اینترنت ملی با کمک چین!

آفتاب یزد – گروه شبکه: مدتی است که گروهی از نمایندگان مجلس یازدهم درصدد آن هستند که اینترنت، ملی شود تا فضای مجازی در شرایطی در اختیار مردم قرار بگیرد که بتوان این فضا را از داخل کشور مدیریت کرد. آنها بر این باورند که ملی نشدن اینترنت از لحاظ اقتصادی ضربه بزرگی به کشور وارد می‌کند چرا که در حال حاضر بابت اینترنت میلیاردها ریال هزینه به کشور تحمیل می‌شود. همچنین معتقدند که با ملی شدن اینترنت می‌توان تهدیدات فضای مجازی را کنترل کرد. در واقع آنها به نوعی می‌خواهند که شبکه‌های اجتماعی را فیلتر کنند چرا که بحث ملی شدن اینترنت در حالی است که بارها از سوی کارشناسان امر عنوان شده است که ایران زیرساخت‌های لازم برای این کار را ندارد و قطعا اگر زیر ساخت‌های لازم فراهم نشود و کار کارشناسی بر روی آن صورت نگیرد با شکست مواجه می‌شود.اما نمایندگان مجلس یازدهم اصرار دارند که اینترنت کشور ملی شود
به طوری که اکنون خبر از همکاری چین با ایران برای ایجاد اینترنت ملی می‌دهند.
> همکاری ایران و چین برای اینترنت ملی
در این راستا رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس دهم از همکاری چین با ایران برای ایجاد اینترنت ملی خبر داد و گفت: «در پیش‌نویس سند همکاری 25 ساله ایران و چین این موضوع تحت عنوان همکاری 2 کشور در جهت توسعه فضای مجازی قید شده است.» محمدصالح جوکار در گفتگو با انتخاب با اشاره به طرح نمایندگان مجلس برای «ملی شدن اینترنت»، گفت:« این بحث برای دیروز و امروز نیست. دولت طبق برنامه ششم مکلف است که اینترنت کشور را ملی کند. طرح اخیر نمایندگان نیز برای اصرار بر اجرای این مسئله است. خوشبختانه ما مشکل زیرساختی نیز برای اجرای این طرح نداریم و صرفا مشکل عمده ما به عدم وجود سرورها در داخل کشور برمی‌گردد.» این نماینده اصولگرای مجلس یازدهم ادامه داد:« امروز میلیاردها تومان هزینه بر کشور به دلیل اینترنت تحمیل می‌شود و منابع ملی ما صرف شبکه‌های خارجی می‌شود. بحث اینترنت ملی یک بحث و موضوع گسترده است که از گذشته بوده و امروز می‌تواند یک فرصت خوبی برای ما خلق کند که باید از آن استفاده شود.» وی با تاکید بر اینکه اینترنت ملی هیچ تهدیدی برای کسب و کارهای اینترنتی نیست، گفت:« بحث ما در اینترنت ملی اصلا محدودیت نیست. ما اتفاقا به دنبال ایجاد فرصت کسب و کارهای بیشتر در شبکه‌های داخلی هستیم. ما باید تهدیدات را از حوزه اینترنت دور کرده و به فرصت تبدیل کنیم.» جوکار همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا از شبکه‌های اجتماعی خارجی در طرح اینترنت ملی استفاده می‌شود، گفت: «بحث ما اصلا چنین چیزی نیست. امروز بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی و همسایه اینترنت داخلی دارند و ما چرا نباید از این تجربه‌ها استفاده کنیم؟ ما از طریق اینترنت ملی می‌توانیم فضای مجازی را به خوبی مدیریت کرده و از پرداخت هزینه‌های گزاف جلوگیری کنیم.» وی همچنین درباره طرح انسداد پلتفورم‌های خارجی در صورت عدم همکاری و رعایت قوانین و پروتکل‌های ایران، گفت:« طرحی که به مجلس داده شده به دنبال این است که بتوانیم تهدیدات فضای مجازی را مدیریت و مهار کنیم. امروز در بسیاری از کشورها، شبکه ملی اطلاعات وجود دارد ولی متاسفانه این اتفاق هنوز در کشور ما رخ نداده است.» جوکار ادامه داد:


« ما در بحث شبکه‌های اجتماعی اعتقاد داریم که این شبکه‌ها
بایستی به پروتکل‌ها و قوانین کشور احترام بگذارند. این درست نیست که شبکه‌های اجتماعی مستقل باشند و هرچه خواستند عمل کنند و یا مدیریت آنها در اختیار کشورهای میزبان سرورها امثال آمریکا یا کانادا باشد.» به گفته وی، شبکه‌های اجتماعی باید یکسری تعهدات داشته باشند. شبکه‌های اجتماعی نباید تهدیدی برای امنیت کشورها باشند. کمااینکه ما شاهد بودیم که نیروهای داعش از طریق همین شبکه‌های اجتماعی هماهنگی‌ها را انجام می‌دادند. این نماینده اصولگرای مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این پرسش که اگر شبکه‌های اجتماعی مانند واتس‌آپ و اینستاگرام از پروتکل‌ها پیروی نکنند، فیلتر خواهند شد؟ گفت:« این چنین نیست که همه شبکه‌های اجتماعی فیلتر شوند. امروز کشوری مانند ترکیه یکسری محدودیت‌ها برای شبکه‌های اجتماعی در نظر گرفته است. بنابراین چنین ظرفیتی برای ایجاد محدودیت شبکه‌های اجتماعی باید وجود داشته باشد.» رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در مجلس دهم در پاسخ به این پرسش که آیا فیلترینگ در شبکه ملی اینترنت تکرار می‌شود، گفت: «مردم در اینترنت ملی به راحتی می‌توانند از سایت‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی استفاده کرده و همچنین به راحتی می‌توان در این بستر سایت‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی مخرب را فیلتر کرد.» جوکار همچنین در پاسخ به این سوال که آیا آذری جهرمی وزیر ارتباطات به گفته برخی نمایندگان واقعا مخالف جدی طرح اینترنت ملی است، گفت: «وزارت ارتباطات به عنوان نهاد متولی، طبق قانون و برنامه ششم موظف به اجرای طرح اینترنت ملی است و انتظار می‌رفت که تا امروز این اتفاق رخ می‌داد. ولی تعبیری در این زمینه وجود دارد که اتفاقا خیلی هم شفاف است؛ ما تمام زیرساخت‌های لازم را برای اینترنت ملی را داریم ولی اراده‌ای برای انجام آن نیست.» وی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا ایران با کشورهایی همچون چین و روسیه برای ساخت شبکه ملی اینترنت استفاده خواهد کرد، گفت: «در پیش‌نویس سند همکاری 25 ساله ایران و چین این موضوع تحت عنوان همکاری 2 کشور در جهت توسعه فضای مجازی قید شده است. البته اگر کشوری بخواهد در این زمینه با ما همکاری کند ما استقبال خواهیم کرد.»
> اینترنت ملی شکست می‌خورد اگر...
اما سوال اینجاست که وضعیت اینترنت کشور با ملی شدن چگونه خواهد بود. یک کارشناس رسانه در این خصوص به آفتاب یزد می‌گوید:« به طور کلی محدود‌سازی و جدا کردن کشور از سیستم جهانی اینترنت بدون زیرساخت‌های لازم غلط است. تجربه کشورهای دیگر در این خصوص این مسئله را ثابت می‌کند کما اینکه روسیه برای مدتی این کار را کرد اما جواب نگرفت. بنابراین تا زمانی که زیرساخت‌های مناسبی برای ایجاد اینترنت ملی فراهم نشود، تمام راه‌ها جز اتلاف هزینه و انرژی و نقطه سرخط شدن هیچ دستاوردی نخواهد داشت.» حسن معظمی بیان کرد:« درست است که اینترنت ملی خواست و نیاز کشور ما است اما آیا زیرساخت‌های این موضوع آماده است؟ آیا مکانیزم کشورمان به این سمت رفته است؟ آیا فضای عمومی جامعه به این سمت خواهد رفت؟ آیا کسب و کارهای اینترنتی در اینترنت ملی جواب خواهد داد؟ و سوال دیگر اینکه آیا زمانی که شبکه‌های اجتماعی داخلی راه‌اندازی شد توانست کارکردی همچون شبکه‌های اجتماعی تلگرام و توییتر را داشته باشد؟ اگر پاسخ تمامی این سوالات مثبت بود قطعاً می‌توان اینترنت ملی را هم در کشور راه‌اندازی و به خوبی از آن استفاده کرد در غیر این صورت اگر بخواهیم صرفاً به اینترنت چین بسنده کنیم، اینترنت ملی در کشور جواب نخواهد داد چون تجربه نشان داده که الگوبرداری درستی هم از سایر کشورها بعضاً نداشته‌ایم و فقط اتلاف هزینه و انرژی کرده ایم.» وی در پاسخ به این سوال که آیا در حال حاضر زیر ساخت‌های لازم برای راه‌اندازی اینترنت ملی در کشور را داریم؟ گفت: «طبیعتاً وقتی که وزارت ارتباطات اعلام می‌کند که هنوز زیرساخت‌ها آماده نیست و حتی شخص وزیر در جلسات مختلف با ادله کارشناسی و فنی نمی‌تواند کسانی که اصرار به ملی شدن اینترنت را دارند، راضی کند، نشان می‌دهد که بحث راه‌اندازی اینترنت ملی، خواست و نیاز جناح یا گروه خاصی است تا منافع ملی و مردم.» این کارشناس رسانه گفت:« بنابراین تا زمانی که زیرساخت‌ها آماده نشود و وزارت ارتباطات که متولی این کار است اعلام آمادگی نکند طبیعتاً اینترنت ملی جواب نخواهد داد. به نظرم بحث ملی شدن اینترنت در حالی که زیرساخت‌های آن آماده نیست به این دلیل است که می‌خواهند شبکه‌های اجتماعی را محدود کنند. اما محدود کردن فضای مجازی بدون آنکه برنامه مناسبی برای مخاطب ایجاد شود، هر برنامه‌ای طبیعتاً با شکست مواجه
خواهد شد.»
> بستن شبکه‌های اجتماعی شکاف‌ها را عمیق‌تر می‌کند
از سوی دیگر یک جامعه‌شناس، در گفت‌و‌گو با اعتمادآنلاین در این ‌باره اظهار داشت: «عده‌ای این روزها تمام هم‌وغم‌شان را بر اعمال محدودیت شبکه‌های اجتماعی گذاشته‌اند و حتی گاه درباره مالکیت فضای مجازی توسط این نهاد و آن نهاد اعلام نظر می‌کنند. این نوع تلاش‌ها این ذهنیت را پررنگ می‌کند که شاید می‌خواهند با این کار جلوی بحران‌سازی را بگیرند و اجازه ندهند فضای مجازی مقدمات اعتراض‌های عمومی را فراهم کند.» بیژن عبدالکریمی گفت‌: «چنین تلاش‌های مجدانه‌ای برای محدود ‌ساختن تکنولوژی در حالی صورت می‌گیرد که اساساً نگاه امنیتی به خیلی از مسائل مخصوصاً تکنولوژی درست نیست. به خصوص اینکه تکنولوژی اصولاً سیطره‌ناپذیر است و در مواجهه با محدودیت، بالاخره راهی برای عرض اندام و ادامه فعالیت پیدا خواهد کرد.» او توضیح داد: «مخالفان شبکه‌های اجتماعی باید به این فکر کنند که می‌توان با استفاده از شبکه‌های اجتماعی امور را سهل‌تر و نتیجه‌بخش‌تر پیش برد و همچنین در بین نیروهای جامعه فضای گفت‌وگو و تعامل برقرار کرد. مشکل اما این است که بعضی‌ها شبکه‌های اجتماعی را مجالی برای سازماندهی صداهای اعتراضی می‌دانند‌؛ آنها اساساً نمی‌دانند که بستن شبکه‌های اجتماعی صدای اعتراضی را خاموش نخواهد کرد
چون مطالبات و اساس مطالبه‌گری در اعماق وجودی
هر جامعه‌ای نهادینه شده است.» عبدالکریمی ادامه داد: «اگر سیستم مدیریتی به مردم اجازه اجتماع بدهد و فضای مناسبی را برای گفتمان قشرهای مختلف فراهم کند، خیلی از مشکلات‌مان برطرف می‌شود، اما نه تنها به این مهم اعتنا نمی‌شود بلکه روزبه‌روز بیشتر به فکر بستن کانال‌های ارتباطی مردم با یکدیگر هستند که فقط می‌تواند نتیجه مفید در کوتاه‌مدت داشته باشد و در درازمدت هزینه‌هایی گزاف تحمیل خواهد کرد.» بیژن عبدالکریمی در پایان گفت: «بستن شبکه‌های اجتماعی شکاف‌های اجتماعی را عمیق‌تر خواهد کرد.»