اعتراض متحدان منطقه‌ای ایران به تعرض جنگنده آمریکایی

دمشق: می‌خواستند پدافند سوریه را فریب دهند اعتراض متحدان منطقه‌ای ایران به تعرض جنگنده آمریکایی ‌شرق: ماجرای تعرض به هواپیمای ایرانی در آسمان سوریه، دستاویز مناسبی برای تخمین روابط ایران شد. بعد از مزاحمت جنگنده‌های آمریکایی برای هواپیمای  شرکت هواپیمایی ماهان که در مسیر تهران – بیروت از آسمان سوریه می‌گذشت، روز گذشته مقامات کشورها و چهره‌های سیاسی به موضع‌گیری علیه اقدام ایالات متحده پرداختند اما به‌جز مقام سازمان ملل متحد، فعلا تنها کشورها و گروه‌هایی که متحد ایران هستند و اصطلاحا به‌عنوان اعضای «محور مقاومت» خوانده می‌شوند، به محکوم‌کردن ماجرا پرداختند. سخنگوی سازمان ملل متحد در نشستی خبری درباره ایجاد مزاحمت جنگنده‌های آمریکایی برای هواپیمای مسافربری ماهان‌ایر در خطوط هوایی سوریه گفت از نظر قانونی، امنیت پروازهای غیرنظامی باید از طرف همگان رعایت شود. استفان دوژاریک همچنین افزود که هنوز اطلاعات خاصی درباره این رخداد در سازمان بین‌المللی پروازهای غیرنظامی موجود نیست و تأکید کرد که حفظ امنیت این پروازها که پیش‌تر بیان شد، فقط موضوعی اخلاقی است. سوریه، لبنان، عراق، یمن و فلسطین از کشورهایی بودند که مقامات یا شخصیت‌های سیاسی آنها به این اقدام آمریکا اعتراض کردند. سفیر سوریه در لبنان البته همان تحلیلی را از این ماجرا داشت که برخی تحلیلگران ایرانی دراین‌باره مطرح کرده بودند و هدف را ایجاد چالش بین ایران و سوریه دانست. از سوی دیگر اما ایلنا گزارش داد بعد از موضع‌گیری اولیه مقامات آمریکا، یک مقام آمریکایی گفته احتمال می‌رود خلبان هواپیمای شرکت هواپیمایی ماهان که مورد تعرض جنگنده اف ‌۱۵ آمریکا قرار گرفت، هشدار تصادم هوایی دریافت کرده بود. مقامات آمریکایی پیش‌تر گفته بودند اقدام جنگنده‌های آمریکایی در راستای شناسایی انجام شده است اما مقامات ایران در اعتراضات خود اعلام کردند آمریکا مجوز و حقی برای شناسایی در آسمان سوریه ندارد.
‌ سفیر سوریه در لبنان: هدف فریب پدافند هوایی سوریه بود
در واکنش به حادثه نیمه‌شب جمعه سفیر سوریه در لبنان تأکید کرد هدف جنگنده‌های آمریکایی از تعرض به هواپیمای ایرانی، فریب پدافند هوایی سوریه بوده است. به گزارش ایلنا به نقل از العالم، علی عبدالکریم علی گفت براساس گزارش‌های موجود، هدف جنگنده آمریکایی از تعرض به هواپیمای ماهان ایران فریب پدافند هوایی سوریه بود تا با شلیک به سمت هدف متخاصم هواپیمای غیرنظامی ایران را هدف قرار دهد. وی در ادامه افزود: «این بازی روی پدافند و رادارهای سوریه تأثیری نگذاشت و به همین دلیل این بازی کثیف و خطرناک تأثیر منفی بر طراحان آن داشت». وی درباره هویت این جنگنده‌ها گفت: «آنچه تاکنون مشخص شده این است که این هواپیما آمریکایی بوده اما باید گفت که این هواپیما چه آمریکایی یا اسرائیلی باشد، تفاوتی نمی‌کند». در ساعات اولیه این حادثه گمانه‌زنی‌هایی درباره آمریکایی یا اسرائیلی‌بودن هواپیما شکل گرفت اما در چند ساعت بعد از آن، ابتدا ارتش اسرائیل دخالت در ماجرا را تکذیب کرد و سپس مقامات آمریکایی رسما نقش‌آفرینی در این زمینه را پذیرفتند.
سفیر سوریه در ایران نیز این اقدام را «نمادی عینی از اقدامات تروریستی آمریکا علیه غیر ظامیان از جمله کودکان و زنان» و «نقض آشکار قوانین و موافقت‌نامه‌های بین‌المللی درخصوص پروازهای غیرنظامی‌» خواند و بر «ضرورت عقب‌نشینی نیروهای اشغالگر آمریکایی و دیگر نیروهای بیگانه غیرقانونی از سوریه که حضورشان امنیت و ثبات منطقه را تهدید می‌کند»، تأکید کرد.


نماینده دائم سوریه در سازمان ملل متحد نیز تهدید آمریکایی‌ها علیه هواپیمای مسافربری ایران را جنایتی مضاعف دانست و گفت: «اگر آنها در قبال این اقدام پاسخ‌گو نشوند، ممکن است بار دیگر آن را تکرار کنند». بشار الجعفری در مصاحبه با ایرنا با اشاره به قوانین بین‌المللی و منشور ملل متحد گفت آمریکایی‌ها «حضور ندارند بلکه اشغال کرده‌اند. این اشغال هم مطابق قوانین بین‌المللی، غیرقانونی است؛ از‌این‌رو هرگونه اثر جانبی در هر بخشی از قلمرو سوریه به خودی خود غیرقانونی است». او با اشاره به اینکه هنوز تصمیم نهایی در‌این‌باره را از دمشق دریافت نکرده، تأکید کرد هفته آینده در سخنرانی خود در نشست دوره‌ای شورای امنیت این موضوع را مطرح خواهد کرد. او ادامه داد: «نمی‌خواهم درباره آنچه دولت ایران می‌خواهد انجام دهد، پیش‌گویی کنم، اما نباید از این حادثه گذشت، بلکه باید بسیار جدی با آن برخورد کرد. شکر خدا که روز گذشته یک فاجعه رخ نداد اما با این ذهنیت کابوی، ممکن است این فاجعه در جای دیگر اتفاق افتد. باید از طریق قانونی و مطابق با کتاب راهنما [منشور ملل متحد] پیگیری شود».
‌ لبنان: شکایت می‌کنیم
مقامات لبنان به‌عنوان مقصد این هواپیما نیز به محکوم‌کردن این اقدام پرداختند. ایلنا به نقل از العهد نوشت «ناصیف حتی»، به این اقدام اعتراض کرده است. او گفت کشورش هر‌گونه تعرض به هواپیماهای مسافری را محکوم می‌کند زیرا سلامت غیرنظامیان را به خطر می‌اندازد. همچنین محمد حسن، وزیر بهداشت لبنان نیز که به دیدار آسیب‌دیدگان حادثه در بیمارستان بیروت رفته بود، تأکید کرد: «این حادثه روشی برای ارعاب و استکبار است و ناامن‌کردن فضای ایمن در آسمان جرمی است که دادگاه‌های بین‌المللی باید اقدامات لازم را در قبال آن انجام دهند؛ زیرا این حمله مستحق مجازات است و این وضعیت نمی‌‌تواند بدون مجازات بماند». حسن تأکید کرد: «تجاوز به حقوق مدنی مطرود است و سازمان بین‌المللی هواپیمایی غیرنظامی باید اقدامات لازم را در این زمینه اتخاذ کند». وی گفت کشورش به‌دلیل آزار مسافران در این هواپیما به سازمان ملل شکایت می‌کند: «ما از ابزار سازمان ملل برای شکایت به نمایندگی از مسافرانی که در این حادثه آسیب روحی و روانی دیده‌اند، استفاده می‌کنیم». احزاب و شخصیت‌های لبنان با انتشار بیانیه‌ای تجاوز آمریکا به هواپیمای غیر ‌ظامی ایران را محکوم کردند و آن را «ادامه سیاست‌های استکباری و جنایت‌کارانه آمریکا» برشمرده و تأکید کردند «این تجاوز نشانه خطرناکی از عدم ‌توازن در دولت آمریکا و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آن است». در این بیانیه تأکید شده است که شورای امنیت و سازمان ملل باید این اقدام را محکوم کنند و لبنان نیز از همه هیئت‌ها و نهادهای بین‌المللی مرتبط می‌خواهد سیاست جانبداری از دولتی را که صلح بین‌المللی را به خطر می‌اندازد، کنار بگذارند. مقام‌های لبنان همچنین تأکید کرده‌اند که حضور آمریکا در سوریه مصداق اشغالگری است و سکوت بین‌المللی در قبال تجاوزهایی که موجب ادامه تنش در منطقه می‌‌شود، قابل قبول نیست و دولت آمریکا باید پیامدهای زیان‌بار آن را بپذیرد.
‌ حزب‌الله و انصارالله هم محکوم کردند
در همین رابطه، حزب‌الله لبنان تعرض جنگنده‌ آمریکایی به هواپیمای مسافربری ایرانی را به‌شدت محکوم کرد. به گزارش ایسنا به نقل از المیادین، حزب‌الله لبنان اعلام کرد: «اقدام خصمانه و تروریستی جنگنده آمریکایی در تعرض به هواپیمای مسافربری ایرانی را به‌شدت محکوم می‌کنیم». حزب‌الله تأکید کرد: «مسئله‌ای که رخ داد، یک اقدام تروریستی و بسیار خطرناک بود. تعرض به هواپیمای مسافربری که در بین سرنشینان آن شهروند لبنانی نیز بود، نیازمند موضع بین‌المللی قاطع علیه واشنگتن است». این حزب همچنین تأکید کرد: «اقدامی که آمریکا اتخاذ کرد، ممکن بود پیامدهای گسترده‌ای برای تمام منطقه داشته باشد. آمریکا یک قدرت اشغالگر در خاک و حریم هوایی سوریه است. ما در برابر عربده‌کشی مداوم آمریکا در کنار ایران و سوریه می‌ایستیم». جنبش انصارالله یمن نیز این اقدام را محکوم کرد. به گزارش ایلنا به نقل از المسیره، دفتر سیاسی جنبش انصارالله این اقدام را تجاوز آشکار و نقض توافق‌های بین‌المللی برشمرد. سخنگوی مقاومت اسلامی نُجَبا نیز در توییتر نوشت: «هر روز بیشتر به دنیا ثابت می‌شود که آمریکا با منطق گروه‌های مافیایی و راهزنان عمل می‌کند و نه با منطق دولت و قانون». به گزارش ایسنا، المهندس نصر الشِمَّری افزود: «می‌توان گفت که تعرض به هواپیمای ایرانی، زشتی چهره حقیقی آمریکا را بیشتر برملا کرد؛ چهره‌ای که برخی آن را می‌شناسند و برخی دیگر به‌دلیل خودکم‌بینی یا منافع شخصی، آن ‌را نادیده می‌گیرند». پیش از این نیز جنبش جهاد اسلامی، جنبش حماس و گروه‌های مقاومت فلسطین این اقدام را محکوم کرده بودند. جهاد اسلامی در بیانیه‌اش با اشاره به اینکه این اتفاق «مقاصد خصمانه آمریکا و نقش این کشور در ایجاد تهدید برای امنیت منطقه ما را نشان می‌دهد»، تأکید کرد: «حق ایران است که برای پاسخ به این اقدام تروریستی علیه هواپیما، تمام گام‌ها و اقدامات [لازم] را اتخاذ کند». حماس نیز در بیانیه‌ای در‌این‌باره ضمن محکوم‌کردن این اقدام افزود: «همه گروه‌ها در امت اسلامی باید اختلافات و مناقشه‌ها بین خودشان را کنار بگذارند و با یکدیگر متحد شوند».