فاصله گذاری اجباری و خانوادگی سالمندان !

مهسا قوی قلب
خبرنگار
این روزها هجوم دوباره و تغییر رفتار ویروس کرونا باعث شده تا ابعاد مختلفی از جنبه‌های زندگی روزمره افراد دستخوش تغییر شود. در این میان سالمندان هم با توجه به توانایی و شرایط جسمانی‌شان به اجبار سبک زندگی خود را تغییر داده‌اند تا از حمله این بیماری خطرناک دور بمانند، اما این تغییر سبک زندگی، مشکلات و چالش‌های زیادی را برای آنها ایجاد کرده است.
دسترسی به مراکز درمانی سخت شده است


علی محمدی ۸۰ سال دارد و از بیماری قلبی رنج می‌برد. معمولاً هر دو ماه یک‌بار برای چکاپ و تعیین برنامه دارویی به پزشکش مراجعه می‌کرد، اما این روز‌ها دسترسی به مراکز درمانی برای او دشوار شده است. محمدی به «ایران» می‌گوید: با آمدن این بیماری حدود ۴ماه است که نتوانسته‌ام به پزشک مراجعه کنم و مجبور هستم تلفنی مشاوره بگیرم. اما حدود یک ماه پیش وقت آنژیوگرافی داشتم چون درد قفسه سینه‌ام بیشتر شده، باید آنژیو شوم، اما به دلیل اینکه می‌ترسم محیط بیمارستان آلوده به ویروس باشد، این کار را عقب انداختم، می‌دانم که سلامتی قلبم در خطر است، اما نمی‌دانم تا کی می‌توانم با دارو این مشکل را حل کنم، در نهایت هم مجبور هستم، برای آنژیوگرافی به بیمارستان بروم؛ فعلاً منتظرم تا کمی از شدت بیماری و این حجم عظیم مبتلایان کم شود.
چهار ماه است که در خانه حبس شده‌ام
معصومه میری ۷۳ ساله هم با آمدن کرونا دچار مشکلات زیادی شده، خانم میری در شمال کشور زندگی می‌کند و فرزندانش ساکن تهران هستند. تنها دلخوشی روزانه او رفتن به مسجد محل بود، اما حالا با آمدن ویروس کرونا حتی برای انجام خرید روزانه از خانه بیرون نمی‌رود. البته به گفته خودش تنهایی کم کم او را به سمت افسردگی پیش برده است. او می‌گوید: اوایل شیوع بیماری کرونا زیاد آن را جدی نمی‌گرفتم، اما از آنجایی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت و فشار خون دارم، چند ماهی است که تقریباً خود را در خانه قرنطینه کرده‌ام و فقط برای کارهای خیلی ضروری مانند خرید نان و مایحتاج غذایی به بیرون می‌روم.
میری در ادامه می‌افزاید: به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای که دارم هر ماه باید برای تجویز داروهایم به پزشک مراجعه کنم، اما متأسفانه چهار ماه است که به خاطر بیماری کرونا در خانه حبس شده‌ام و خیلی نگران این قضیه هستم. او می‌گوید: البته بچه‌هایم از تهران داروهایم را گرفته‌اند و برایم فرستاده‌اند اما باید دکتر هم معاینه‌ام کند.
کرونا در کمین است
اکبر تقوی ۶۵ ساله و بازنشسته آموزش و پرورش هم از مشکلات این روزهای خود می‌گوید: حقوق بازنشستگی کفاف زندگی را نمی‌دهد تا قبل از کرونا با اسنپ کار می‌کردم و هزینه‌های زندگی را جفت و جور می‌کردم اما حالا با شیوع بیماری کرونا، از آنجایی که چند سال است با بیماری ریوی دست و پنجه نرم می‌کنم، می‌ترسم با ماشین کار کنم. دو ماه است که پرداخت هزینه‌های زندگی برایم سخت شده ولی نگرانی بابت بیماری هم نمی‌گذارد که مسافرکشی کنم، امیدوارم مردم رعایت کنند و هرچه سریعتر این دوران تمام شود.
او می‌افزاید: در حال حاضر اکثر مردم بخصوص سالمندان بیش از گذشته نسبت به شیوع دوباره این بیماری حساس هستند و حتی خیلی از آنها رفت و آمدهایشان را با فامیل و دوستان قطع کرده‌اند متأسفانه خطرات این بیماری باعث شده تا کمتر به پارک برویم و دوستانمان را ببینیم. کرونا بین افراد جامعه فاصله انداخته است اما به‌هر حال باز هم باید مراقب بود چون کرونا همیشه در کمین است و اگر غفلت کنیم، کار به تخت بیمارستان می‌کشد.
سالمندان کهریزک همچنان در قرنطینه هستند
حمیده‌پور فهیم، جانشین معاون سلامت آسایشگاه کهریزک، درباره زندگی سالمندان در دوران کرونا به «ایران» می‌گوید: تقریباً از اوایل اسفند یعنی حدود ۵ ماه اخیر بحث بیماری کووید ۱۹ پیش آمد و جامعه سالمندی را هم دچار مشکلاتی کرد، هم کسانی که در کهریزک زندگی می‌کنند و هم سالمندان در جامعه با مشکلات عدیده‌ای در دوران کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند. یکی از مشکلات اساسی که برای این قشر از جامعه پیش آمده، این است که نمی‌توانند با اطرافیان، همسایه‌ها و حتی فرزندان خود مانند گذشته در ارتباط باشند.
به گفته او، هر وقت موجی از بیماری طغیان می‌کند، مشکلات سالمندان نیز بیشتر می‌شود. حتی آن دسته از سالمندان هم که دارای توانایی بدنی نسبتاً مناسبی بودند و می‌توانستند به بیرون از خانه بروند، حالا به دلیل در خانه ماندن‌های مداوم، دچار بیماری‌های جسمی و روحی شده‌اند.
به گفته این متخصص، اغلب سالمندان دارای بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، فشار خون و یا بیماری‌های قلبی هستند و با شروع بیماری کرونا این قبیل بیماری‌های سالمندان هم تحت‌الشعاع قرار گرفته است، زیرا آنها نمی‌توانند مانند گذشته به پزشک مراجعه کنند. در کهریزک نیز سالمندان با مشکلات گوناگونی روبه‌رو شدند، برخی از آنها سرپرست مؤثر ندارند، اما دوستانی دارند که اغلب با آنها در رفت و آمد هستند. اما این روزها به دلیل بیماری نمی‌توانند آنها را هم ببینند، از این‌رو، سعی کردیم، برای کاهش آسیب‌های روانی ناشی از تنها ماندن این افراد، آنها را با فضای مجازی آشنا کنیم؛ در این خصوص از گوشی‌های هوشمند و برنامه‌هایی مانند واتساپ و اسکایپ و تشکیل گروه‌های مجازی بهره بردیم.
پورفهیم، ادامه می‌دهد: فعلاً در آسایشگاه بحث قرنطینه داریم و حتی بخش‌های مجاور هم نمی‌توانند با یکدیگر رفت و آمد کنند. تنها افرادی که به لحاظ جسمی وضعیت مناسبی دارند، می‌توانند در محوطه باز با فاصله ۲ تا ۳ متر از یکدیگر با هم تعامل داشته باشند. جانشین معاون سلامت آسایشگاه کهریزک، با بیان اینکه یکی از مهمترین چالش‌های سالمندی، تنها شدن است، بیان می‌کند: وقتی سالمندان از دوستان و خانواده خود جدا می‌شوند، دچار مسائل روحی -روانی و افسردگی می‌شوند و همین امر می‌تواند در تغذیه و قوای جسمانی آنها تأثیر منفی بگذارد. این دسته از افراد بشدت در این روزهای کرونایی نیازمند رسیدگی‌های روانی هستند.
توجه بیشتر به سالمندان در دوران کرونا، امری حیاتی است
دکتر لیلا صادق مقدم، متخصص سالمندی و استاد دانشگاه نیز با بیان اینکه کرونا ویروس بیماری جدیدی است و اطلاعات محدودی در مورد عوامل ،خطر و شدت بیماری در شرایط مختلف سنی وجود دارد، به «ایران» می‌گوید: بر اساس اطلاعات موجود، افراد مسن و همچنین سایر سنین که بیماری‌های زمینه‌ای جدی دارند، ممکن است در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به شکل شدید بیماری باشند و رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی تلاش می‌کنند، اطلاعات جدید و به روز را در اختیار عموم مردم قرار دهند.  به گفته او، سالمندی دوران حساسی از زندگی بشر است و توجه به مسائل و درک نیازهای این مرحله، یک ضرورت مهم اجتماعی است.
در مورد کرونا ویروس و سالمندان، مطالب زیادی بیان می‌شود اما توجه به این موضوع که با ویژگی‌ها و شرایط فیزیکی و روحی (سطح سواد، دسترسی به اخبار و رسانه‌ها، مشکلات فیزیولوژیکی مثل کم‌شنوایی و کم‌بینایی) سالمندان چقدر می‌توانند از این مسائل بهره ببرند باید مورد توجه قرار گیرد. اپیدمی‌ها، تغییرات رفتاری و اجتماعی زیادی را در تمامی عرصه‌ها به وجود می‌آورند، در این میان، سبک زندگی و فعالیت‌های سالمندان هم دستخوش تغییراتی می‌شود که درک این شرایط را برای آنان متفاوت‌تر از بقیه و گاهی مشکل‌تر می‌نماید.
به اعتقاد این متخصص طب سالمندی، یکی از این موارد قرنطینه، الزام به رعایت قوانین آن است که مهمترین آن، محدودیت رفت و آمد با دیگران است. اغلب سالمندان بخش مهمی از اوقات فراغت و تنهایی خود را با ارتباط با دیگران پر می‌کردند و برای بخشی از این قشر که به دلایل مختلفی ممکن است امکان استفاده از سایر امکانات مانند موبایل و شبکه‌های اجتماعی، خواندن کتاب یا روزنامه و... را نداشته باشند، تنهایی به مراتب مشکل‌سازتر است، تأمین مایحتاج و خرید روزانه، نیاز به ویزیت دکتر در شرایط خاص و برای سالمندانی که شاغل بوده‌اند، از دست دادن شغل، همگی از مواردی است که نیاز به تأمل و بررسی دارد. سالمندان به عنوان قشر آسیب‌پذیر در این دوران نیاز به حمایت ویژه خانواده، و اطرافیانی همچون همسایه‌ها و دوستان دارند تا بتوانند این شرایط را با مشکلات کمتری پشت سر بگذارند. او در ادامه توضیح می‌دهد: دورکردن استرس و اضطراب از سالمندان با رعایت نکاتی همچون، توجه و ارتباط با آنان با رعایت نکات و توصیه‌های بهداشتی، جایگزین کردن فعالیت‌هایی مانند استفاده از کتاب‌های صوتی، موسیقی، فعالیت‌های ورزشی در منزل و توجه به تغدیه مناسب این افراد، می‌تواند در تاب‌آوری و تحمل این شرایط برای عزیزانمان کمک کننده باشد.