روزنامه جوان
1399/05/19
شبح ترور حریری در انفجار لبنان
سرویس بین الملل جوان آنلاین: سؤالاتی از این دست که چطور یک محموله ۲۷۵۰ تنی خطرناک نیترات آمونیوم، شش سال تمام با اطلاع ده‌ها مقام لبنانی در بندر بیروت مانده، بحث‌ها درباره عامدانه بودن انفجار بیروت را جدی‌تر از ۴۸ ساعت اول انفجار کرده است. از میشل عون رئیس‌جمهور لبنان گرفته تا حسن دیاب نخست‌وزیر و سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله، هیچ کدام رسما تأیید نکرده‌اند که انفجار فاجعه‌بار بیروت فراتر از سهل‌انگاری است. با این حال، میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان، جمعه ٧ آگوست در گفتگو با روزنامه نگاران گفت بازجویان، هیچ احتمالی را درباره علت و چگونگی انفجار، از جمله «یک اقدام بیرونی» با به کاربردن «یک موشک یا بمب» کنار نگذاشته‌اند. طی ۲۴ ساعت اول انفجار، روایت غالب حاکی از بروز یک آتش‌سوزی سهوی در اثر مجاورت نیترات آمونیوم با مواد آتش‌زای نمایشی بود، ولی حالا دولت و مقام‌های لبنانی می‌گویند که هیچ احتمالی را نادیده نمی‌گیرند. میشل عون گفته که در جریان دیدار با امانوئل ماکرون همتای فرانسوی خود، از او خواسته است تصاویر ماهواره‌ای لحظه انفجار را در اختیار لبنان قرار دهد تا از این طریق «بدانیم آیا به هنگام انفجار هواپیما یا موشکی در آسمان اطراف بندر بوده است یا خیر؟» میشل عون هشدار داده که اگر فرانسه به این خواست پاسخ درخور ندهد، بیروت به کشور ثالثی رو خواهد آورد و البته انجام هرگونه تحقیق بین‌المللی مخالفت کرد، زیرا از نظر او چنین اقدامی «حقیقت را کمرنگ می‌کند.» امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه که روز پنج شنبه به فاصله دو روز بعد از انفجار، به بیروت سفر کرده بود، خواستار تحقیق بین‌المللی در بارۀ این انفجار مرگبار شد. ماکرون در سفر بحث‌برانگیز خود، گفت که مقامات لبنان باید در برابر خواسته اصلاحات از سوی مردم دست به اقدامات ضد فساد بزنند و در اظهاراتی که انتقاد‌های بی‌شماری را برانگیخت گفت در ماه سپتامبر به لبنان بازخواهد گشت تا نحوه اجرای تغییرات را پیگیری کند: «اگر اصلاحات صورت نگیرد، لبنان به غرق شدن ادامه خواهد داد. آنچه اینجا مورد نیاز است تغییرات سیاسی است. این انفجار باید شروعی برای عصری جدید باشد.»به گزارش رویترز ماکرون در جریان سفر خود، با نمایندگان تمامی گروه‌های سیاسی از جمله حزب‌الله تحت حمایت ایران، دیدار کرد. روزنامه‌های لبنانی گزارش کرده‌اند که ماکرون در جریان دیدار با نمایندگان احزاب لبنان که در مقر سفارت فرانسه برگزار شد، جداگانه دقایقی با «محمد رعد» رئیس فراکسیون پارلمانی حزب‌الله ملاقات کرد. از محتوای این جلسه خبر رسمی به بیرون درز نکرده، برخی منابع می‌گویند که او از حزب‌الله خواسته منافع لبنان را بر منافع ایران ترجیح دهد و از نفوذ خود برای فشار بر دولت جهت انجام اصلاحات استفاده کند.تکذیبیه نصرالله
برخلاف انتظارات، سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله از موضع تند و حتی منفی مقابل رئیس‌جمهور فرانسه اجتناب کرد: «بارز‌ترین رویداد در این روز‌ها سفر رئیس‌جمهور فرانسه به لبنان بود و ما به هر سفر و کمکی در این روز‌ها با دید مثبت می‌نگریم.» نصرالله با تعبیر انفجار بیروت به «حادثه‌ای بسیار بزرگ و فاجعه‌ای انسانی و ملی» گفت که حزب‌الله آماده است در طرح پناه دادن به آوارگان انفجار بیروت مشارکت کند. نصرالله گفت: «از ساعت نخست انفجار که هنوز هیچ مسئله‌ای روشن نشده بود، در حالی که ابتدا برخی گفتند زلزله شده، برخی رسانه‌های داخلی آمدند و یک روایت از پیش آماده شده منتشر کردند و گفتند که این انفجار ناشی از انبار موشکی حزب‌الله بوده است.»
او گفت که هدف‌شان این است که به مردم لبنان بگویند آن که مردم را کشته حزب‌الله است. دبیرکل حزب‌الله گفت: «این اتهام‌زنی‌ها به حزب‌الله مظلومیتی استثنایی است؛ هرچند گفتند، به حزب‌الله مرتبط کردند و گفتند حزب‌الله، حزب‌الله، حزب‌الله. به قول معروف، اینقدر دروغ بگو تا همه باور کنند.» دبیرکل حزب‌الله تأکید کرد: «من امروز قاطعانه همه این دروغ‌ها را تکذیب می‌کنم، نه انباری هست، نه سلاحی هست، نه الان نه در گذشته، هیچ چیزی متعلق به حزب‌الله آنجا نبوده است.»
هشدار در لفافه نصرالله درباره حیفا
دبیرکل حزب‌الله هم‌راستا با مقام‌های بلندپایه لبنان، سناریوی دخالت خارجی یا خرابکاری در بندر بیروت را رد نکرد و در سخنرانی جمعه عصر خود گفت: «اگر در بندر سلاح یا موشکی منفجر شود برای همه مشخص خواهد بود. معلوم است که نیترات آمونیوم از کجا آمده و چرا آنجا بوده است.». نصرالله کنایه‌ای ضمنی و البته آغشته با تهدید هم به رژیم صهیونیستی زد و با گفتن این جمله که «شاید حزب‌الله بیشتر از اینکه بداند در بندر بیروت چه خبر است، درباره بندر حیفا بداند» تلویحاً این هشدار را به رخ اسرائیلی‌ها کشید که در صورت اثبات مداخله تل‌آویو در انفجار بیروت، سناریوی حیفا پیش روی آنهاست. نصرالله گفت: «برخی مردم گفتند مگر میشود اطلاعات شما درباره بندر حیفا بیش از بندر بیروت باشد؟ بله، مسئولیت اصلی مقاومت و حزب‌الله، مقاومت است. اطلاعات حزب‌الله احتمالاً درباره بندر حیفا بیش از بندر بیروت است، چون درباره بندر بیروت مسئولیت ندارد، اما در مورد بندر حیفا مسئولیت دارد، زیرا آنجا بخشی از معادله بازدارندگی و استراتژی دفاع از لبنان است.»تن‌ها ساعتی بعد از سخنرانی نصرالله، رسانه‌های اسرائیلی گزارش دادند که ارتش این رژیم عملیات تخلیه مواد منفجره و خطرناک را از بندر حیفا آغاز کرده است.
۲ فرضیه متعارض، ۲ مسیر متفاوت
اینکه آنگونه که ماکرون تأکید کرده، تحقیقات شکل و شمایلی بین‌المللی خواهد داشت یا آنطور که رئیس‌جمهور لبنان گفته، تحقیق و تفحص درباره انفجار بیروت در داخل لبنان انجام میشود، محل زورآزمایی بازیگران دخیل در لبنان است. تحقیقات بین‌المللی با سمت و سویی شبیه به سناریوی ترور سال ۲۰۰۵ رفیق حریری، نخست‌وزیر سابق، می‌تواند باب اتهام‌افکنی مجدد مقابل حزب‌الله را باز کند. کاخ الیزه دیروز اعلام کرد که ایمانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه و سازمان ملل روز یک شنبه میزبان کنفرانس اهداکنندگان به لبنان خواهند بود، مسیری که به نظر می‌رسد با هدف تشدید فشار‌ها بر حزب‌الله و دولت لبنان است. این در حالی است که تحقیقات داخلی مسیری متفاوت را ایجاد می‌کند که می‌تواند تا تقویت جایگاه حزب‌الله نیز امتداد پیدا کند. دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا که سه شنبه قبل در نخستین ساعات انفجار بیروت، آن را حمله وحشتناک خوانده بود، روز پنج شنبه از ادعای خود عقب نشست و گفت که در حال حاضر هیچ‌کس نمی‌تواند چنین ادعایی را مطرح کند. ترامپ گفت: «آنچه در لبنان روی داد تاکنون نامشخص است و امکان دارد هر چیزی باشد؛ تا بدین لحظه هیچ کس نمی‌داند در بیروت چه اتفاقی افتاد؛ آن چه روی داد ممکن است به دلیل مواد و تجهیزات انفجاری یا یک حمله باشد، با این حال در این زمینه اختلاف نظر وجود دارد؛ برخی بر این باورند که انفجار بیروت یک حمله بوده و برخی دیگر نیز گمان می‌کنند که غیر از این است.» با وجود عقب‌نشینی ترامپ، فرضیه‌ها درباره عمدی بودن، خرابکارانه بودن و تروریستی بودن این انفجار در حال توسعه است. یک منبع قضایی و یک منبع امنیتی در لبنان با بیان اینکه در روند تحقیقات در خصوص انفجار بیروت، فرضیه‌های مختلفی از جمله «اقدام تروریستی» بررسی میشود، گفتند که دایره تحقیقات مسئولان بلندپایه را نیز شامل میشود. به گفته این مقام قضایی به روزنامه الشرق‌الاوسط، طی تحقیقات سه روز گذشته، ۲۱ نفر بازداشت و بازجویی شده‌اند و دایره بازداشت‌ها در حال افزایش است و به زودی مدیران رده بالا را نیز شامل خواهد شد. یک منبع امنیتی لبنانی هرچند به الشرق‌الاوسط گفته که «فرضیه انفجار انبار با موشک بسیار بعید است» و تأکید کرده که کارشناسان لبنانی و فرانسوی به تصاویری از طریق نیروی هوایی لبنان و یک پایگاه هوایی در نزدیکی بندر بیروت دست یافته اند که نشان می‌دهد ویدئو‌های موجود در شبکه‌های اجتماعی که نشان از برخورد موشک دارد، ساختگی و جعلی است، ولی همین منبع، فرضیه یک اقدام امنیتی خرابکارانه را نیز رد نمی‌کند. او با اشاره به فرضیه اولیه که این «بر اثر جوشکاری در انبار، مواد نیترات آمونیوم منفجر شده باشد» گفته که این فرضیه دقیق نیست، چرا که به گفته او «ماده نیترات به راحتی آتش نمی‌گیرد و نیاز به ۲۲۰ درجه حرارت دارد.»این مقام امنیتی می‌گوید: «تحقیقات بر دو فرضیه اصلی استوار است؛ یکی اینکه یک ماده و شیء با حرارت بالا وارد انبار شده و دوم احتمال اقدام تروریستی است و کارشناسان با دقت و توجه بیشتری نسبت به فرضیه دوم و احتمال عمدی بودن انفجار تحقیق می‌کنند.» سایت النشره هم نوشته که تحقیقات درباره انفجار بندر بیروت در سه سطح متمرکز است: «سطح اول به مرحله قبل از انفجار برمی‌گردد، یعنی به صورت مشخص به هفت سال پیش از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۰ یعنی زمانی که صد‌ها تن نیترات آمونیوم با قدرت انفجاری بالا در انبار شماره ۱۲ بندر بیروت دپو شد. در این مرحله تحقیق از ۲۳ نفر شروع شده است که شاخص‌ترین آن‌ها حسن قریطم، رئیس کمیته موقت اداره بندر و شفیق مرعی، مدیرکل سابق گمرک و بدری ضاهر مدیر کل کنونی و دیگر کارمندان این بندر است.» هدف این مرحله از تحقیقات این است که به چندین سؤال پاسخ داده شود؛ با توجه به اینکه قانون لبنان مخالف ورود این محموله به بندر بیروت بوده است، چگونه نیترات آمونیوم وارد بندر شده است؟ با وجود گزارش‌های امنیتی مکرری که درباره خطرات آن هشدار داده بود، چرا مصادره این مواد همچنان ادامه پیدا کرده است؟ با توجه به اینکه قیمت آن از یک میلیون دلار فراتر می‌رود، آیا در پشت پرده این دپو کردن تصمیمی بوده که بار دیگر این مواد به فروش برسد؟ مرحله دوم تحقیقات سناریوی وقوع سهل‌انگاری در انفجار بندر بیروت است. مرحله سوم تحقیقات فرضیه حمله اسرائیل با استفاده از یک موشک و یا بمب را بررسی می‌کند و به همین دلیل بود که میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان از امانوئل ماکرون درخواست کرد فرانسه تصاویر ماهواره‌ای محل انفجار را در اختیار لبنان قرار دهد و اگر فرانسه این تصاویر را در اختیار لبنان قرار ندهد لبنان آن را از یک کشور دیگر دریافت خواهد کرد.
سایر اخبار این روزنامه
خبر خوش گیج‌کننده اقتصادی!
خبر خوش گیج‌کننده اقتصادی!
هوک با «فشار حداکثری» رفت
تجربه نهضت اول ترجمه را در مواجهه با علم جدید تکرار نکردیم
شبح ترور حریری در انفجار لبنان
پایان هوک به مثابه یک شکست دیگر
استعمارگری با طعم شعر و قهوه
رعایت پروتکل‌ها ترمز کرونا را کشید
بازگشت ۲/ ۱ میلیارد دلار ارز صادراتی به بیت‌المال
شتاب طرح‌های عظیم ملی به رغم شرایط سخت تحمیلی
ولع استعمار پیر در ماکرون جوان
بحران ووشو با بهانه‌تراشی فروکش نمی‌کند
