روزنامه ابتکار
1399/05/30
شبکه های اجتماعی و نمایش خانگی گوی سبقت را از صدا و سیما ربوده اند؟ تردیدهای آمار ۸۰ درصدی
فاطمه امینالرعایادر چند سال اخیر شبکه نمایش خانگی بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. در کنار این موضوع به دلیل صعف‌های متعدد موجود در سیاست‌گذاری‌های صدا و سیما کارشناسان معتقدند که از میزان مخاطبان تلویزیون به شدت کاسته شده است اما عجیب آنکه چندی پیش صدا و سیما اعلام کرد که بنابر نظرسنجی‌هایش حدود 80 درصد مردم همچنان تلویزیون می‌بینند. اما آیا کارشناسان این آمار را تایید می‌کنند؟ این نظرسنجی‌ها بر اساس چه جامعه آماری‌ای تهیه می‌شوند و آیا جز چند مورد انگشت‌شمار همچنان برنامه‌هایی در تلویزیون مورد استقبال قرار می‌گیرند؟
هر از چند گاهی صدا و سیما آمارهایی از میزان مخاطبان این رسانه منتشر می‌کند، آمارهایی که معمولا بنابر نظرسنجی‌هایی که این سازمان تهیه می‌شوند. چندی پیش رئیس صداوسیما از توجه بالای 80 درصد مردم به این سازمان خبر داد. بر اساس نظرسنجی مرکزتحقیقات رسانه ملی بیش از 80 درصد مردم درتیرماه 99 بیننده برنامه‌های مختلف سیما بوده‌اند و «عصر جدید» شبکه سه با حدود 54 درصد بیننده، پرمخاطب‌ترین برنامه شناخته شد و شبکه سه نیز با چهار برنامه درمیان ده برنامه نخست سیما از نظرمیزان مخاطب در صدر شبکه‌های سیما قرارگرفت. بر اساس این نظرسنجی بعد از شبکه سه، شبکه نسیم سیما با سه برنامه و شبکه‌های مستند، پنج و یک سیما هر کدام با یک برنامه در میان ده برنامه پرمخاطب سیما در رتبه‌های دوم تا پنجم شبکه‌های تلویزیون قرارگرفتند .بنا بر این خبر «دورهمی» 46.5 درصد، «تکرار خندوانه» 33.9 درصد، «کودک شو» 25 درصد و «مستند حیات وحش» با 24.3 درصد دیگر برنامه‌های پرمخاطب این رسانه هستند. اما آیا کارشناسان چنین آماری را می‌پذیرند؟ جبار آذین، منتقد سینما و تلویزیون به «ابتکار» می‌گوید: تلویزیون به عنوان یک دستگاه و سازمان عظیم فرهنگی در کشور ما باید نقش مهم، تعیین‌کننده و تاثیرگذار فرهنگی و اجتماعی را ایفا کند. از همین رو جزو رسالت‌های مهم و بزرگ این سازمان ایجاد ارتباط مناسب با مردم و تولید برنامه‌ها و پخش آثاری است که منطبق با سلیقه، ذائقه و فرهنگ مردم باشد. اما بیش از دو دهه است که تلویزیون به دلایل مختلف از جمله سستی و کج‌روی‌ها در حوزه مدیریتی، عدم تولید سریال‌های قوی و فاخر در این رسانه و همچنین کپی‌سازی از برنامه‌های نازل ماهواره‌ها و تلویزیون‌های خارجی اقدام به اتخاذ روش و شیوه‌ای کرده که با پسند عمومی جامعه ما فاصله دارد.
او می‌افزاید: واقعیت دیگر در همین امتداد این است که آثار متوسط و پایین‌تر از متوسط تلویزیون سبب گسترش روآوران به ماهواره‌های خارجی شده است. این حرکت به معنای ریزش گسترده مخاطبان تلویزیون است و این به معنای دور شدن تلویزیون از خواسته‌ها و سلیقه‌های مردم و تهی بودن جایگاه آثار مناسب و متناسب اجتماعی و خانوادگی در این رسانه است. این موضوع نشان می‌دهد که تلویزیون به جای توجه به فرهنگ و سلیقه مخاطب به سودآوری، تجارت و سرمایه‌سالاری گرایش پیدا کرده است. با این همه و دلایل متعدد دیگر چگونه می‌توان باور کرد که بر تعداد مخاطبان تلویزیون افزوده شده باشد؟ پیش‌تر و بارها هم صدا و سیما در نظرسنجی‌های سلیقه‌ای که خدشه بر آنها وجود داشته است، درباره برنامه‌ها، سریال‌ها و عملکرد تلویزیون از سوی مردم اما به کام خود بهره برده است. این سازمان ادعاهایی مطرح کرده که با واقعیت‌های جامعه ما همخوان نیست. بنابراین این که عنوان شده بر تعداد مخاطبان تلویزیون افزوده شده یا حتی مخاطبان 2 دهه قبل را با خود همراه داشته، دروغی بیش نیست که اگر جز این بود، شاهد تحرک‌ها و تولیدات جذاب و مناسب در این رسانه بودیم که این مهم در تلویزیون به هیچ عنوان دیده نشده است.
نظرسنجی‌های صدا و سیما درباره خود قابل اتکا نیستند
آذین درباره قابل اتکا بودن نظرسنجی‌هایی که یک سازمان درباره عملکرد خود می‌کند، می‌گوید: این اقدام می‌تواند توسط یک دستگاه و جریان فرهنگی مورد اعتماد جامعه که زیرنظر متخصصان و کارشناسان عمل می‌کند، صورت بپذیرد. تلویزیون برای خود برنامه می‌سازد، به خود و عوامل خود جایزه می‌دهد و برای پوشاندن ضعف‌های خود نظرسنجی‌های نادرست به راه می‌اندازد تا نشان دهد که موفق است اما عملکرد این رسانه از ناموفق بودنش حکایت می‌کند. تلویزیون پیش‌تر هم نظرسنجی‌های بسیاری درباره عملکردهای خود ارائه کرده است که نمی‌توان به نظرسنجی‌های خودمتشکرانه تلویزیون اتکا کرد و آنها را ملاک عملکرد، استقبال و رضایت مردم از این رسانه دانست. اگر جریان و سازمان دیگری که کاملا بی‌طرف بوده و کارشناسانه در این ارتباط از مردم نظرسنجی می‌کرد می‌توانستیم روی آن حساب باز کنیم اما نظرسنجی‌های تلویزیون ملاک و معیاری برای درستی عملکرد این رسانه نیست.
موفقیت شبکه نمایش خانگی نتیجه کار عوامل سریال‌ها است
در چند سال اخیر رقابت سختی بین شبکه نمایش خانگی و صدا و سیما به وجود آمده که معمولا صدا و سیما بازنده آن بوده است. به تازگی پس از پخش آخرین قسمت سریال «هم گناه» از شبکه نمایش خانگی، این قسمت از این سریال با ثبت ۱۰ میلیون دقیقه تماشا در روز اول به رکوردی تازه دست پیدا کرد. این میزان دقیقه تماشا که از ساعت ۸ تا ۲۴ اولین روز انتشار قسمت ۱۲ هم‌گناه ثبت شده، بالاترین میزان تماشا در بین ۱۲ قسمت اول منتشر شده همه سریال‌های شبکه نمایش خانگی است. همچنین این آمار تماشای قسمت ۱۲ بعد از دو روز به ١٧ میلیون دقیقه رسیده است. حال با مقایسه این آمار با آمارهای منتشر شده از سوی صدا و سیما این پرسش به وجود می‌آید که استقبال از شبکه نمایش خانگی بیشتر است یا صدا و سیما. آذین در این‌باره می‌گوید: متاسفانه صدا و سیما در جریان اقدام و عملکردهای نادرست خود و رقابت‌های ناسالم، نظارت بر شبکه نمایش خانگی را از دست وزارت ارشاد خارج کرد و اکنون شبکه نمایش خانگی در به نوعی در چارچوب مدیریت صدا و سیما قرار گرفته است. تلویزیون از زمان پیدایش نمایش خانگی و در زمان فعالیت آن به دلیل فقر سریال‌سازی خود همیشه با شبکه نمایش خانگی درگیر بود و استقبال از سریال‌هایی که در این بستر ساخته می‌شد، سبب می‌شد که ضعف‌های صدا و سیما بیشتر دیده شود. از همین رو صدا و سیما تلاش کرد تا با هر ترفندی شبکه نمایش خانگی را از سر راه خود بردارد که موفق هم بود و آن را به زیرمجموعه خود تبدیل کرده است. موفقیت نسبی سریال‌های شبکه نمایش خانگی و حتی همین مجموعه «هم گناه» هیچ ربطی به تلویزیون ندارد. اکنون شبکه نمایش خانگی در اختیار صدا و سیما است اما اگر سریال‌های این بستر توانسته‌اند کم و بیش رضایت مخاطبان را به دست بیاورند، نتیجه عملکرد عوامل سازنده آنها و نحوه اداره و ارائه آنها در شبکه نمایش خانگی بوده است.
سایر اخبار این روزنامه
واکنش وزیر ورزش به کسر جرایم پرونده ویلموتس از جیب مسببان آن چه بود؟
سلطانیفر زیر تیغ
ژوبین صفاری
برنامه به جای جنجال وعدهها
پاسخ ایران به فعال‌سازی مکانیسم ماشه چه خواهد بود؟
برجام در نقطه سرنوشتساز
ارائه خدمت به افراد بدون ماسک در ادارات و اصناف ممنوع است
توزیع واکسن آنفلوانزا از شهریور
شبکه های اجتماعی و نمایش خانگی گوی سبقت را از صدا و سیما ربوده اند؟
تردیدهای آمار ۸۰ درصدی
«ابتکار» حواشی اجرای قانون مالیات بر خانه‌های خالی را بررسی کرد
مافیای مسکن علیه مالیات
پس لرزههای سخنان رئیس بنیاد مستضعفان هنوز ادامه دارد
عبور اصولگرایان از فتاح؟
روحانی در پاسخ به منتقدان برجام:
چرا حماقت دشمن را نمی‌بینیم؟
جهانگیری:
هر خانه را یک حسینیه کنیم
زنان و سیاهپوستان دو روی یک سکه در برابر ترامپ
پمپئو به دنبال فعال‌سازی مکانیسم ماشه به سازمان ملل می‌رود
