روزنامه آفتاب یزد

نگاهی تحلیلی به مزایا و مضرات آموزش آنلاین

حسین طاهری‌فرد‪-‬ در سال ۱۹۸۰ تغییر از فناوری الکترونیک آنالوگ، به سوی فناوری دیجیتال منجر به انقلابی در این عرصه گردید. این انقلاب دیجیتال به نوآوری در ارتباطات و ایجاد تغییر در سیاست‌ها، مفاهیم و ایده‌ها در بخش سنتی آموزش منجر شد. آموزش مبتنی بر وب که معمولا به عنوان «آموزش آنلاین» شناخته می‌شود یکی از آثار مثبت انقلاب
دیجیتال بود.
در دنیای امروز، آموزش‌های آنلاین بخاطر مجموعه گسترده‌ای از مزایایی که به دانش‌آموزان ارائه می‌دهند، بسیار محبوب بوده و مورد استقبال قرار گرفته‌اند. دلایلی چون هزینه‌های پایین، انعطاف‌پذیری و فضای یادگیری راحت‌تر باعث شده است تا بسیاری از دانش‌آموزان به گذراندن تمام یا برخی از دوره‌های خود به صورت آنلاین تمایل پیدا کنند.
اگرچه همیشه آموزش‌های آنلاین نسبت به اشکال سنتی یادگیری قیمت شهریه کمتری را ارائه نمی‌دهند، اما مقایسه «هزینه‌های مرتبط» با آموزش نشان می‌دهد که آموزش‌های آنلاین نسبت به شکل سنتی آموزش مقرون به صرفه‌ بوده و همواره هزینه کمتری دارند. به عنوان مثال، در آموزش‌های آنلاین هزینه رفت و آمد وجود ندارد و گاهی اوقات مطالب مورد نیاز مانند جزوات و کتاب‌های درسی، بصورت آنلاین و بدون هیچ هزینه‌ای در دسترس هستند.


از دلایل کاهش هزینه‌های دوره‌های آنلاین می‌توان به «کاهش زمان یادگیری» اشاره کرد. در این حالت دانش‌آموزان به جای همراه شدن با سرعت آموزش کل کلاس، سرعت یادگیری خود را تنظیم می کنند. دانش‌آموزان می‌توانند بدون درنظر گرفتن کلیت موضوع آموزشی، برای روی قسمت‌های خاصی که اهمیت بیشتری دارند تمرکز کرده و بخش‌های کم اهمیت مطالب آموزشی را حذف نمایند. بر خلاف شکل سنتی آموزش، «انعطاف‌پذیری» برنامه‌های آموزشی دوره‌های آنلاین باعث اجرای راحت‌تر آنها شده که این خود نیز یکی دیگر از دلایل کاهش زمان یادگیری دوره‌های آنلاین می‌باشد. علاوه بر این‌ها، در آموزش آنلاین نیازی به حضور فیزیکی در محل آموزش نیست که این خود منجر به «صرفه‌جویی در زمان» و کاهش هزینه‌ها خواهد شد.
شاید یکی از مهم‌ترین مزایای آموزش آنلاین را بتوان «مدیریت زمان» نامید. دانش‌آموزان در برنامه‌های آنلاین می‌توانند به طور موثر وقت خود را مدیریت کنند. در یادگیری آنلاین دانش‌آموزان می‌توانند هر زمان که بخواهند به دفعات نامحدود به مطالب آموزشی دسترسی داشته باشند.
در مقایسه با روش تدریس سنتی، آموزش آنلاین روشی برای «ارائه سریع مطالب درسی» است. آموزش آنلاین دارای چرخه تحویل نسبتا سریع‌تری نسبت به کلاس درس سنتی است. آمارها نشان می‌دهد که در آموزش آنلاین زمان مورد نیاز برای آموزش، ۲۵ الی ۶۰ درصد از آنچه در آموزش سنتی مورد نیاز است کمتر می‌باشد.
آموزش آنلاین فرصت بیشتری برای «تعامل هدف‌مند» ایجاد می‌کند. آموزش آنلاین این مزیت را دارد که به معلمان اجازه می‌دهد تا بر تعامل فردی با دانش‌آموزان تمرکز کنند. آموزش آنلاین به معلمان این امکان را می‌دهد تا در طول دوره، زمان بیشتری را برای تعامل مستقیم به دانش‌آموزان اختصاص دهند. آموزش آنلاین چه برای آموزش رسمی و چه برای سرگرمی، بخاطر «پوشش همگانی‌تر» باعث انتقال بهتر و واضح‌تر مطالب آموزشی می‌شود.
در این روش تمامی دانش‌آموزان مفاهیم و ایده‌های ارایه شده را به یک صورت و با یک کیفیت دریافت می‌کنند که این خود به بهبود کیفیت آموزش کمک خواهد کرد.
از آنجایی که آموزش آنلاین یک روش یادگیری بدون کاغذ است تا حد زیادی از محیط زیست محافظت می‌کند. طبق مطالعات انجام گرفته، در دوره‌های آموزش آنلاین حدود 90٪ انرژی کمتری در مقایسه با دوره‌های آموزشی سنتی مصرف می‌شود. همچنین دوره‌های آموزش آنلاین به میزان 85٪ کمتر باعث تولید دی‌اکسید کربن (CO2) می‌شوند. با استفاده از آموزش آنلاین، نیازی به قطع درختان برای به دست آوردن کاغذ نیست. بنابراین، آموزش آنلاین یک روش یادگیری بسیار «سازگار با محیط زیست» است.
اما علاوه بر مزایا، آیا محدودیت‌هایی در این نوع آموزش وجود دارد؟ بگذارید نگاهی به مضرات آموزش آنلاین بیندازیم.
یکی از اساسی‌ترین اشکالات آموزش آنلاین نبود «تجربه یادگیری چهره به چهره یا بازخورد» است. آموزش آنلاین باعث ایجاد «مونولوگ و نه گفتگوی واقعی» در محیط یادگیری می‌شود. در کلاس‌های درس سنتی، معلمان می‌توانند فوراً بازخورد چهره به چهره را به دانش‌آموزان بدهند. دانش‌آموزانی که در برنامه درسی دچار مشکل هستند می‌توانند به سرعت و به طور مستقیم یا در طول آموزش و یا در ساعات دیگر، آنها را برطرف کنند. بازخورد شخصی تاثیر مثبتی بر دانش‌آموزان داشته و باعث افزایش سطح انگیزه دانش‌آموزان می‌شود، زیرا فرآیندهای یادگیری را آسانتر، غنی‌تر و قابل توجه‌تر می‌کند.
در یک محیط آنلاین، آموزش‌ها فقط بصورت «تئوری» ارائه می‌گردند. مشکل اصلی در آموزش‌های آنلاین این است که بسیاری از مدرسان آنلاین بیشتر از مهارت‌های عملی بر روی مباحث تئوری تمرکز می‌کنند. دلیل این امر هم آشکار است؛ اجرای سخنرانی‌های نظری بطور قابل توجهی آسان‌تر از سخنرانی‌های عملی در یک محیط یادگیری آنلاین است. از این گذشته، بدون ارتباط چهره به چهره و کلاس‌های فیزیکی برای استفاده به عنوان کارگاه، اجرای پروژه‌های عملی در یک دوره آنلاین عملا ممکن نیست. این بدان معنی است که آموزش آنلاین برخلاف آموزش سنتی، بیشتر «دانش‌محور» است و عملا برای آموزش‌های عملی مناسب نیست. از این رو ارزیابی‌های آنلاین محدود به سوالات نظری خواهند بود.
آموزش آنلاین می‌تواند باعث «انزوای اجتماعی» شود. روش‌های یادگیری آنلاین که در حال حاضر در آموزش‌و‌پرورش استفاده می‌شود، می‌تواند باعث جدایی اجتماعی و انفعال دانش‌آموزان گردد. بسیاری از دانش‌آموزان و معلمینی که به ناچار بخش زیادی از وقت خود را بصورت آنلاین می‌گذرانند به دلیل عدم ارتباط چهره به چهره در زندگی واقعی ممکن است دچار انزوای اجتماعی گردند. جدایی اجتماعی همراه با عدم ارتباط اغلب منجر به افزایش استرس، اضطراب و افکار منفی خواهد شد. همچنین به دلیل عدم برقراری ارتباط چهره به چهره بین همسالان، دانش‌آموزان و معلمان در یک محیط آنلاین و غفلت از مهارت‌های ارتباطی، دانش‌آموزان ممکن است در کار گروهی دچار مشکلات جدی شوند.
در کلاس‌های سنتی عوامل متعددی وجود دارد که بطور مداوم دانش‌آموزان را به سمت اهداف یادگیری سوق می‌دهند. برقراری ارتباط چهره به چهره با معلمان، فعالیت‌های گروهی کلاسی و برنامه‌های انضباطی و آموزشی قوی مانع از افت تحصیلی دانش‌آموزان در طول تحصیل می‌شود. با وجود این، در یک محیط یادگیری آنلاین، عوامل بیرونی کمتری وجود دارد که دانش‌آموزان را به سمت عملکرد خوب سوق می‌دهند. در بسیاری از موارد، عدم وجود هر نوع ارتباط چهره به چهره با معلمان و فقدان مهارت‌های خود انگیزشی باعث می‌شود تا دانش‌آموزان در هنگام تحصیل آنلاین، فعالیت‌های یادگیری خود را راحت‌تر رها کنند.
یکی از بزرگترین معایب آموزش آنلاین، مشکلات مربوط به «اصالت تکالیف و ارزیابی» دانش‌آموزان است. یکی از موضوعاتی که در کلاس‌های آنلاین و در مقابل کلاس‌های سنتی بوجود می‌آید مباحث مربوط به برگزاری آزمون‌هاست. در شیوه سنتی برگزاری آزمون، معلمان برای اطمینان از عدم وقوع تقلب، بر فرآیند برگزاری آزمون‌ نظارت کامل دارند. تشخیص تقلب و پیشگیری در هنگام ارزیابی آنلاین پیچیده‌تر از مراحل آزمون سنتی است. بررسی اصالت تکالیف دانش‌آموزان و آزمون‌های آنلاین عملا کار بسیار مشکلی است چراکه بدون وجود یک سیستم تایید هویت مناسب، دانش‌آموزانی که ارزیابی‌ آنلاین می‌شوند، می‌توانند به شخص ثالثی اجازه دهند ارزیابی را به جای خودشان انجام دهند.
در مجموع می‌توان به این نکته اشاره کرد که در شرایط کنونی «عدم اعتبار و تضمین کیفیت» در آموزش آنلاین با بسیاری از معایب دیگر یادگیری آنلاین که قبلاً گفته شد باعث تضعیف «مشروعیت آموزش آنلاین» شده است.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
شتاب به‌سوی میز مذاکره یک هفته بعد از قطعنامه (جوان)از «مای جواد» تا «مای شیخ حمید»! (شهروند) دولت پزشکیان و رفیقان ناهمدل (یادداشت روز) (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
ریل‌گذاری زنگنه برای 1420 «نه» قم به احمدی‌نژاد رفتار دولت نژادپرست آمریکا را محکوم و از حرکت مردم حمایت می‌کنیم خطا‌های پزشکی زیرسایه کرونا وقتی مجری‌های تلویزیون سرخ می‌شوند! دماوند همچنان در وقف مسیر درست در اختلاف با کره جنوبی دست از سر کنکور بردارید در باد غرور توفیق پتروشیمی نخوابیم! نگاهی تحلیلی به مزایا و مضرات آموزش آنلاین قربانگاه عاشقان