آغاز پاییز آموزش

سرویس جامعه جوان آنلاین: حتی آخرین صحبت‌های بالاترین مقام آموزش‌وپرورش هم در خصوص بازگشایی مدارس پر از ابهام و تردید بود: «والدین دو هفته همراهی کنند تا ارزیابی‌ها را انجام دهیم؛ اگر لازم باشد تجدیدنظر می‌کنیم.»
حاجی میرزایی که مهمان شبکه خبر بود، گفت که مدارس نهایتاً تا ساعت ۱۰ باز هستند؛ یعنی دانش آموزان دو ساعت در مدرسه خواهند بود. وزیر آموزش‌وپرورش همچنین گفته است، اصل بر حضور در مدارس است و دانش آموزان باید در مدارس حاضر شوند، مگر اینکه به تشخیص مدیران شیوه آموزش به نحو دیگری تعیین شود. اما همه این اظهارنظر‌ها از دغدغه و البته سردرگمی خانواده‌ها نکاسته است. بی‌برنامگی به حدی است که بعضی مدارس از والدین رضایت‌نامه گرفته‌اند که اگر دانش آموزان به کرونا مبتلا شدند، مدرسه و مدیر مدرسه مسئولیتی ندارند!
دو شب پیش مقام مسئول در آموزش‌وپرورش اعلام کرد والدین صبح شنبه به مدارس زنگ بزنند و نحوه حضور دانش آموزان‌شان را جویا شوند! این اظهارنظر گیج کننده را روز گذشته وزیر آموزش‌وپرورش در شبکه خبر تکذیب کرد. حاجی میرزایی برای چندمین بار تأکید کرد که اصل بر حضور دانش آموزان است و صحبت آقای معاون درست منعکس نشده است.
هرچند وزیر آموزش و پروش روز گذشته سعی کرد به همه این اطمینان خاطر را بدهد که با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای بازگشایی مدارس، مشکلی پیش نخواهد آمد، اما آنچه بیشتر از صحبت‌های حاجی میرزایی برمی آمد، بی‌برنامگی یا لااقل نداشتن برنامه‌ای مشخص بود. هرچند آقای وزیر تصریح کرد وزارت بهداشت پروتکل‌ها را ابلاغ کرده و این خواست وزارت بهداشت بوده که در سراسر کشور یک شیوه واحد اجرا شود، اما همین اظهارات برخلاف گفته‌های یکی دو هفته‌ای مسئولان آموزش‌وپرورش بود؛ تا سه روز پیش قرار بود مدارس این‌گونه بازگشایی شوند: «در مناطق سفید حضوری، در مناطق زرد نیمه‌حضوری و در مناطق قرمز کاملاً غیرحضوری.».


اما حالا به گفته وزیر آموزش‌وپرورش، اصل بر حضور در مدارس است ولی توضیحات بعدی خود آقای وزیر این اصل را آن‌قدر تخصیص و استثنا می‌زند که عملاً چیزی از آن باقی نمی‌ماند: «مدیران می‌توانند بسته به شرایط تصمیم بگیرند آموزش به چه نحوی باشد؛ آموزش‌ها از سه طریق (مدرسه، شاد و تلویزیون) ارائه می‌شود، مدارس تا ساعت ۱۰ باز هستند و....»
آموزش‌وپرورش تجربه هفت‌ماهه تعطیلی مدارس را داشت و باید یک برنامه مشخص برای آغاز سال تحصیلی ارائه می‌کرد. این آزمون‌وخطا‌ها رسماً خزان آموزش را رقم خواهد زد. تقریباً همه معترف‌اند که آموزش غیرحضوری چندان مفید نیست، اما وقتی آموزش غیرحضوری با این همه آزمون و خطا همراه می‌شود که دیگر واقعاً مضراتش بیشتر از فوایدش می‌شود. گویا خود وزیر هم از این تبعات اطلاع داشته که دیروز در برنامه تلویزیونی تصریح کرد، همه از جمله والدین و رسانه‌ها دو هفته به ما فرصت دهند، شرایط را ارزیابی می‌کنیم و اگر نیاز به اصلاح بود، اصلاح می‌کنیم. حالا با بازگشایی مدارس برای اصلاح شرایط دیر است آقای وزیر، خیلی دیر!
امروز سال تحصیلی جدید در مدارس کشور در حالی آغاز می‌شود که بخشی از والدین و دانش‌آموزان تا ساعتی پس از بازگشایی مدارس از برگزاری حضوری یا مجازی کلاس درس فرزندانشان خبر نداشتند! پس از هفت ماه تعطیلی مدارس و فرصت کافی برای برنامه‌ریزی منطقی و منطبق با شرایط کرونا، تا آخرین لحظات روز پنج‌شنبه ۱۳ شهریور ماه هم سناریوی مشخصی برای بازگشایی مدارس وجود نداشت. این ناهماهنگی تا جایی بود که علی باقرزاده، رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی آموزش و پرورش با حضور در بخش خبر ۲۱ سیما در پاسخ به بلاتکلیفی والدین برای حضوری یا غیر‌حضوری بودن نخستین روز مدرسه فرزندانشان توصیه کرد اگر دانش‌آموزان از طریق شبکه‌های ارتباطی مدارس از دایر بودن کلاس‌ها مطلع نشدند، صبح امروز با مدارس خود تماس بگیرند و از برقراری کلاس‌ها اطمینان حاصل کنند! وزارت آموزش و پرورش در حالی در دقیقه ۹۰ آغاز سال تحصیلی جدید بر حضور دانش‌آموزان در مدارس و مبنا قرار دادن آموزش حضوری حتی به اندازه ۳۵ دقیقه تأکید دارد که به گفته وزیر علوم، این وزارتخانه با عنایت به شرایط اضطراری کشور و شیوع کرونا آموزش مجازی در دانشگاه‌ها را مبنای کار خود قرار داده‌است. بر این مبنا کودکانی که شاید نتوانند به خوبی پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند، به مدرسه می‌روند، اما دانشجویانی که در سنین بزرگسالی قرار دارند و بهتر می‌توانند از خودشان مراقبت کنند از آموزش‌های مجازی بهره‌مند خواهند شد. هر چند وزیر آموزش و پرورش برقراری ارتباط بین معلم و دانش‌آموز را استدلال اصرارش برای آموزش حضوری مدارس عنوان کرده، اما انگار پشت پرده این بازگشایی مدارس به فشار مدارس غیر انتفاعی باز می‌گردد؛ مدارسی که اگر زیر بار آموزش غیر‌حضوری بروند باید شهریه‌شان را به نصف تقلیل دهند. در کنار این، اما نباید ناتوانی ۳۶ درصد از دانش‌آموزان برای تهیه ابزار اتصال به آموزش مجازی را هم در این تصمیم آموزش و پرورش نادیده گرفت؛ تصمیمی که موجب می‌شود این دانش‌آموزان از آموزش محروم نشوند.
طبق گزارش‌های وزارت بهداشت از ۳۲ استان کشور ۲۷ استان در وضعیت قرمز و هشدار قرار دارند. بر اساس آخرین تصمیمات بنا بود تا دانش‌آموزان مناطق قرمز سر کلاس‌های درس حضوری حاضر نشوند، اما این تصمیم یک باره تغییر کرد. حالا در حالی که وزیر بهداشت از ایجاد موج تازه‌ای از بیماری کووید ۱۹ با برخی بی‌توجهی‌ها ابراز نگرانی می‌کند و رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی از ستاد ملی مبارزه با کرونا خواست از بازگشایی حضوری مدارس در کلیه مناطق کشور جلوگیری کنند، از امروز سال تحصیلی جدید با تأکید بر آموزش حضوری برای بیش از ۱۴ میلیون دانش‌آموز آغاز شد.
بازگشایی مدارس طبق پروتکل‌های بهداشتی
محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه برخی دروس باید حضوری ارائه شود، درباره اظهارات قبلی خود در رابطه با مجازی بودن کلاس‌ها در مناطق قرمز کرونایی گفت: «مسئولان وزارت بهداشت معتقدند با حفظ اصول تفاوت معنی‌داری بین وضعیت‌های مختلف نیست، حتی می‌گویند در موقعیت سفید به‌دلیل عدم رعایت پروتکل‌ها برای شیوع کرونا نگرانی بیشتری دارند، وضعیت‌های قرمز، زرد و سفید به‌سرعت می‌توانند به هم تبدیل شوند و توصیه مسئولان بهداشت این است در هر شرایطی سخت‌ترین پروتکل‌ها را اعمال کنیم.»
وی با تأکید بر اینکه «پروتکل‌ها را در تمام مناطق و مدارس کشور رعایت می‌کنیم»، متذکر شد: «در تفاهم با وزارت بهداشت به این نتیجه رسیدیم که تمام مدارس ۱۵ شهریور باز و پروتکل‌ها رعایت شود و مدارسی که می‌توانند پروتکل‌ها را رعایت کنند هر روز باز هستند و آن‌هایی که تعداد دانش‌آموزان زیادی دارند، آن‌ها را به دو گروه تقسیم کنند.»
به گفته حاجی میرزایی در همه مدارس کشور یک پروتکل باید رعایت شود، یعنی دانش‌آموزان از یکدیگر یک متر فاصله داشته باشند. زمان هر کلاس بیش از ۳۵ دقیقه نباشد، ساعت ورزش و برنامه‌های صبحگاهی متوقف شود، ساعات آمدن و رفتن دانش‌آموزان و زنگ تفریح با فاصله زمانی انجام و مدرسه هر روز ضدعفونی شود، معلم و دانش‌آموز از ماسک استفاده کنند.
وزیر آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه در تفاهم با وزارت بهداشت بنا شد تا تمام مدارس ۱۵ شهریور با رعایت پروتکل‌ها بهداشتی باز شود، افزود: «مدارسی که می‌توانند پروتکل‌ها را رعایت کنند هر روز باز هستند و آن‌هایی که تعداد دانش‌آموزان زیادی دارند، آن‌ها را به دو گروه تقسیم کنند.»
بر این اساس ۶۲ درصد مدارس زیر ۱۰۰ نفر جمعیت دارند و می‌توانند کلاس‌های درس را به‌صورت حضوری برگزار کنند. ۳۸ درصد مدارس بالای ۱۰۰ نفر دانش‌آموز دارند و متناسب با مساحت مدرسه و کلاس درس، شورای مدرسه برای گروه‌بندی دانش‌آموزان تصمیم‌گیری می‌کند که بعضی روز‌ها آموزش را به‌صورت حضوری دریافت کنند. ۸ درصد کلاس‌های درس جمعیت بالا دارند و می‌توانند دانش‌آموزان را به سه گروه تقسیم کنند.
بلاتکلیفی تا دقیقه ۹۰
با وجود اظهارات وزیر آموزش و پرورش مبنی بر مبنا قرار دادن آموزش حضوری، به گفته علی باقرزاده رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی آموزش و پرورش اختیار نوع برگزاری کلاس‌ها با شورای مدرسه است که این‌ها بستگی به مساحت مدرسه، تعداد دانش‌آموزان، وضعیت تهویه کلاس‌ها، بعد مسافت خانه و مدرسه و سطح سواد والدین دارد. همین مسئله هم موجب سرگردانی والدین در نخستین روز بازگشایی مدارس شد. بسیاری از والدین نمی‌دانستند امروز باید بچه‌هایشان را به مدرسه بفرستند یا پای تبلت و لپ‌تاپ بنشانند تا در کلاس مجازی حضور پیدا کنند. رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی آموزش و پرورش، اما این مشکل والدین و دانش‌آموزان را اینگونه حل کرد: «اگر دانش‌آموزان از طریق شبکه‌های ارتباطی مدارس تا شنبه صبح از دایر بودن کلاس‌ها مطلع نشدند، روز شنبه با مدارس خود تماس بگیرند و از برقراری کلاس‌ها اطمینان حاصل کنند.»
این در حالی است که با در نظر گرفتن بعد مسافت تا زمان حضور مدیران مدارس و تماس تلفنی والدین یا دانش‌آموزان برای کسب اطلاع از برگزاری حضوری کلاس‌ها، عملاً دانش‌آموزان تا دقایقی مانده به برگزاری کلاس نمی‌دانستند کلاسشان حضوری برگزار خواهد شد یا مجازی! چراکه روز قبل از بازگشایی به جمعه و تعطیلی برخورده‌بود.
پشت‌پرده‌های یک اصرار
اصرار آموزش و پرورش به حضور دانش‌آموزان در مدارس در حالی اتفاق می‌افتد که روز پنج‌شنبه نسخه جدید سامانه شاد هم رونمایی شد و با رایگان شدن اینترنت شاد و توزیع سیمکارت‌های دانش‌آموزی بخشی از نگرانی‌های ابزاری و زیرساختی برای آموزش مجازی حل شده‌است. هر چند سال تحصیلی جدید در حالی آغاز می‌شود که هنوز کتاب‌های دانش‌آموزان به دستشان نرسیده‌است! بسیاری معتقدند دلیل فشار‌ها برای بازگشایی مدارس به صورت حضوری به فشار مدیران مدارس غیر‌انتفاعی برای دریافت کامل شهریه‌های نجومی‌شان باز می‌گردد! اما این را که چرا باید آموزش و پرورش زیر بار چنین فشاری برود، وقتی بهتر متوجه می‌شویم که بدانیم ۲۲۵ مدیر مدارس دولتی، همزمان مدرسه غیرانتفاعی دارند! این آمار را شخص وزیر آموزش و پرورش داده‌است. از سوی دیگر، اما بیش از ۵/۳ میلیون دانش‌آموز به اینترنت و ابزار‌های لازم برای آموزش مجازی دسترسی ندارند و بسنده کردن به آموزش مجازی می‌تواند این دانش‌آموزان را از آموزش محروم کند. هر چند مدرسه تلویزیونی می‌تواند این مشکل را تا حدود زیادی حل کند و حضور دانش‌آموزان در مناطق محروم به دلیل تراکم جمعیتی پایین کلاس‌ها چندان چالش‌زا نخواهد بود، اما این حضور در شهر‌های بزرگ و پر جمعیتی مثل تهران و حاشیه شهر‌های این کلانشهر که اتفاقاً مدارس پر جمعیتی دارند، می‌تواند سلامت دانش‌آموزان را به مخاطره بیندازد.
سال تحصیلی مجازی دانشگاه‌ها
از امروز بناست تا سال تحصیلی جدید دانشگاه‌ها هم آغاز شود، اما به گفته منصور غلامی وزیر علوم آموزش‌های دانشگاهی به دلیل شرایط خاص کرونا در کشور به صورت مجازی برگزار خواهد شد. به این ترتیب به رغم خطرات کرونا برای بچه‌ها و ناقل بودن آن‌ها و تأثیر سن و سالشان در کمرنگ‌تر بودن رعایت پروتکل‌های بهداشتی بناست تا بچه‌ها در مدارس حضور یابند، اما بزرگ‌تر‌ها آموزش از راه دور را تجربه کنند!