شما می‌توانید آخرین نقطه امید زندگی یک کودک باشید!


بابک خطی
طبیب و فعال اجتماعی




طبق پیمان‌نامه‌ی جهانی دفاع از کودکان به عنوان قانون مصوب مجلس دوران کودکی از بدو تولد تا رسیدن به سن هجده سال تمام است و سال‌هاست که شاهد اعمال انواع مختلف خشونت‌ -آزار جسمی یا روحی،بی توجهی یا رفتار توام با سهل انگاری و سوءرفتار،خشونت جنسی و... -علیه کودکان هستیم که از مصادیق بارز تعریف «وضعیت مخاطره آمیز» برای کودکان طبق مواد قانون«حمایت از اطفال و نوجوانان» بوده که این مسئله به عنوان قانونی تصویب شده، لازم‌الاجرا است.
یکی از مکان‌هایی که موارد متعددی از تشخیص یا شک به کودک آزاری در آن شناسایی می‌شود مکان‌های درمانی اعم از مطب‌ها، بیمارستان‌ها و سایر مراکز درمانی است. جاهایی که کادر درمان خصوصا پزشکان در رابطه نزدیک با کودکان در حین معاینه، متوجه‌ آن می‌شوند.
به نظر می‌رسد تعدد موارد این خشونت‌ها علیه کودکان ایجاب می‌کند، پکیج مستقلی از موارد مربوط به سوءرفتار باکودکان در معاینات روتین فعلی همراه با مسائل جدید منسوب به این مسئله به طور جداگانه، تعریف و ضمن ویزیت کودک اجرا گردد، تا اکثر قریب به اتفاق موارد خشونت احتمالی علیه کودکان شناسایی شده و ازنظر دور نماند.
البته مسئله مهم دیگری وجود هم وجود دارد و آن این که کادر درمان پس از تشخیص یا شک نزدیک به یقین سوءرفتار با کودک چه باید بکنند.
طبق قانون «حمایت از اطفال و نوجوانان» در این موارد شبکه حمایتی از این کودکان ایجاد شده است؛
آموزش و پرورش،وزارت بهداشت، وزارت کار و...موظف به شناسایی کودکان در وضعیت مخاطره‌آمیز و معرفی آن‌ها به نهادهای مربوطه مانند مراجع قضایی یا بهزیستی شده‌اند.
به بیان ساده و به عنوان عملی‌ترین اقدام باید کودکان مشکوک به کودک آزاری را به‌ اورژانس اجتماعی کودکان که واحدی موثر وابسته به نهاد حمایتی بهزیستی است در ابتدای امر معرفی کرد تا این کودکان مورد سوء رفتار قرار گرفته در ابتدای شناسایی در مکان‌های امن سازمان تحت مراقبت و حمایت لازم قرار گیرند و در مواردی شاید لازم باشد تا سایر اجزا این چتر از جمله نیروی انتظامی و مراجع قضایی نیز هرچه سریعتر آگاه گردند.
البته در اینجا گاهی مشکلی وجود دارد که بخش اندکی از کادر درمان به خاطر دور ماندن از موارد قانونی مربوط به این مسائل و درگیر شدن احتمالی به عنوان مطلع در آن گاهی به این موارد کمتر توجه کرده، یا از آن می‌گذرند!
ما به عنوان کادرهای درمان باید در چنین مواردی کمی عمیق‌تر شویم و این مطلب کلیدی را به خاطر بسپریم که مراجعه کودک تحت سوء رفتار
به مرکز درمانی -توسط فرد یا افراد انجام‌دهنده یا پوشاننده خشونت- گاهی شاید آخرین شانس یک کودک تحت آزار برای نجات باشد.
بنابراین کادر درمان خصوصا پزشکان که می‌توانند کودکان را معاینه و گاهی با توجه به سن کودک و گذاشتن وقت خصوصا در موارد مشکوک با آنها ارتباط کلامی برقرار نمایند و حتی اگر لازم دیدند بدون حضور والدین کودک را ویزیت نمایند وظیفه سنگینی بر دوش دارندو با همین کار کادر درمان به عنوان آخرین نقطه امید،می‌شود کودکی را نجات داده و او را به داشتن یک زندگی سالم برگرداند.
چیزی که هم یک وظیفه پزشکی در راستای مسائل انسانی و هم عملی منطبق با قوانین ملی و
جهانی است.