روزنامه شرق
1399/04/28
هشدار درباره تشدید گرسنگی با شیوع کووید ۱۹
هشدار درباره تشدید گرسنگی با شیوع کووید 19 محمد‌حسین عمادی* گزارش سالانه فائو تحت عنوان «وضعیت امنیت غذایی و تغذیه در جهان» موسوم به SOFI در سال 2020 که به‌طور مشترک با سایر آژانس‌های وابسته به سازمان ملل متحد از جمله برنامه جهانی غذا (WFP)، صندوق بین‌المللی توسعه کشاورزی (IFAD)، صندوق بین‌المللی اضطراری کودکان سازمان ملل (UNICEF) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) تهیه شده است، در رویداد ویژه گردهمایی سیاسی سطح عالی، شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد (ECOSOC) در نیویورک در تاریخ 13 جولای 2020 رسما معرفی شد. این گزارش با ارائه اطلاعات به‌روز وضعیت غذا و تغذیه در جهان، امكان تخمین دقیق‌تر از شمار گرسنگان و سمت‌و‌سوی تحولات جهانی را فراهم آورده و اطلاعات جدیدی مربوط به گرسنگی، سوءتغذیه در جهان و روند تحول آن را ارائه و بر آن مبنا پیش‌بینی و توصیه‌های خود را ارائه می‌کند. در گزارش سال جاری (2020) زنگ خطر جدی برای بشریت و رهبران جهانی به صدا در‌آمده است. این گزارش با اشاره به ده‌ها میلیون نفر که در پنج سال گذشته به تعداد افراد گرسنه و دچار سوءتغذیه مزمن افزوده شده است، نشان می‌دهد که شمار گرسنگان و افراد مبتلا به سوءتغذیه و فقر مزمن غذایی در جهان کماکان در حال افزایش است و این روند با شرایط موجود به‌ویژه با ظهور کووید 19 تسریع خواهد شد.بنا بر مفاد گزارش، وضعیت مقایسه‌ای امنیت غذایی در قاره‌های جهان به این نحو است که قاره آسیا بیشترین تعداد افراد فقیر را در خود جای داده است (381 میلیون)، آفریقا هرچند در رتبه دوم بعد از آسیا (250 میلیون) قرار دارد اما بیشترین شتاب در افزایش فقرا را داشته و آینده مبهمی در پیش‌رو خواهد داشت. طبق روندهای فعلی، تا سال 2030، بیش از نیمی از گرسنگان مزمن در جهان در آفریقا زندگی می‌کنند. آمریکای لاتین و کارائیب (48 میلیون) بعد از آفریقا قرار گرفته‌اند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که جهان برای محو گرسنگی تا سال 2030 در مسیر پیش‌بینی‌شده و روند مطلوب حرکت نمی‌کند و با وجود بعضی پیشرفت‌ها، اکثر شاخص‌ها در دستیابی به اهداف تغذیه‌ای جهانی (SDG2) نا‌امید‌کننده است.
امنیت غذایی و کیفیت تغذیه، در بین آسیب‌پذیرترین گروه‌های جمعیتی به دلیل اپیدمی همه‌گیر کووید 19 و تأثیرات منفی آن که در ابعاد اقتصادی و اجتماعی، تشدید خواهد شد، اثرات بسیار مخربی بر دستاوردهای مبارزه با گرسنگی در سه دهه گذشته خواهد داشت. ارزیابی اولیه مبتنی بر این گزارش حاکی از آن است که بیماری همه‌گیر کووید19 متناسب با تأثیر بر وضعیت رشد اقتصادی، می‌تواند بین 83 تا 132 میلیون نفر دیگر را تا سال ۲۰۲۰ به دام گرسنگی بکشاند.
برآوردهای فعلی مبتنی بر گزارش نشان می‌دهد نزدیک به 690 میلیون نفر یا 8.9 درصد از جمعیت جهان - با افزایش 10 میلیون نفر در یک سال و نزدیک به 60 میلیون در پنج سال- به‌شمار گرسنگان در جهان افزوده شده است. تعداد مبتلایان به ناامنی شدید غذایی نشان می‌دهد در سال 2019، نزدیک به 750 میلیون نفر یا تقریبا یک نفر از هر 10 نفر در جهان در معرض فقدان امنیت غذایی حاد قرار دارد.
با توجه به کل افراد دچار ناامنی غذایی (متوسط یا شدید)، تخمین زده میشود دو میلیارد نفر در جهان در سال 2019 دسترسی دائم به غذای سالم، مغذی و کافی نداشته‌اند و با ادامه روند فعلی مسلم است که جهان در مسیر محو گرسنگی -که از اهداف اساسی هزاره است- تا سال 2030 کامیاب نخواهد شد واگر این روند ادامه یابد، تعداد افراد گرسنه تا سال 2030 از مرز 840 میلیون نفر نیز فراتر خواهد رفت.
این گزارش، کیفیت مواد غذایی را به‌عنوان یک عنصر مهم در امنیت غذایی و تغذیه سالم بر شمرده است. محو گرسنگی فقط زمانی امکان‌پذیر خواهد بود که تمام افراد دسترسی به غذای کافی مورد نیاز و استطاعت تأمین غذای مغذی و با‌کیفیت را نیز داشته باشند.
در این گزارش تأکید بر انرژی و کالری غذا به‌عنوان تنها شاخص تغذیه سالم را ناکافی دانسته و بر دیگر ابعاد کیفیت غذای سالم و مغذی تأکید کرده و برای اولین بار به تجزیه‌و‌تحلیل هزینه دسترسی به غذای سالم و مغذی در سراسر جهان پرداخته است و هزینه اقتصادی یک غذای سالم را در مناطق و کشورهای مختلف جهان برآورد کرده است. همچنین ارزیابی از هزینه‌های بهداشت و درمان و اثر تغییرات اقلیمی را بر اساس الگوهای فعلی مصرف مواد غذایی و همچنین صرفه‌جویی در هزینه‌های بالقوه در صورت تغییر الگوهای مصرف مواد غذایی به غذاهای سالم در‌برگیرنده ملاحظات پایداری را نیز ارائه می‌دهد. این گزارش به بحث درباره سیاست‌ها و استراتژی‌های «تحول در نظام غذا» برای مصرف غذای سالم با قیمت مناسب نیز می‌پردازد و از این راهکار، به‌عنوان بخشی از تلاش‌های لازم برای پایان‌دادن به گرسنگی و انواع اشکال سوءتغذیه یاد می‌کند.
این گزارش به دلیل وجودنداشتن داده‌های معتبر و بهنگام، اشاره خاصی به وضعیت امنیت غذایی در ایران نداشته ولی بسیاری از اصول و گرایش‌های پیش‌بینی شده که بر اثر ظهور کرونا و تحریم‌های یک‌سویه بر اقتصاد ایران وارد شده، به‌ویژه کاهش درآمد ملی و کاهش ارزش ارز رایج در مقابل ارزهای خارجی می‌تواند تأثیر بسیار معنادار و مخربی بر سطح درآمدی و طبعا قدرت خرید و سطح دسترسی دهک‌های مختلف درآمدی ایران به غذا، تغذیه سالم و امنیت غذایی داشته باشد که نیازمند توجه خاص و پیش‌بینی تدابیر لازم از سوی مدیران ارشد نظام است.
*نماینده دائم ایران در فائو و آژانس‌های غذایی سازمان ملل مستقر در رم (IFAD, WFP, CFS)
سایر اخبار این روزنامه
افشای یک سناریو علیه عادل
ریسک آسمان ایران
قطعنامه ۵۹۸ به روایت روحانی و ظریف
جزئیات مگو از زندگی خصوصی ترامپ
همه باید در برابر قانون مساوی باشند
۵۰سالگی خوابگه مردگان
احمدی‌نژاد به هر دری می‌زند با رهبری ملاقات کند
ادبیات منتقدانه یا تسویه‌حساب سیاسی
پاسخ هنگامه شهیدی و وکیلش به اظهارات روح‌الله زم
رأی نمایندگان بالاخره شفاف میشود؟
سیاست قلاب‌سنگی
ظرفیت‌سازی تولید نفت در دوره تحریم
ضرورت بازنگری در حکم ۳ متهم حوادث آبان
هشدار درباره تشدید گرسنگی با شیوع کووید ۱۹
