روزنامه ایران
1399/05/21
مُهر مادرانه بر شناسنامه ایرانی
فریبا خان احمدیخبرنگار
ثبت نام فرزندان مادران ایرانی دارای همسر خارجی برای دریافت شناسنامه از دیروز بطور رسمی در کشور کلید خورد. از این پس متقاضیان می‌توانند پس از ثبت‌نام در سامانه اعلامی از سوی وزارت کشور و طی مراحل لازم به ادارات ثبت احوال برای دریافت شناسنامه مراجعه کنند.
به گزارش «ایران»، آیین‌نامه «اعطای تابعیت ایرانی به فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان خارجی» اوایل خرداد ماه بود که در هیأت دولت تصویب شد و بنا بر آن مصوبه مقرر شد فرزندان زنان ایرانی که به 18 سالگی رسیدند حتی در صورت فوت یا طلاق مادر می‌توانند تابعیت ایرانی بگیرند. همچنین در یکی از بندهای این آیین‌نامه آمده است؛این قانون فقط مشمول زنان ساکن داخل کشور نیست، بلکه زنان ایرانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند و در خارج ازدواج کرده‌اند می‌توانند برای فرزندان خود تابعیت بگیرند. تصویب قانون تابعیت به فرزندان دارای مادر ایرانی در حالی از سوی دولت اتفاق می‌افتد که با این اقدام ویژه نور امید بر دل خیلی از فرزندان دارای مادران ایرانی می‌تابد.این اقدام در حالی از سوی دولت انجام گرفت که نداشتن شناسنامه برای فرزندان اتباع خارجی با مادر ایرانی مشکلاتی را به لحاظ حقوقی، هویتی و حتی امنیتی برای این خانواده‌ها وجامعه ایجاد کرده بود. سرانجام این مصوبه باعث شد تا حقوق شهروندی این افراد نیز به رسمیت شناخته شود.
دیروز هم مدیرکل اتباع و مهاجران خارجی استانداری تهران، اظهار داشت مادران ایرانی دارای همسر خارجی می‌توانند برای دریافت شناسنامه برای فرزندان خود ثبت‌نام کنند. منصور حاجی در این باره گفت: پس از مصوبات مجلس شورای اسلامی و دولت در خصوص اعطای شناسنامه به فرزندان مادر ایرانی، شیوه‌نامه اجرایی این طرح به استان رسیده است و بر همین اساس عملیات ثبت‌نام از طریق سامانه اینترنتی اداره کل اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور به آدرس www.bafia.ir آغاز شده است.
وی ادامه داد: متقاضیان در این سامانه باید عملیات ثبت‌نام خود را انجام دهند و سپس بر اساس نوبت‌دهی که به این افراد اختصاص داده میشود، زمان مراجعه حضوری برای ارائه مدارک مورد نیاز به آنها اعلام میشود.
حاجی تصریح کرد: متقاضیان پس از دریافت مدارک برای استعلام لازم به مراجعی که قانونگذار اعلام کرده، معرفی و پس از طی مراحل لازم به اداره‌های ثبت احوال برای دریافت شناسنامه معرفی می‌شوند تا مراحل صدور شناسنامه به انجام برسد.
صدور شناسنامه و برخورداری از حق تحصیل
عبدالصمد خرمشاهی حقوقدان در پاسخ به این سؤال که با اعطای چنین حقی به فرزندان مادران ایرانی دارای همسر خارجی از سوی دولت چه موانع و مشکلاتی از سر راه این افراد برداشته میشود، به«ایران» گفت: با تصویب این قانون تکلیف خیلی از کودکانی که پدران‌شان تابعیت غیر ایرانی داشته‌اند روشن میشود. کسی که شناسنامه ندارد، هویتش هم مشخص نیست و نمی‌تواند از مزایای تابعیت یا مزایای شهروندی استفاده کند.
خرمشاهی در ادامه افزود: کمترین حقوق شهروندی حق تحصیل و آموزش است با اعطای تابعیت و صدور شناسنامه، فرزندان اتباع خارجی و مادران ایرانی می‌توانند از حق تحصیل در ایران برخوردار شوند. علاوه بر این،این افراد از همه حقوقی که در قانون اساسی برای شهروندان در نظر گرفته شده است از جمله حق اشتغال به کار، حق مسکن و حقوق دیگری که سایر تبعه ایرانی دارند، بهره‌مند م‌می شوند.
این حقوقدان مصوبه دولت در راستای حمایت از فرزندان حاصل از ازدواج اتباع با مادران ایرانی را امتیاز بزرگ و واقعه مبارکی خواند و عنوان کرد: صدور شناسنامه برای کودکانی که بلاتکلیف بودند و شناسنامه‌ای نداشتند، امتیاز ویژه‌ای از سوی دولت است اما به هر حال این امر نباید موجب سوءاستفاده دیگران شود. به این معنا که ازدواج اتباع با زنانی ایرانی به گونه‌ای باب شود که اتباع بیگانه بعد از ازدواج با زنان ایرانی صاحب فرزند شوند و مادر و فرزند را تنها بگذارند.
به اعتقاد خرمشاهی، این نگرانی واقعی است چرا که در بسیاری از موارد مشاهده شده است اگرچه ازدواج‌ها شرعی است ولی چون در دفترخانه‌ها ثبت نمی‌شوند تعهد و ضمانت اجرایی نداشته و برخی از اتباع بعد از ازدواج با زنان ایرانی، این زنان را به همراه فرزندان‌شان رها می‌کنند و بعد از آن زن ایرانی در مضیقه مالی شدیدی قرار می‌گیرد. او در همین زمینه افزود: این بعد قضیه جای بحث و تأمل دارد، نباید به همین سادگی شاهد انبوه فرزندان حاصل از ازدواج اتباع و مادران ایرانی باشیم که پدران‌شان خانواده شان را ترک کرده‌اند. باید به موازاتی که برای این افراد شناسنامه صادر می کنیم فکری هم به حال این قضیه شود.
به گفته این حقوقدان، به دلیل میزان بالای مهاجرت تبعه افغان به ایران اغلب این کودکان پدران افغان دارند، البته در این دو سال اخیر اوضاع کمی تغییر کرده و بعد از افغانستان، معمولاً پدران این کودکان عراقی و پاکستانی هستند. همچنین به دلیل همجواری استان‌های سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، کرمان و مرکز استان خراسان رضوی با کشورهای افغانستان و پاکستان تعداد فرزندان اتباع دارای مادران ایرانی در این استان‌ها بیشتر است بنابراین باید تمهیداتی اندیشیده شود و سختگیری‌های بیشتری اعمال شود تا یک زن ایرانی صرفاً به دلیل ازدواج با اتباع همراه فرزندش تنها نماند.
به رسمیت شناختن حقوق کودک
فرشید یزدانی حقوقدان کودک نیز صدور شناسنامه برای فرزندان اتباع دارای مادر ایرانی را اقدام مهم دولت در راستای اجرای مفاد پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک دانست و به «ایران» گفت: طبق مفاد 7 و 8 پیمان‌جهانی حقوق کودک داشتن هویت برای کودکان یکی از حقوق مسلم کودکان است. ثبت تولد بعد از به‌دنیا آمدن کودک و ارائه شناسنانه و مدارک هویتی یکی از نشانه های مهم هویت و حقوق مسلم کودکان است که البته بخش مهمی از حقوق اجتماعی و اقتصادی کودکان را شامل می شود.
یزدانی با بیان اینکه اعطای شناسنامه به فرزندان اتباع دارای مادران ایرانی امکان برخورداری از حق شهروندی را برای این کودکان فراهم می کند، اظهار داشت: در سال‌های گذشته کودکانی که حاصل ازدواج مرد خارجی و زن ایرانی بودند از حقوق حداقلی شهروندی برخوردار نبودند. این کودکان به دلیل نداشتن شناسنامه از حق آموزش، سلامت و حمایت اجتماعی محروم بودند که به نوعی محرومیت مضاعفی برای این کودکان محسوب می‌شد. این مسأله موجب می‌شد بحث تشخص‌یابی و هویت‌یابی کودکان دچار بحران شود.
به گفته او، برخی مخالفان این اقدام نظرشان بر این بود که صدور شناسنامه برای فرزندان اتباع دارای مادران ایرانی مغایر با امنیت عمومی است در حالی‌که اگر بخواهیم از منظر امنیت اجتماعی و عمومی به این مسأله نگاه کنیم نداشتن هویت بیشتر مغایر با امنیت عمومی است. در واقع فردی که با هویت مشخص از حداقل امکانات شهروندی برخوردار است آدم ایمن‌تری برای جامعه است.
یزدانی با بیان اینکه طبق آمارهای نیمه رسمی وزارت رفاه بیش از 40 هزار کودک اتباع دارای مادر ایرانی بدون شناسنامه هستند، اظهار داشت: آمارهای غیررسمی نیز حکایت از این دارد تعداد این کودکان 120 هزار نفر است. طبیعتاً به دلیل اینکه این کودکان امکان مدرسه رفتن نداشتند و از بیمه سلامت ایرانیان برخوردار نبودند محرومیت‌های مضاعفی را متحمل شده‌اند، بنابراین دولت در راستای اجرای مفاد پیمان‌نامه جهانی حقوق کودک گام مؤثری را برداشته است. البته اجرای این قانون هم از آن جهت مهم است که با سختگیری مواجه نشود تا این کودکان بتوانند از حداقل امکانات در عرصه آموزش و سلامت برخوردار شوند، بویژه آنکه امکان دریافت یارانه نیز برایشان فراهم شود.
حل مشکلات کودکان بدون هویت
مظفر الوندی دبیر سابق مجمع ملی حقوق کودک با بیان اینکه در سال‌های اخیر با حجم بالای مهاجرین کشورهای دیگر بویژه مهاجرین کشور افغانستان مواجه هستیم، به «ایران» گفت: ازدواج زنان ایرانی با اتباع بیگانه بویژه افغان‌ها مشکلات هویتی و برخورداری از خدمات رفاهی و اجتماعی را برای کودکان این افراد به‌وجود آورده است. در واقع کسانی که از زنان ایرانی با همسران خارجی متولد می‌شوند امکان اینکه هویت‌شان جایی ثبت شود وجود نداشت و به دلیل اینکه گاهی همسران خارجی این زنان را رها می‌کنند امکان اخذ شناسنامه برایشان مقدور نبود و مشکلات زیادی برای بچه‌های آنها به‌وجود می‌آمد.
به گفته الوندی، دولت چند سال این موضوع را مورد بررسی قرار داد و البته مخالفین و موافقین زیادی هم داشت، قوانین قبلی که فرزندان اتباع زنان ایرانی بعد از 18 سالگی تقاضای تابعیت کنند ایراد داشت بنابراین تصویب این آیین‌نامه از این حیث که کودکان هویت داشته باشند قدم مهمی است و می‌تواند مشکلات بسیاری از این کودکان را حل کند.
سایر اخبار این روزنامه
خبر آخر / تعویق کنکور سراسری
پیام تسلیت رهبر انقلاب به مناسبت درگذشت یک متخصص فقه اقتصادی
به ادبیات داستانی روح ایرانی بدمیم
مُهر مادرانه بر شناسنامه ایرانی
قربانیان سیاسی انفجار بیروت
روحانی: مسئولان در گفتار و رفتار خود مراقب باشند
آزمون استقلال
کوچه‌ای در شیراز که با زباله سبز شد
بانک‌ها خانه‌های خالی ندارند
پرسپولیس باید برای لیگ قهرمانان تقویت شود
چند کشور مقداری از پول‌ایران را بازگردانده‌اند
سلام ایران
آمادگی لبنان برای عبور از بحران‌ها
اروپا در گردنه سخت تحریم تسلیحاتی ایران
اعطای هویت به هویت‌داران ایرانی
سه شنبه‌های شعر ایران
صفحه ویژه ایران قرن
