کالبد شکافی کولبری

مجید ابهری‪-‬ مبادلات مرزی بین دو کشورهمسایه به شکل‌های مختلفی انجام می‌شود.ایجاد بازارچه‌های مرزی برای ساماندهی مبادلات، مبادله چهره به چهره کالا بین مرز نشینان و اهالی روستاهای مرزی و دشوارترین شکل داد وستد مرزی؛کولبری. یعنی حمل کالاهای قابل انتقال یک کشور به کشور همسایه به وسیله چهار پایان یا توسط خود افراد. در کشور ما به علت مرزهای طولانی بین کشورما با همسایگان معاملات مرزی در شکل‌ها و احجام مختلف صورت می‌گیرد و برای کمک به روستاییان ساکن حاشیه، استانداری‌ها وفرمانداری‌ها با صدور کارت پیله وری برای ساکنان روستاها داد وستد اقلام مجاز تا سقف معین را آزاد نموده اند. در غرب کشور به علت کوهستانی بودن مناطق وصعب العبور بودن مسیرها،کولبری به شکلی عریان و آزار‌دهنده نمودی تلخ داشته و دارد. به علت شرایط سیاسی وفرهنگی کردستان عراق و حضور گروه‌های معاند ومتخاصم، دشواری‌ها و نکات حساستری در این نواحی وجود دارند. وفور و سهولت خرید وفروش انواع سلاح‌های جنگی بحران را پررنگتر کرده و هشیاری بیشتری را ازسوی دلیران مرزنشین و نیروهای نظامی وانتظامی می‌طلبد. اما کولبران، افراد شریف و زحمتکشی هستند که از سنین ۱۲ سالگی تا هفتاد سال وبالاتر در این طیف فعال هستند. در دوران رژیم گذشته به خاطر نگاه صد درصد منفی نظام ستمشاهی به سرزمین کردها، تبعیض‌های وحشتناکی به این قوم شریف وغیرتمند اعمال شد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی وآغاز جنگ تحمیلی این مناطق در صف اول هجوم‌های وحشیانه رژیم بعثی بوده و آسیب‌های فراوانی به این مردم مظلوم وارد
شد. در اینگونه مواقع، اغلب تعدادی از
فرصت طلبان و عوامل وابسته به دشمنان وارد صفوف این هموطنان زحمتکش شده و در لباس و سنخیت کولبران به وارد نمودن انواع سلاح‌ها و اقلام غیرقانونی دست می‌زنند.در یک پژوهش نظری علل فوت این افراد چنین جمع‌بندی شد. گروه اول افراد و کولبران زحمتکشی هستند که راه عبور ومرور را به علت کوهستانی و صعب العبور بودن مسیرها یا کولاک وبرف وسرما گم کرده و با اندک لغزندگی سقوط کرده وجان خودرا از دست می‌دهند. از آنجا که هیچ گونه علامت راهنما واخطار در مسیر وجود ندارد و درصد قابل توجهی از کولبران از روستاهای دورتر از مرز می‌باشند، طبعا نا آشنا با پیچ وخم راه‌ها هستند که همین مسئله آنها را با مشکل روبه رو می‌سازد. زمستان سرد و طولانی نواحی غربی کشور مخصوصا در مناطق کوهستانی هنگام برف و بوران،
دید را محدود و دشوار میسازد. گاه در بین کولبران افرادی با تخصص وسوابق فنی مشاهده می‌شوند که به خاطر تعطیلی واحدهای تولیدی و کارخانجات منطقه به علت تحریم‌های ناجوانمردانه استکبار و بیکارشدن نیروها وارد جرگه کولبران شده اند. بیکاری گسترده در منطقه، فقدان مراکز تولیدی وصنعتی،ضعف زیرساخت‌های کشاورزی و صنایع واسطه‌ای یکی از اصلی‌ترین دلایل گرایش به کولبری می‌باشد. نهادهای دولتی مثل فرمانداری‌ها یا ادارات بازرگانی وزارت تعاون می‌توانند با تشکیل تعاونی‌های مرزنشینی با شناسایی روستاییان وتشکیل گروه‌های کولبری این افراد زحمتکش را ساماندهی نمایند. اجرای طرح‌های بیمه روستایی وتحت پوشش قرار دادن کولبران وخانواده‌های آنان می‌تواند در امور بیماری، از کارافتادگی، سوانح و بازنشستگی پشتوانه مناسبی برای این آفراد وخانواده‌های آنان باشد. متاسفانه به علت عدم سازماندهی قانونی و قرار دادن آنها در قالب تیم‌های کولبری گاه افراد


ضد نظام که از سوی احزاب وگروه‌های معاند
حمایت وتقویت می‌شوند با نفوذ در میان این اشخاص زحمتکش و نفوذ به بخش‌های مرزی وشهرهای حاشیه‌ای موجب بروز رویدادهای تلخ و ضد انسانی می‌گردند. حساب کولبران زحمتکش از اینگونه افراد مغرض کاملا جدا بوده و این نکته برهمگان روشن وآشکار می‌باشد. حضور بانوان سرپرست خانوار در میان کولبران نکته‌ای قابل توجه می‌باشد. تشکیل پرونده‌های حمایتی برای اینگونه بانوان و ایجاد پوشش‌های حمایتی برای آنها می‌تواند حرکت مناسبی برای جلوگیری از حضورشان در اینگونه امور گردد. ایجاد مراکز اشتغال روستایی وصنایع دستی وهم چنین واحدهای تولیدی واسطه‌ای می‌تواند کمک موثری به افزایش اشتغال در منطقه گردد. تعیین مسیرهای ایمن برای عبور ومرور ونصب تابلو‌های هشدار‌دهنده می‌تواند از سوانح دلخراش جلوگیری نماید. باتشکیل تعاونی‌های کولبری تحت نظارت معتمدین محلی و ریش سفیدان و صدور کارت‌های کولبری و اجرای حمایت‌های مالی نظیر بیمه ومعافیت‌های مالیاتی وگمرکی می‌تواند انگیزه‌های قابل توجهی در جذب روستاییان به تیم‌های یاد شده گردد. در هرحال باتوجه به مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم‌های ظالمانه کولبری روش مناسب و ساده‌ای برای عبور از موانع ایجاد شده می‌باشد و در صورتیکه ساماندهی و نظارت‌های لازم در مورد آن به عمل آید می‌تواند در ابعاد مختلف
گره گشا گردد.