مسئولان و دانش‌آموزان سردرگم

آفتاب یزد- گروه اجتماعی: امروز مدارس سراسر کشور بازگشایی شد و به جرات می‌توان گفت این متفاوت‌ترین بازگشایی مدرسه در طول سال‌های گذشته است، مدارسی که بدون جشن نیکوکاری و یا حتی زنگ آغاز سال تحصیلی بازگشایی شدند و حالا دانش‌آموزان از ترس جانشان مجبورند فاصله یک و نیم متری را با سایر همکلاسی هایشان رعایت کنند. با اینکه به گفته رئیس جمهور «فاصله‌ای بین جان و یادگیری و آموزش وجود ندارد»، اما این موضوع چیزی از متفاوت بودن این سال تحصیلی کم نمی‌کند! آغازی متفاوت که دست آموزش و پرورش را زیر سنگ کرونا قرار داده است. با این حال همچنان ابهامات بسیاری در خصوص حضوری شدن ناگهانی مدارس وجود دارند که مسئولان آموزش و پرورش تا کنون در مورد آن پاسخگو نبوده اند.
>آغازی متفاوت
اصرار مسئولان وزارت آموزش و پرورش بر حضور دانش‌آموزان در اولین روز بازگشایی مدارس، با واکنش‌های مختلفی همراه شده است. در حالی که از مدت‌ها قبل مسئولان وزارت بهداشت و فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران، نسبت به وضعیت کرونا در فصل پاییز ابراز نگرانی کرده و اصرار بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی در سطح جامعه داشتند، اما حالا مسئولان وزارت آموزش و پرورش،
بر حضور دانش‌آموزان در اولین شنبه سال تحصیلی جدید که پیش از موعد اتفاق افتاده است، اصرار دارند. وزیر آموزش و پرورش، در آخرین اظهار نظر خود، گفته بود:« حضور دانش‌آموزان در مدارس با هماهنگی وزارت بهداشت بوده است!» این در حالی است که مقامات ارشد وزارت بهداشت، از چند روز قبل و به دنبال انجام مسافرت‌های تعطیلات


پشت سر گذاشته، بیان کردند که ترکش‌های این سفرها ظرف روزهای آتی خودنمایی خواهد کرد و این یعنی اینکه باید این روزها، بیشتر از ایام گذشته نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی و ترددهای
غیر ضروری در سطح جامعه، حساس باشیم.
در اولین واکنش به بازگشایی مدارس با حضور دانش‌آموزان، عباس آقازاده رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی، در نامه‌ای سرگشاده به ستاد ملی مبارزه با کرونا، درخواست کرد از جان میلیون‌ها دانش‌آموز دفاع کند. وی در این نامه عنوان داشته است که «دستور» جناب وزیر، با شرایط حاکم بر همه‌گیری ویروس کرونا و وضعیت «قرمز» بسیاری از مناطق کشور، همخوانی ندارد. به خطر انداختن جان میلیون‌ها دانش‌آموز و آموزگار و خانواده‌های ایشان، و دخالت در کارشناسی تخصصی نحوه مقابله و مبارزه با بیماری از سوی مسئولین غیرمرتبط با امور بهداشتی، می‌تواند در کمترین فاصله زمانی به یک فاجعه انسانی تبدیل شود.
اصرار مسئولان وزارت آموزش و پرورش برای حضور دانش‌آموزان در مدارس، قدری تعجب‌آور است. زیرا، در سال‌های گذشته نیز که همه چیز عادی بود، اغلب مدارس با مشکلاتی برای شروع سال تحصیلی مواجه بودند اما اینکه در شرایط کرونایی چرا اصرار بر حضور دانش‌آموزان در مدارس است، سوالی است که مسئولان وزارت آموزش و پرورش باید پاسخ بدهند.
سعید نمکی وزیر بهداشت، به عنوان متولی سلامت جامعه، در واکنش به بازگشایی مدارس و حضور دانش‌آموزان در کلاس‌های درس، عنوان داشته که هر جا ببینیم سلامت بچه‌ها تهدید می‌شود، ورود
خواهیم کرد.
همچنین، علی رضا زالی فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران، وضعیت پایتخت را با توجه به حجم سفرها و جمعیت شناور آن، نگران‌کننده عنوان کرده است. او گفته است:« بالغ بر ۱۴ میلیون و
۸۰۰ هزار نفر در استان تهران سکونت دارند. از طرفی پدیده سکونت‌های غیر رسمی در استان بسیار شایع است، به طوری که ۱۲ تا ۱۳ درصد شهروندان در سکونتگاه‌های غیر رسمی زندگی می‌کنند، این افراد وضعیت بهداشتی ضعیفی دارند و کنترل بیماری در این مناطق به مراتب سخت‌تر است.»
فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران، گفت: روزانه
۸۵۰ هزار نفر از مترو و ۸۰۰ هزار نفر از اتوبوس استفاده می‌کنند و حدود ۷۵ هزار تاکسی تحت پوشش اتحادیه تاکسیرانی مشغول به خدمت‌رسانی هستند. یکی از دلایلی که نگرانی بازگشایی مدارس را دوچندان می‌کند، افزایش استفاده از وسایل حمل و نقل
عمومی است.»
>چرخشی 180 درجه ای
تنها ۲ روز بعد از آخرین نشست خبری مجازی وزیر آموزش و پرورش که در آن وی بسیار مطمئن و قاطع اعلام کرد که کلاس‌های درس در مناطق قرمز از جمله تهران به صورت مجازی برگزار خواهد شد، در جلسه هیئت دولت و در چرخشی ۱۸۰ درجه‌ای به یکباره رسما اعلام کرد که در فرآیند بازگشایی مدارس، همه دانش‌آموزان باید در روز شنبه ۱۵ شهریور سر کلاس‌های درس حاضر شوند و سال تحصیلی ۹۹ را به صورت حضوری آغاز کنند.
حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش، روز پنجشنبه و در جریان رونمایی از نسخه جدید شبکه شاد درباره بازگشایی مدارس از روز شنبه گفت: «روز شنبه ۱۵ شهریور همه مدارس با حضور دانش‌آموزان بازگشایی خواهد شد اما در مدارسی که تعداد دانش‌آموزان بیشتر از پروتکل است ناگزیر هستیم تا دانش‌آموزان را گروه‌بندی کنیم و برخی در روزهای زوج و برخی روزهای فرد بیایند.»
این دستور در شرایطی صادر شده است که نه معلمان و نه والدین دانش‌آموزان، هیچ کدام به درستی نمی‌دانند با شرایطی که وزیر آموزش و پرورش اعلام کرده می‌توان کلاس‌های درس را دوباره برقرار کرد!؟ معلمان می‌گویند تنها دستور العملی که درمورد بازگشایی مدارس به دست آنها رسیده به چند اطلاعیه مبهمی محدود می‌شود که از روی شبکه شاد برای آنها ارسال شده است. برای مثال در یکی از این اطلاعیه‌ها آمده است:« آموزش صرفا غیر حضوری در همه دروس مختص شرایطی است که تعطیلی مطلق یک استان، منطقه یا مدرسه، با اعلام هشدار و تصریح وزارت بهداشت، الزامی اعلام شود.مدارس جز در مواردی که ستاد‌های ملی و استانی حضور دانش‌آموزان را ممنوع کرده و یا به تعبیری شرایط را پرخطر تلقی و اعلام تعطیلی می‌کنند باز است.»
در اطلاعیه دیگری هم آمده است:« تقسیم‌بندی دانش‌آموزان یک کلاس با توجه به مساحت کلاس به گونه‌ای است که حداقل فاصله یک متر مطابق با پروتکل‌های بهداشتی رعایت گردد. تقسیم روز‌های حضور در مدرسه نیز باید به این صورت باشد که یک گروه ۳ روز و گروه دیگر
۲ روز به صورت هفتگی و چرخشی سرکلاس‌ها حاضر شوند. این رویه در مدارس روستایی مختلط به صورت یک روز دختران و یک روز پسران خواهد بود. مدارس زیر ۳۰ و ۵۰ نفر تشکیل شود. مدیریت زنگ‌های تفریح با تقسیم حضور دانش‌آموزان در حیاط مدرسه به صورت کلاسی در ساعات جداگانه باید صورت گیرد. ساعت تعطیلی در مدارس دو نوبته با در نظر گرفتن فاصله زمانی مناسب تا مهیا شدن مدرسه برای حضور دانش‌آموزان شیفت دوم به اینصورت خواهد بود که تعطیلی
شیفت اول ساعت ۳۰/11و شروع شیفت دوم ساعت ۱۳ می‌باشد.»
در این اطلاعیه در مورد زمان حضور دانش‌آموزان در کلاس‌های درس هم آمده است: «حداکثر ساعت آموزشی در هر زنگ برای پایه‌های اول و دوم ۲۵ دقیقه و برای پایه‌های سوم تا ششم ۳۰ دقیقه، سایر پایه‌ها ۳۵ دقیقه و فاصله بین زنگ‌ها ۱۵ دقیقه خواهد بود.» نکته جالب دیگر این اطلاعیه به تاکید بر استفاده از پتانسیل اولیای دانش‌آموزان برمی گردد که در آن گفته شده است:« مدیران مدارس باید از ظرفیت همکاری اولیای توانمند جهت ضد عفونی کلاس و میز‌ها بعد از هر زنگ و در فاصله زنگ‌های تفریح استفاده کنند!»
>استیصال خانواده ها
مشاهدات نشان می‌دهد ابهامات به وجود آمده در این خصوص و همچنین تغییر موضع‌ها والدین و معلمین را سردرگم و کلافه کرده است. در همین حال، خانواده‌های زیادی حاضر نیستند فرزندان خود را به مدرسه بفرستند و اصرار دارند که سال تحصیلی جدید غیر حضوری باشد. این در حالی است که بر همگان روشن است در مدارس دولتی به ویژه در مناطق پائین شهر که جمعیت در کلاس‌های درس بیشتر از حد معمول است، کنترل وضعیت بهداشتی تقریباً صفر است؛ زیرا حجم زیاد دانش‌آموز و شلوغی کلاس‌ها، این اجازه را به مسئولان مدرسه نمی‌دهد که توان کنترل بچه‌ها را داشته باشند. مدارسی که در تامین هزینه‌های خود مانده اند، چگونه می‌توانند نسبت به رعایت پروتکل‌های بهداشتی و تهیه ماسک و محلول‌های ضد عفونی و…، اقدام کنند.در همین حال، با موج دوم کرونا، به یکباره میزان ابتلای کودکان به این بیماری افزایش یافت و تمامی ذهنیت‌های قبلی از اینکه« بچه‌ها کرونا نمی‌گیرند»، رنگ باخت. حالا، بچه‌ها نیز به عنوان عامل انتقال بیماری و ناقل ویروس شناخته می‌شوند.‌
اما در این بین چند نکته قابل تامل نیز وجود دارد، اول اینکه آموزش و پرورش از خانواده‌هایی که در مناطق زرد و قرمز هستند خواسته در این چند روز با مدرسه فرزندانشان در تماس باشند و از آنها کسب اطلاع کنند که در صورت گروه بندی، چگونه و چه روزهایی به مدرسه بروند. تا جایی که رئیس مرکز هماهنگی حوزه وزارتی آموزش و پرورش اعلام کرده است که خانواده‌ها صبح روز شنبه، قبل از حرکت به سمت مدرسه، با معلم یا مدرسه فرزندشان تماس بگیرند و کسب اطلاع کنند که به مدسه بروند یا خیر! از طرف دیگر طبق آخرین مصوبات باید دانش‌آموزان حتما با رضایتنامه مکتوب در روز اول در مدرسه حاضر
شوند! در رضایتنامه مذکور قید شده است که والدین مسئولیت
رفت و آمد و خطرات احتمالی در مورد سرایت و ابتلا به بیماری در طول دوره حضور در کلاس را بر عهده دارند! اینجاست که به مدیریت فشل آموزش و پرورش کشورمان پی می‌بریم چرا که در چنین شرایطی از قبول مسئولیت سر باز زده و این نشان می‌دهد نه تنها توانایی بازگشایی مدارس چه به صورت حضوری و چه به صورت آنلاین را ندارد بلکه مسئولیت خود را تمام و کمال بر دوش اولیاء می‌اندازد و بر این باور هستند که چه دانش‌آموزی افت تحصیلی داشته باشد و چه به بیماری کرونا مبتلا شود، در هر حالتی والدین مقصر هستند!
>مسئولین به دنبال ایمنی گله‌ای هستند
محمد رضا نیک نژاد، کارشناس آموزشی در خصوص عدم هماهنگی‌های صورت گرفته در بازگشایی مدارس به آفتاب یزد گفت:
« به نظر من مسئولین خودشان سر در گم هستند و همه را هم
سر در گم کرده اند. علی رغم گفته‌های مدیران دولتی به نظر می‌رسد
مسئولین در پی ایمنی گله‌ای هستند و تعداد کشته شدگان و مبتلایان اصلا اهمیتی برای آن‌ها ندارد. مسئولین مشخص است که اصلا اخلاق را در این زمینه در نظر نگرفته‌اند و تنها به ایمنی گله‌ای فکر می‌کنند.»
او در ادامه افزود:« مسئولین آموزش و پرورش ماه هاست که همه را سر کار گذاشته اند، چون در ماه‌های گذشته بخشنامه‌ای را به مدارس ارسال کرده بودند که در آن یک سری پروتکل‌های آموزشی و بهداشتی وجود داشت و چون یک آئین نامه بود و عموما از متن‌های خارجی جمع‌آوری شده بود، راهکاری بود که می‌توانستیم آموزش را بر پایه
آن برنامه ریزی کنیم. در این بخشنامه مناطق به 3 رنگ زرد، سفید و قرمز تقسیم‌بندی شده بودند و با کمی دقت و بازبینی می‌شد
برنامه ریزی درستی بر پایه آن انجام داد. برنامه ریزی روزانه برای مدارس کار
بسیار سختی است و شرایط کرونا این موضوع را برای اولیاء مدرسه سخت‌تر کرده بود با همه این اوصاف همه کادر مدرسه با تلاش فراوان تا امروز برنامه ریزی برای خودشان انجام داده بودند؛ اما در نهایت تعجب به یکباره مسئولین چهارشنبه بعد از ظهر اعلام می‌کنند که از شنبه مدارس باید باز گشایی شوند! این در شرایطی است که رسانه‌ها نسبتا دیگر دسترسی ندارند که بخواهند به این موضوع بپردازند و در واقع به نوعی همه را در یک شرایط کیش و مات قرار می‌دهند و می‌گویند همه باید به مدرسه بیایند! این یک ساختار برنامه گریز و فشل است که اصلا نمی‌توان اسمی روی آن گذاشت.»
این کارشناس آموزشی تاکید کرد:« این کار همه برنامه ریزی مدارس را به هم زد و حالا هیچ کس برنامه ریزی برای حضور دانش‌آموزان ندارد. در یک مثال ساده سرویس‌های مدارس هر سال با شرایط خاصی اقدام به فعالیت می‌کردند اما الان هیچ ساماندهی برای آن‌ها صورت نگرفته است چون مدارس فکر می‌کردند که آموزش آنلاین است. این‌ها همه شکاف بین مردم و مسئولین را بیشتر می‌کند و نتیجه دیگری
در پی ندارد! همه مستاصل هستند چون هیچ برنامه ریزی برای حضور دانش‌آموزان در مدارس صورت نگرفته و حالا معلوم نیست باید چه کرد! استیصال در حال حاضر تنها مربوط به اولیاء دانش‌آموزان نیست، اولیاء مدرسه نیز مستاصل هستند و وقتی مستاصل باشند معلوم است که نمی‌توانند مدیریت درستی داشته باشند! مشخص نیست مسئولان به دنبال چه هستند، خودشان سر در گم هستند و بقیه را هم
سر در گم کرده اند.»
جان دانش‌آموزان در خطر است و به واسطه آن جان خیلی از شهروندان کشورمان که فرزند دانش‌آموز دارند هم در خطر است، آیا هدف از بازگشایی مدارس ایمنی گله‌ای است؟ این سوالی است که مسئولین باید به آن پاسخگو باشند!