روزنامه ابتکار

مصدق جام جهان بین سیاست

امین جمشیدزاده * - در دولت یازدهم و توافق تاریخی برجام با ۶ قدرت برتر جهان ما شاهد یک موفقیت سترگ به وسیله شیخ تکنوکرات ایران حسن روحانی بودیم اما در ادامه و در دولت دوازدهم و با سرکارآمدن رئیس جمهور پوپولیست، افراطی و یکجانبه‫گرای ایالات متحده در کاخ سفید و خروج ناگهانی وی در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ از معاهده برجام عملا آن سیاست موفق با شکست مواجه شد و این گناه تاریخی و تروریسم تمام عیار اقتصادی علیه ملت نستوه و دولت پرتلاش جمهوری اسلامی ایران بر گرده شخص دونالد ترامپ و سیاست جبران و غلط او خواهد بود. اینکه به کرات می‫خوانیم که کارل مارکس گفته است: «تاریخ دو بار تکرار می‫شود، یک بار به صورت تراژدی و دیگر بار به شکل طنز.» و دیگر بار ظاهرا باز قرار است به صورت تراژدی برای ایالات متحده در نوامبر ۲۰۲۰ (۱۰ آبان ۹۹) یحتمل شکست دونالد ترامپ اتفاق بیفتد؛ اما این تنها بخشی از مسئله غامض مردان سیاست در سپهر سیاست است و ‌کنش آنها در اتمسفری که با رفتارشان بر جهان پیرامون غالب می‫کنند جای بحث بسیار دارد. اگر قرار باشد تمدن ما به هستی ادامه دهد، باید عادت دم فروبستن و سر فرود آوردن در برابر قدرت های بزرگ را از خویش دور کنیم.
سخنرانی قاطع و هوشمندانه محمدجواد ظریف سه شنبه شب برای بررسی نهمین گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد درمورد اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در نوع خویش بی‫بدیل و یگانه است و به ضرس قاطع دکترین قوی و دیپلماسی اکتیو دستگاه دیپلماسی ایران در سپهر سیاست جهان با توجه به اتمسفر غالب کنش‫گران و تصمیم‫گیران و قدرت های برتر دنیا در سازمان ملل را به رخ دیدگان سیاره آبی کشید. محمدجواد ظریف در این نشست از طریق ویدئوکنفرانس با توجه به اشاعه جهانی ویروس کرونا تاکید کرد که درصورت سهل‫انگاری و تعلل شورای امنیت در قبال مسئولیت‫‫‫هایش شاهد یک عقب‫گرد نسلی در چندجانبه گرایی و حاکمیت قانون خواهیم بود؛ وی آمریکا را بزرگ‫ترین حامی تروریسم در منطقه و پشتیبان جنایات جنگی در یمن معرفی و تاکید کرد که اقدام هر کشوری به تمدید تحریم‫های تسلیحاتی علیه ایران نقض کامل تمامیت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت خواهد بود. ظریف بعد از سخنرانی ۱۵ عضو شورای امنیت و دو گزارش اتحادیه اروپا و دبیرکل سازمان ملل سخنرانی می‫کرد که همگی به جز مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا یار غار این روزهای صعب و سخت دونالد ترامپ در بحبوحه بحران کرونا و آپارتاید نژادی علیه رنگین پوستان در ینگه دنیا، نسبت به عملکرد آمریکا در قبال ایران و نقض آشکار تعهدات آمریکا در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ اظهار تاسف و نگرانی کردند. سپس محمدجواد ظریف در سخنرانی خود با اشاره کلیدی و هوشمندانه به سخنان ۶ دهه پیش نخست وزیر ایران «دکتر محمد مصدق» به اعضای شورای امنیت هشدار داد که ایران زیر بار زور نخواهد رفت؛ وی چنین داد سخن برای اعضای شورای امنیت داد: «مایلم سخنرانی خود را با همان عباراتی آغاز کنم که نخست وزیر مصدق ۵۹ سال پیش در این شورا به کار برد او گفته بود شورای امنیت تاسیس شد تا ملل بزرگ و کوچک به طور یکسان بتوانند دور یک میز بنشینند و برای حفظ صلح مطابق با اهداف و اصول ملل متحد همکاری کنند، شورا نمی‫تواند وظیفه خطیر خود را انجام دهد ... مگر اینکه قدرت‫های بزرگ به اصولی که شورا برای محقق کردن آنها ایجاد شده احترام بگذارند.» سپس در ادامه شرح کاملی از همکاری قاطع ایران از زمان تصویب برجام به وسیله ۶ قدرت برتر دنیا و تا ۱۸ اردیبهشت ۹۷ مصادف با خروج افراطی و یکجانبه ایالات متحده و سپس اجرای داوطلبانه ایران و آنگاه اقدامات کاهشی ایران ذیل مفاد ۲۶ و ۳۶ برجام پرداخت و گفت قطعنامه ۲۲۳۱ آشکارا و مصرانه خواستار «اجرای کامل چارچوب زمانبندی‫اش است.» هر تلاشی برای تغییر یا تعدیل زمان بندی پذیرفته شده به معنای لطمه به تمامیت قطعنامه ۲۲۳۱ است که شورا نباید اجازه دهد تنها یک دولت این فرآیند را مورد سوءاستفاده قرار دهد و آنگاه ختم کلامش را باز به صحبت‫های دکتر مصدق ارجاع داد و گفت در پایان بگذارید دوباره از سخنان نخست وزیر مصدق در شورای امنیت در سال۱۹۵۱میلادی استفاده کنم که گفت: «این شورا نخواهد توانست در توجه به استدلال‫های محکم ما به قانون قصور ورزد. با این حال این شورا یک نهاد حقوقی نیست بلکه در درجه اول یک نهاد سیاسی است که بالاترین مسئولیت‫های سیاسی را برعهده دارد، بنابراین بی‫تردید درک خواهد کرد که ما به فشار چه از جانب دولت‫های خارجی و چه از جانب نهادهای بین‫المللی تن در نمی‫‫دهیم.»
سیاست موازنه منفی دکتر محمد مصدق نیز همانند سیاست عدم تعهد هدفی جز طرد هژمونی سلطه و تامین حاکمیت ملی از طریق رابطه‫ای عدمی و ایجاد توازن سیاسی بین قدرت‫ها ندارد؛ موازنه منفی رابطه‫ای است که در آن دو یا چند قدرت در برابر هم قرار نگرفته‫اند، بلکه در کنار هم هستند. در عین موازنه منفی سعی می‫کند از تعارضات موجود در نظام بین‫الملل (عدم تمدید طرح تحریم تسلیحاتی علیه ایران) به نفع منافع ملی استفاده کند. موازنه منفی به تمام قدرت‫های برتر خارجی با یک نظر می‫نگرد و اصل رهایی از غرب به بهای وابستگی به شرق را شدیدا رد می‫کند. به این معنا لازم بود سیاستی در ایران دنبال شود که بر اساس نفوذ ناخواسته تمام قدرت‫های خارجی اعم از شرق و غرب در ایران خاتمه یابد. چرا که اجنبی، اجنبی است؛ شمال و جنوب، روس و انگلیس فرق نمی‫کند. ایجاد موازنه بین آنها یگانه راه نجات ایران از سلطه بیگانگان و کسب استقلال واقعی است. مخلص کلام، ختم کلام آنچه که ناگفته پیداست نشان از آن دارد که سیاست موزانه منفی دکتر مصدق بهترین دیپلماسی سده اخیر ایران در گهواره لرزان خاورمیانه بوده و همچنان هم خواهد بود. پس می‫توان با افتخار نوشت: مصدق مردی برای تمامی فصول سیاست!
* فعال سیاسی اصلاح‫طلب
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
فقه فربه‌تر از عبادات (اعتماد) خواب روحانی، کابوس ملت! (جوان) اخبار ویژه (کيهان)تنش میان ترکیه و یمن جدی است؟ (شهروند)
سایر اخبار این روزنامه
سی و نهمین جشنواره تئاتر فجر با چه چالش‌هایی روبه‌رو خواهد بود؟ جشنواره تئاتر فجر زیر سایه کرونا جلال خوش‫چهره چالش مجلس با دولت «ابتکار» روند بازار سرمایه و خطر خروج نقدینگی از بازار را بررسی کرد سیل نقدینگی پشت سد بورس انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران در پاسخ به یک انتقاد حرکت‌های انتقادبرانگیز جدیدی انجام می‌دهد چین جایگزین آمریکا در مناسبات راهبری اروپایی‌ها شده است؟ چرخش اروپا به سوی شرق افشاگری نماینده زن مجلس درباره درخواست حضور در هیئت رئیسه زنان باید بچه‌داری کنند! «ابتکار» از مسائل حاصل از اجباری شدن ماسک و واکنش مردم به آن گزارش می‌دهد دعوت به چالش ماسک‌زنی پیام رهبر انقلاب اسلامی خطاب به «اسماعیل هنیه»: ایران هرگز از هیچ تلاشی برای حمایت از ملت مظلوم فلسطین فروگذار نخواهد کرد دستور رئیس‫ قوه قضائیه برای رسیدگی و افشای نام متخلفان ارزی مردم انتظار دارند که هر کس نسبت به مسئولیتش پاسخگو باشد با حضور جانشین فرمانده کل ارتش شبیه‌ساز هواپیمای ترابری «ایلیوشین» رونمایی شد معاون پارلمانی رئیس‌جمهوری: مردم بیش از پیش دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت کنند مصدق جام جهان بین سیاست