طناب‌کشی مدیرعاملی در «گهرزمین» به سود کیست!؟

آفتاب یزد- گروه اقتصادی: یکی از همکاران روزنامه‌نگار به مناسبت پیامدهای اقتصادی سنگین بی‌اعتماد کردن مردم به اقتصاد و مدیریت اقتصادی در مورخ 22 مرداد 99 در یادداشتی با عنوان «داغ پرسوزتر از دارا..!» که در صفحه نخست روزنامه "آفتاب یزد" منتشر شده بود؛ با استناد به برخی مطالعات جهانی که البته این دست مطالعات در کشور ما به مانند یک شوخی است؛ متذکر شده بود اهمیت سرمایه اجتماعی در حوزه اقتصاد در عصر حاضر به قدری افزایش یافته است که نتایج آن گویای یکی از مفاهیم مفید «فرانسیس فوکویاما» در تبیین سرمایه اجتماعی به نام ”شبکه اعتماد“ است. و گسست اجتماعی ناشی از بی‌اعتمادی به مدیران اقتصادی چنان خسارات اقتصادی سنگینی به چرخه تولید ناخالص ملی وارد می‌سازد که شاید جبران آن تا دهه‌ها بعد هم قابل جبران نباشد. و یکی از مصادیق جدید این سوءمدیریت‌های سلب اعتماد‌کننده از سهامداران بازار و مردمان ناظر آشفته بازار مدیریت بنگاه‌های اقتصادی گویای نمونه‌ای تازه از انواع پرشمار آن.
سوءمدیریت رخ داده در یکی از مجموعه‌های ثروت آفرین کشور که در تیر 99 با ارزش بازار 116 هزار میلیارد تومان در بین 430 شرکت پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران پس از شرکت سرمایه‌گذاری نفت گاز تاپیکو و ایران خودرو در رتبه 10 بازار سرمایه و نخست فرابورس ایران قرار گرفته بود؛ گویای حاکمیت عواملی خارج از چارچوب مدیریت حرفه‌ای در بدنه هیئت مدیره و تاثیرپذیرفتن غیرموجه اعضای آن از عوامل خارج از سهامداران یک شرکت سهامی عام دارد! شرکتی که در فاصله 260 کیلومتری از شهر کرمان قرار دارد و به زعم منتقدان از مدیران ارشد دولتی چون ریاست جمهوری و معاون اول رئیس جمهوری و رئیس دفتر رئیس جمهوری گرفته تا رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی خود را محق در مداخله در عزل و برکناری یا تعیین مدیرعاملی برای آن دیده یا می‌بینند! جالب اینجاست که هیئت مدیره این شرکت در همین آغاز یارگیری برای فصل
پیش روی لیگ برتر فوتبال ایران در انتخاب سرمربی تیم فوتبال این تیم به نام "گل گهر سیرجان" با گشاده‌دستی نیز برخورد می‌کنند و «امیر قلعه‌نوعی» یکی از گران‌ترین مربیان حال حاضر فوتبال ایران را از یک تیم ثروتمند دیگر به نام «سپاهان» اصفهان جذب می‌کنند تا سال "گل‌گهری"‌ها، گهربارتر از هر سال شود!
> نگاهی کلی به اندوخته‌های زیرزمینی گهرزمین


اما پیش از اینکه به تحلیل چرایی بلاتکلیف شدن سرنوشت مدیرعامل شرکت گهرزمین و روشن شدن ابعاد مداخله مدیران ارشد دولتی و مجلس نشین در عزل و نصب مدیرعامل آن و ایجاد شبهات در چرایی این مداخله‌ها بپردازیم شاید نگاهی به خروجی مطالعات و اطلاعات جمع‌آوری شده و مطالعات فنی اقتصادی مقدماتی که توسط شرکت کانادائی ADC صورت پذیرفته و همچنین مطالعات و طراحی اولیه در بخش روباز معدن که توسط شرکت مهندسی کوشا معدن و با مشارکت شرکت‌های WGM از کشور کانادا و SRK از کشور انگلستان صورت گرفته، جالب توجه باشد که مشخص کرده است «معدن سنگ آهن گهر زمین دارای ذخیره زمین‌شناسـی بالغ بر 640 مـیـلیون تن است که بر اسـاس طراحی‌های صورت گرفته حدود یک سوم ذخیره مذکور بصورت روباز و بقیه از طریق استخراج زیر زمینی استحصال خواهد شد. با برنامه ریزی‌های صورت گرفته سالانه 15 میلیون تن سنگ‌آهن و 60 میلیون تن باطله و آبرفت با نسبت باطله‌برداری 4 به 1
استخراج می‌گردد.»
> آغاز حضور مدیرعامل جدید از زمان تغییر ترکیب هیئت مدیره
حضور وحید میرزایی بافتی در جمع هیئت مدیره از ابتدای سال 99 و در اصل واپسین روز فروردین امسال کلید خورد تا از آن مقطع تا شهریور 99 که به عنوان مدیرعامل منتخب هیئت مدیره حکم گرفت، زمینه این تغییر مسئولیت طی شده باشد. اتفاقی که حتی تبریک علی‌اکبر پوریانی مدیرعامل سابق شرکت سنگ آهن گهرزمین به وی در رسانه‌ها گویای جایگاه نافذ وحید میرزایی بافتی از همان بدو ورود به هیئت مدیره است. در آن پیام تبریک پوریانی که گویا ردپای تصمیم‌های پایان صدارت خود در شرکت "گهرزمین" را احساس کرده بود، انتصاب میرزایی را «مبارک، نشان از تعهد و کارآمدی» او برشمرده بود؛ اما اینکه پوریانی در خفا و آشکار هم چنین باوری داشته یا خیر، امری است که حافظه تاریخی موجود از رفتار ایرانیان در این زمینه بیشتر بیانگر تعارفات و تشریفات اداری مرسوم است تا رضایت خاطر و خیرمقدم از باب میل!
در هر حال بر اساس آنچه گروه اقتصادی روزنامه "آفتاب یزد" در روز جمعه دیروز پیگیر کسب اطلاعات تازه از چرایی این ناهماهنگی‌ها و بررسی پیامدها و تصمیم‌های چندگانه عنوان شده در این خصوص بود تا عصر هنگام که واپسین فرصت صفحه‌آرایی بود ره به سر منزل مقصود نبرد و نه نمایندگان مجمع استان کرمان پاسخگو شدند و نه مدیر روابط عمومی گهرزمین که پاسخ به پرسش در این زمینه را محترمانه به روز دیگری موکول کرد.
اما اگر بنا باشد آخرین اظهار نظر رسمی در این خصوص را ملاک تحلیل و داوری آنچه رخ داده قرار دهیم و سهامداران این مجموعه از بلاتکلیفی یا نگرانی ناشی از هرگونه مداخله خارج از چارچوب هیئت مدیره پیرو خبر یک اکانت اینستاگرامی با عنوان «بازگشت پوریانی با دستور رئیس جمهوری» خارج شوند؛ باید به مصاحبه کوتاهی که وحید میرزایی، مدیرعامل جدید گهرزمین در رابطه با حواشی اخیر این شرکت داشته استناد کرد که گفته است: «رئیس‌جمهوری در پاسخ به نامه درخواست محمدرضا پورابراهیمی، نماینده کرمان در خصوص بازگشت پوریانی به مدیرعاملی گهرزمین، تنها در پی‌نوشتی خطاب به سرقینی ( سرپرست وزارت صمت) بر ضرورت عدم جابجایی در زمان سرپرستی تاکید کرده بود. اگرچه که هرگونه تغییر مدیریت این شرکت تنها از طریق هیئت مدیره امکان‌پذیر است.»
او در گفت‌وگو با سایت "اخبار فولاد" در رابطه با حواشی به وجود آمده می‌گوید: «ظاهرا آقای پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس به دفتر رئیس جمهوری رفته و نامه‌ای به ایشان داده‌اند تا جلوی فعل و انفعالاتی که در شرکت افتاده را بگیرند. رئیس‌جمهوری هم با توجه به این نامه و با زیرکی خاص، برای آقای سرقینی نوشته‌اند که تغییری در دوران سرپرستی ایشان انجام نشود؛ این در صورتی است که تغییرات صورت گرفته از سوی هیئت مدیره شرکت انجام شده، نه توسط سرپرست وزارتخانه.»
و البته او به این موضوع هم اشاره کرده که فارغ از اظهارنظرات و تفاسیر مختلفی که به لحاظ حقوقی درباره این نامه مطرح می‌شود، شخصا با وجود پایبندی به رویه قانونی انجام مسئولیت محوله از سوی هیئت مدیره به عنوان مدیرعامل اما تابع نظرات ریاست جمهوری و سرپرست وزارت صمت نیز است!» و البته این اظهار نظر میرزایی هم حاکی از این است که خود وی نیز زیرکی و هوشمندی در پاسخگویی را لحاظ کرده است، چرا که به طور قطع در این خصوص طناب‌کشی خاصی بین برخی از چهره‌های خارج از ترکیب هیئت مدیره دهمین شرکت فرابورسی کشور وجود دارد که منجر به چنین موضعی نیز شده است. این در حالی است که یکی از روزنامه‌نگاران حوزه اقتصادی که در زمینه افشای برخی نامه‌ها دست به قلم و فعال است نیز مطالبی را به استناد چند نامه در خصوص بی‌انضباطی مالی و خرید آنچه با عنوان «فساد در معادن کرمان» پیگیری می‌کند در کانال شخصی خود منتشر کرده است. اطلاعاتی که شاید در تغییر پوریانی و آمدن میرزایی در مدت زمانی کوتاه پس از حضور میرزایی به عنوان عضو هیئت مدیره در شرکت گهرزمین بی‌تاثیر نبوده باشد!
> دخالت‌های بیجای سیاسیون و عدم توجه به منافع سهامداران
و البته در کنار این مباحث آنچه به عنوان حمایت پورابراهیمی نماینده نافذ کرمان در مجلس مبنی بر اصرار در تداوم حضور پوریانی دست به دست می‌شود؛ نامه منتشر شده واعظی رئیس دفتر و سرپرست نهاد ریاست جمهوری خطاب به سرقینی سرپرست کنونی وزارت صمت از سوی او است که به آن دامن زده است. شبهه‌ای که تصور مهره چینی چهره‌های دولتی و مجلسی در شرکت‌های اقتصادی را پررنگ کرده است که به‌زعم منقدان «با شبکه‌سازی در شرکت‌ها» به زیان‌ده شدن بنگاه‌های اقتصادی دامن زده اند! منتقدانی که پرسش این روزهای آنها این است که چرا وقتی قرار است سازمان بازرسی به تخلفات رسیدگی کند می‌گویند این شرکت‌ها خصوصی است و آنجا که مدیر‌عامل می‌خواهد انتخاب شود، نماینده مجلس و رئیس دولت در انتخاب آن مداخله مستقیم و حتی در این مورد مستقیم می‌کنند! در واقع این طناب‌کشی بین موافقان و مخالفان حتی در داخل یک دولت هم گویای چالش‌‎های رو به ظهور تازه‌ای در سال پایانی دولت تدبیر و امید است که باید دید چه سرنوشت اقتصادی را به یادگار خواهد گذاشت!؟