تأملی بر روند توسعه اقتصادی کشور‌ها در مسیر تحقق جهش تولید

تحقق جهش تولید به شدت تحت تأثیر عواملی همچون وجود قوانین اقتصادی حمایت‌کننده، جلوگیری از ورود کالا‌های قاچاق و حذف موانع دست و پاگیر کارآفرینان، تولیدکنندگان و صادرکنندگان است.
بسیاری از کشور‌های توسعه‌یافته رمز موفقیت و توسعه خود را اعتماد مردم نسبت به برنامه‌ریزی‌ها و سیاستگذاری‌های اقتصادی دولت‌شان می‌دانند. بدون شک در کشوری که بین آحاد مردم و مسئولان اعتماد دوطرفه وجود داشته باشد، اجرای یک برنامه کلان و ملی با سهولت بیشتری انجام خواهد شد.
به عنوان مثال در کره‌جنوبی قوانین محکمی جهت منع تبلیغات کالا‌های خارجی اتخاذ شده است. آن‌ها تحت هیچ شرایطی اجازه واردات کالا‌هایی را که در داخل مشابه آن تولید می‌شود، نمی‌دهند.
همین اعتماد مردم به سیاست‌های دولت‌شان باعث شده امروز ۹۵ درصد مردم این کشور فقط کالا‌های کره‌ای خریداری کنند. آن محدود افرادی هم که به دنبال کالا‌های لوکس با برند‌های خاص هستند، از میان تولیدکنندگان خارجی تنها آن برند‌هایی را انتخاب می‌کنند که در کشور کره‌جنوبی کارخانه دارند و با حضور نیرو‌های کره‌ای کالایشان تولید می‌شود.


محصولات کره‌ای به هیچ وجه از ابتدا باکیفیت نبودند، اما به علت سیاستگذاری‌های دولت و حمایت مردم از تولیدات داخل، امروز محصولات کره‌ای در همه جای دنیا محصولات باکیفیت شناخته می‌شوند. نکته حائز اهمیت اینجاست که کره‌جنوبی ۵۰ سال پیش از موزامبیک و بولیوی فقیرتر بود. همچنین این کشور در کنار جمعیت زیادش نسبت به وسعت سرزمینی اندکش، از منابع طبیعی و زیرزمینی نیز برخوردار نبوده، اما امروز با نرخ رشد متوسط ۷ درصدی، دومین رشد سریع اقتصادی دنیا را داشته و جزو کشور‌های پیشرفته جهان محسوب می‌شود. فرانسه نیز از جمله کشور‌هایی است که به علت سیاست‌های درست اقتصادی دولت در مورد حمایت از کالای داخلی توانسته پیشرفت و توسعه قابل توجهی را تجربه کند.
بعد از جنگ جهانی دوم، فرانسه در وضعیت فلاکت‌باری قرار گرفت و بخش عمده‌ای از شهرها، پل‌ها، جاده‌ها، راه‌آهن و واحد‌های مسکونی این کشور ویران شد، اما بعد از چند سال به علت سیاستگذاری‌های صحیح در مسیر پیشرفت اقتصادی قرار گرفت و نکته مهم اینجاست که این سیاست‌ها به واسطه حمایت مردم تا امروز هم دنبال می‌شود.
در این خصوص وزیر بازسازی صنعت فرانسه (آرنود مونتبرگ) نقش ویژه‌ای داشته است. او در سال ۲۰۱۲ کمپینی را تحت عنوان حمایت از تولیدات داخلی ایجاد کرد. مونتبرگ تلاش می‌کرد که مردم را متقاعد کند محصولاتی را مصرف کنند که ۱۰۰ درصد فرانسوی هستند. او این امر را به یک الگو تبدیل کرد.
وزیر بازسازی صنعت فرانسه لباس راه‌راه سفید و مشکی را که نماد فرانسه بود، می‌پوشید و کالا‌های تولید فرانسه را تبلیغ می‌کرد. او همواره در سخنرانی‌هایش مردم را به حمایت از تولیدات فرانسوی دعوت می‌کرد و می‌گفت تنها در صورتی می‌توان صنعت یک کشور را بازسازی کرد که همه مردم از آن صنایع حمایت کنند. مونتبرگ در مستندی با عنوان «من با محصولات ۱۰۰ درصد فرانسوی زندگی می‌کنم»، می‌گوید: اگر ما از کالا‌های تولید خودمان حمایت نکنیم، به مرور تبدیل به برده اقتصادی کشور‌های دیگر می‌شویم.»
کار بسیار مؤثر دیگر او حمایت و پشتیبانی از صنایع کوچک و متوسط در فرانسه بود که موجب شد امروز ۸۰ درصد مشاغل از طریق صنایع کوچک و متوسط تأمین شود و ۶۵ درصد اقتصاد این کشور به چنین صنایعی وابسته است. امروز بالای ۷۰ درصد مردم فرانسه حاضرند پول بیشتری نسبت به محصولات خارجی بپردازند، اما کالای ساخت کشور خودشان را خریداری کنند، چراکه می‌دانند این کار آن‌ها موجب حفظ و افزایش اشتغال در کشورشان می‌شود.
مشابه چنین برنامه و سیاست‌هایی را ما در ششمین کشور پهناور و بزرگ دنیا، یعنی استرالیا نیز می‌توانیم ببینیم. اتاق صنعت و تجارت استرالیا با همکاری دولت در سال ۱۹۹۹ پویشی را تحت عنوان «ساخت استرالیا» به راه انداختند و بعد از گسترش این پویش، تمام تولیدکنندگان را الزام به درج لوگویی در محصولاتشان کردند که حاوی نماد کشور استرالیا (کانگورو) بود. امروز این نماد حتی میزان داخلی بودن یک کالا را نیز با درجه‌ای در زیر مشخصات آن نشان می‌دهد تا مردم از میزان حمایت خود نسبت به یک کالای داخلی به طور کامل مطلع شوند. در کشور استرالیا نیز ۷۲ درصد مصرف‌کنندگان تمایلشان به سمت کالا‌های داخلی است.
در ژاپن نیز بعد از جنگ جهانی دوم افرادی مانند پروفسور شیگتو توانستند با برنامه‌ریزی و سیاستگذاری‌های صحیح اقتصادی، وضعیت محنت‌بار این کشور را احیا کنند. شیگتو معتقد بود بدون همکاری آحاد مردم بازسازی و توسعه اقتصادی امکانپذیر نیست و برای جلب همکاری مردم، دولت باید قبل از هر چیز واقعیت‌های تلخ اقتصاد کشور را بدون پرده‌پوشی با مردم درمیان بگذارد.
او همچنین از مردم می‌خواست همانطورکه به فکر بهبود وضع اقتصادی خانواده خود هستند، به اقتصاد کشورشان نیز بیندیشند و افکار و اندیشه‌های اقتصادی خود را در زمینه تولید، مصرف، پس‌انداز، سرمایه‌گذاری و تعادل درآمد‌ها با هزینه‌ها و پس‌انداز‌ها با آن هماهنگ کنند. شیگتو برای اینکه بتواند مردم را در جهت بازسازی و پیشرفت اقتصادی ژاپن با خود همراه کند مسائل اقتصادی را به شکلی ساده و مفهومی برای آن‌ها بیان می‌کرد. او می‌گفت: کسی که حرف از پاکیزه کردن اتاق خویش می‌زند، چنانچه تمام گرد و غبار را به زیر میز جارو کند، به ظاهر اتاق پاکیزه به نظر می‌رسد، اما به‌طور واقعی نمی‌توان مدعی پاکیزه شدن اتاق شد.
این فهم و نگاه شیگتو امروز به شدت می‌تواند در جامعه ما برای تحقق رونق و جهش تولید و حمایت مردم از کالا‌های داخلی، یاری‌کننده و راهگشا باشد.
دنیای امروز، دنیای ساده‌سازی علم است و علم و دانشی را می‌توان به شکلی بهینه و کاربردی مورد استفاده قرار داد که ابعاد آن برای همه اقشار جامعه قابل فهم و درک باشد. اگر ما بتوانیم ابعاد جهش تولید، راهکار‌های تحقق آن و نتایج حاصل از آن را به ساده‌ترین شکل ممکن به مردم انتقال دهیم، قطعاً آن‌ها به شکل بهتری در این راستا همکاری و تلاش می‌کنند. بسیاری از کشور‌های دیگر نیز قوانین و سیاست‌های هدفمند و مناسبی را جهت رشد و توسعه اقتصادی کشورشان اتخاذ کرده‌اند. از جمله می‌توان به وضع تعرفه‌های گمرگی بالا برای واردات محصولات کشاورزی اشاره کرد که مانع رقابت محصولات خارجی با تولیدات داخلی شده و آن‌ها توانسته‌اند در این صنعت رشد چشمگیری داشته باشند.
امروز کشور ما با وجود تحریم‌های خصمانه و همه‌جانبه استکبار جهانی، در بسیاری از بخش‌ها پیشرفت‌های خوبی داشته است، اما باید پذیرفت با وجود مدیران و متخصصان متعهد در تمامی حوزه‌ها، منابع طبیعی و زیرزمینی فراوان، موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک مناسب و از همه این‌ها ارزشمندتر مردمی همواره همراه در سختی‌ها و وفادار به نظام و کشور قطعاً می‌توان این پیشرفت‌ها را گسترده‌تر و چشمگیر‌تر کرد تا آثارش در زندگی و معیشت مردم نمایان شود؛ لذا یکی از راهکار‌های تحقق این امر می‌تواند مطالعه تاریخ اقتصادی کشور‌های توسعه‌یافته و رصد بازار‌های جهانی باشد تا بتوان در کنار بهره بردن از الگو‌ها و برنامه‌های خردمندانه داخلی، الگو‌های مناسب و همسویی را در جهت حمایت از کالا‌های داخلی و رونق و جهش تولید استخراج و با بومی‌سازی کردن آنها، مسیر تحقق اهداف اقتصادی کشور را هموارتر کرد.