راه تشخیص مشکلات گفتاری در کودک

دکتر امیر آرامی‪-‬ یکی از شایع‌ترین اختلالات گفتاری در کودکان، اختلال گفتاری لکنت در سن پایین خود را اکثرا به شکل ناروانی گفتار نمایان می‌کند و با گذشت زمان تبدیل به لکنت می‌شود.تاخیر در رشد گفتار کودکانی که دیر صحبت می‌کنند، اختلالات تلفظی در بچه‌هایی که تک زبانی صحبت می‌کنند یا حروف را اشتباه تلفظ می‌کنند از عمده مشکلات گفتاری در کودکان
است.
معمولا منشا تاخیر در گفتار کودکان می‌تواند مشکلات ذهنی واختلالات ارتباطی مثل اوتیسم و کم شنوایی یا اختلالات عصب شناختی مانند فلج مغری و کم توان ذهنی باشد.در برخی مواقع در بچه‌هایی که دیر صحبت می‌کنند یا اختلالات تلفظی دارند مشاهده می‌شود که هیچ کدام از این موارد فوق عامل دیر صحبت کردن کودک نیست بلکه اشکالات عصب شناختی که آشکار هم نیست موجب می‌شود که سیستم گفتاری دیرتر تکامل پیدا کند و در سنین بالاتر به صورت اختلالات تلفظی خود را نمایان کند بدین گونه که این کودکان از ابتدا که شروع به صحبت کردن می‌کنند،حروف را اشتباه تلفظ می‌کنند. اغلب بچه‌ها بر حسب اختلالات گفتاری متفاوت
هستند.


طبق نظر کارشناسان از 18- 20 ماهگی کودکان حداقل حدود 30الی 50 کلمه را باید بیان کند و اگر غیر از این باشد باید برای چکاپ به متخصص مراجعه تا بررسی‌های لازم انجام شود تا متوجه شوند که آیا کودک از لحاظ درکی و شناختی، شنوایی، عصب شناختی و... مشکلی دارد یا خیر و اگر مشکلی نبود معمولا به صورت مشاوره‌ای کار را شروع می‌کنیم و یکسری توصیه‌ها و آموزش‌ها به خانواده‌ها داده می‌شود تا به صورت غیر مستقیم رشد گفتاری کودک را پیگیری شود. در صورتی که کودک در سن 5/2 سالگی توان صحبت کردن را نداشته باشد باید توسط کارشناس متخصص، کار گفتار درمانی شروع شود هر چند برخی از افراد معتقد هستند باید صبر کرد اما صبر کردن در این زمینه و عدم انجام اقدامات درمانی یکسری از عوارض جانبی را مانند پرخاشگری، عدم اعتماد به نفس، ایجاد اختلالات تلفظی و در سنین مدرسه اختلال در یادگیری را برای کودک به همراه دارد. بنابراین بهترین کار برای این کودکان این است که اگر کودک دیر صحبت کرد از 2 تا 5/2 سالگی حتما پیگیری و بررسی لازم انجام و بعد از 5/2 سالگی حتما اقدامات درمانی
آغازشود.
درباره اختلالات تلفظی کودک معمولا می‌توان تا 5/3 سالگی برحسب تعداد حروفی که اشتباه تلفظ می‌کند، صبر کرد. اگر کودک اکثریت حروف را اشتباه تلفظ کند حتما اقدامات درمانی را باید زودتر شروع کرد ولی اگر در حد یکی یا دو تا سیلاب باشد تا 5/3 سالگی می‌توان صبر کرد و بعد از آن اگر کودک باز اختلالات تلفظی داشت باید روی تلفظ آن کار شود.علت اکثر اختلالات تلفظی، تک زبانی حرف زدن کودکان به اختلالات شنوایی بر می‌گردد که یا خود بچه اختلال شنوایی دارد یا در پردازش و تجزیه و تحلیل اطلاعات شنیده شده مشکل دارد که باعث می‌شود حروف را اشتباه تلفظ کند و از علل دیگر می‌توان به این مورد اشاره کرد که امکان دارد اندام‌های گفتاری‌ کودک یکسری توانایی لازم را نداشته باشد به طور مثال برخی از کودکان حروف خلف زبان را نمی‌توانند بیان کنند که با تمرینات خاص می‌توان اعصاب اندام‌های گفتاری را به حرکت انداخت تا کودک بتواند حروف را بیان کند.در اکثر مواقع اختلالات تلفظی کودکان تا 7 -8 سالگی بهبود می‌یابد ولی به طور مثال بیماری که تب دارد امکان دارد در خانه خوب شود اما دکتر می‌رود تا سریع‌تر بهبود یابد، به همین دلیل کودکان مبتلا به اختلالات تلفظی نیز باید نزد متخصص بروند تا دوره درمان کوتاه‌تر و عوارض کمتری را در پی داشته باشد زیرا دوره درمانی 2 ماه بهتر از 2 سال
است.
نکته مهمی که باید مدنظر داشته باشیم مداخله زودهنگام در درمان اختلالات گفتاری است زیرا برخی از افراد درمان اختلالات را چند سال به تعویق می‌اندازند و با این طرز تفکر که به مرور زمان این اختلال بهبود می‌یابد، در صورتی که با انجام گفتار درمانی به موقع می‌توان ازبروز بسیاری از عوارض پیشگیری کرد.