌المللی مرتبط خود یا خارج ماندن از ترتیبات و اسناد مهم بین‌المللی مرتبط با خلع سلاح و کنترل تسلیحات، تغییر جهت دهند. غریب‌آبادی در عین حال افزود: «جمهوری اسلامی ایران پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه و موقت بر اساس تعهد سیاسی خود ذیل برجام اجرا می‌کند و از آنجایی که به تصویب آن نرسیده است، به هیچ عنوان آن را به عنوان یک تعهد حقوقی در نظر نمی‌گیرد». نماینده ایران با این حال تأکید کرد که «این قطعنامه نه موجب ترغیب ایران به ارائه دسترسی به آژانس بر اساس ادعاهای واهی و بی‌اساس میشود و نه موجب اعمال فشار به آن. جمهوری اسلامی ایران، این قطعنامه را کاملاً رد می‌کند و اقدام مقتضی و مناسب را در واکنش به آن اتخاذ خواهد کرد که مسئولیت و عواقب آن، بر عهده بانیان چنین قطعنامه‌ای خواهد بود». محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، پیشتر در واکنش به پیش‌نویس این قطعنامه گفته بود: «شورای حکام آژانس نباید به دشمنان برجام اجازه دهد که منافع عالی ایران را به خطر بیندازند... ما چیزی برای پنهان کردن نداریم».
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
هشدار : ماسک بزنید تا سلامت بمانید
مدرسه دیجیتال سناریو یی برای عبور از بحران کرونا
دعوای امریکایی از یک افشاگری
6 استان در وضعیت قرمز
زمین‌ها را برای مسکن مردم آزاد کنید
تکرار بازی با ادعاهای بی‌سند
می توان هم نظام را کارآمدترکرد و هم منافع مردم را تأمین
قدرت نرم، مزیت ایران برای قوی شدن
مواظب بدخواهان ایران فرهنگی باشیم
استقلال صدرنشین جدول رباط صلیبی
صندلی ممنوع
استاندار خوزستان: آب غیزانیه برای ۲۰ سال آینده تأمین شد
سلام ایران
اگر این دولت نبود!
جنبه‌های حقوقی دسترسی آژانس
بیرون می‌آیید ماسک بزنید
امنیت سایبری بدون همکاری بین‌المللی بی‌معناست
