روزنامه شهروند
1399/04/02
اضطرار در اضطرار
[ راضیه زرگری ] بیماران را تمیز نگه می‌دارند، آنها را می‌شویند، به آنها غذا می‌دهند و علایم حیاتی‌شان را مرتب زیر نظر دارند. این عبارات اصلی‌ترین وظایف پرستاران است. در عین حال این پرستاران هستند که در شیفت‌های طولانی با بیماران ارتباط کلامی برقرار و از نظر عاطفی آنها را حمایت می‌کنند تا به برگشتن به روزهای سلامتی امیدوار شوند. با این حال در بسیاری از نقاط دنیا پرستاری شغلی کم‌درآمد است که به آن اهمیت زیادی داده نمی‌شود. ویروس کرونا در دنیا تا به امروز بیش از 9میلیون نفر را آلوده و بیمارستان‌ها را با سختی‌های طاقت‌فرسایی در رسیدگی به بیماران مواجه کرده است. در ماه‌هایی که همه جهان با این ویروس نوپدید غافلگیر شده‌اند، کادر درمانی بیمارستان‌ها به‌خصوص پرستاران در کانون توجه همگانی قرار گرفته‌اند. پرستاران اصلی‌ترین گروه درگیر در همه‌گیری کرونا هستند. این شغل به سلامت روانی و فیزیکی بسیاری از آنها لطمه زده و تعداد زیادی به واسطه ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده‌اند. دوازدهم می (بیست‌وسوم اردیبهشت) روز جهانی پرستار بود؛ سالروز تولد فلورانس نایتینگل، آمارشناس بریتانیایی و بنیان‌گذار پرستاری نوین. به مناسبت روز جهانی پرستاران، از چند پرستار صلیب سرخ خواسته شده بود تا تجربیات این ماه‌های پر چالش خود را به اشتراک بگذارند و توضیح دهند که کووید-19 چه تأثیری در کار آنها داشته است و به بیان ساده پرستاربودن امروز به چه معناست؟ناتاشا مون اصالتا بریتانیایی است اما به عنوان سرپرستار در مایدوگوری نیجریه فعالیت می‌کند. او از شرایط اضطراری این هفته‌هایش می‌گوید: «کار در منطقه‌ای که در آن همیشه سایه درگیری و خشونت بر سرمان است و این ماه‌ها هم با یک بحران عظیم بهداشت عمومی روبه‌رو هستیم، واقعا سخت است. من در بیمارستان اصلی مایدوگوری به‌عنوان عضوی از تیم جراحی « ICRC » متشکل از کارمندان بین‌المللی و محلی فعالیت می‌کنم. وظیفه ما رسیدگی به مجروحان درگیری‌هایی است که بیش از 10 سال است در شمال شرقی نیجریه جریان دارد. این روزها همچنان شاهد هجوم گسترده بیماران به بیمارستان در پی حمله‌ها و درگیری‌های منطقه‌ای هستیم؛ درواقع آنچه تغییر کرده نحوه برخورد با اوضاع است؛ زیرا جنگ امروز با ویروس کرونا هنوز متوقف نشده است. به گفته این پرستار صلیب سرخ چادرهای تریاژ را برپا کرده‌اند و به کارمندان در زمینه اقدامات پیشگیری آموزش‌هایی ارایه میشود. با این حال معیارهای پذیرش بیمار در شرایط اضطراری تغییر کرده و فقط کسانی در اورژانس بستری می‌شوند که جان آنها در خطر باشد یا خطر از دست‌دادن اندام برایشان وجود داشته باشد. در مایدوگوری حدود 3.5میلیون نفر زندگی می‌کنند که این میزان شامل بیش از یک میلیون نفر پناهجو است که به دلیل درگیری‌ها به این شهر پناه آورده‌اند. آنها در اردوگاه‌های شلوغ اطراف شهر یا جوامع زندگی می‌کنند. بیمارستان یکی از معدود مکان‌هایی است که مراقبت‌های بهداشتی را انجام می‌دهد. ناتاشا می‌گوید: «اقدامات فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت می‌کنیم و سعی کرده‌ایم فضای محدودتری در بخش‌ها ایجاد کنیم تا مراجعان به حداقل برسند؛ گفتن آن از انجام‌دادنش آسان‌تر است؛ زیرا بیمارستان مکان بسیار شلوغی است.
همه ما در شرایط دشوار به بهترین شکل ممکن از بیماران مراقبت می‌کنیم. متخصصان مراقبت‌های بهداشتی آسیب‌پذیر‌تر از دیگران هستند، مخاطرات را می‌فهمیم و به راحتی با آن مواجه می‌شویم. اگر در خانه بودم هم بهترین کار را برای بیمارم انجام می‌دادم؛ اطرافیانم را توانمند و از آنها پشتیبانی می‌کردم. این دقیقا همان کاری است که ما در اینجا انجام می‌دهیم. » آنجلا نویل، پرستار انگلیسی فعال در سودان جنوبی معتقد است: «شما به‌عنوان یک پرستار تمام تلاش خود را می‌کنید تا از افرادی که بسیار آسیب‌پذیر هستند مراقبت کنید. مهم نیست که در کجای دنیا کار می‌کنید. من به‌تازگی از سودان جنوبی برگشتم، جایی که در بیمارستان کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ در روستایی دورافتاده در قلب جدیدترین کشور جهان بخشی از تیم جراحی بودم. جایی که فقط با هواپیما یا بالگرد قابل دسترسی است. در فصل مرطوب حتی بعضی از بالگردها به دلیل گِل زیاد نمی‌توانند به زمین بنشینند، بنابراین ارتباط‌تان با دنیای بیرون کاملا قطع‌می‌شود. متأسفانه درگیری‌ها و خشونت‌های گروهی و حزبی در همین سال‌های نخستین سودان جنوبی را برانگیخته است. ما با افرادی که از اثرات این خشونت رنج می‌برند، سروکار داریم.»
او از تجربه مواجهه با زخم‌های فجیع شلیک اسلحه می‌گوید؛ صحنه‌هایی که در زندگی روزمره‌اش ندیده بود: «بعد از ساعت‌ها تیراندازی در درگیری، ناگهان سیل مجروحان و تلفات به بیمارستان وارد می‌شوند؛ اغلب با زخم‌هایی عمیق در اثر اصابت گلوله و سایر جراحات جدی.» مواجهه با این شرایط بسیار سخت است، باید سریع تصمیمات مهم بگیرید. با محدودیت منابع موجود، تصمیم‌گیری‌ها می‌تواند سخت‌تر هم باشد. گاهی اوقات فکر می‌کنید که آیا تصمیم درستی گرفته‌اید؟ با این فکرها خودتان را زیر سوال می‌برید. «من می‌دانم انتخاب‌هایی که در سودان جنوبی می‌کنم، بسیار متفاوت از آن چیزی است که در بیمارستان قدیمی لندن انجام داده‌ام، صرفا براساس منابعی که در دسترس است، انتخاب می‌کنم. وضع کووید-19 در سودان جنوبی فوق‌العاده نگران‌کننده است. سیستم بهداشت و درمان با کمبودهای زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کند. در کل کشور فقط چهار دستگاه تهویه هوا وجود دارد. امکانات، تجهیزات پزشکی یا پرسنل برای مقابله با بیماری کم است. در این شرایط در نظر بگیرید که شمار زیادی از افراد -حدود 1.5میلیون نفر- به دلیل درگیری از خانه‌های خود آواره شده‌اند؛ جمعیتی که برای دستیابی به آب تمیز، صابون، مواد غذایی و مراقبت‌های پزشکی با مشکل مواجه هستند.»
سوریه وارد دهمین سال درگیری‌ها شده است. در این درگیری‌ها بخش بزرگی از امکانات بهداشتی نابود شده است. همین مسأله در محدودکردن دسترسی مردم به مراقبت‌های بهداشتی تأثیرگذار بوده است. زمانی که به وضع اضطرار بهداشت عمومی بیندیشید، اوضاع بسیار بدتر میشود. ارایه خدمات درمانی به‌طور قابل‌توجهی در سراسر سوریه متفاوت است. درگیری‌ها در داخل و اطراف ادلب وجود دارد، بنابراین نیازهای حاد سلامتی و دسترسی محدود به مراکز درمانی دیده میشود. براساس آمار نهادهای بشردوستانه طی دهه گذشته 6.5میلیون نفر در سوریه آواره شده‌اند، جمعیتی که در اردوگاه‌ها یا خانه‌های مشترک زندگی می‌کنند. به‌عنوان نمونه در اردوگاه ال‌هول، در شمال‌شرقی حدود 65هزار نفر نزدیک هم زندگی می‌کنند. این چادرها اغلب خانواده‌های چند نفره را در خود جای می‌دهند، بنابراین قرنطینه برای این افراد بسیار دشوار است و تقریبا بی‌معنی. فرانسیس دلوین، هماهنگ‌کننده بهداشت در دمشق سوریه است؛ او که اصالتا ایرلندی است، می‌گوید: «با همکاری کمیته صلیب‌سرخ و شرکا، درحال راه‌اندازی یک مرکز قرنطینه در اردوگاه هستیم و به آن معنی است که موارد مشکوک یا تأییدشده کووید-19 می‌توانند از اردوگاه پرجمعیت جدا شوند. اما حتی در این صورت هم معالجه و گذراندن دوره درمان برای مبتلایان به ویروس دشوار خواهد بود، زیرا ترک اردوگاه برای رسیدن به بیمارستان در این منطقه بی‌معنی است.»
کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ با ارایه تجهیزات پزشکی از تعدادی از مراکز درمانی سوریه پشتیبانی می‌کند. علاوه بر این، یکی از اصلی‌ترین موضوعات مورد توجه صلیب‌سرخ درحال حاضر، آموزش کادر پزشکی است. در مواقع اضطراری بهداشت عمومی برای ایمنی و رفاه بیمار اهمیت دارد؛ اینکه آنها بدانند چگونه از تجهیزات حفاظت شخصی برای مقابله با بیماری استفاده کنند. «این اصول اولیه است، اما نه در کشوری که بسیاری از کارمندان باتجربه پزشکی خود را از دست داده است و افراد باقی‌مانده مهارت‌های لازم را ندارند. وقتی می‌بینم که جهان چگونه به کووید-19 پاسخ می‌دهد، خدمت سرشار از محبت پرستاران و پرسنل پزشکی مشهود است؛ چه در خانه در ایرلند و چه در هر جای دیگر.»
پرستاران همیشه در خط مقدم هستند؛ نه فقط برای مقابله با کووید-19. پس شایسته است آنها به اندازه خدمت صادقانه و فداکارانه‌ای که انجام می‌دهند و به اندازه لیاقت‌شان به رسمیت شناخته شوند.
منبع: ICRC
