روزنامه ابتکار
1399/05/22
«ابتکار» تاثیر تحریم‌ها و کرونا بر صادرات غیرنفتی را بررسی می‌کند فراموشی فرش تا خرمای ایرانی در بازارهای جهانی
کیمیا نجفیبا گسترش تحریم‌ها و کاهش فروش نفت اهمیت توسعه صادرات غیرنفتی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت. بسیاری از فعالان اقتصادی تنها راه نجات از تحریم را توسعه صادرات غیرنفتی می‌دانند. به گفته آنها تجارت خارجی نشانه‌ای از پویایی و تحرک اقتصاد یک کشور است و در شرایط کنونی که تحریم‌ها اقتصاد ایران را با مشکلات بسیاری روبه‌رو کرده است، حفظ روابط تجاری با کشورهای دیگر از طریق صادرات غیرنفتی می‌تواند به توسعه اقتصادی منجر شود. البته باید اشاره کرد که اخیرا صادرات غیرنفتی نیز با مشکلاتی همراه شده، مسئله‌ای که فعالان بازرگانی را با مشکلات بی‌شماری مواجه کرده است.
صادرات غیرنفتی در خلاء فروش نفت مولفه مهمی است که اقتصاددانان همواره از اهمیت آن سخن گفته‌اند، البته این‌روزها علی‌رغم تلاش‌های بسیار برای توسعه صادرات غیرنفتی، این بخش با محدودیت‌هایی روبه‌رو شده است. به عنوان نمونه می‌توان به تحریم شدن فرش دستباف کشور توسط آمریکا اشاره کرد. چندی پیش بهرامی رئیس کمیسیون فرش دستباف، در رابطه با دلایل کاهش صادرات فرش و تابلو فرش در سال ۹۸ گفته بود: «دولت آمریکا فرش دستباف ایران را را تحریم کرد، زیرا فرش پرچم هنری ایران محسوب میشود و تولید فرش دستباف مکمل توسعه کشاورزی و دامپروری است».
خرما یکی دیگر از محصولات ایرانی که مورد استقبال بازارهای هدف بوده است نیز با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند. اخیرا محسن رشید فرخی رئیس انجمن خرما در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان، از کاهش صادرات خرما خبر داد و گفت: «با گسترش ویروس کرونا، صادرات تمامی محصولات غذایی از جمله خرما کاهش یافته است، از این رو انتظار می‌رود مسئولان به فکر ممنوعیت صادرات خرما نباشند».
این مقام مسئول با اشاره به اینکه مسائل تحریم دست و پای صادرات را بسته است، بیان کرد: «با وجود مشکلات پیش روی صادرکنندگان و شرایط سخت ورود به بازارهای جهانی انتظار می رود که دولت تا حد امکان از صادرکنندگان حمایت کنند».
تلاش برای حفظ بازارهای هدف
مشکلات درخصوص صادرات غیرنفتی تنها به بازار فرش و یا خرما محدود نمی‌شود. قاچاق و صادرات طلای سرخ ایران با نام کشورهای دیگر از جمله حاشیه‌های است که صحبت آن در بخش صادرات غیرنفتی به گوش می‌رسد. صادرات زعفران با نام کشورهای دیگر از آن دست اتفاقاتی است که تحلیلگران و کارشناسان آن را به ضرر فعالان و تجار بازرگانی دانسته و معتقدند این روند نام ایران را برای صادرات زعفران از بازارهای بین‌المللی حذف خواهد کرد. به گفته آنها در شرایط تحریم ممکن است هر اتفاقی برای صادرات ایران بیفتد اما اگر کاهش صادرات غیرنفتی در درازمدت ادامه داشته باشد یقینا به نام ایران لطمه وارد خواهد شد و درنهایت بازارها را از دست خواهیم داد. مجید پورکائد، فعال اقتصادی و عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اهمیت صادرات غیرنفتی و ضرورت حفظ بازارهای بین‌المللی از طریق صادرات به «ابتکار» گفت: صادرات غیر نفتی و اقتصاد بدون نفت از جمله برنامه و اهدافی است که از گذشته تا کنون مورد توجه تمام دولت‌ها بوده است. با گسترش تحریم‌ها و کاهش فروش نفت، صادرات غیرنفتی بیش از گذشته مدنظر فعالان اقتصادی قرار گرفت این درحالی است که اکنون صادرات غیرنفتی‌مان هم با چالش‌های بی‌شماری روبه‌رو بوده این مسئله می‌تواند به ضرر اقتصاد کشور تمام شود.
این فعال اقتصادی در ادامه صحبت‌ها به اهمیت حفظ بازارهای بین‌المللی اشاره کرد و در این‌باره گفت: متاسفانه محدود شدن صادرات غیرنفتی پیامدی ناخوشایند برای صادرکنندگان ما به همراه دارد و آن هم از دست دادن بازاری است که مدت‌ها برای به دست آوردن آن زحمت کشیده‌اند. یک بازار در بیرون از مرزها با رایزنی‌ها و مشکلات بی‌شماری به دست می‌آید، توافقات لازم انجام میشود و مشتریان به مرور طالب معامله خواهند شد. اما متاسفانه تمام این زحمات در یک زمان کوتاهی به دلیل برخی از اتفاقات از دست می‌رود و اینجاست که صادرکنندگان به شکل وحشتناکی آسیب می‌بینند.
وی افزود: این آسیب برای فعالان بازرگانی غیرقابل جبران خواهد بود و نمی‌توان در مدت زمان کوتاهی بازارهای از دست رفته را بازگرداند.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران با اشاره به نامشخص بودن میزان صادرات غیرنفتی ادامه داد: متاسفانه آمار دقیقی از میزان صادرات غیرنفتی کشور در دست نیست و نمی‌توان در این زمینه عددی را اعلام کرد، چراکه محصولات پتروشیمی جزو صادرات غیرنفتی کشور بوده به همین دلیل نمی‌توان اطلاع دقیقی از آن را به دست آورد. بررسی‌های نشان می‌دهد که نزدیک به 95 درصد صادرات غیرنفتی ما را محصولات پتروشیمی تشکیل می‌دهد که در قسمت صادرات غیرنفتی دسته‌بندی میشود و مابقی محصولات کشور که شامل فرش‌دست‌بافت، محصولات کشاورزی از جمله زعفران و پسته و ... سهم کمی از میزان صادات را به خود اختصاص داده‌اند. در سال 97 میزان صادرات غیرنفتی کشور اعلام شد و حدود 80 درصد آن را محصولات پتروشیمی تشکیل داده بود.
تجار از کاهش صادرات متضرر می‌شوند
این فعال اقتصادی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به آسیب تجار در شرایط بحرانی اشاره کرد و گفت: در شرایطی که میزان صادرات غیرنفتی مشخص نیست و از سوی دیگر فعالیت تجار با مشکل و محدودیت همراه است، تولیدکنندگان داخلی به شدت آسیب می‌بینند و جبران این آسیب بسیار دشوار خواهد بود.
وی همچنین اظهار کرد: فعالان اقتصادی با زحمت زیادی بازاری را در بیرون از مرزها به دست می‌آورند و زمانی که این بازار را به دلیل رویدادهای سیاسی و اقتصادی از دست می‌دهند دیگر نمی‌توانند به راحتی شرایط را به شکل سابق برگردانند.
این فعال اقتصادی با تاکید بر اینکه برنامه‌ای دقیق برای بازگرداندن ارزهای صادراتی وجود ندارد گفت: از دیگر مشکلاتی که در مسیر صادرات وجود دارد جریان بازگشت ارزهای ناشی از صادرات است، متاسفانه برنامه و قاعده‌ای برای این کار درنظر گرفته نشده و همین مسئله مشکلات زیادی را برای اقتصاد به وجود آورده است.
در گذشته صادرکنندگان برای فعالیت‌ها تشویق می‌شدند
وی با اشاره به تشویق تجار برای فعالیت‌های اقتصادی در گذشته گفت: من بارها گفته‌ام زمان‌هایی بود که صادرکنندگان اشتیاق فراوانی برای فعالیت داشتند چراکه دولت مشوق‌هایی را برای فعالان در نظر می‌گرفت، اکنون دیگر خبری از تشویق فعال اقتصادی نیست. به عبارتی دیگر این‌روزها همکاری‌های برای تشویق صادرکنندگان به حداقل رسیده و چالش‌های بی‌شماری برای ادامه فعالیت‌ها به وجود آمده است.
پورکائد گفت: در چنین شرایطی هیچ امیدی برای حفظ کردن بازارهای بینالمللیمان نیست، متاسفانه تصمیماتی که برای تجار و صادرات گرفته شده است هیچ کمکی به واحدهای صنعتی و همچنین صادرات کشور نخواهد کرد. ما باید بدانیم محدودیت‌ها، تصمیمات اشتباه و بی‌برنامگی آسیب‌های بسیار جدی به بخش بازرگانی ما وارد می‌کند. هنگامی که بازاری را از دست میدهیم، اگر بخواهیم به همان بازار در شرایط 6 ماه پیش بازگردیم سال‌ها زمان نیاز داریم. ما باید به دنبال برنامه‌هایی باشیم تا روند صادرات آسان‌تر شود و از سوی دیگر نباید از تمرکز جدی در این بخش غافل شویم.
سایر اخبار این روزنامه
گل محمدی و مجیدی دوباره به هم رسیدند
دربی داغ در نیمه‌نهایی جام حذفی
علیرضا صدقی
آخرین روزنه امید
«ابتکار» تاثیر تحریم‌ها و کرونا بر صادرات غیرنفتی را بررسی می‌کند
فراموشی فرش تا خرمای ایرانی در بازارهای جهانی
یک وکیل پایه یک دادگستری در گفتوگو با «ابتکار» تشریح کرد
ماجرای یک کلاهبرداری میلیاردی هشت ساله با چند صد مالباخته
مرمت موزه هنرهای معاصر تهران چگونه پیش می‌رود؟
یک قدم تا بازگشایی موزه 43 ساله
لبنان به کدام سو می‌رود؟
چند سناریو درباره آینده لبنان
رئیس ستاد انتخابات کشور:
مرحله دوم انتخابات مجلس یازدهم، ۲۱ شهریور ۹۹ برگزار میشود
ولادیمیر پوتین از ساخت و ثبت رسمی اولین واکسن کووید19 خبر داد
روسیه جهان را از کرونا نجات می‌دهد؟
رئیس سابق شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان:
وضعیت اقتصاد و معیشت مردم نشان می‌دهد از آرمان‌های انقلاب فاصله گرفته‌ایم
دستگیری یک نماینده سابق مجلس در پرونده رشوه 65 میلیاردی مورد ادعای میرسلیم
بخش دوم پرونده طبری در راه دادگاه است
