گروه صنعت و تجارت: بخش صنعت مدت هاست با عارضه جدی ضعف در بخش های مختلف تامین منابع مالی، ارزی، تامین مواد اولیه و همچنین چالش های مالیاتی دست به گریبان است. مجموعه این مشکلات موانع اصلی توسعه تولیدات داخلی را تشکیل می دهند. بارها اعلام شده که واقعی نبودن نرخ ارز در بازار و عدم همخوانی با شرایط اقتصاد تولیدکننده را وادار می کند انگیزه توسعه زنجیره تولید تا صادرات را از دست بدهد. این در حالی است که اگر این همپوشانی ها بین بازار ارز و تولید ایجاد شود به طور قطع تولیدکنندگان نسبت به تولید و صادرات انگیزه بیشتری پیدا می کنند. از طرف دیگر مشکل بی ثباتی نظام مالیاتی کشور بار سنگینی را بر دوش تولیدکننده گذاشته است.

در همین حال آرمان خالقی، عضو هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران در گفتگویی می گوید: به طور کلی نمی توان در شرایط کنونی اقتصاد کشور پیش بینی بلندمدت داشت؛ اما می توان گفت رشد بخش صنعت ایران وابسته به تقاضای داخلی خواهد بود. اگر فشار تحریم ها و تورم در سال ۹۹ بالا برود، رشد بخش صنعت متوقف می شود. از طرف دیگر در حال حاضر کرونا در کشور شیوع پیدا کرده و در کنار تورم و افزایش نرخ ارز روی قدرت خرید مردم تاثیر منفی گذاشته، از این رو تنها راهکار رشد اقتصادی در شرایط کنونی ورود به بازارهای جدید صادراتی و رونق تولید است، در غیر این صورت با رکود اقتصادی و قدرت خرید کم مردم امکان رشد اقتصادی وجود نخواهد داشت.

خالقی همچنین با اشاره به اینکه میزان صادرات کالاهای غیرنفتی افزایش داشته است، اظهار کرد: به طور کلی ایران ظرفیت بالایی در بخش صادرات کالاهای غیرنفتی دارد، اما مسائلی همچون محدودیت بازار خارجی و سیاست های بازگشت ارز روی توان صادرات تاثیر منفی می گذارد که باید ابتدا این مسائل حل شوند. از طرف دیگر در شرایط فعلی دولت برای عبور از مشکلات صادرات باید روابط تجاری با کشورهای دیگر را تسهیل کند.

• چالش اصلی بنگاههای اقتصادی است

  در این میان رئیس کمیسیون صنایع اتاق ایران جهش ناگهانی نرخ ارز و تامین مواد اولیه را دو مشکل عمده بنگاههای اقتصادی و تولیدکنندگان میداند. او در عین حال معتقد است در وضعیت فعلی کشور، تهدیدهای ناشی از اعمال تحریمها و شیوع ویروس کرونا را میتوان با تکیه بر توانمندیهای داخلی به فرصت تبدیل کرد. ابوالفضل روغنی گلپایگانی در گفتگو با اتاق ایران با اشاره به نتایج پایش محیط کسبوکار در فصل بهار ۹۹ گفت: نتایج پایشهای صورت گرفته بهخصوص طی ۴ سال گذشته گواه این نکته است که وضعیت کشور در شاخصهای محیط کسبوکار، روزبهروز بدتر میشود. مؤلفههای مختلفی هم در این شاخصها اثرگذارند که مهمترین آنها به نظر من، جهش یکباره نرخ ارز بوده است. به باور روغنی گلپایگانی جهش یکباره نرخ ارز باعث شده تا جریان تولید و توسعه در بنگاههای اقتصادی بهکندی صورت گیرد و همزمان شیوع ویروس کرونا هم فشار مضاعفی به واحدهای صنعتی وارد کرده است.

  رئیس کمیسیون صنایع، همچنین تأمین مواد اولیه برای بنگاههای اقتصادی را از دیگر معضلاتی عنوان کرد که در شرایط فعلی به دغدغه فعالان اقتصادی تبدیلشده است. روغنی گلپایگانی گفت: اگر از الآن برای تامین مواد اولیه فکری نشود، همانطور که رئیس اتاق ایران هم بارها هشدار داده، این مسئله میتواند در آینده نزدیک به بزرگترین بحران حوزه تولید تبدیل شود.

  روغنی گلپایگانی در همین زمینه پیشنهاد داد تا دولت از طریق روشهای تأمین مالی فاینانس، ریفاینانس و یوزانس یا کشورهای همسایه، این مشکل را حل کند. وی با اشاره به وضعیت تحریم و محدودیتهای کرونای برای اقتصاد کشور گفت: معتقدم تهدیدهای ناشی از اعمال تحریمها و شیوع ویروس کرونا را میتوان با تکیه بر توانمندیهای داخلی به فرصت تبدیل کرد. امکان ساخت داخل بسیاری از قطعات مورد نیاز صنایع در داخل کشور وجود دارد.

• فرار شرکتهای تولیدکننده از صادرات

  از طرف دیگر عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران میگوید، با تشدید فشارها بر صادرکنندگان بخش خصوصی، تعدادی از تولید کنندگان در ماههای گذشته، عطای صادرات را به لقایش بخشیدهاند. حمیدرضا صالحی در گفتگو با ایسنا، اظهار کرد: امروز شرایط کشور بسیار دشوار و پیچیده است. از سویی دولت برای مدیریت اقتصادی نیاز به ارز دارد و از سوی دیگر بخش خصوصی برای صادرات و بازگرداندن ارز با مشکلات و دغدغههای جدی رو به روست. تنها راهکار عبور از این شرایط این است که دو طرف موقعیت یکدیگر را درک کنند و با توجه به شرایط تصمیم بگیرند. اینکه همه فشار را بر گردن بخش خصوصی بیندازیم، قطعا راه به جایی نخواهد برد. وی با بیان اینکه نباید اینطور القا شود که صادرکنندگان امکان بازگشت ارز را دارند اما بنا به صلاحدید شخصی این کار را نمیکنند، بیان کرد: ما امروز با تحریمهای آمریکا مواجه هستیم و پس از آن مشکل ورود به فهرست سیاه اف ای تی اف نیز به وجود آمد.

  در چنین شرایطی عملا بانک بین المللی با ما کار نمیکند. صرافیهای رسمی نیز با توجه به همین محدودیتها، کار خود را با ما ادامه ندادهاند.

  نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران ادامه داد: به نظر میرسد هنوز تعدادی از مدیران کشور قبول نکردهاند که ما تحریم هستیم و شرایط مانند گذشته نیست. تنها به دنبال آن هستند که با دستور بخش خصوصی را مجبور کنند که ارز بیاورد. وقتی این فشارها زیاد شود، تعداد زیادی از صادرکنندگان ترجیح میدهند کار خود را تعطیل کنند. صالحی با اشاره به پولهای دولتی بلوکه شده در کشورهای خارجی، بیان کرد: بخش بزرگی از اقتصاد ما یا دولتی است یا خصولتی. این موضوع در صادرات نیز مطرح است و بسیاری از ارزهایی که بازنگشتهاند مربوط به شرکتهای دولتی یا خصولتی میشوند. وی با تاکید بر اینکه هدف و برنامه بخش خصوصی، همکاری با دولت برای عبور از شرایط سخت اقتصادی است، گفت: به بخش خصوصی باید از سوی دولت اعتماد شود. برای مثال وقتی پول دولتی ما در کشوری بلوکه شده، بخش خصوصی میتواند با استفاده از ارتباطات خود، نسبت به تبدیل آن پول به کالا و واردات مواد اولیه مورد نیاز به کشور، اقدام کند. ما باید این اطمینان را به یکدیگر داشته باشیم و در مسیر اهداف اقتصادی کشور، حمایتهای لازم را انجام دهیم. وگرنه نه بازگشت ارز مقدور میشود و نه دیگر بخش خصوصی با قدرت در صحنه میماند.