چرا روحانی گفت هم انجام عزاداری و هم حفظ سلامت

علیرضا معزی
معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس جمهوری
‏‎در شرایط بحران و آن هم بحرانی نوپدید چون پاندمی کرونا، هر تصمیمی می‌تواند مناقشه‌برانگیز باشد و بهترین انتخاب‌ها هم حتی نمی‌توانند بی‌نقص‌ترین باشند. با طولانی شدن بحران، تصمیم‌گیری‌ها  سخت می‌شود و در این ازدیاد انتخاب‌های سخت، اقناع افکار عمومی برای کامیابی راهکارها و رویکردها و صدالبته برای پاسداری از سلامت عمومی ضروری است؛ به دیگر سخن با تعدد انتخاب‌های سخت مانند تصمیم درباره‌ بازگشایی‌ها، آزمون‌های سراسری، مراسم‌ مذهبی و ... به گفت‌وگوی بیشتر نیازمندیم و این نیاز، هم نیازسیاستگذار است و هم نیاز نخبگان و هم نیاز شهروندان. در بحران، بیش از همیشه به گفت‌وگو نیازمندیم.
‏‎شنبه‌ گذشته رئیس‌جمهوری از تصمیم ستاد ملی کرونا برای نحوه برگزاری مراسم ماه محرم و عزاداری‌های سیدالشهدا(ع) گفت، تصمیمی که طبعاً می‌تواند موافقان و مخالفانی داشته باشد. فارغ از تصمیم ستاد ملی، زمان اعلام آن توسط رئیس‌جمهوری نیز دارای اهمیت است؛ تقریباً یک ماه پیش از آغاز ماه محرم. این فاصله‌ زمانی به دلایل متعدد می‌تواند فرصتی ارزشمند برای اطمینان‌بخشی به جامعه و همچنین فرصتی گرانسنگ برای شنیدن افکار عمومی و تعامل با آن در روند تصمیم‌سازی باشد.


۱.بی تردید جایگاه رفیع عشق ومحبت به خاندان عصمت و نبوت که با جان و روح شیعیان عجین شده نیاز به تبیین و اثبات ندارد
جانهای تشنه ای که با نزدیک شدن ایام شهادت سالار آزادگان جهان برای سوگواری او لحظه شماری می‌کنند و این احساس در تار و پود سبک زندگی  ایرانی پیچیده شده و نمی‌توان آن را صرفا مختص به گروهی خاص دانست. از این نظر طراحی دستورالعملی برای تکریم عزای حضرت سیدالشهدا امری ضروری است.
 ۲.از این نظر چهار هفته‌ پیش رئیس‌جمهور از کمیته درمان و همچنین کمیته‌ اجتماعی  و امنیتی ستاد ملی کرونا خواست تا برگزاری مراسم عزاداری محرم را در شرایط کرونا امکان‌سنجی نمایند. در این روند چهار هفته‌ای جلسات متعددی از سوی دو کمیته با حضور  دستگاهها و نهادهای مذهبی چون سازمان تبلیغات، دفتر تبلیغات حوزه علمیه و شورای مدیریت حوزه‌های علمیه برای  دریافت نظرات آنان برگزار گردید و پس از جمع بندی همه نظرات پزشکان متخصص در کمیته درمان ،مسئولان امنیتی و اجتماعی کشور و مسئولان نهادهای مذهبی به یک پاسخ صریح رسیدند وآن ممکن بودن برگزاری مراسم با تقید به پروتکل‌های بهداشتی بود.
۳.رئیس‌جمهور با اعلام زودهنگام تصمیم، بنا بر آن داشت و دارد که از خلال همراهی و همکاری همه ارکان دخیل در این موضوع  و فضای عمومی به همسان سازی دو رکن سلامت و دیانت و اعتماد سازی برسد و از دوگانه سازی جامعه را  دور نماید.
۴. رئیس‌ جمهور در روزهای گذشته از ناگزیریِ ما به تغییرسبک زندگی گفته بود و بر کسی پوشیده نیست که  آیین‌های محرم جزئی لاینفک از سبک زندگی ماست .اینک  برای آنکه در این سال سخت امکان برگزاری داشته باشند نیازمند تغییر و البته محدودیت هستند. تغییر سبک زندگی، تغییر سبکِ تمامِ زندگی است منجمله آیین‌های مذهبی.
۵.این یک ماه تا برگزاری آیین‌های محرم، فرصتی تعیین کننده است و رئیس‌جمهور می‌پندارد که این فرصت، مجالی برای «نوآوری مسئولانه» است. یک ماه فرصت باقی است تا هیأت‌ها، متشرعین، وعاظ و مداحان، «نوآورانه» به دنبال سازگاری بیشتر مراسمات با شرایط کرونایی باشند. این فرصت یک ماهه دعوتی است از جامعه بزرگ مذهبی ایران تا پیشگیرانه و روادارانه از سطح نگرانی‌ها بکاهد و مسؤولانه از سلامت عزاداران حسین بن علی (ع) پاسداری نماید.
۶.فرصت یک ماهه، فرصتی برای «آگاهی بخشی»است که آگاهی‌بخشی همان «امر به معروف» است و چه معروفی، فراتر از تلاش برای حفظ جان مؤمنان. این یک ماه، فرصتی ذی‌قیمت است برای راه‌اندازی «کارزاری آگاهی‌بخش». توان تبلیغی قابل توجه هیأت‌های مذهبی باید صرف آگاهی‌بخشی به جامعه در یک ماه آینده شود، آگاهی‌بخشی‌ای که جامعه را سالم‌تر و ایمن‌تر سازد تا شرایط برای برگزاری مراسمات مهیاتر از اکنون گردد. ظرفیت تبلیغی هیأت‌های مذهبی می‌تواند به ظرفیت‌های موجود برای تبلیغ پروتکل‌ها و اقدامات خودمراقبتی و دیگرمراقبتی اضافه گردد. وظیفه هر دلداده‌‌ کربلا، هر یک از عشاق امام حسین و هر آن کس که «لبیک یا حسین» بر لب دارد، عمل به رسالت حسین‌بن‌علی است و آن امر به معروف است و معروف همان چیزی است که اینک همه پذیرفته‌ایم و کیست که نداند معروفِ زمانه‌ ما دعوت به سلامت است.
‏‎۷.دولت کنونی همان دولتی است که 48 ساعت پیش از انتخابات، از مثبت شدن آزمایش کرونا در قم خبر داد و نارواهای سیاسی بسیاری را برای حفاظت از سلامت شهروندان به جان خرید، نارواهایی سخیف که هنوز هم ادامه دارد .
‏‎دولت کنونی همان دولتی است که بر ایجاد محدودیت‌های زیارتی اصرار کرد و البته بر فحاشی مرتجعینی کم‌شمار نیز شکیبایی به خرج داد. دولت کنونی همان دولتی است که بی‌درنگ مدارس، دانشگاه‌ها و ... را تعطیل کرد. همان دولت و همان ستاد ملی اینک با جمیع نکات و جزئیات، معتقد به برگزاری عزاداری البته با پروتکل‌های سخت‌گیرانه است. نگرانی‌ها درباره سلامت عمومی کاملاً بجا،  قابل درک و عمیقاً شایسته‌  احترام است اما هرگز منصفانه نیست، اخلاقی نیست و انسانی نیست که برای این انتخاب سخت، انگیزه‌های شخصی و سیاسی و طمع‌‎ورزی‌های آینده‌نگرانه و ... مطرح گردد. تصمیم‌گیری درباره‌  برگزاری آیین‌های محرم واقعاً پیچیده‌تر از آن است که در پاسخ‌های ساده و متوهمانه بگنجد.
‎8. در نهایت همه می‌دانیم که عقلاً و شرعاً حفظ جان بر مناسک و آیین، مقدم است. هر تصمیمی با عیار جان ایرانیان و «زندگی»، قابل بازنگری است و نهایتاً این حرمتِ جان و زندگی است که تعیین‌کننده است. ‌رئیس‌جمهور روحانی، چندی پیش از «ائتلاف ملی برای زندگی» گفته بود و اینک نیز نیازمند مفاهمه ملی برای زندگی هستیم؛ آنچه که منطق مخالفان و موافقان را به هم نزدیک‌تر خواهد کرد، ارزش زندگی است. امید که در یک ماه آینده، قبل از آنکه در آتش دو قطبی بدمیم، قبل از آنکه یکدیگر را متهم کنیم؛ به نام زندگی، به دنبال کم‌هزینه‌ترین تصمیم باشیم.